اسم اعظم: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
مقصود از اسم | مقصود از [[اسم اعظم]]، بزرگترین اسم [[خدا]]ست.<ref>حسن زاده آملی، کلمه علیا در توقیفیت اسماء، ۱۳۷۶ش، ص ۳۰</ref> برخی اعظم را بهمعنای عظیم دانسته و گفتهاند همه اسمای الهی عظیم بوده و هیچ اسمی از اسم دیگر بزرگتر نیست.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۶۵ش، ج ۶، ص ۱۱۸؛ مغنیة، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج ۳، ص ۴۲۶.</ref> | ||
پیامبران و اولیای الهی به وسیلۀ اسم اعظم، دست به تصرفات غیر طبیعی و خوارق عادات میزنند و از امور غیبی آگاهی پیدا میکنند.<ref>سید امین موسوی، گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی، ص۲۷۳.</ref><ref>محمد تقی شاکر، مقاله منابع علم امام در قرآن، ش ۶، ص۱۷۰.</ref> | [[پیامبران]] و اولیای الهی به وسیلۀ اسم اعظم، دست به تصرفات غیر طبیعی و خوارق عادات میزنند و از امور غیبی آگاهی پیدا میکنند.<ref>سید امین موسوی، گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی، ص۲۷۳.</ref><ref>محمد تقی شاکر، مقاله منابع علم امام در قرآن، ش ۶، ص۱۷۰.</ref> | ||
اسم اعظم، در احادیث و ادعیه بسیار تکرار شده و این نکته نیز آمده است که هر کس خدا را با آن نام بخواند، دعایش مستجاب میشود و میتواند به فرمان خدا در جهان طبیعت تصرف کند و کارهای مهمی انجام داده، به تمامی اهداف خود دست پیدا کند. البته آنچه اهمیت دارد متصف شدن به حالات و کمالات روحی و خودسازی است که انسان را به مقام مستجاب الدعوه میرساند، نه اینکه یک شخص آلوده با تلفّظ یک اسم، دعایش مستجاب شود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص۳۰.</ref><ref>مرتضوینیا، محمد باقر، مقاله «اسم اعظم»، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص ۲۵۸-۲۶۴.</ref> | اسم اعظم، در احادیث و ادعیه بسیار تکرار شده و این نکته نیز آمده است که هر کس خدا را با آن نام بخواند، دعایش مستجاب میشود و میتواند به فرمان خدا در جهان طبیعت تصرف کند و کارهای مهمی انجام داده، به تمامی اهداف خود دست پیدا کند. البته آنچه اهمیت دارد متصف شدن به حالات و کمالات روحی و [[خودسازی]] است که انسان را به مقام مستجاب الدعوه میرساند، نه اینکه یک شخص آلوده با تلفّظ یک اسم، دعایش مستجاب شود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص۳۰.</ref><ref>مرتضوینیا، محمد باقر، مقاله «اسم اعظم»، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص ۲۵۸-۲۶۴.</ref> | ||
== اسم اعظم در روایات و ادعیه == | == اسم اعظم در روایات و ادعیه == | ||
بر اساس احادیث و دعاها و نیایشهای منقول از اهل بیت(ع) آیات و اذکار متعددی مشتمل بر اسم اعظم دانسته شدهاند؛ مانند: «بسم الله الرحمن الرحیم»،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳-۲۲۴.</ref> آیة | بر اساس احادیث و دعاها و نیایشهای منقول از [[اهل بیت(ع)]] [[آیات]] و اذکار متعددی مشتمل بر اسم اعظم دانسته شدهاند؛ مانند: «بسم الله الرحمن الرحیم»،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳-۲۲۴.</ref> [[آیة الکرسی]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳.</ref> [[سوره توحید]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳.</ref> [[سوره قدر]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳.</ref> آیه ۱۶۳ [[سوره بقره]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۷.</ref> آیه ۱ [[سوره آل عمران]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴.</ref> آیه ۲۶ سوره آل عمران،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴.</ref> آیه ۱۱۱ [[سوره طه]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴.</ref> ۶ آیه اول [[سوره حدید]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۳۰-۲۳۱.</ref> و سه آیه آخر [[سوره حشر]].<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۳۹۹.</ref><ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۳۰-۲۳۱. </ref> | ||
برخی از روایات درباره اسم اعظم عبارت است از: | برخی از روایات درباره اسم اعظم عبارت است از: | ||
# علی بن محمد نوفلی از امام هادی (ع) نقل میکند که حضرت فرمود: "اسم اعظم خداوند هفتاد و سه حرف است، نزد آصف یک حرف بوده و به آن تکلم نمود، پس زمین مابین او و شهر سبأ شکافته شد، در نتیجه تخت بلقیس را در اختیار گرفته آن را خدمت سلیمان منتقل کرد، سپس در کمتر از چشم به هم زدن زمین گسترده شد به حال خود برگشت و در نزد ما هفتاد و دو حرف از اسم اعظم موجود است و یک حرف نزد | # علی بن محمد نوفلی از [[امام هادی(ع)]] نقل میکند که حضرت فرمود: "اسم اعظم خداوند هفتاد و سه حرف است، نزد [[آصف بن برخیا]] یک حرف بوده و به آن تکلم نمود، پس زمین مابین او و شهر سبأ شکافته شد، در نتیجه تخت بلقیس را در اختیار گرفته آن را خدمت سلیمان منتقل کرد، سپس در کمتر از چشم به هم زدن زمین گسترده شد به حال خود برگشت و در نزد ما هفتاد و دو حرف از اسم اعظم موجود است و یک حرف نزد [[خداوند]]، متفرّد به آن، در [[علم غیب]] است".<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص ۲۳۰، ح۳.</ref> | ||
# از امام صادق(ع) روایت شده: «همانا به عیسی دو حرف عطا شده بود که با آن دو عمل میکرد، و به موسی چهار حرف و به ابراهیم هشت حرف و به نوح ۲۵ حرف و همانا خداوند متعال برای محمد(ص) تمام آن حروف را جمع کرد و اسم اعظم ۷۳ حرف است که به محمد(ص) ۷۲ حرفش عطا شده و تنها یک حرف از او پوشانده شده است.»<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص۲۰۸، ح ۲.</ref><ref>محمد تقی شاکر، مقاله منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۳۴ ـ ۳۸.</ref><ref>سید محمد جعفر سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص۱۴۷ ـ ۱۵۰.</ref><ref>محمد باقر مرتضوینیا، مقاله اسم اعظم، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص ۲۵۸-۲۶۴.</ref> | # از [[امام صادق(ع)]] روایت شده: «همانا به [[عیسی(ع)]] دو حرف عطا شده بود که با آن دو عمل میکرد، و به [[موسی(ع)]] چهار حرف و به [[ابراهیم(ع)]] هشت حرف و به [[نوح(ع)]] ۲۵ حرف و همانا خداوند متعال برای [[محمد(ص)]] تمام آن حروف را جمع کرد و اسم اعظم ۷۳ حرف است که به محمد(ص) ۷۲ حرفش عطا شده و تنها یک حرف از او پوشانده شده است.»<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص۲۰۸، ح ۲.</ref><ref>محمد تقی شاکر، مقاله منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۳۴ ـ ۳۸.</ref><ref>سید محمد جعفر سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص۱۴۷ ـ ۱۵۰.</ref><ref>محمد باقر مرتضوینیا، مقاله اسم اعظم، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص ۲۵۸-۲۶۴.</ref> | ||
# در روایتی امام باقر (ع) در پاسخ "برید بن معاویه" که در مورد آیه {{قرآن|قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ}}<ref>سوره رعد، آیه ۴۳.</ref> سؤال کرد، فرمودند: "منظور، ما اهل بیت (ع) هستیم و علی (ع)، اوّل ما و افضل ما و بهترین ما بعد از پیامبر اکرم(ص) است"<ref>کافی، ج۱، ص۲۲۹.</ref>. علامه | # در روایتی [[امام باقر(ع)]] در پاسخ "برید بن معاویه" که در مورد آیه {{قرآن|قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ}}<ref>سوره رعد، آیه ۴۳.</ref> سؤال کرد، فرمودند: "منظور، ما [[اهل بیت(ع)]] هستیم و [[علی(ع)]]، اوّل ما و افضل ما و بهترین ما بعد از [[پیامبر اکرم(ص)]] است"<ref>کافی، ج۱، ص۲۲۹.</ref>. [[علامه مجلسی]]، معتقد است ظاهر روایت، بیانگر آن است که مراد از کتاب، [[قرآن]] است، پس معنا چنین میشود که "علم همه کتب، نزد ماست...". بنابراین، روشن است اسم اعظم یا [[علم کتاب]]، یکی از منابع امامان (ع) است. همچنین تمام هفتاد و دو حرف اسم اعظم، در کتاب است و امام (ع) نیز دارای کلّ علم کتاب است.<ref>اصغر غلامی، مقاله آفاق علم امام در الکافی، ص ۴۷۸ و ۴۷۹.</ref> | ||
== حقیقت اسم اعظم == | == حقیقت اسم اعظم == | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
بر اساس روایات، عیسی(ع) زنده کردن مردگان و شفا دادن کور مادرزاد و شخص مبتلا به بیماری پیسی را که در آیه ۴۹ سوره آل عمران به آنها اشاره شده است، بر اثر بهرهمندی از اسم اعظم انجام میداد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ص ۲۳۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴، ص۲۱۱.</ref> | بر اساس روایات، عیسی(ع) زنده کردن مردگان و شفا دادن کور مادرزاد و شخص مبتلا به بیماری پیسی را که در آیه ۴۹ سوره آل عمران به آنها اشاره شده است، بر اثر بهرهمندی از اسم اعظم انجام میداد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ص ۲۳۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴، ص۲۱۱.</ref> | ||
کسی که اسم اعظم را بداند دعایش مستجاب و هرچه از خدا بخواهد به او عطا میشود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴-۲۲۵.</ref> و از علم غیب بهاندازهای که خدا بخواهد آگاهی مییابد<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref> و همه خیرات و برکات بر او فرود میآید.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج ۸، ص ۳۵۴.</ref> ابوالحسن شعرانی الهیدان شیعه براین باور است که اسم اعظم دارای خاصیت همه اسماء خداوند است که ائمه(ع) وقتی با آن اسم، خدا را میخواندند و در اسم فانی میشدند میتوانستند هر معجزهای را اظهار کنند و کارهای خارقالعاده انجام دهند. وی حقیقت این مسئله را از اسرار امامت میداند که کیفیت آن بر ما مجهول است.<ref>شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۸۷ش، ص۳۶۹، پاورقی.</ref> | کسی که اسم اعظم را بداند دعایش مستجاب و هرچه از خدا بخواهد به او عطا میشود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴-۲۲۵.</ref> و از علم غیب بهاندازهای که خدا بخواهد آگاهی مییابد<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref> و همه خیرات و برکات بر او فرود میآید.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج ۸، ص ۳۵۴.</ref> ابوالحسن شعرانی الهیدان [[شیعه]] براین باور است که اسم اعظم دارای خاصیت همه اسماء خداوند است که [[ائمه(ع)]] وقتی با آن اسم، خدا را میخواندند و در اسم فانی میشدند میتوانستند هر معجزهای را اظهار کنند و کارهای خارقالعاده انجام دهند. وی حقیقت این مسئله را از اسرار [[امامت]] میداند که کیفیت آن بر ما مجهول است.<ref>شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۸۷ش، ص۳۶۹، پاورقی.</ref> | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
نسخهٔ ۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۴۱
 | این مقاله هماکنون به دست R.bahmani در حال ویرایش است. |
سؤال
اسم اعظم خدا چیست و خاصیت آگاهی از آن در چه میباشد؟
درگاهها
اسم اعظم بزرگترین نام خداوند است که پیامبران و اولیای الهی به وسیلۀ آن، دست به تصرفات غیر طبیعی و خوارق عادات میزنند و از امور غیبی آگاهی پیدا میکنند. در روایات، اسم اعظم الهی اصل و عنوانی دانسته شده که شامل امور و حروف متعددی است که قابل انتقال به دیگران است. این اسم یکی از منابع علم ائمه (ع) دانسته شده است.
معناشناسی
مقصود از اسم اعظم، بزرگترین اسم خداست.[۱] برخی اعظم را بهمعنای عظیم دانسته و گفتهاند همه اسمای الهی عظیم بوده و هیچ اسمی از اسم دیگر بزرگتر نیست.[۲]
پیامبران و اولیای الهی به وسیلۀ اسم اعظم، دست به تصرفات غیر طبیعی و خوارق عادات میزنند و از امور غیبی آگاهی پیدا میکنند.[۳][۴]
اسم اعظم، در احادیث و ادعیه بسیار تکرار شده و این نکته نیز آمده است که هر کس خدا را با آن نام بخواند، دعایش مستجاب میشود و میتواند به فرمان خدا در جهان طبیعت تصرف کند و کارهای مهمی انجام داده، به تمامی اهداف خود دست پیدا کند. البته آنچه اهمیت دارد متصف شدن به حالات و کمالات روحی و خودسازی است که انسان را به مقام مستجاب الدعوه میرساند، نه اینکه یک شخص آلوده با تلفّظ یک اسم، دعایش مستجاب شود.[۵][۶]
اسم اعظم در روایات و ادعیه
بر اساس احادیث و دعاها و نیایشهای منقول از اهل بیت(ع) آیات و اذکار متعددی مشتمل بر اسم اعظم دانسته شدهاند؛ مانند: «بسم الله الرحمن الرحیم»،[۷] آیة الکرسی،[۸] سوره توحید،[۹] سوره قدر،[۱۰] آیه ۱۶۳ سوره بقره،[۱۱] آیه ۱ سوره آل عمران،[۱۲] آیه ۲۶ سوره آل عمران،[۱۳] آیه ۱۱۱ سوره طه،[۱۴] ۶ آیه اول سوره حدید،[۱۵] و سه آیه آخر سوره حشر.[۱۶][۱۷]
برخی از روایات درباره اسم اعظم عبارت است از:
- علی بن محمد نوفلی از امام هادی(ع) نقل میکند که حضرت فرمود: "اسم اعظم خداوند هفتاد و سه حرف است، نزد آصف بن برخیا یک حرف بوده و به آن تکلم نمود، پس زمین مابین او و شهر سبأ شکافته شد، در نتیجه تخت بلقیس را در اختیار گرفته آن را خدمت سلیمان منتقل کرد، سپس در کمتر از چشم به هم زدن زمین گسترده شد به حال خود برگشت و در نزد ما هفتاد و دو حرف از اسم اعظم موجود است و یک حرف نزد خداوند، متفرّد به آن، در علم غیب است".[۱۸]
- از امام صادق(ع) روایت شده: «همانا به عیسی(ع) دو حرف عطا شده بود که با آن دو عمل میکرد، و به موسی(ع) چهار حرف و به ابراهیم(ع) هشت حرف و به نوح(ع) ۲۵ حرف و همانا خداوند متعال برای محمد(ص) تمام آن حروف را جمع کرد و اسم اعظم ۷۳ حرف است که به محمد(ص) ۷۲ حرفش عطا شده و تنها یک حرف از او پوشانده شده است.»[۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]
- در روایتی امام باقر(ع) در پاسخ "برید بن معاویه" که در مورد آیه ﴿قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾[۲۳] سؤال کرد، فرمودند: "منظور، ما اهل بیت(ع) هستیم و علی(ع)، اوّل ما و افضل ما و بهترین ما بعد از پیامبر اکرم(ص) است"[۲۴]. علامه مجلسی، معتقد است ظاهر روایت، بیانگر آن است که مراد از کتاب، قرآن است، پس معنا چنین میشود که "علم همه کتب، نزد ماست...". بنابراین، روشن است اسم اعظم یا علم کتاب، یکی از منابع امامان (ع) است. همچنین تمام هفتاد و دو حرف اسم اعظم، در کتاب است و امام (ع) نیز دارای کلّ علم کتاب است.[۲۵]
حقیقت اسم اعظم
در روایات، اسم اعظم الهی یک اصل و عنوانی دانسته شده که شامل امور و به تعبیر روایات حروف متعددی است. از برخی روایات به دست میآید هر یک از آن حروف نیز دایرۀ وسیعی از علم و آگاهی را در بر میگیرد و دارای مدارج و مراحل صعودی متعددی هستند. از امام هادی (ع) نقل شده: «اسْمَ اللَّهِ الْأَعْظَمَ ثَلَاثَةٌ وَ سَبْعُونَ حَرْفا»[۲۶]. در این روایت و روایات مشابه، اسم اعظم که همواره به صورت مفرد به کار رفته شامل و دربرگیرندۀ بیش از هفتاد حرف شمرده شده است، گرچه حقیقت این اسم و حروف آن بر ما پوشیده است، اما از ظاهر سخنان آگاهان به آن حقایق میتوان استفاده نمود مجموعۀ این حروف، تشکیل دهندۀ اسم اعظم هستند؛ لذا نباید تصور نمود مراد از اسم اعظم، صرفاً لفظ و یا کلمهای همانند سایر کلمات رایج میان ماست، بلکه مراد حقیقت عظیمی است که حقایق متعددی را در بر میگیرد و یا به تعبیری واقعیتهای متعددی تشکیل دهندۀ اسم اعظم الهی هستند.[۲۷]
آثار اسم اعظم
بر اساس روایات، عیسی(ع) زنده کردن مردگان و شفا دادن کور مادرزاد و شخص مبتلا به بیماری پیسی را که در آیه ۴۹ سوره آل عمران به آنها اشاره شده است، بر اثر بهرهمندی از اسم اعظم انجام میداد.[۲۸]
کسی که اسم اعظم را بداند دعایش مستجاب و هرچه از خدا بخواهد به او عطا میشود.[۲۹] و از علم غیب بهاندازهای که خدا بخواهد آگاهی مییابد[۳۰] و همه خیرات و برکات بر او فرود میآید.[۳۱] ابوالحسن شعرانی الهیدان شیعه براین باور است که اسم اعظم دارای خاصیت همه اسماء خداوند است که ائمه(ع) وقتی با آن اسم، خدا را میخواندند و در اسم فانی میشدند میتوانستند هر معجزهای را اظهار کنند و کارهای خارقالعاده انجام دهند. وی حقیقت این مسئله را از اسرار امامت میداند که کیفیت آن بر ما مجهول است.[۳۲]
مطالعه بیشتر
- حسین شهسواری، مقاله اسم اعظم، دانشنامه امام خمینی ج۲.
منابع
- ↑ حسن زاده آملی، کلمه علیا در توقیفیت اسماء، ۱۳۷۶ش، ص ۳۰
- ↑ طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۶۵ش، ج ۶، ص ۱۱۸؛ مغنیة، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج ۳، ص ۴۲۶.
- ↑ سید امین موسوی، گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی، ص۲۷۳.
- ↑ محمد تقی شاکر، مقاله منابع علم امام در قرآن، ش ۶، ص۱۷۰.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص۳۰.
- ↑ مرتضوینیا، محمد باقر، مقاله «اسم اعظم»، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص ۲۵۸-۲۶۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳-۲۲۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۳.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۷.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۳۰-۲۳۱.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۳۹۹.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۳۰-۲۳۱.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص ۲۳۰، ح۳.
- ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص۲۰۸، ح ۲.
- ↑ محمد تقی شاکر، مقاله منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۳۴ ـ ۳۸.
- ↑ سید محمد جعفر سبحانی، منابع علم امامان شیعه، ص۱۴۷ ـ ۱۵۰.
- ↑ محمد باقر مرتضوینیا، مقاله اسم اعظم، دانشنامه کلام اسلامی ج۱، ص ۲۵۸-۲۶۴.
- ↑ سوره رعد، آیه ۴۳.
- ↑ کافی، ج۱، ص۲۲۹.
- ↑ اصغر غلامی، مقاله آفاق علم امام در الکافی، ص ۴۷۸ و ۴۷۹.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۳۰، ح۳.
- ↑ محمد تقی شاکر، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص ۲۶.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ص ۲۳۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴، ص۲۱۱.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۹۰، ص ۲۲۴-۲۲۵.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج ۱، ص ۲۳۰.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج ۸، ص ۳۵۴.
- ↑ شعرانی، دمع السجوم، ۱۳۸۷ش، ص۳۶۹، پاورقی.