دعای روز بیست و یکم ماه رمضان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جزبدون خلاصۀ ویرایش
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۱۵ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۶

سؤال

برای روز بیست و یکم ماه رمضان چه اعمال و دعاهایی سفارش شده است؟

روز بیست و یکم ماه رمضان یکی از روز‌های قدر است. شب قبل از این شب، شب بیست و یکم ماه رمضان و از شب‌های قدر است که اعمالی دارد.

دعای مخصوصی برای روز بیست و یکم ماه رمضان ذکر شده است. شیخ عباس قمی (درگذشت ۱۳۱۹ش) در مفاتیح الجنان این دعا را چنین نقل کرده:


کفعمی از عالمان شیعه قرن نهم در کتاب «البلد الأمين و الدرع الحصين‏» دعای روز بیست و یکم را کمی کوتاه‌تر نقل کرده است: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِي فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِكَ دَلِيلًا وَ لَا تَجْعَلْ عَلَيَّ فِيهِ لِلشَّيْطَانِ سَبِيلًا يَا قَاضِيَ حَوَائِجِ السَّائِلِينَ».[۲] وی اثر دعای روز بیست و یکم را اینطور دانسته‌است که خداوند متعال قبر خواننده این دعا را نورانی می‌کند، صورتش را در قیامت سفید و او همچون کسی است که مانند برقی تند از صراط عبور خواهد کرد.[۳]

به گفته احمد مجتهدی، عالم و مدرس اخلاق در حوزه علمیه تهران؛ شخص در این روز از خدا می‌خواهد یک راهی برایش پیدا بشود که خدا از وی راضی شود. دعا می‌کند که شیطان در ماه رمضان و بعد از آن در او راه پیدا نکند و بهشت را منزل و محل آسایش او قرار دهد.[۴]

اعمال

برای شب و روز بیست و یکم ماه رمضان، علاوه بر اعمال مشترک همه روزهای و شب‌های ماه رمضان، دعاها و اعمال اختصاصی نیز نقل شده است:

اعمال مشترک شب‌های قدر
  • غسل
  • دو رکعت نماز، در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید خوانده می‌شود و نمازگزار بعد از اتمام نماز هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیهِ می‌گوید.
  • احیا داشتن (بیدار ماندن و عبادت کردن) در این شب‌ها.
  • صد رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام)
  • خواندن دعای «اَللَّهُمَّ إِنِّي أَمْسَيْتُ لَكَ عَبْداً دَاخِراً لاَ أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعاً وَ لاَ ضَرّاً وَ لاَ أَصْرِفُ عَنْهَا سُوءاً أَشْهَدُ بِذَلِكَ عَلَى نَفْسِي وَ أَعْتَرِفُ لَكَ بِضَعْفِ قُوَّتِي وَ قِلَّةِ حِيلَتِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي وَ جَمِيعَ اَلْمُؤْمِنِينَ وَ اَلْمُؤْمِنَاتِ مِنَ اَلْمَغْفِرَةِ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ وَ أَتْمِمْ عَلَيَّ مَا آتَيْتَنِي فَإِنِّي عَبْدُكَ اَلْمِسْكِينُ اَلْمُسْتَكِينُ اَلضَّعِيفُ اَلْفَقِيرُ اَلْمَهِينُ اَللَّهُمَّ لاَ تَجْعَلْنِي نَاسِياً لِذِكْرِكَ فِيمَا أَوْلَيْتَنِي وَ لاَ [غَافِلاً] لِإِحْسَانِكَ فِيمَا أَعْطَيْتَنِي وَ لاَ آيِساً مِنْ إِجَابَتِكَ وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّي فِي سَرَّاءَ [كُنْتُ] أَوْ ضَرَّاءَ أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ بَلاَءٍ أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ إِنَّكَ سَمِيعُ اَلدُّعٰاءِ.»
  • قرائت دعای جوشن کبیر
  • زیارت امام حسین(ع)
  • قرآن به سر گرفتن و خدا را به چهارده معصوم سوگند دادن
شب بیست و یکم
  • هر شب خواندن دعاهایی که مربوط به دهه آخر ماه رمضان است.
  • خواندن دعای: يَا مُولِجَ اللَّيْلِ فِي النَّهَارِ وَ مُولِجَ النَّهَارِ فِي اللَّيْلِ وَ مُخْرِجَ الْحَيِّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ مُخْرِجَ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ يَا رَازِقَ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا اللَّهُ يَا رَحِيمُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ يَا اللَّهُ لَكَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْيَا وَ الْكِبْرِيَاءُ وَ الْآلاءُ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِي فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فِي السُّعَدَاءِ وَ رُوحِي مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِي فِي عِلِّيِّينَ وَ إِسَاءَتِي مَغْفُورَةً وَ أَنْ تَهَبَ لِي يَقِينا تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِي وَ إِيمَانا يُذْهِبُ الشَّكَّ عَنِّي وَ تُرْضِيَنِي بِمَا قَسَمْتَ لِي وَ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ الْحَرِيقِ وَ ارْزُقْنِي فِيهَا ذِكْرَكَ وَ شُكْرَكَ وَ الرَّغْبَةَ إِلَيْكَ وَ الْإِنَابَةَ وَ التَّوْفِيقَ لِمَا وَفَّقْتَ لَهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمُ السَّلامُ.
دعاهای هر شب دهه آخر ماه رمضان
  • خواندن دعای: أَعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَنْ يَنْقَضِيَ عَنِّي شَهْرُ رَمَضَانَ أَوْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِي هَذِهِ وَ لَكَ قِبَلِي ذَنْبٌ أَوْ تَبِعَةٌ تُعَذِّبُنِي عَلَيْهِ.[یادداشت ۱]
  • خواندن دعای: اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ فَعَظَّمْتَ حُرْمَةَ شَهْرِ رَمَضَانَ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ خَصَصْتَهُ بِلَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا خَيْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ قَدِ انْقَضَتْ وَ لَيَالِيهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ وَ قَدْ صِرْتُ يَا إِلَهِي مِنْهُ إِلَى مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي وَ أَحْصَى لِعَدَدِهِ مِنَ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ فَأَسْأَلُكَ بِمَا سَأَلَكَ بِهِ مَلائِكَتُكَ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَنْبِيَاؤُكَ الْمُرْسَلُونَ،[یادداشت ۲] وَ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَفُكَّ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ وَ تُدْخِلَنِي الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ وَ أَنْ تَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِعَفْوِكَ وَ كَرَمِكَ وَ تَتَقَبَّلَ تَقَرُّبِي وَ تَسْتَجِيبَ دُعَائِي وَ تَمُنَّ عَلَيَّ [إِلَيَ ] بِالْأَمْنِ يَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ كُلِّ هَوْلٍ أَعْدَدْتَهُ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ إِلَهِي وَ أَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَ بِجَلالِكَ الْعَظِيمِ أَنْ يَنْقَضِيَ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَيَالِيهِ وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُؤَاخِذُنِي بِهِ أَوْ خَطِيئَةٌ تُرِيدُ أَنْ تَقْتَصَّهَا مِنِّي لَمْ تَغْفِرْهَا لِي سَيِّدِي سَيِّدِي سَيِّدِي أَسْأَلُكَ يَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ إِذْ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ،[یادداشت ۳]

إِنْ كُنْتَ رَضِيتَ عَنِّي فِي هَذَا الشَّهْرِ فَازْدَدْ عَنِّي رِضًا وَ إِنْ لَمْ تَكُنْ رَضِيتَ عَنِّي فَمِنَ الْآنَ فَارْضَ عَنِّي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ يَا اللَّهُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوا أَحَدٌ[یادداشت ۴]

دعای پس از هر نماز
  • اللَّهُمَّ أَدِّ عَنَّا حَقَّ مَا مَضَى مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ اغْفِرْ لَنَا تَقْصِيرَنَا فِيهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا مَقْبُولا وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِإِسْرَافِنَا عَلَى أَنْفُسِنَا وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْمَرْحُومِينَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَحْرُومِينَ.[یادداشت ۵]

منابع

  1. قمی، شیخ عباس، مفتاح الجنان، تحقیق شیخ علی آل کوثر، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة‏، بی‌تا، ص۳۲۱.
  2. کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۱.
  3. کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الأمین و الدرع الحصین، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۱.
  4. شرح دعای روز بیست و یکم ماه مبارک رمضان از آیت الله مجتهدی پایگاه ضیاء الصالحین، تاریخ بازدید:۱۶ اسفند ۱۴۰۱ش.
  1. پناه می‌آورم به عظمت ذات كريمت، از اينكه ماه رمضان از من سپرى شود، يا سپيده اين شب طلوع كند، و از سوى من نزد تو گناهى يا نتيجه كارى مانده باشد، كه مرا بر آن عذاب نمايى.
  2. خدايا تو در كتاب نازل شده ات فرمودى: ماه رمضان، ماهى كه قرآن براى هدايت مردم در آن نازل شده و دلايلى روشن از هدايت و تميز دادن حق از باطل است، با نازل كردن قرآن در آن حرمتش را بزرگ شمردى، و آن را به شب قدر اختصاص دادى، شبى كه آن را از هزار ماه ماه بهتر قرار دادى. خدايا اين روزهاى ماه رمضان است كه گذشت، و شب هاى آن است كه از دست رفت، من از اين ماه چنان شده ام كه تو از من به آن داناترى، و شماره آن را از تمام آفريدگانت شمارنده ترى، در نتيجه از تو درخواست میكنم به آنچه از تو درخواست كردند فرشتگان مقرّبت، و پيامبران مرسلت،
  3. و بندگان شايسته ات، اين كه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى، و وجودم را از آتش آزاد كنى، و به رحمتت به بهشتم وارد نمايى، و به عفو و كرمت بر من تفضّل آرى، و نزديك جويى ام را بپذيرى، و دعايم را به اجابت رسانى، و به امان دادنم در روز وحشت، از هر هراسى كه براى قيامتم آماده ساخته اى بر من منت نهى، خدايا به ذات كريم و به جلال بزرگت پناه میآورم، از اينكه روزها و شبهاى ماه رمضان سپرى گردد، و براى من نزد تو نتيجه كارى يا گناهى باشد كه مرا به سبب آن مؤاخذه كنى، يا خطايى كه بخواهى انتقامش را از من بگيرى، و مرا در آنها نيامرزيده باشى، اى آقاى من، اى آقاى من، اى آقاى من از تو میخواهم كه معبودى جز تو نيست، آنگاه كه معبودى جز تو نبود،
  4. اگر در اين ماه از من خشنود بوده اى، بر خشنودی ات از من بيفزا، و اگر خشنود نبوده اى از هم اكنون از من خشنود شو اى مهربان ترين مهربانان، اى خدا، اى يكتا، اى بی‌نياز، اى كه نزاييده و زاده نشده، و احدى برايش همتا نبود.
  5. خدايا از ما حق آنچه را كه از ماه رمضان گذشته ادا فرما، و كوتاهى ما را از عبادت در اين ماه بيامرز و ماه رمضان را از ما پذيرفته تحويل گير، و ما را از زياده روي هاى بر عليه خويشتن مؤاخذه مكن، و از رحمت شدگان قرار ده، نه از محرومان.