گوهر دین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
آموزه‌هایی هستند که نسبت به گروه اول ارزش کمتری دارند و مهم‌ترین خصوصیت‌شان این است که این گروه دوم، راه و وسیله‌ای برای رسیدن به آن ارزش‌های اصلی هستند، که گوهر محسوب می‌شوند، و این احکام همچون صدفی هستند که هم گوهر اصلی دین را حفظ می‌کنند و هم آن را پرورش می‌دهند. و اگر آن گوهر نباشد این صدف ارزش خود را از دست می‌دهد. چنان‌که اگر صدف نباشد، کسی نمی‌تواند به گوهر برسد به علاوه که گوهر را نمی‌توان به خوبی محافظت کرد.
گوهر دین را آموزه‌ها و اعتقادات اصلی دانسته‌اند که اهداف دین به حساب می‌آیند و احکام و آموزه‌های دیگر، راه و وسیله‌ای برای رسیدن به آن‌ها است. البته باید توجه داشت تمام آموزه‌های دینی چه گوهر دین و چه غیر آن، دارای اهمیت هستند و کسی نمی‌تواند آن‌ها را جدای از دین بداند.


گوهر دین کدام است و صدف آن چیست و ثانیاً متوجه باشیم که صدف بودن چیزی باعث بی‌ارزش بودن و رها کردن آن نمی‌شود. بلکه تمام آموزه‌های دینی لازم‌الاجرا هستند، و کسی نمی‌تواند آن‌ها را کنار بگذارد. و فایده این تقسیم‌بندی آن است که گوهر دین توسط صدف آن حفظ می‌شود و مهمتر آن که اعمال ظاهری و روبنایی، با گوهر دین ارزش‌گذاری و سنجیده می‌شوند، و معیار صحت و سعادت آنها، مطابقتشان با گوهر دین می‌باشد.
آیت الله جوادی آملی هدف اصلی دین که همان گوهر دین نیز است، تعالی یافتن و نورانی شدن انسان دانسته‌اند.<ref>جوادی آملی، عبدالله، نسبت دین و دنیا، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۲۵.</ref> شهید مطهری نیز هدف اصلی دین را شناخت و نزدیک شدن به خدا معرفی می‌کنند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ج۲، ص۱۷۷.</ref> آیات بسیاری در قرآن کریم، هدف انبیاء را تزکیه معرفی می‌کند:{{قرآن|قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى|ترجمه=در حقيقت رستگار شد كسى كه نفس خود را تزكيه نمود.|سوره=اعلی|آیه=۱۴}}


آیت الله جوادی آملی معتقدند که هدف اصلی دین، تعالی یافتن و نورانی شدن انسان است.<ref>جوادی آملی، عبدالله، نسبت دین و دنیا، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۲۵.</ref> شهید مطهری نیز هدف اصلی دین را شناخت و نزدیک شدن به خدا معرفی می‌کنند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ج۲، ص۱۷۷.</ref> آیات متعددی از قرآن کریم هدف انبیاء را تزکیه معرفی می‌کند. در آیات دیگر می‌فرماید قدافلح من زکیها (شمس، ۹) قد افلح من تزکی (اعلی، ۱۴) به این معنا که هر کس تزکیه کند رستگار می‌شود. پس هدف انبیاءآن است که انسانها برای رسیدن به رستگاری و سعادت، به تزکیه خود بپردازند.
آیات دیگر، اهداف دیگری را نیز ذکر کرده‌اند. مانند اجرای عدالت:{{قرآن|لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ|ترجمه=براى حفظ و اجراى عدالت آفريديم|سوره=حدید|آیه=۲۵}} حل اختلافات مردم: {{قرآن|فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّنَ ... لِيَحْكُمَ بَينْ‏َ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيه|ترجمه=خدا پيامبرانى را فرستاد ... تا در ميان مردم در مورد آنچه اختلاف داشتند حكم و قضاوت كنند.|سوره=بقره|آیه=۲۱۳}} (۲۱۳ بقره). ولی این اهداف میانی دین هستند و هدف اصلی دین، همان سعادت و جاودانگی فرد است.


آیات دیگر اهداف دیگری نیز ذکر شده‌است مثل اقامه قسط و عدل اجتماعی (۲۵ حدید) یا حل اختلافات مردم (۲۱۳ بقره). ولی این اهداف میانی دین هستند و هدف اصلی دین، همان سعادت و جاودانگی فرد است.
برخی محققان موضوع گوهر دین را به‌گونه دیگری در نظر گرفته‌اند. اینان گوهر دین را گوهر مشترک ادیان دانسته‌اند. در میان ادیان ابراهیمی و الهی، مشترکات فراوانی وجود دارد، از جمله باور به اصول سه‌گانه توحید، نبوت و معاد که می‌توان این‌ها را گوهر مشترک ادیان الهی دانست.
 
بحث گوهر دین را از زاویه‌ای دیگر نیز می‌توان پی‌گیری کرد. و آن گوهر مشترک ادیان مختلف می‌باشد. که البته به دلیل تفاوت‌های فراوان همه ادیان موجود در عالم، از ادیان بدوی و بدون خدا گرفته تا مسیحیت و اسلام نمی‌توان وجه مشترکی برای همه آنها پیدا کرد ولی در میان ادیان ابراهیمی و الهی، مشترکات فراوانی یافت می‌شود. از جمله باور به اصول سه‌گانه توحید، نبوت معاد که می‌توان این‌ها را گوهر ادیان نام برد.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}

نسخهٔ ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۱۳

سؤال

صدف و گوهر دین چیست؟

گوهر دین را آموزه‌ها و اعتقادات اصلی دانسته‌اند که اهداف دین به حساب می‌آیند و احکام و آموزه‌های دیگر، راه و وسیله‌ای برای رسیدن به آن‌ها است. البته باید توجه داشت تمام آموزه‌های دینی چه گوهر دین و چه غیر آن، دارای اهمیت هستند و کسی نمی‌تواند آن‌ها را جدای از دین بداند.

آیت الله جوادی آملی هدف اصلی دین که همان گوهر دین نیز است، تعالی یافتن و نورانی شدن انسان دانسته‌اند.[۱] شهید مطهری نیز هدف اصلی دین را شناخت و نزدیک شدن به خدا معرفی می‌کنند.[۲] آیات بسیاری در قرآن کریم، هدف انبیاء را تزکیه معرفی می‌کند:﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى؛ در حقيقت رستگار شد كسى كه نفس خود را تزكيه نمود.(اعلی:۱۴)

آیات دیگر، اهداف دیگری را نیز ذکر کرده‌اند. مانند اجرای عدالت:﴿لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ؛ براى حفظ و اجراى عدالت آفريديم(حدید:۲۵) حل اختلافات مردم: ﴿فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّنَ ... لِيَحْكُمَ بَينْ‏َ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيه؛ خدا پيامبرانى را فرستاد ... تا در ميان مردم در مورد آنچه اختلاف داشتند حكم و قضاوت كنند.(بقره:۲۱۳) (۲۱۳ بقره). ولی این اهداف میانی دین هستند و هدف اصلی دین، همان سعادت و جاودانگی فرد است.

برخی محققان موضوع گوهر دین را به‌گونه دیگری در نظر گرفته‌اند. اینان گوهر دین را گوهر مشترک ادیان دانسته‌اند. در میان ادیان ابراهیمی و الهی، مشترکات فراوانی وجود دارد، از جمله باور به اصول سه‌گانه توحید، نبوت و معاد که می‌توان این‌ها را گوهر مشترک ادیان الهی دانست.


برای مطالعهٔ بیشتر

۱ـ مطهری مرتضی، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی؛ (وحی و نبوت) ص۲۱–۵۶.

۲ـ خسروپناه، عبدالحسین، قلمرو دین، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه.

۳ـ هادوی تهرانی، مهدی، مبانی کلامی اجتهاد، تهراان، انتشارات خانه فرد.


منابع

  1. جوادی آملی، عبدالله، نسبت دین و دنیا، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۲۵.
  2. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ج۲، ص۱۷۷.