مقصود از دین حنیف در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
«حَنَف»، به معناى گرايش به حقّ و «جَنَف»، به معناى گرايش و تمايل به باطل است.<ref>تفسیر نور، محسن قرائتی، ج۱، ص۵۳۵</ref> | «حَنَف»، به معناى گرايش به حقّ و «جَنَف»، به معناى گرايش و تمايل به باطل است.<ref>تفسیر نور، محسن قرائتی، ج۱، ص۵۳۵</ref> | ||
== دین | == دین حق‌گرا == | ||
حنیف ده بار در قرآن تکرار شده است و دو بار هم به صورت جمع یعنی حنفاء آمده است. در تمام این | حنیف ده بار در قرآن تکرار شده است و دو بار هم به صورت جمع یعنی حنفاء آمده است. در تمام این آیات حنیف به معنای حق گرایی آمده است که بیشتر درباره دین حضرت ابراهیم(ع) گفته شده است. در سوره بقره گفته شده که آیین ابراهیم حنیف بوده است:{{قرآن|وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ تَهْتَدُوا ۗ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=و [اهل كتاب] گفتند: «يهودى يا مسيحى باشيد، تا هدايت يابيد»؛ بگو: «نه، بلكه [بر] آيين ابراهيم حق‌گرا [هستم]؛ و وى از مشركان نبود.|سوره=بقره|آیه=۱۳۵}} و نیز: {{قرآن|قُلْ صَدَقَ اللَّهُ ۗ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=بگو: خدا راست مى‌گويد. آيين حنيف ابراهيم را پيروى كنيد و او از مشركان نبود.|سوره=آل عمران|آیه=۹۵}} و نیز در آیات ۱۲۵ سوره نساء<ref>{{قرآن|وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۗ وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا|ترجمه=و دين چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق‌گرا پيروى نموده است؟ و خدا ابراهيم را دوست گرفت.|سوره=نساء|آیه=۱۲۵}}</ref>و ۱۶۱ سوره انعام<ref>{{قرآن|قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۚ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=بگو: «آرى! پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده است: دينى پايدار، آيين ابراهيمِ حق‌گراى! و او از مشركان نبود.»|سوره=انعام|آیه=۱۶۱}}</ref>و ۱۲۰ سوره نحل<ref>{{قرآن|إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=ابراهيم بزرگوار مردى بود. به فرمان خدا بر پاى ايستاد و صاحب دين حنيف بود. و از مشركان نبود،|سوره=نحل|آیه=۱۲۰}}</ref> و ۱۲۳ سوره نحل<ref>{{قرآن|ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=سپس به تو وحى كرديم كه: «از آيين ابراهيم حق‌گراى پيروى كن، [چرا كه] او از مشركان نبود.»|سوره=نحل|آیه=۱۲۳}}</ref> | ||
{{قرآن| | و در جایی خود ابراهیم را حنیف و حق‌گرا می داند:{{قرآن|مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَٰكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى، بلكه حق گرايى فرمانبردار بود، و از مشركان نبود.|سوره=آل عمران|آیه=۶۷}} در این آیه حنیف و مسلم(فرمانبردار) باهم و در مقابل مشرک آمده است. | ||
{{قرآن|إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا ۖ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است؛ و من از مشركان نيستم.|سوره=انعام|آیه=۷۹}} | {{قرآن|إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا ۖ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است؛ و من از مشركان نيستم.|سوره=انعام|آیه=۷۹}} | ||
{{قرآن|وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=و [به من دستور داده شده است] كه به دين حنيف روى آور، و زنهار از مشركان مباش.|سوره=یونس|آیه=۱۰۵}} | {{قرآن|وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ|ترجمه=و [به من دستور داده شده است] كه به دين حنيف روى آور، و زنهار از مشركان مباش.|سوره=یونس|آیه=۱۰۵}} | ||
{{قرآن| | {{قرآن|فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا|ترجمه=س روى خود را با گرايش تمام به حق، به سوى اين دين كن|سوره=روم|آیه=۳۰}} | ||
'''حنفاء''' | |||
{{قرآن|حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ|ترجمه=در حالى كه گروندگان خالص به خدا باشيد؛ نه شريك‌گيرندگان [براى] او|سوره=حج|آیه=۳۱}} | {{قرآن|حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ|ترجمه=در حالى كه گروندگان خالص به خدا باشيد؛ نه شريك‌گيرندگان [براى] او|سوره=حج|آیه=۳۱}} | ||
نسخهٔ ۲ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۹
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
منظور از دین حنیف در قرآن چیست؟
حنیف در قرآن به معنای حق‌گرایی و دین حق و اخلاص آمده است. در قرآن حنیف نام آیینی است که حضرت ابراهیم تابع آن دین است.
معنای حنیف
حنیف از ماده «ح ن ف» به معنای هدایت به استقامت و راه مستقیم است.[۱]
حنیف در اصطلاح به معنای کسی است که از آیین‌ها و روش‌های منحرف چشم می‌پوشد و متوجه آیین حقیقی می‌شود.
«حَنَف»، به معناى گرايش به حقّ و «جَنَف»، به معناى گرايش و تمايل به باطل است.[۲]
دین حق‌گرا
حنیف ده بار در قرآن تکرار شده است و دو بار هم به صورت جمع یعنی حنفاء آمده است. در تمام این آیات حنیف به معنای حق گرایی آمده است که بیشتر درباره دین حضرت ابراهیم(ع) گفته شده است. در سوره بقره گفته شده که آیین ابراهیم حنیف بوده است:﴿وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ تَهْتَدُوا ۗ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ و [اهل كتاب] گفتند: «يهودى يا مسيحى باشيد، تا هدايت يابيد»؛ بگو: «نه، بلكه [بر] آيين ابراهيم حق‌گرا [هستم]؛ و وى از مشركان نبود.﴾(بقره:۱۳۵) و نیز: ﴿قُلْ صَدَقَ اللَّهُ ۗ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ بگو: خدا راست مى‌گويد. آيين حنيف ابراهيم را پيروى كنيد و او از مشركان نبود.﴾(آل عمران:۹۵) و نیز در آیات ۱۲۵ سوره نساء[۳]و ۱۶۱ سوره انعام[۴]و ۱۲۰ سوره نحل[۵] و ۱۲۳ سوره نحل[۶]
و در جایی خود ابراهیم را حنیف و حق‌گرا می داند:﴿مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَٰكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى، بلكه حق گرايى فرمانبردار بود، و از مشركان نبود.﴾(آل عمران:۶۷) در این آیه حنیف و مسلم(فرمانبردار) باهم و در مقابل مشرک آمده است.
﴿إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا ۖ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است؛ و من از مشركان نيستم.﴾(انعام:۷۹)
﴿وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ و [به من دستور داده شده است] كه به دين حنيف روى آور، و زنهار از مشركان مباش.﴾(یونس:۱۰۵)
﴿فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا؛ س روى خود را با گرايش تمام به حق، به سوى اين دين كن﴾(روم:۳۰)
حنفاء
﴿حُنَفَاءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ؛ در حالى كه گروندگان خالص به خدا باشيد؛ نه شريك‌گيرندگان [براى] او﴾(حج:۳۱)
﴿وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ؛ و فرمان نيافته بودند جز اينكه خدا را بپرستند، و در حالى كه به توحيد گراييده‌اند، دين [خود] را براى او خالص گردانند﴾(بینه:۵)
بنابراین، دین حنیف، آیین پاک و خالص و تسلیم در برابر حق و اعتقاد به توحید کامل است که تمام پیامبران بزرگ الهی از جمله حضرت ابراهیم (ع) و حضرت محمد(ص) به چنین آیین و دینی بودند.[۷]
مطالعه بیشتر
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۷۹ ق، ج۱، ص۴۵۷.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۷، ج۲، ص۴۶۱.
شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ ق، ج۲، ص۴۹۲.
منابع
- ↑ راغب اصفهانی، محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالکاتب العربی، بی تا، ص۱۳۳.
- ↑ تفسیر نور، محسن قرائتی، ج۱، ص۵۳۵
- ↑ ﴿وَمَنْ أَحْسَنُ دِينًا مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۗ وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا؛ و دين چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق‌گرا پيروى نموده است؟ و خدا ابراهيم را دوست گرفت.﴾(نساء:۱۲۵)
- ↑ ﴿قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۚ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ بگو: «آرى! پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده است: دينى پايدار، آيين ابراهيمِ حق‌گراى! و او از مشركان نبود.»﴾(انعام:۱۶۱)
- ↑ ﴿إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ ابراهيم بزرگوار مردى بود. به فرمان خدا بر پاى ايستاد و صاحب دين حنيف بود. و از مشركان نبود،﴾(نحل:۱۲۰)
- ↑ ﴿ثُمَّ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ سپس به تو وحى كرديم كه: «از آيين ابراهيم حق‌گراى پيروى كن، [چرا كه] او از مشركان نبود.»﴾(نحل:۱۲۳)
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۷ ق، ج۳، ص۲۹۸.