تفاوت ولایت فقیه با ولایت امام معصوم
 | این مقاله هماکنون به دست Rezapour در حال ویرایش است. |
اگرولی فقیه دارای تمام اختیارات امام معصوم و پیامبر اکرم(ع) است، چه تفاوتی میان ولی‌فقیه و ولایت ائمه وجود دارد؟
گرفتن ولایت از معصوم
عالمان شیعه، با استنباط از روایات[۱]، ولایت فقیه را در طول ولایت امامان معصوم(ع) قرار داده و معتقدند ولی‌فقیه، ولایت خود را از ناحیه امام معصوم(ع) گرفته و نائب و منصوب از ناحیه امام است.
بر این اساس، ولایت فقیه و ولایت امام معصوم(ع) در یک ردیف قرار نداده و آن‌ها را هم عرض نمی‌دانند بلکه ولایت فقیهِ جامع‌الشرایط از ولایت را نشأت گرفته از امام معصوم(ع) دانسته‌اند.
تفاوت در ولایت تکوینی و ولایت تشریعی
ولایت به دو قسم تکوینی و تشریعی تقسیم می‌شود:
- ولایت تکوینی به معنای تصرف در نظام خلقت و قانون‌مندی‌های مربوط به طبیعت است که اساساً مربوط به خداوند بوده و خالق هستی در نظام خلقت و قوانین، حاکم بر آن است. براساس برخی اقوال، خداوند این ولایت را به پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) نیز عطا نموده است.[۲]
- ولایت تشریعی به معنای ولایت در محدوده تشریع بوده و تابع قانون الهی است. این ولایت را از امور اعتباری و قراردادی قرار داد‌ه‌اند.[۳]
قدرت ولی‌فقیه تنها در محدوده ولایت تشریعی بوده و ولایت تکوینی را در بر نمی‌گیرد اما ولایت امام معصوم(ع) شامل ولایت تشریعی و تکوینی هر دو می‌شود.
تفاوت در گستره ولایت
از دیگر تفاوت‌های ولایت فقیه با ولایت امام معصوم(ع)، تفاوت در گستره ولایت است. ولایت‌فقیه تنها امور اجتماعی را در بر می‌گیرد و شامل امور شخصی و فردی افراد نمی‌شود، در حالی که ولایت امام معصوم(ع) هم امور شخصی و فردی افراد و هم امور اجتماعی را شامل می‌شود.
بنابر این، منظور از اینکه ولی فقیه تمامی اختیارات پیامبر اکرم و امامان معصوم(ع) را دارا است، تمام اختیارات در امر حکومت و اداره امور جامعه دانسته شده و نه اختیارات به‌صورت مطلق و در تمام امور.
عالمان شیعه معتقدند، ولی‌فقیه در زمینه ولایت اعتباری و اداره امور حکومت و کشور، تفاوتی با ائمه ندارد؛ زیرا وقتی اداره امور جامعه اسلامی را به فقیه سپرده می‌شود، باید اختیارات لازم را در اختیار او قرار داد.
منابع
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۰۱.
- ↑ مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش، ص۷۹.
- ↑ جوادي آملي، عبدالله، ولايت فقيه، ولايت فقاهت و عدالت، قم، مرکز نشر اسرا، ۱۳۸۵ش، ص۱۲۴.
- ↑ موسوی خمینی، سید روح الله، البیع، قم، اسماعیلیان، ج۲، ص۴۸۹.