لزوم تبعیت از ولی‌فقیه با وجود معصوم نبودن

سؤال

با توجه به اینکه ولی فقیه معصوم نیست و حتی احکام معصوم را نیز ندارد تبعیت صرف از او موجب تعطیلی عقل نمی‌شود و باعث تقلیدی شدن کار نمی‌شود؟

درگاه‌ها

حکومت ایده‌آل و مطلوب در اسلام را حکومتی دانسته‌اند که امامان معصوم(ع)، حاکم در آن باشند. عالمان معتقدند در دوران غیبت، که مردم دسترسی به معصومان ندارند، باید تا حد توان به آن حکومت مطلوب، نزدیک‌شد. از نگاه این افراد جامعه باید حکومت کسی را که به امام معصوم نزدیک‌تر است، پذیرا شود. این نزدیک بودن در سه امر ظهور می‌یابد:

• علم به احکام کلی اسلام (فقاهت)

• شایستگی روحی و اخلاقی به گونه ای که تحت تأثیر هواهای نفسانی، تهدید و تطمیع قرار نگیرد (تقوا)

• کارایی در مقام مدیریت جامعه که در بردارنده درک سیاسی و اجتماعی، آگاهی از مسائل بین‌المللی، شجاعت در برخورد با دشمنان و تبهکاران و ... است.

فردی که بیش از دیگران، واجد این شرایط باشد، باید رهبری و پیشوایی جامعه را بر عهده بگیرد.

ولی‌فقیه جامع‌الشرایط اگر چه دارای مقام عصمت نیست امّا در شرایط غیبت معصوم، بهترین گزینه برای اداره جامعه اسلامی حساب شده است. با توجه به ویژگی‌های برجسته فقاهت و عدالت و تقوا،‌ نظارت مجلس خبرگان رهبری، و استفاده از مشاوران و کارشناسان، درصد احتمال خطا و اشتباه تا حدود بسیار زیادی کاهش پیدا می‌کند. البته محققان به ای نکته توجه داده‌اند که نباید چنین تلقی کرد که اطاعت از دستورات رهبری یعنی تعطیلی عقل؛ زیرا مردم به تدبر و تعقل در انتخاب‌های خود دعوت شده و حتی قرآن علاوه بر اینکه انسان‌هایی که تعقل نمی‌کنند را بدترین جنبنده معرفی می‌کند به پذیرش اسلام بر اساس تعقل و نه احساسات دعوت می‌کند