ارتباط حضرت فاطمه(س) با شب قدر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۳

سؤال

چه رابطه‌ای بین حضرت زهرا(س) و شب قدر وجود دارد؟

درگاه‌ها

حضرت فاطمه(س) بر اساس برخی روایات در منابع شیعه، به شب قدر تشبیه شده است.^[۱] علامه مجلسی معتقد است تشبیه فاطمه به شب، به اعتبار پوشیده بودن مقام و رتبه او از مردم است.^[۲] او در جایی دیگر دلیل تشبیه حضرت فاطمه(س) به شب را، یا به خاطر عفاف و پوشیدگی فاطمه دانسته و یا به خاطر ظلمی که او را فرا گرفت و پوشاند.^[۳]

روایت‌هایی که به تشبیه حضرت فاطمه به شب قدر پرداخته‌اند عبارتند از:

حدیثی از امام صادق(ع) که در تفسیر فرات کوفی ذکر شده و درباره تفسیر آیه اول سوره قدر (إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ) است. بر اساس این حدیث، «لیلة؛شب» فاطمه و «قدر» الله است و هر کس فاطمه را آنگونه که شایسته او است بشناسد، شب قدر را درک کرده است.^[۴]
حدیثی که درباره تفسیر آیه ﴿وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ؛ ما [کتاب مبین] را در شبی پر برکت نازل کردیم﴾(دخان:۳) نقل شده و در آن، «کتاب مبین» امام علی(ع) و «لیله مبارکه» فاطمه دانسته شده است.^[۵]

منابع

↑ کوفی، فرات بن ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (۱۴۱۶–۱۳۷۴)، چاپ دوم، ص۵۸۱؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.
↑ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۹۰.
↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.
↑ کوفی، فرات بن ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (۱۴۱۶–۱۳۷۴)، چاپ دوم، ص۵۸۱.
↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.

[1] کوفی، فرات بن ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (۱۴۱۶–۱۳۷۴)، چاپ دوم، ص۵۸۱؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.

[2] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۹۰.

[3] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.

[4] کوفی، فرات بن ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (۱۴۱۶–۱۳۷۴)، چاپ دوم، ص۵۸۱.

[5] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 {{پاسخ}}
 {{درگاه|فاطمی}}
-در منابع شیعی در تفسیر آیه اول سوره قدر {{قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ}} ما این قرآن عظیم الشأن را در شب قدر نازل کردیم. روایاتی وجود دارد که ليلة را در این آیه به فاطمه زهرا(س) تفسیر کرده‌اند و برای علت آن نیز دلایل مختلفی ذکر شده است. برخی بر این باورند تشبیه ایشان به ليلة‌القدر به خاطر ستر و عفاف فاطمه است یا به خاطر ظلم وجوری است که ایشان را فرا می‌گیرد و می‌پوشاند.
+[[حضرت فاطمه(س)]] بر اساس برخی روایات در منابع شیعه، به [[شب قدر]] تشبیه شده است.<ref>کوفی، فرات بن ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (۱۴۱۶–۱۳۷۴)، چاپ دوم، ص۵۸۱؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.</ref> [[علامه مجلسی]] معتقد است تشبیه فاطمه به شب، به اعتبار پوشیده بودن مقام و رتبه او از مردم است.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۹۰.</ref> او در جایی دیگر دلیل تشبیه حضرت فاطمه(س) به شب را، یا به خاطر عفاف و پوشیدگی فاطمه دانسته و یا به خاطر ظلمی که او را فرا گرفت و پوشاند.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.</ref>
+روایت‌هایی که به تشبیه حضرت فاطمه به شب قدر پرداخته‌اند عبارتند از:
-در تفسیر فرات کوفی حدیثی از امام صادق(ع) روایت شده است، که در تفسیر آیه اول سوره قدر (إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ)، «لیلة؛شب» را فاطمه و «قدر» را الله دانسته است. بر اساس این حدیث، هر کس فاطمه را آنگونه که حق شناخت او است بشناسد، شب قدر را درک کرده است.<ref>کوفی، فرات بن ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (۱۴۱۶–۱۳۷۴)، چاپ دوم، ص۵۸۱.</ref>
+* حدیثی از امام صادق(ع) که در تفسیر فرات کوفی ذکر شده و درباره تفسیر آیه اول سوره قدر (إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ) است. بر اساس این حدیث، «لیلة؛شب» فاطمه و «قدر» الله است و هر کس فاطمه را آنگونه که شایسته او است بشناسد، شب قدر را درک کرده است.<ref>کوفی، فرات بن ابراهیم بن فرات، تفسیر فرات کوفی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، (۱۴۱۶–۱۳۷۴)، چاپ دوم، ص۵۸۱.</ref>
+* حدیثی که درباره تفسیر آیه {{قرآن|وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ|سوره=دخان|آیه=۳|ترجمه=ما [کتاب مبین] را در شبی پر برکت نازل کردیم}} نقل شده و در آن، «کتاب مبین» امام علی(ع) و «لیله مبارکه» فاطمه دانسته شده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.</ref>{{پایان پاسخ}}
-* علاوه‌براین علامه مجلسی می‌نویسد: در تاویل آیه {{قرآن|وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ}} وارد شده که کتاب مبین، امیرالمؤمنین(ع) و ليلة المبارکه، فاطمه(س) می‌باشد.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.</ref>
-این قبیل روایات در واقع تفسیر بطون قرآن و تأویل آیات قرآن است. علامه مجلسی نیز می‌نویسد: «اما تاویل حضرت صادق(ع) «ليلة القدر» را به «فاطمه» این بطنی از بطون آیه است؛ و تشبیه حضرت فاطمه(س) به ليلة (شب) یا به خاطر ستر و عفاف فاطمه است یا به خاطر آن ظلم وجوری است که ایشان را فرا می‌گیرد و می‌پوشاند.»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۲۵، ص۹۹.</ref>
-علامه در جای دیگر با توجه به آیه {{قرآن|حم و هم و الکتاب المبین انا انزلناه فی ليلة مبارکه}}<ref>(دخان:۲-۳)</ref> می‌نویسد: «این تعبیر از فاطمه به ليلة به اعتبار عفاف و مستوریت ایشان از خلایق از جهت صورت و رتبه (شأن و مقام) است. علاوه بر این خیر (خوبی، رحمت) از آن حضرت بدون واسطه صادر می‌شود.»<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۹۰.</ref> سپس می‌نویسد: این بطن آیه است که ظاهر آیه نیز به آن دلالت دارد. زیرا نزول قرآن در شب قدر، هدایت خلق و ارشاد آن‌ها به شرایع دینی و ثبات آن‌ها بر حق تا انقضاء دنیا، جز با وجود امامی که تمامی حوائج مردم را می‌داند امکان‌پذیر نیست؛ و این امر به نصب حضرت علی(ع) و قرار دادن ایشان به عنوان مخزن علم قرآن هم از جهت لفظ و معنی و هم از جهت ظاهر و باطن، محقق شد. تا مصداق «کتاب مبین» شود و این امر هم چنین با ازدواج آن حضرت با سید النساء (فاطمه زهرا(س)) محقق شد تا از آن دو وجود، ائمه اطهار تا روز قیامت دوام داشته باشند.»<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۹۰.</ref>
-نتیجه‌گیری: با توجه به روایاتی که عمدتاً از حضرت صادق(ع) نقل شده ایشان ليلة یا ليلة قدر را حضرت فاطمه(س) ذکر کرده‌اند. بدون شک این روایات تأویل و بطنی از بطون قرآن می‌باشد که ائمه اطهار(س) با علم بی پایان خویش به این تأویلات آگاه بودند. «و ما یعلم تأویله الا الله و الراسخون فی العلم» و این تأویل یا به خاطر ستر و عفاف و پوشش حضرت می‌باشد یا به این خاطر است که آن حضرت به واسطه این که ام الائمه است (و هر چه فیض و برکت در عالم است به واسطه ایشان و ائمه اطهار است) ریشه و منشأ خیر و برکت هستند.
-نکته دیگری نیز می‌توان افزود و آن این که، خداوند در قرآن از حضرت زهرا(س) به کوثر تعبیر می‌کند، کوثر یعنی خیر کثیر که دائماً در حال جاری شدن است، از این جهت که فرزندان حضرت زهرا در جهان هستی از جایگاه ویژه برخوردارند و خیر و برکات در دنیا با توجه به وجود آن‌ها در جریان است و مردم از آن بهره‌مند هستند؛ شاید به خاطر آن حضرت را معادل ليلة القدر دانسته‌اند.
-{{پایان پاسخ}}
-{{مطالعه بیشتر}}
-==مطالعه بیشتر==
-# جلوه‌های رفتاری حضرت زهرا، نوشته؛ عذرا انصاری،
-# رنج‌های زهرا(س) سید جعفر مرتضی
-# فاطمه زهرا شادی دل مصطفی، رحمانی همدانی، ترجمه دکتر سپهری.
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
 == منابع ==