حقانیت امام علی(ع) در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) (تکمیل و بارگزاری) |
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) (ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
|شاخه فرعی۱ = امامت خاصه | |شاخه فرعی۱ = امامت خاصه | ||
|شاخه فرعی۲ = خلافت امام علی(ع) | |شاخه فرعی۲ = خلافت امام علی(ع) | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
لطفاً | لطفاً خطبه‌هایی که حضرت علی(ع) در نهج البلاغه به حق خود بر خلافت تصریح کرده باشند را مرقوم فرمایید. | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
امام علی در خطبه ششم نهج البلاغه، بعد از اینکه طلحه و زبیر نقض بیعت کردند، در اعتراض به برخی از افراد اینطور فرمودند که به خدا سوگند بعد از فوات رسول خدا تا امروز پیوسته از حق خودم محروم و ممنوع بودم. در خطبه دوم نیز حضرت ولایت و وصایت پیامبر گرامی اسلام را حق اهل بیت | امام علی در خطبه ششم نهج البلاغه، بعد از اینکه طلحه و زبیر نقض بیعت کردند، در اعتراض به برخی از افراد اینطور فرمودند که به خدا سوگند بعد از فوات رسول خدا تا امروز پیوسته از حق خودم محروم و ممنوع بودم. در خطبه دوم نیز حضرت ولایت و وصایت پیامبر گرامی اسلام را حق اهل بیت می‌دانند. در خطبه معروف به شقشقیه نیز امام علی(ع) با نقد بر رفتارهای صورت گرفته توسط عده ای بعد از وفات پیامبر(ص)، اینطور می‌فرمایند که ابوبکر خلافت را مانند پیراهنی پوشید، در حالیکه می‌دانست من برای خلافت احق هستم. همچنین امام علی در نامه ای که به مردم مصر توسط مالک اشتر ارسال کرده بودند، اینطور می‌فرمایند که به خدا تصور نمی‌کردم که مردم ولایت را از اهل بیت جدا کنند و من را از این حق دور کنند. | ||
== خطبه ششم == | |||
این خطبه را امام علی(ع) وقتی ایراد فرمودند که طلحه و زبیر نقض بیعت کردند. از آن جناب تقاضا شد که آن دو را تعقیب نکند و با آنها وارد جنگ نشود. حضرت ضمن ردّ تقاضای آنها فرمودند: به خدا سوگند از زمان وفات [[رسول خدا (ص)]] تا امروز پیوسته از حق خود محروم و ممنوع شدم و بر کار خویش تنها ایستادم. | |||
(... فو الله ما زلت مدفوعاً عن حق مستأثراً | (... فو الله ما زلت مدفوعاً عن حق مستأثراً علیَّ منذ قبض الله نبیه ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ حتّی یوم الناس هذا)<ref>ترجمه و شرح نهج البلاغه به قلم سیدعلی نقی فیض الاسلام به خط طاهر خوشنویس، ص۵۸. نهج البلاغه به قلم دکتور صبحی صالح، طبع بیروت، ص۵۳.</ref> | ||
==خطبه دوم، فراز ۱۳== | == خطبه دوم، فراز ۱۳ == | ||
حضرت پس از برگشتن از [[جنگ | حضرت پس از برگشتن از [[جنگ صفین]] خطبه خواندند که در قسمتی از آن فرمودند: آل محمد ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ اساس و پایهٔ دین و ستون ایمان و یقین هستند، دور افتادگان از راه حق، به آنان رجوع کرده و واماندگان، به ایشان ملحق می‌شوند و خصائص امامت در آنان جمع و حق ایشان است و بس، وصیت پیامبر وارث بودن از او درباره آنان ثابت است، در این هنگام حق به سوی اهلش برگشته و به جایی که از آن خارج شده بود منتقل گردید. | ||
(...و لهم | (... و لهم خصایصُ حقّ الولایه، وفیهم الوصیّه والوراثه الآن اذ رجع الحقّ الی اهله ونقل الی منتقله)<ref>نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص۴۵، صبحی صالح، ص۴۷.</ref> | ||
==خطبه سوم، معروف به | == خطبه سوم، معروف به شقشقیّه == | ||
حضرت علی(ع) این خطبه را در جواب [[ابن عباس]] فرموده‌اند: آگاه باش! سوگند به خدا که پسر ابی قحافه ([[ابوبکر]]) خلافت را مانند پیراهنی پوشید و حال آنکه می‌دانست من برای خلافت مانند قطب آسیاب هستم (این نوعی تشبیه است یعنی همانطور که قطب آسیاب محور سنگ آسیاب است من هم مرکز ثقل خلافت هستم)... دیدم صبر کردن خردمندانه است، صبر کردم در حالی که چشمم را خاشاک و گلویم را استخوان گرفته بود… | |||
«أما و الله لقد تقمّصها ابن ابی فحافه، و انّه لیعم انّ محلّی منها محلّ القطب من الرّحی…»<ref>فیض الاسلام، ص۴۶، صبحی صالح، ص۴۸.</ref> | |||
ابن ابی الحدید که از علمای اهل سنت و معتزلی است در ذیل خطبه شقشقیّه که ذکر کردیم می‌گوید: کلماتی مانند جملات بالا از علی علیه السلام مبنی بر شکایت از دیگران و اینکه حق مسلم او به زور گرفته شده به حد تواتر نقل شده و مؤید نظریه امامیه است که می‌گویند علی علیه السلام با نصّ مسلم تعیین شده و هیچ‌کس حق نداشت به هیچ عنوان بر مسند خلافت قرار گیرد.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تهران، انتشارات اسماعیلیان، ج۹، ص۳۰۶ و ۳۰۷.</ref> | |||
== نامه ۶۲ == | |||
امام علی(ع) این نامه را با مالک اشتر هنگامی که او را والی حکومت مصر قرار داده بودند، خطاب به مردم مصر فرستادند، در این نامه امام علی(ع) به ذکر وقایع اتفاق افتاده بعد از پیامبر اکرم(ص) می‌پردازد و می‌فرماید: مسلمانان بعد از پیامبر(ص) در امر خلافت به نزاع پرداختند. به خدا سوگند، هرگز در خاطرم نمی‌گذشت که عرب پس از رحلت محمد (صلی الله علیه و آله) خلافت را از اهل بیت او به دیگری واگذارد، یا مرا پس از او از جانشینی بازدارد و آن را از من دور کند، و شگفت زده شدم وقتی شتافتن مردم به سوی فلان [ابوبکر] و بیعت کردن با او را دیدم… | |||
«فَلَمَّا مَضَی، تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ. فَوَاللَّهِ مَا کَانَ یُلْقَی فِی رُوعِی وَ لَا یَخْطُرُ بِبَالِی أَنَّ الْعَرَبَ تُزْعِجُ هَذَا الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ (صلی الله علیه وآله) عَنْ أَهْلِ بَیْتِهِ، وَ لَا أَنَّهُمْ مُنَحُّوهُ عَنِّی مِنْ بَعْدِهِ؛ فَمَا رَاعَنِی إِلَّا انْثِیَالُ النَّاسِ عَلَی فُلَانٍ یُبَایِعُونَهُ»<ref>فیض الاسلام، ص۱۰۴۸، صبحی صالح، ص۴۵۱.</ref> | |||
«فَلَمَّا | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۵: | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = شد | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ب | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = الف | | کیفیت = الف | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۰۰
لطفاً خطبه‌هایی که حضرت علی(ع) در نهج البلاغه به حق خود بر خلافت تصریح کرده باشند را مرقوم فرمایید.
امام علی در خطبه ششم نهج البلاغه، بعد از اینکه طلحه و زبیر نقض بیعت کردند، در اعتراض به برخی از افراد اینطور فرمودند که به خدا سوگند بعد از فوات رسول خدا تا امروز پیوسته از حق خودم محروم و ممنوع بودم. در خطبه دوم نیز حضرت ولایت و وصایت پیامبر گرامی اسلام را حق اهل بیت می‌دانند. در خطبه معروف به شقشقیه نیز امام علی(ع) با نقد بر رفتارهای صورت گرفته توسط عده ای بعد از وفات پیامبر(ص)، اینطور می‌فرمایند که ابوبکر خلافت را مانند پیراهنی پوشید، در حالیکه می‌دانست من برای خلافت احق هستم. همچنین امام علی در نامه ای که به مردم مصر توسط مالک اشتر ارسال کرده بودند، اینطور می‌فرمایند که به خدا تصور نمی‌کردم که مردم ولایت را از اهل بیت جدا کنند و من را از این حق دور کنند.
خطبه ششم
این خطبه را امام علی(ع) وقتی ایراد فرمودند که طلحه و زبیر نقض بیعت کردند. از آن جناب تقاضا شد که آن دو را تعقیب نکند و با آنها وارد جنگ نشود. حضرت ضمن ردّ تقاضای آنها فرمودند: به خدا سوگند از زمان وفات رسول خدا (ص) تا امروز پیوسته از حق خود محروم و ممنوع شدم و بر کار خویش تنها ایستادم.
(... فو الله ما زلت مدفوعاً عن حق مستأثراً علیَّ منذ قبض الله نبیه ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ حتّی یوم الناس هذا)[۱]
خطبه دوم، فراز ۱۳
حضرت پس از برگشتن از جنگ صفین خطبه خواندند که در قسمتی از آن فرمودند: آل محمد ـ صلی الله علیه و آله وسلم ـ اساس و پایهٔ دین و ستون ایمان و یقین هستند، دور افتادگان از راه حق، به آنان رجوع کرده و واماندگان، به ایشان ملحق می‌شوند و خصائص امامت در آنان جمع و حق ایشان است و بس، وصیت پیامبر وارث بودن از او درباره آنان ثابت است، در این هنگام حق به سوی اهلش برگشته و به جایی که از آن خارج شده بود منتقل گردید.
(... و لهم خصایصُ حقّ الولایه، وفیهم الوصیّه والوراثه الآن اذ رجع الحقّ الی اهله ونقل الی منتقله)[۲]
خطبه سوم، معروف به شقشقیّه
حضرت علی(ع) این خطبه را در جواب ابن عباس فرموده‌اند: آگاه باش! سوگند به خدا که پسر ابی قحافه (ابوبکر) خلافت را مانند پیراهنی پوشید و حال آنکه می‌دانست من برای خلافت مانند قطب آسیاب هستم (این نوعی تشبیه است یعنی همانطور که قطب آسیاب محور سنگ آسیاب است من هم مرکز ثقل خلافت هستم)... دیدم صبر کردن خردمندانه است، صبر کردم در حالی که چشمم را خاشاک و گلویم را استخوان گرفته بود…
«أما و الله لقد تقمّصها ابن ابی فحافه، و انّه لیعم انّ محلّی منها محلّ القطب من الرّحی…»[۳]
ابن ابی الحدید که از علمای اهل سنت و معتزلی است در ذیل خطبه شقشقیّه که ذکر کردیم می‌گوید: کلماتی مانند جملات بالا از علی علیه السلام مبنی بر شکایت از دیگران و اینکه حق مسلم او به زور گرفته شده به حد تواتر نقل شده و مؤید نظریه امامیه است که می‌گویند علی علیه السلام با نصّ مسلم تعیین شده و هیچ‌کس حق نداشت به هیچ عنوان بر مسند خلافت قرار گیرد.[۴]
نامه ۶۲
امام علی(ع) این نامه را با مالک اشتر هنگامی که او را والی حکومت مصر قرار داده بودند، خطاب به مردم مصر فرستادند، در این نامه امام علی(ع) به ذکر وقایع اتفاق افتاده بعد از پیامبر اکرم(ص) می‌پردازد و می‌فرماید: مسلمانان بعد از پیامبر(ص) در امر خلافت به نزاع پرداختند. به خدا سوگند، هرگز در خاطرم نمی‌گذشت که عرب پس از رحلت محمد (صلی الله علیه و آله) خلافت را از اهل بیت او به دیگری واگذارد، یا مرا پس از او از جانشینی بازدارد و آن را از من دور کند، و شگفت زده شدم وقتی شتافتن مردم به سوی فلان [ابوبکر] و بیعت کردن با او را دیدم…
«فَلَمَّا مَضَی، تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ. فَوَاللَّهِ مَا کَانَ یُلْقَی فِی رُوعِی وَ لَا یَخْطُرُ بِبَالِی أَنَّ الْعَرَبَ تُزْعِجُ هَذَا الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ (صلی الله علیه وآله) عَنْ أَهْلِ بَیْتِهِ، وَ لَا أَنَّهُمْ مُنَحُّوهُ عَنِّی مِنْ بَعْدِهِ؛ فَمَا رَاعَنِی إِلَّا انْثِیَالُ النَّاسِ عَلَی فُلَانٍ یُبَایِعُونَهُ»[۵]
منابع
- ↑ ترجمه و شرح نهج البلاغه به قلم سیدعلی نقی فیض الاسلام به خط طاهر خوشنویس، ص۵۸. نهج البلاغه به قلم دکتور صبحی صالح، طبع بیروت، ص۵۳.
- ↑ نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص۴۵، صبحی صالح، ص۴۷.
- ↑ فیض الاسلام، ص۴۶، صبحی صالح، ص۴۸.
- ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تهران، انتشارات اسماعیلیان، ج۹، ص۳۰۶ و ۳۰۷.
- ↑ فیض الاسلام، ص۱۰۴۸، صبحی صالح، ص۴۵۱.