تفاوت تعداد آیات قرآن در برخی روایات: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۲۲

سؤال

روایتی در اصول کافی قرآن مُنزَل را ۱۷ هزار آیه بیان می‌کند، در حالی که تعداد آیات قرآن کنونی کمی بیش از شش‌هزار آیه است. با توجه به این روایت آیا قرآن موجود کامل است و شیعه به مصونیت قرآن از زیاده و نقصان اعتقاد دارد؟

روایتی در کتاب کافی تعداد آیات قرآن را ۱۷ هزار آیه برشمرده است.[۱] برخی عالمان شیعه توضیح داده‌اند که در ثبت متن این روایت اشتباهی صورت گرفته و به جای عدد هفت‌هزار عدد ۱۷ هزار ضبط شده است. در چاپ جدید و مصحَح کتاب اصول کافی، که بر اساس نسخه‌های متعدد و به روش علمی تصحیح متون انجام گرفته است، این عدد هفت‌هزار ثبت شده است.[۲]

میرزا ابوالحسن شعرانی ،دانشمند معاصر شیعه، توضیح داده که اضافه شدن کلمه «عشر» به عبارت «سبعة الف آیة» و تبدیل عدد هفت‌هزار به عدد ۱۷ هزار از تحریف راویان این روایت یا اشتباه ناسخان متن روایت حاصل شده است. شعرانی در ادامه افزوده است که عدد هفت‌هزار آیه هم در این روایت از باب تقریب ذکر شده است. چون آیات قرآن بین شش‌هزار تا هفت‌هزار آیه است. محمدهادی معرفت، عالم شیعه و متخصص علوم قرآنی، ضبط ملامحسن فیض کاشانی به صورت «سبعة الف آیة»[۳] را به عنوان تأییدی بر نظر شعرانی ذکر کرده است.[۴]

شیعه نیز مانند سایر مذاهب اسلامی قائل به عدم تحریف قرآن است. نظر اجماعی و رسمی عالمان شیعه از دیرباز تا کنون بر این قول است که در متن قرآن هیچ زیاده و نقصانی رخ نداده است و متن قرآن همان متن نازل شده در صدر اسلام است.[۵] کثرت تألیفات عالمان شیعه درباره مصونیت قرآن از تحریف و رد برخی نظرات نادر در زمینه تحریف به نقصان نشانی از این نظر اجماعی و رسمی عالمان شیعه است.[۶]


منابع

  1. محمد بن یعقوب الکلینی، الاصول من الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ج ۲، ص ۶۳۴، حدیث ۲۸.
  2. محمد بن یعقوب الکلینی، الکافی، قم، دارالحدیث، ج ۴، ص ۶۷۴-۶۷۵، حدیث ۲۹.
  3. محمدمحسن بن شاه مرتضی المشتهر بالفیض الکاشانی، کتاب الوافی، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمؤمنین علی(ع)، ج ۹، ص ۱۷۸۰-۱۷۸۱.
  4. محمدهادی معرفت، صیانه القرآن من التحریف، قم، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، ص ۲۲۴.
  5. السید ابوالقاسم الموسوی الخوئی، البیان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، ص ۲۰۰-۲۰۱.
  6. بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، تهران، نشر ناهید، ج ۱، ص ۴۹۶-۴۹۸