سند حدیث منزلت

سؤال

آیا حدیث منزلت از لحاظ سندی صحیح است و آیا حضرت علي(ع)، به آن استنادی کرده است؟

حدیث منزلت، از روایات متواتر و صحیح نزد شیعه و اهل سنت می باشد. که در آن پیامبر(ص)، امام علی را به منزله هارون نسبت به موسی قرار داده است. این حدیث در چندین مجلس از خود امام علی نقل شده است که حضرت برای احتجاج با افراد مختلفی، این روایت و فضیلت را یاد آور شده اند. همچنین این حدیث توسط معاندین امام علی نیز نقل شده است و آن ها به وجود این حدیث اذعان کرده اند. علامه شرف الدین در کتاب المراجعات، اسامی تعداد کثیری از صحابه که این حدیث را نقل کرده اند و صد کتاب از اهل سنت که این حدیث را نقل کرده اند، آورده است.

استناد امام علی به حدیث منزلت

امير المؤمنين علی (ع) در جريان احتجاج با ابوبكر فرمود: تو را به خداوند سوگند مي‏دهم كه بگويي آيا رسول خدا(ص) نفرمود: (يا علي) مَثَل تو نسبت به من همانند هارون نسبت به موسي است و آيا اين وزير بودن و همراهي رسول خدا فضيلت من است يا تو؟ ابوبكر در جواب گفت: رسول خدا فرمود كه اين فضيلت در مورد شماست.

همچنين حضرت علي(ع) در احتجاج با اصحاب شوري خطاب به آنها فرمود: شما را به خدا سوگند مي‏دهم آيا در بين شما كسي هست كه پيامبر به او فرموده باشد: «انت مني بمنزله هارون من موسي الا انه لا نبي بعدي» تو نسبت به من همانند هارون نسبت به موسي، هستي الا اينكه پيامبري بعد از من نخواهد آمد؟ همه گفتند: نه.

نقل حدیث منزلت توسط معاندین

سعد بن ابي وقاص كه در باطن، از دشمنان علي-‏عليه السلام- بود و به مقامات معنوي و افتخارات بارز امام رشك مي‏ ورزيد، در مجلس معاويه وقتي كه معاويه به علي بن ابيطالب ناسزا گفت، با وجود سابقه عداوت و مخالفت هاي خود با امام، رو به معاويه كرد و گفت: به خدا سوگند اگر يكي از آن سه فضيلتي كه علي‏ داشت من داشتم برای من بهتر بود تا آنچه آفتاب بر آن مي‏ تابد مال من باشد. روزي كه پيامبر علي را در مدينه جانشين خود قرار داد و به جنگ تبوك رفت، به علي چنين فرمود: موقعيت تو نسبت به من، همان موقعيت هارون است نسبت به موسي، جز اينكه پيامبري پس از من نيست.

نقل حدیث منزلت توسط صحابه

مرحوم سيد عبدالحسين شرف الدين در المراجعات مي‏ فرمايد: اين حديث از احاديث متواتر است و جماعت كثيري از صحابه آن را نقل كرده ‏اند. همچون سعد بن ابي وقاص، معاويه، جابر، ابو سعيد الخدري، عبدالله بن عمر، عمر بن الخطاب، اسماء بنت عميس، ابوهريره، و... و نزديك به صد كتاب از اهل سنت اين حديث را نقل كرده ‏اند.

مطالعه بيشتر

۱ـ تاريخ تحليلي و سياسي اسلام، علي اكبر حسني.

۲ـ ترجمه المراجعات، سيد شرف الدين.

۳ـ فروغ ولايت، استاد سبحاني.