ستایش خداوند از خود در قرآن

سؤال

ستایش خداوند از خود در قرآن برای چیست؟

خداوند در چندین آیه، بعد از خلقت انسان و آسمان‌ها و زمین خود را ستایش کرده است. اما نه از نوع ستایش انسانی، بلکه هدف از این کار، توصیف قدرت خدایی‌اش است تا انسان‌ها را متوجه خالقیت و ربوبیت خود سازد و از عبادت غیر خودش بازدارد.

ستایش پس از آفرینش انسان و آسمان و زمین

در چندین آیه قرآن، پس و پیش از بیان خلقت انسان و مراحل آن و نیز آفرینش آسمان و زمین و خداوند واژه «تبارک» را برای خود به کار می‌برد و خود و خالقیت خود را ستایش می‌کند: ﴿تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ؛ بزرگوار [و خجسته‌] است آنكه فرمانروايى به دست اوست و او بر هر چيزى تواناست.﴾(ملک:۱)

«تبارك» از ماده «بركت» به معنى دوام و بقاء و زوال‏‌ناپذيرى آمده، و در مورد هر نعمتى كه پايدار و با دوام باشد گفته شده است. در آيه فوق در حقيقت دليل مبارك بودن ذات پاك خدا ذكر شده و آن مالكيت و حاكميت او بر جهان و قدرت او بر همه چيز است، و به همين دليل وجودى است زوال‏‌ناپذير و پربركت.

مفسران گفته‌اند لايقترين وجود براى صفت «مبارک» همان وجود خدا است؛ او وجودى است مبارك ازلى، ابدى و سرچشمه همه بركات و نيكي‌ها و خير مستمر. كلمه «تبارك» در باره هر چيزى استعمال شود از كثرت صدور خيرات و بركات از آن چيز خبر می‌دهد. و به معناى ثبوت خير در هر چيز است. برخی هم گفته‌اند به معنای تعظّم و تمجّد: بزرگوار و مجيد است‏.