مسخ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(بارگزاری اولیه)
 
(تکمیل و بارگزاری)
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
واژه مسخ در لغت به معنای، زشت شدن طبيعت و اخلاق و دگرگوني شكلي به شكل ديگر.}}<ref>راغب اصفهاني، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه دكتر سيد غلامرضا خسروي، تهران، انتشارات مرتضوي، ۱۳۷۲ ش، ج۳، ص۲۲۴.</ref> در اصطلاح عرفا مسخ عبارت از مسخ دل هاي آنان است كه از درگاه حق رانده شده اند. به گونه اي كه در آغاز دلهاشان رو به سوي خداوند بوده، اما پس از آن از خداوند دل گردانند و اسير وسوسه شيطان شوند و افسار دل به هواي نفس سپارند.<ref>خرمشاهي، بهاء الدين، پژوهشي در قرآن و دانشنامه قرآن پژوهي، تهران، انتشارات ناهيد و دوستان، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص۲۰۵۵.</ref>
'''مسخ''' به معنای دگرگونی شکلی به شکل دیگر، از [[عذاب‌]]های الهی گروهی است که به دلیل عدم پیروی از دستور خدا به این عذاب گرفتار شدند. در قرآن مسخ، در مورد اهل [[قیامت]]، گروهی از [[بنی اسرائیل]] و عده‌ای از [[حواریون]] آمده است. در جریان مسخ گروهی از بنی اسرائیل اینطور آمده است که این گروه از صید ماهی در روز شنبه منع شده بودند و به دلیل پیمان شکنی تبدیل به بوزینه شدند. در مورد حواریون هم که داستان آن در [[سوره مائده]] آمده است، عده‌ای درخواست طعام آسمانی کردند و پس از نزول مائده بازهم قبول نکردند. در تفاسیر آمده است که این عده تبدیل به خوک شدند.


چون پرسش به صورت كلي بيان شده آن‌چه راكه در قرآن و روايات درباره مسخ شدگان آمده بررسي مي‌كنيم:
==معنای لغوی و اصطلاحی==
واژه '''مسخ''' در لغت به معنای، زشت شدن طبيعت، اخلاق و دگرگوني شكلي به شكل ديگر است.<ref>راغب اصفهاني، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه دكتر سيد غلامرضا خسروي، تهران، انتشارات مرتضوي، ۱۳۷۲ ش، ج۳، ص۲۲۴.</ref> در اصطلاح عرفا، مسخ عبارت از مسخ دل‌هاي آنان است كه از درگاه حق رانده شده اند. به گونه اي كه در آغاز دلهاشان رو به سوي خداوند بوده، اما پس از آن از خداوند دل گردانند و اسير وسوسه [[شيطان]] شوند و افسار دل به هواي نفس سپارند.<ref>خرمشاهي، بهاء الدين، پژوهشي در قرآن و دانشنامه قرآن پژوهي، تهران، انتشارات ناهيد و دوستان، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص۲۰۵۵.</ref>


الف- واژه مسخ فقط درباره اهل قيامت يك بار در قرآن كريم آمده است، چنان كه مي فرمايد: {{قرآن|و لو نشاء لمسخناهم علي مكانتهم فما استطاعوا مضيا و لا يرجعون<ref>يس/ ۶۷.</ref> «و اگر بخواهيم آنان را بر جايگاهشان، مسخ كنيم، پس نتوانند از آنجا بگذرند و نيز بر نمي گردند.». از ابن عباس روايت شده است كه منظور از مسخ در اين آيه آن است كه آنان را به شكل بوزينه و گراز در مي‌آوريم<ref>رك: خرمشاهي، بهاءالدين، دانشنامه قرآن، ج۲، ص۲۵۶.</ref>.
==مسخ اهل قیامت==
واژه مسخ درباره اهل [[قيامت]] يك بار در [[قرآن]] آمده است. {{قرآن|و لو نشاء لمسخناهم علي مكانتهم فما استطاعوا مضيا و لا يرجعون|ترجمه=و اگر بخواهيم آنان را بر جايگاهشان، مسخ كنيم، پس نتوانند از آنجا بگذرند و نيز بر نمي گردند.|سوره=یس|آیه=۶۷}} از [[ابن عباس]] روايت شده است كه منظور از مسخ در اين آيه آن است كه آنان را به شكل بوزينه و گراز در مي‌آوريم.<ref>رك: خرمشاهي، بهاءالدين، دانشنامه قرآن، ج۲، ص۲۵۶.</ref>.


ب- گذشته از مسخ روز قيامت كه منوط به خواست الهي است، در قرآن كريم از گروهي كه در اين دنيا مسخ شده‌اند سخن به ميان آورده كه به برخي از آن‌ها اشاره مي‌كنيم:
==مسخ بنی اسرائیل==
در قرآن كريم به موضوع مسخ بني اسرائيل كه با حكم حرمت صيد در روز شنبه مخالفت كردند و در آن روز به صيد ماهي پرداختند، دو بار اشاره شده است:


در قرآن كريم به موضوع مسخ بني اسرائيل دو بار اشار ه شده است:
* خداوند متعال مي‌فرمايد: {{وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَوْا مِنْكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ|ترجمه=و به راستي كساني از خودتان را كه درباره شنبه از حد گذشتند، شناخته‌ايد كه به آنان گفتيم: بوزينه گاني رانده شده باشيد.|سوره=بقره|آیه=۶۵}}


۱- خداوند متعال مي فرمايد: «و به راستي كساني از خودتان را كه درباره شنبه از حد گذشتند، شناخته ايد كه به آنان گفتيم: بوزينه گاني رانده شده باشيد.»<ref>بقره/ ۶۵.</ref>
* در جايي دیگر مي فرمايد: {{قرآن|فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ مَا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ|ترجمه=پس چون به ترك آنچه از آن نهي شده بودند كبر ورزيدند، به آنان گفتيم: همچون بوزينه گان خوار و زبون باشيد.|سوره=اعراف|آیه=۱۶۶}} از ظاهر عبارت قرآن كريم بر مي‌‌آيد كه آنان واقعا مسخ شدند و به صورت بوزينه گان در آمدند و نظر بيشتر مفسران نيز همين است و گفته اند آنان پس از اين مسخ بيش از سه روز زنده نماندند.  


در جايي دیگر مي فرمايد: «پس چون به ترك آنچه از آن نهي شده بودند كبر ورزيدند، به آنان گفتيم: همچون بوزينه گان خوار و زبون باشيد.»<ref>اعراف/ ۱۶۶.</ref> از ظاهر عبارت قرآن كريم بر مي‌ آيد كه آنان در حقيقت مسخ شدند و به صورت بوزينه گان در آمدند و نظر بيشتر مفسران نيز همين است و گفته اند آنان پس از اين مسخ بيش از سه روز زنده نماندند. شخصي از امام صادق(ع) ذيل همين آيه درباره بوزينه گان سوال كردند امام در پاسخ فرمودند: آنان (يهود) به حالت مسخ سه روز باقي ماندند و سپس مردند و از آنان نسلي باقي نماند و ميمونهاي فعلي مثل همان ميمون ها هستند.<ref>هاشمي رفسنجاني، اكبر و جمعي از محققان حوزه، تفسير راهنما، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه، ۱۳۷۶ ش، ج۱، ص۲۰۰.</ref> (مشابه آنها در شكلند ولي از نسل آنها نيستند.).
[[امام صادق(ع)]] درباره چگونگی تبدیل [[بنی اسرائیل]] به بوزینگان فرمودند: آنان به حالت مسخ سه روز باقي ماندند و سپس مردند و از آنان نسلي باقي نماند و ميمون‌هاي فعلي مثل همان ميمون‌ها هستند.<ref>هاشمي رفسنجاني، اكبر و جمعي از محققان حوزه، تفسير راهنما، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه، ۱۳۷۶ ش، ج۱، ص۲۰۰.</ref> (مشابه آنها در شكلند ولي از نسل آنها نيستند.).


۲- در جاي ديگري از قرآن كريم درباره مسخ شدگان چنين آمده: «بگو آيا شما را آگاه كنم كه كدام قوم نزد خداوند بدترين هستند؟ آن كساني كه خداوند بر آن‌ها لعنت و غضب كرده، و آن‌ها را به شكل بوزينه و خوك مسخ نمود و پرستندگان طاغوت. اين گروه بدترين مردم و گمراه‌ترين خلق از راه راست هستند.»<ref>مائده/ ۶۰.</ref> از آيه فوق چنين استنباط مي‌شود كه سه گروه از انسان‌ها مورد لعن و غضب خداي تعالي واقع شده‌اند.
==گروهی از امت عیسی(ع)==
گروهي از امت [[عيسي(ع)]] نيز وجود داشتند كه پس از نزول مائده آسماني و مشاهده اعجاز باز هم كفر ورزيدند و با پیامبرشان مخالفت كردند، و در نتيجه به صورت خوك درآمدند. در قرآن آمده است {{قرآن|قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ ۖ فَمَنْ يَكْفُرْ بَعْدُ مِنْكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ|ترجمه=خدا گفت: من آن مائده را برای شما می‌فرستم، ولی هر که بعد از نزول مائده کافر شود وی را عذابی کنم که هیچ یک از جهانیان را چنان عذاب نکنم.|سوره=مائده|آیه=۱۱۵.}}<ref>مجله مكتب انقلاب، گروهي از نويسندگان، شماره ۱۳، ۱۳۶۲ش، ص۱۰-۱۱.</ref>. بنابر تفاسیر و روایات، عذاب خداوند تبدیل این گروه به خوک بوده است.


الف: آن‌هايي كه به صورت ميمون درآمدند.  
عذاب این گروه در آیه دیگری در [[سوره مائده]] ذکر شده است: {{قرآن|قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ ۚ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ ۚ أُولَٰئِكَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضَلُّ عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ|ترجمه=بگو آيا شما را آگاه كنم كه كدام قوم نزد خداوند بدترين هستند؟ آن كساني كه خداوند بر آن‌ها لعنت و غضب كرده، و آن‌ها را به شكل بوزينه و خوك مسخ نمود و پرستندگان طاغوت. اين گروه بدترين مردم و گمراه‌ترين خلق از راه راست هستند.|سوره=مائده|آیه=۶۰}} در این آیه تبدیل گروهی به خوک آورده شده است.


ب: آن‌هايي كه به صورت خوك مبدل شدند.
ج: آن‌هايي كه بندگي طاغوت مي‌كنند.
گروهي كه به صورت ميمون مسخ شدند كساني از بني اسرائيل بودندكه با حكم حرمت صيد در روز شنبه مخالفت كردند و در آن روز به صيد ماهي پرداختند. و گروهي از امت عيسي(ع) نيز وجود داشتند كه پس از نزول مائده آسماني و مشاهده اعجاز باز هم كفر ورزيدند و با پيامبر خدا مخالفت كردند، و در نتيجه به صورت خوك درآمدند. در قرآن كريم داستان اين گروه در سوره مائده، آيات ۱۱۲-۱۱۴ آمده است<ref>مجله مكتب انقلاب، گروهي از نويسندگان، شماره ۱۳، ۱۳۶۲ش، ص۱۰-۱۱.</ref>.
در هر حال بايد توجه داشت كه مسخ و دگرگوني جسماني متناسب با اعمالي است كه انجام داده اند، يعني چون جمعيت هاي گنه كار بر اثر انگيزه هواپرستي و شهوت راني دست به طغيان و نافرماني خدا مي زدند و جمعي با تقليد كوركورانه كردن از آنها آلوده به گناه شدند، لذا به هنگام مسخ هر گروه به شكلي كه متناسب با كيفيت اعمال او بوده ظاهر مي شده است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
==منابع جهت مطالعه بيشتر:==
۱. موسي از ديدگاه قرآن، محسن بينا، ناشر: انتشارات سازمان تبليغات اسلامي ۱۳۷۰.
۲. دانشنامه قرآن پژوهشي، بهاء الدين خرمشاهي، ناشر: انتشارات ناهيد و دوستان، تهران، ۱۳۷۷ ش، جلد دوم.
۳. تفسير نمونه، آيه الله ناصر مكارم شيرازي، ناشر: انتشارات دارالكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۷۴ ش، جلد هاي ۱ و ۶ و ۱۸ ذيل آيات بحث.
۴. الميزان، علامه طباطبايي (رحمه الله عليه)، جلدهاي ۱ و ۸، ذيل آيات مورد بحث.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
==منابع==
خط ۵۱: خط ۳۷:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =  
  | نمایه =  
  | نمایه =  
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =  
  | بازبینی =  
  | بازبینی =  
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۲ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۳۵

سؤال

در رابطه با مسخ شدگان توضيحاتي دهيد؟

مسخ به معنای دگرگونی شکلی به شکل دیگر، از عذاب‌های الهی گروهی است که به دلیل عدم پیروی از دستور خدا به این عذاب گرفتار شدند. در قرآن مسخ، در مورد اهل قیامت، گروهی از بنی اسرائیل و عده‌ای از حواریون آمده است. در جریان مسخ گروهی از بنی اسرائیل اینطور آمده است که این گروه از صید ماهی در روز شنبه منع شده بودند و به دلیل پیمان شکنی تبدیل به بوزینه شدند. در مورد حواریون هم که داستان آن در سوره مائده آمده است، عده‌ای درخواست طعام آسمانی کردند و پس از نزول مائده بازهم قبول نکردند. در تفاسیر آمده است که این عده تبدیل به خوک شدند.

معنای لغوی و اصطلاحی

واژه مسخ در لغت به معنای، زشت شدن طبيعت، اخلاق و دگرگوني شكلي به شكل ديگر است.[۱] در اصطلاح عرفا، مسخ عبارت از مسخ دل‌هاي آنان است كه از درگاه حق رانده شده اند. به گونه اي كه در آغاز دلهاشان رو به سوي خداوند بوده، اما پس از آن از خداوند دل گردانند و اسير وسوسه شيطان شوند و افسار دل به هواي نفس سپارند.[۲]

مسخ اهل قیامت

واژه مسخ درباره اهل قيامت يك بار در قرآن آمده است. ﴿و لو نشاء لمسخناهم علي مكانتهم فما استطاعوا مضيا و لا يرجعون؛ و اگر بخواهيم آنان را بر جايگاهشان، مسخ كنيم، پس نتوانند از آنجا بگذرند و نيز بر نمي گردند.(یس:۶۷) از ابن عباس روايت شده است كه منظور از مسخ در اين آيه آن است كه آنان را به شكل بوزينه و گراز در مي‌آوريم.[۳].

مسخ بنی اسرائیل

در قرآن كريم به موضوع مسخ بني اسرائيل كه با حكم حرمت صيد در روز شنبه مخالفت كردند و در آن روز به صيد ماهي پرداختند، دو بار اشاره شده است:

  • در جايي دیگر مي فرمايد: ﴿فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ مَا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ؛ پس چون به ترك آنچه از آن نهي شده بودند كبر ورزيدند، به آنان گفتيم: همچون بوزينه گان خوار و زبون باشيد.(اعراف:۱۶۶) از ظاهر عبارت قرآن كريم بر مي‌‌آيد كه آنان واقعا مسخ شدند و به صورت بوزينه گان در آمدند و نظر بيشتر مفسران نيز همين است و گفته اند آنان پس از اين مسخ بيش از سه روز زنده نماندند.

امام صادق(ع) درباره چگونگی تبدیل بنی اسرائیل به بوزینگان فرمودند: آنان به حالت مسخ سه روز باقي ماندند و سپس مردند و از آنان نسلي باقي نماند و ميمون‌هاي فعلي مثل همان ميمون‌ها هستند.[۴] (مشابه آنها در شكلند ولي از نسل آنها نيستند.).

گروهی از امت عیسی(ع)

گروهي از امت عيسي(ع) نيز وجود داشتند كه پس از نزول مائده آسماني و مشاهده اعجاز باز هم كفر ورزيدند و با پیامبرشان مخالفت كردند، و در نتيجه به صورت خوك درآمدند. در قرآن آمده است ﴿قَالَ اللَّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ ۖ فَمَنْ يَكْفُرْ بَعْدُ مِنْكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَابًا لَا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ؛ خدا گفت: من آن مائده را برای شما می‌فرستم، ولی هر که بعد از نزول مائده کافر شود وی را عذابی کنم که هیچ یک از جهانیان را چنان عذاب نکنم.(مائده:۱۱۵.)[۵]. بنابر تفاسیر و روایات، عذاب خداوند تبدیل این گروه به خوک بوده است.

عذاب این گروه در آیه دیگری در سوره مائده ذکر شده است: ﴿قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذَٰلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ ۚ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَغَضِبَ عَلَيْهِ وَجَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَالْخَنَازِيرَ وَعَبَدَ الطَّاغُوتَ ۚ أُولَٰئِكَ شَرٌّ مَكَانًا وَأَضَلُّ عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ؛ بگو آيا شما را آگاه كنم كه كدام قوم نزد خداوند بدترين هستند؟ آن كساني كه خداوند بر آن‌ها لعنت و غضب كرده، و آن‌ها را به شكل بوزينه و خوك مسخ نمود و پرستندگان طاغوت. اين گروه بدترين مردم و گمراه‌ترين خلق از راه راست هستند.(مائده:۶۰) در این آیه تبدیل گروهی به خوک آورده شده است.


منابع

  1. راغب اصفهاني، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه دكتر سيد غلامرضا خسروي، تهران، انتشارات مرتضوي، ۱۳۷۲ ش، ج۳، ص۲۲۴.
  2. خرمشاهي، بهاء الدين، پژوهشي در قرآن و دانشنامه قرآن پژوهي، تهران، انتشارات ناهيد و دوستان، ۱۳۷۷ ش، ج۲، ص۲۰۵۵.
  3. رك: خرمشاهي، بهاءالدين، دانشنامه قرآن، ج۲، ص۲۵۶.
  4. هاشمي رفسنجاني، اكبر و جمعي از محققان حوزه، تفسير راهنما، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه، ۱۳۷۶ ش، ج۱، ص۲۰۰.
  5. مجله مكتب انقلاب، گروهي از نويسندگان، شماره ۱۳، ۱۳۶۲ش، ص۱۰-۱۱.