مفاد صلح‌نامه امام حسن(ع) با معاویه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۸ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۲۰

سؤال

مفاد صلح‌نامه امام حسن مجتبی(ع) با معاویه را بیان نمائید؟ آیا معاویه به آن قراداد وفادار ماند؟

مفاد و شرایط توافقنامه صلح بین امام حسن مجتبی و معاویه در منابع تاریخی مختلف ذکر شده است و مشهور است که معاویه به هیچکدام از شرایط این قرار داد عمل نکرد.

شروط قرارداد صلح

معاویه در میان مردم به کتاب خدا و سنت پیامبر عمل کند.
پس از خود هیچ‌کس را به جانشینی انتخاب ننماید.
مردم در هر نقطه جهان اسلام از شرّ معاویه در امان باشند.
شیعیان علی از هر لحاظ در امنیت کامل باشند.
معاویه درباره امام حسن، امام حسین(ع) و سایر اهل بیت خدعه و مکر بکار نبرد؛ و هیچ زیان و ضرری به آنها و اهل بیت پیامبر نرساند.
ناسزا گویی به امیرالمؤمنین را منع کرده و خودش نیز از انجام آن خودداری نماید.^[۱]

تخلف معاویه از اجرای مفاد صلح‌نامه

پس از امضای صلح‌نامه و امضای گواهان، جنگ برچیده شد و معاویه به هیچ‌یک از مفاد آن عمل نکرد، او هرگز به سنت پیامبر عمل ننمود و بر خلاف آن راهی در پیش گرفت و حکومت پادشاهی و موروثی را در اسلام بدعت نهاد، شیعیان علی را هر جا می‌یافت به شهادت می‌رساند. صحابیانی چون حجر بن عدی، عمروبن حمق و … به فرمان او به قتل رسیدند.

معاویه به صراحت و با استبداد پس از انعقاد صلح دست به نیرنگ زد و گفت: شروطی که با امام حسن(ع) کرده‌ام همه در زیر پای من است و در نهایت با نیرنگ وی امام حسن مجتبی(ع) شهید شد. ^[۲]

مطالعه بیشتر

راضی آل یاسین، صلح امام حسن، ترجمه سید علی خامنه‌ای، انتشارات گلشن، چاپ سیزدهم.
سید جعفر مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)، ترجمه محمد سپهری، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
باقر شریف قرشی، زندگانی حسن بن علی(ع)، ترجمه فخرالدین حجازی، انتشارات بعثت.

منابع

↑ ر. ک. شیخ مفید الارشاد، چاپ اول، قم، آل البیت، ۱۴۱۳، ج۲، ص۱۴.
↑ ر. ک. شیخ راضی آل یاسین، صلح امام حسن، ترجمه مقام معظم رهبری، و دینوری، الامامه و السیاسه، چاپ دوم، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۳، ص۱۴۶ تا ص۱۶۶.

[1] ر. ک. شیخ مفید الارشاد، چاپ اول، قم، آل البیت، ۱۴۱۳، ج۲، ص۱۴.

[2] ر. ک. شیخ راضی آل یاسین، صلح امام حسن، ترجمه مقام معظم رهبری، و دینوری، الامامه و السیاسه، چاپ دوم، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۳، ص۱۴۶ تا ص۱۶۶.

[۱]

[۲]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 {{شاخه
   | شاخه اصلی =تاریخ
-  |شاخه فرعی۱ =تاریخ وسیره معصومان
+  |شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
   |شاخه فرعی۲ =امام حسن(ع)
   |شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{سوال}}
-مفاد صلح نامه امام حسن مجتبی(ع) با معاویه را بیان نمائید؟ آیا معاویه به آن قراداد وفادار ماند؟
+مفاد صلح‌نامه امام حسن مجتبی(ع) با معاویه را بیان نمائید؟ آیا معاویه به آن قراداد وفادار ماند؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-امام حسن(ع) تمام شرایط خود را در صلح نامه که مفاد کامل صلح نامه در تمام منابع تاریخی معتبر موجود است که در اینجا به اختصار اشاره می‌شود:
+مفاد و شرایط توافقنامه صلح بین امام حسن مجتبی و معاویه در منابع تاریخی مختلف ذکر شده است و مشهور است که معاویه به هیچکدام از شرایط این قرار داد عمل نکرد.
+===شروط قرارداد صلح===
 # معاویه در میان مردم به کتاب خدا و سنت پیامبر عمل کند.
 # پس از خود هیچ‌کس را به جانشینی انتخاب ننماید.
-# مردم از هر نقطه جهان اسلام از شرّ معاویه در امان باشند.
+# مردم در هر نقطه جهان اسلام از شرّ معاویه در امان باشند.
 # شیعیان علی از هر لحاظ در امنیت کامل باشند.
-# معاویه درباره امام حسن و امام حسین ـ علیهما السّلام ـ و سایر اهل بیت خدعه و مکر بکار نبرد؛ و هیچ زیان و ضرری به آنها و اهل بیت پیامبر نرساند.
+# معاویه درباره امام حسن، امام حسین(ع) و سایر اهل بیت خدعه و مکر بکار نبرد؛ و هیچ زیان و ضرری به آنها و اهل بیت پیامبر نرساند.
-۶. ناسزا گویی به امیر مؤمنان را منع کند و خودش نیز از آن خود داری نماید.<ref>ر. ک. شیخ مفید الارشاد، چاپ اول، قم، آل البیت، ۱۴۱۳، ج۲، ص۱۴.</ref>و … پس از امضای صلح نامه و امضاء گواهان از صحابه و بسیاری از مردم جنگ برچیده شد و معاویه به هیچ‌یک از مفاد آن عمل نکرد، زیرا هرگز به سنت پیامبر عمل ننمود بلکه بر خلاف آن راهی در پیش گرفت و حکومت پادشاهی و موروثی را در اسلام به بدعت نهاد، شیعیان علی را هر جا می‌یافت (خصوصاً مردان بزرگی چون حجر بن عدی، عمروبن حمق و … که هر یک از آنها یک تنه ملتی بودند که به دست علی(ع) تربیت یافته بودند و می‌توانستند کشوری را اداره کنند دل آنها آکنده از ایمان و تقوا بود) به شهادت می‌رساند.
+# ناسزا گویی به امیرالمؤمنین را منع کرده و خودش نیز از انجام آن خودداری نماید.<ref>ر. ک. شیخ مفید الارشاد، چاپ اول، قم، آل البیت، ۱۴۱۳، ج۲، ص۱۴.</ref>
+===تخلف معاویه از اجرای مفاد صلح‌نامه===
+پس از امضای صلح‌نامه و امضای گواهان، جنگ برچیده شد و معاویه به هیچ‌یک از مفاد آن عمل نکرد، او هرگز به سنت پیامبر عمل ننمود و بر خلاف آن راهی در پیش گرفت و حکومت پادشاهی و موروثی را در اسلام بدعت نهاد، شیعیان علی را هر جا می‌یافت به شهادت می‌رساند. صحابیانی چون حجر بن عدی، عمروبن حمق و … به فرمان او به قتل رسیدند.
-معاویه به صراحت و با استبداد پس از انعقاد صلح دست به نیرنگ زد و گفت: شروطی که با امام حسن(ع) کرده‌ام همه در زیر پای من است، او در حضور همه به نیرنگ و دغل بازی خود تصریح کرد، اگر چه پیش از این همه مردم کوفه و صحابه از نیرنگهای او و وزیرش عمروعاص آگاه بودند چنان‌که در جنگ صفین و در ماجرای حکمیت تمام صحابه به نیرنگ او آگاه بودند لذا نیرنگ بازی و خدعه‌های معاویه در تاریخ زبانزد عام و خاص شد، اگر چه اصل و اساس و ریشه اسلام آوردن معاویه و پدرش ابوسفیان به دروغ بود، و دروغ نام دیگر نیرنگ است. از این رو بر مردم پوشیده نبود که او مردی نیرنگ باز و حیله‌گر است، چنان‌که امام حسن(ع) را با نیرنگ به شهادت رساند و با نیرنگ خلافت را که حق مسلم اهل بیت پیامبر و ائمه(ع) بود در خاندان بنی امیه موروثی نمود و آنها تا مدتها به نام اسلام و خلفای رسول الله حکومت کردند و پس از آنها بنی عباس چنین جایگاهی یافتند و ائمه را از حقوقشان محروم نمودند و رفته رفته مردم گمان کردند که آنها به راستی جانشین پیامبرند، امّا امامت و مکتب تشیع تنها راهی بود که در فراز و فرودهای تاریخ چهره دروغین آنها را رو نمود و حیله‌هایشان را آشکار کرد.<ref>ر. ک. شیخ راضی آل یاسین، صلح امام حسن، ترجمه مقام معظم رهبری، و دینوری، الامامه و السیاسه، چاپ دوم، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۳، ص۱۴۶ تا ص۱۶۶.</ref>
+معاویه به صراحت و با استبداد پس از انعقاد صلح دست به نیرنگ زد و گفت: شروطی که با امام حسن(ع) کرده‌ام همه در زیر پای من است و در نهایت با نیرنگ وی امام حسن مجتبی(ع) شهید شد. <ref>ر. ک. شیخ راضی آل یاسین، صلح امام حسن، ترجمه مقام معظم رهبری، و دینوری، الامامه و السیاسه، چاپ دوم، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۳، ص۱۴۶ تا ص۱۶۶.</ref>
 {{پایان پاسخ}}
 {{مطالعه بیشتر}}
-== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
+== مطالعه بیشتر ==
-۱- صلح امام حسن(ع) تألیف شیخ راضی آل یاسین، ترجمه مقام معظم رهبری که کاملترین کتاب در این باره است.
+* راضی آل یاسین، صلح امام حسن، ترجمه سید علی خامنه‌ای، انتشارات گلشن، چاپ سیزدهم.
+* سید جعفر مرتضی عاملی، تحلیلی از زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی(ع)، ترجمه محمد سپهری، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
+* باقر شریف قرشی، زندگانی حسن بن علی(ع)، ترجمه فخرالدین حجازی، انتشارات بعثت.
 {{پایان مطالعه بیشتر}}