اعتقاد شیعه نسبت به حکومت‌های غیر شیعی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۳

سؤال

بنابر اعتقاد شیعه دوازده امامی، حکومت‌های غیر شیعه، باطل و حاکمان آنها، کافر و ظالم هستند؟ مردمی که با آنها بیعت کردند، نیز کافر و بلاد آنها دارالکفر است؟

درگاه‌ها

براساس اعتقادات شیعه، حکومت بر مردم به صورت انحصاری متعلق به خداوند است و هر انسانی برای حکومت، نیازمند اذن الهی است. اذن خداوند گاه به صورت مستقیم، اعطا می‌شود و گاه غیر مستقیم، مورد تایید قرار می‌گیرد. اگر کسی خارج از این چارچوب، بر مردم حکومت کند، حکومت او فاقد مشروعیت خواهد بود؛ حتی اگر از امامیه باشد. اما فقدان مشروعیت، به معنای خروج از اسلام و کافر بودن حاکم نیست. پذیرش این حکومت‌ها توسط مردم و بیعت با آنها نیز لزوما موجب کفر نمی‌گردد. روایات دلالت‌کننده بر کفر اهل برخی شهرها و دارالکفر بودن بلاد اسلامی، ناظر به مقاطع زمانی خاص و افراد خاص بوده است.

در مکتب تشیع، حکومت یکی از شئون امامت است.^[۱] شیعه اعتقاد دارد که مقام امامت، توسط خداوند به ائمه معصومین(ع) اعطاء شده است. این اذن الهی که مشروعیت بخش حکومت آنان است، در اختیار دیگران قرار نگرفته است. لذا دیگران در صورتی حق حکومت دارند که از طرف این اولیاء الهی ماذون باشند.

در طول تاریخ، افراد زیادی، خارج از چارچوب یاد شده بر بلاد اسلامی حکومت کردند. با توجه به قاعده یاد شده، حکومت ایشان برخوردار از مشروعیت نبوده است. اما آیا اعتقاد به عدم مشروعیت این حاکمان، به معنی کافر دانستن آنهاست؟ روشن است که بین این مفاهیم تفاوت اساسی وجود دارد. كافر يعنى كسى كه منكر خدا است، يا براى خدا شريك قرار مى‌دهد، يا پيغمبرى حضرت خاتم الانبياء محمّد بن عبد اللّه صلى اللّه عليه و آله و سلم را قبول ندارد^[۲]. روشن است که این تعریف شامل حال بسیاری از این حاکمان نمیشود. پیروان مذهب امامیه نیز مانند دیگر مذاهب اسلامی کسی را که اظهار اسلام کرده و شهادتین را بر زبان رانده باشد داخل در اسلام و مشمول تمام احکام اسلام میدانند^[۳].

ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین، اولین منادیان وحدت در امت اسلامی هستند. ایشان ، علامت اسلام افراد را اظهار شهادتین بر زبان، معرفی کردند و بر جریان احکام اسلام بر تمامی افرادی که شهادتین را بر زبان رانده اند تاکید نمودهاند‏^[۴]. آنان همچنین پیروان خود را به شرکت در تشییع جنازه و نماز بر اموات اهل قبله، و دیگر ارتباطات اجتماعی با آنان دستور دادهاند^[۵]‌

منابع

↑ ‏مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، قم، بدون تاریخ، ج۴، ص۷۲۵
↑ امام خمینی، توضیح المسائل (محشی) ، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ۱۴۲۴ق،ج۱، ص۷۶
↑ رک : توضیح المسائل محشی اامام خمینی، ج۱، ص۱۲۶، رساله های توضیح المسائل دیگر مراجع عظام، مجموعه مقالات کنفرانس وحدت اسلامی
↑ كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، الإسلاميه، تهران، ۱۴۰۷ ق، ج۲، ص۲۵ و ۲۶
↑ ابن بابويه، محمد بن على، الأمالي( للصدوق)، کتابچی، تهران، ۱۳۷۶ش، ص۲۱۷ و ۲۱۸ / كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، ج۲، ص۶۳۶ / كاشانى، فيض، محمد محسن ابن شاه مرتضى، الوافي، كتابخانه امام امير المؤمنين علي عليه السلام، اصفهان ، ۱۴۰۶‍ق، ج۱۹، ص۲۴۴

[1] ‏مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، قم، بدون تاریخ، ج۴، ص۷۲۵

[2] امام خمینی، توضیح المسائل (محشی) ، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ۱۴۲۴ق،ج۱، ص۷۶

[3] رک : توضیح المسائل محشی اامام خمینی، ج۱، ص۱۲۶، رساله های توضیح المسائل دیگر مراجع عظام، مجموعه مقالات کنفرانس وحدت اسلامی

[4] كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، الإسلاميه، تهران، ۱۴۰۷ ق، ج۲، ص۲۵ و ۲۶

[5] ابن بابويه، محمد بن على، الأمالي( للصدوق)، کتابچی، تهران، ۱۳۷۶ش، ص۲۱۷ و ۲۱۸ / كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، ج۲، ص۶۳۶ / كاشانى، فيض، محمد محسن ابن شاه مرتضى، الوافي، كتابخانه امام امير المؤمنين علي عليه السلام، اصفهان ، ۱۴۰۶‍ق، ج۱۹، ص۲۴۴

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 {{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour }}
 {{سوال}}
-بنابر اعتقاد شیعه اثنی عشری، حکومت های غیر اثنی عشری، باطل و صاحبان آنها کافر و ظالم هستند و لعن آنها جایز می‌باشد. مردمی که با آنها بیعت کردند نیز کافر و بلاد آنها دارالکفر میباشد.
+بنابر اعتقاد شیعه دوازده امامی، حکومت‌های غیر شیعه، باطل و حاکمان آنها، کافر و ظالم هستند؟ مردمی که با آنها بیعت کردند، نیز کافر و بلاد آنها دارالکفر است؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
 {{درگاه|حکومت دینی}}
-از نظر مکتب اهل بیت، حق حکومت بر مردم به صورت انحصاری متعلق به خداوند متعال است؛ که مالک انسانها میباشد؛ و هر انسانی برای حکومت، نیازمند اذن الهی است. این اذن یا به صورت مستقیم توسط خداوند به او اعطا میشود و یا غیر مستقیم مورد تایید ساحت ربوبی قرار میگیرد. اگر کسی خارج از این چارچوب بر مردم حکومت کند، حکومت او فاقد مشروعیت خواهد بود؛ حتی اگر از امامیه باشد. اما فقدان مشروعیت حاکم، لزوما به معنی خروج از اسلام و کافر بودن او نیست. به همین منوال پذیرش این حکومتها از طرف مردم و بیعت با آنها نیز لزوما موجب کفر آنها نمیگردد؛ بلکه آنچه باعث کفر میشود انکار خداوند متعال و نبوت پیغمبر عظیم الشان اسلام و انکار ضروریات دین است آن هم به نحوی که به انکار خداوند یا رسالت نبی بیانجامد. روایات دال بر کفر اهالی بلاد و دارالکفر بودن بلاد اسلامی، ناظر به مقاطع زمانی و افراد خاص، فرقه هایی که از اسلام خارج شدهاند مانند غلات و نواصب؛ میباشد.
+براساس اعتقادات شیعه، حکومت بر مردم به صورت انحصاری متعلق به خداوند است و هر انسانی برای حکومت، نیازمند اذن الهی است. اذن خداوند گاه به صورت مستقیم، اعطا می‌شود و گاه غیر مستقیم، مورد تایید قرار می‌گیرد.
+اگر کسی خارج از این چارچوب، بر مردم حکومت کند، حکومت او فاقد مشروعیت خواهد بود؛ حتی اگر از امامیه باشد. اما فقدان مشروعیت، به معنای خروج از اسلام و کافر بودن حاکم نیست. پذیرش این حکومت‌ها توسط مردم و بیعت با آنها نیز لزوما موجب کفر نمی‌گردد.
+روایات دلالت‌کننده بر کفر اهل برخی شهرها و دارالکفر بودن بلاد اسلامی، ناظر به مقاطع زمانی خاص و افراد خاص بوده است.
-در مکتب تشیع، حکومت یکی از شئون امامت است<ref>‏مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، قم، بدون تاریخ، ج۴، ص۷۲۵</ref>. امام رضا ((ع)) امامت را این گونه معرفی میفرمایند:
+در مکتب تشیع، حکومت یکی از شئون امامت است.<ref>‏مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، قم، بدون تاریخ، ج۴، ص۷۲۵</ref>
+شیعه اعتقاد دارد که مقام امامت، توسط خداوند به ائمه معصومین(ع) اعطاء شده است. این اذن الهی که مشروعیت بخش حکومت آنان است، در اختیار دیگران قرار نگرفته است. لذا دیگران در صورتی حق حکومت دارند که از طرف این اولیاء الهی ماذون باشند.
-شیعه اعتقاد دارد که مقام امامت - که یکی از شئون آن حکومت است- به نصب الهی به ائمه معصومین(ع) اعطاء شده است. این اذن الهی که مشروعیت بخش حکومت آنان است، در اختیار دیگران قرار نگرفته است. لذا دیگران در صورتی حق حکومت دارند که از طرف این اولیاء الهی ماذون باشند.
 در طول تاریخ، افراد زیادی، خارج از چارچوب یاد شده بر بلاد اسلامی حکومت کردند. با توجه به قاعده یاد شده، حکومت ایشان برخوردار از مشروعیت نبوده است. اما آیا اعتقاد به عدم مشروعیت این حاکمان، به معنی کافر دانستن آنهاست؟ روشن است که بین این مفاهیم تفاوت اساسی وجود دارد. كافر يعنى كسى كه منكر خدا است، يا براى خدا شريك قرار مى‌دهد، يا پيغمبرى حضرت خاتم الانبياء محمّد بن عبد اللّه صلى اللّه عليه و آله و سلم را قبول ندارد<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (محشی) ، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ۱۴۲۴ق،ج۱، ص۷۶</ref>. روشن است که این تعریف شامل حال بسیاری از این حاکمان نمیشود. پیروان مذهب امامیه نیز مانند دیگر مذاهب اسلامی کسی را که اظهار اسلام کرده و شهادتین را بر زبان رانده باشد داخل در اسلام و مشمول تمام احکام اسلام میدانند<ref>رک : توضیح المسائل محشی اامام خمینی، ج۱، ص۱۲۶، رساله های توضیح المسائل دیگر مراجع عظام، مجموعه مقالات کنفرانس وحدت اسلامی</ref>.