امام علی(ع) و آیات ملامت در جنگ احد
گفته شده آیات ملامت در جنگ احد در مورد علی(ع) و کسانی است که نسبت به پیامبر(ص) بی‌توجهی کرده و فرار کردند، آیا صحت دارد؟
کتب سیره و تاریخ پیامبر اسلام(ص) و نظرات صحابه، امیرمومنان(ع) از جمله افرادی دانسته‌اند که از جنگ فرار نکرد و تا آخر استقامت ورزید.
زید بن وهب می‌گوید: به ابن مسعودگفتم: آیا به جز علی(ع) و ابودجانه و سهل بن حنیف، همه در جنگ احد فرار کردند؟ گفت: همه فرار کردند به جز علی(ع) و بعد، چهارده نفر برگشتند.[۱]
مؤلف «مناقب آل ابی‌طالب» باز از «تاریخ طبری» و مغازی ابن اسحاق و اخبار ابی رافع و… نقل می‌کند:
پیامبر خدا(ص) کتیبه (گروهانی) را دید، فرمود: علی! به آنها حمله کن! حمله کرد و جمع آنها را از هم پاشید، و عمرو بن عبدالله و جمعی کشته شدند. باز کتیبه دیگری را دید و فرمود: آنها را از من دور کن، باز حمله کرد و جمع آنها را از هم پاشید و شیبه بن مالک عامری را کشت… (ابن شهر آشوب می‌گوید:) و در روایت ابی رافع آمده است: باز کتیبه دیگری را دید و فرمود: به آنها حمله کن، و او به آنها حمله برد و آنها را فراری داد و هاشم بن امیه مخزومی را کشت.[۲]
مؤلف فرازهایی از تاریخ اسلام از واقدی نقل می‌کند: روز احد، هشت نفر با پیامبر(ص) تا سر حد بذل جان بیعت کردند، سه تن از مهاجر (علی(ع) و طلحه و زبیر) و پنج تن از انصار بودند، و جز این هشت نفر همگی در لحظه خطرناک پا به فرار گذاردند.[۳]
برای آگاهی کامل‌تر از واقعه به تاریخ کامل ابن اثیر، ج ۲، ص۱۰۷ و سیره ابن هشام، ج۲، ص۸۴ و مغازی واقدی، ج۱، ص۲۴۴ مراجعه کنید تا ماهیت و هویت پایمردان و نیز فراریان، و ثابت قدمان و کسانی که آیات قرآن به نکوهش ایشان پرداخته است آشکار گردد.