راه‌‌های تقویت ایمان: تفاوت میان نسخه‌ها

Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
Article-dot.png
از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{شاخه | شاخه اصلی = |شاخه فرعی۱ = |شاخه فرعی۲ = |شاخه فرعی۳ = }} {{س...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


{{سوال}}
{{سوال}}
من اصلاً‌ نمي توانم در ايمانم ثابت قدم باشم گاهي اوقات نماز اول وقت و... گاهي اوقات نمی خوانم...يعني سختي هاي زندگي ايمانم را ضعيف مي كند، به نظر شما چه بايد كرد لطفاً توضيح دهيد؟
چگونه می‌توان در ایمان ثابت قدم بود؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
==مقدمه==
برخی عوامل، ایمان را ضعیف می‌کند؛ در نتیجه نمی‌گذارند [[انسان]] در ایمانِ خود ثابت قدم باشد. برای نمونه، [[دنیا]] اگر چه با ارزش بوده و وسیله‌ای برای رسیدن به [[کمال]] است؛ ولی دل بستن و شیفته‌ٔ آن شدن، ایمان را سست می‌کند. [[هوای نفس]]، انسان را به [[لذت|لذت‌های]] دنیایی (بدون در نظر گرفتن [[آخرت]]) تشویق کرده و [[شیطان]] این لذت‌ها را برای انسان زیبا نشان می‌دهد. غافل شدن از [[یاد خدا]]، [[مرگ]] و [[معصومان(ع)]] هم، در اینکه در ایمانمان ثابت قدم نباشیم تأثیرگذار هستند.


  ايمان نوعي برقراري ارتباط و اتصال ميان بشر و مبدأ كاينات است. به تعبير بهتر ايمان دو ركن دارد؛ احساس يا شعور و ديگر گرايش و تمايل و حركت. جزء اول ايمان، احساس و شعور است به اتصال تكويني از نوع اتصال اجزاء يك موجود زنده و جزء دوم كه فرع بر اول است برقراري اتصال است از طرف خود با هستي. و وجود اولي اتصال تكويني است و دومي اتصال تشريعي يا مترتب بر تشريع. اين است كه انسان از يك لحاظ نزديك به خداست و نمي تواند دور باشد و از لحاظ ديگر گاهي نزديك است و گاهي دور<ref>يادداشتهاي مطهري ، صدرا، چاپ دوم، ۱۳۷۹ ج اول، ص ۴۸۴.</ref> ؛سؤال شما ناظر به قسمت دوم مي باشد چه كارهايي و عواملي باعث تضعيف و دوري مي شود و چه عواملي باعث تقويت و نزديكي. عوامل تضعيف كننده را بايد برطرف كنيم و عوامل تقويت كننده را به دست بياوريم.  
برخی عوامل، ایمان را تقویت می‌کند؛ در نتیجه باعث می‌شود انسان در ایمانش ثابت قدم بشود. برای نمونه، [[توبه]] و پشیمانی از [[گناه|گناهان]] گذشته ایمان را تقویت می‌کند. ارزیابیِ کارهایِ هر روز و [[مراقبه|مراقبت]] از اعمال در طول روز، باعث می‌شود انسان دچار [[غفلت]] نشود. مداومت در [[عبادت]]، [[محبت]] به اولیای خدا، [[یاد خدا]] و تقویت اراده از دیگر عواملی هستند که انسان را در ثبات قدم یاری می‌کنند.


==عوامل تضعيف كننده ايمان==
== عوامل تضعیف‌کننده ایمان ==
برخی از عواملی که ایمان را ضعیف می‌کنند چنین‌اند:


۱. هواي نفس: اگر از ميل‌هاي غريزي و كشش هاي كور كه فقط ارضاء خود را مي خواهد و بس، پيروي كرديم بدون آنكه فكر كنيم نتيجه بعدي آن چه مي‌شود و غرض ما صرفاً لذات آني باشد اين را هواي نفس مي‌گويند. اگر ما شعور و شناخت داشته باشيم، در اين مرحله هواي نفس مانع مي‌شود تا ما التزام عملي نسبت به متعلقات ايمان نداشته باشيم.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، اخلاق در قرآن، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، چاپ سوم، ۱۳۷۷، ج اول، ص ۱۹۵.</ref>
=== دل بستن به دنیا ===
[[دنیا]] به خودی خود با ارزش است؛ ولی انحراف از جایی شروع می‌شود که انسان به دنیا دل ببندد. نباید به دنیا به‌طور مستقل و به خاطر خودش توجه کرد؛ بلکه دنیا وسیله‌ای است برای رسیدن به امور با ارزش‌تر.<ref>برگرفته از مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم، 1377، ج اول، ص 213.</ref>


۲. دنيا: دنيا به خودي خود ارزش مثبت دارد. اين رابطه ما با دنياست كه بايد مواظب باشيم منفي نباشد. نقطه اساسي انحراف از اينجا پيدا مي شود كه انسان بيش از حد به دنيا توجه كند. نگران آن باشد، بدان دل ببندد، به طور مستقل و به خاطر خودش آن را مورد توجه قرار دهد و به آن اهتمام بورزد.<ref>همان، ص ۲۱۳.</ref>
=== شیطان ===
[[شیطان]]، اعمال زشت را به انسان زیبا نشان می‌دهد. او با دادن وعده‌های دروغ، انسان را به کارهایی دعوت می‌کند که انجامش باعث ضعیف شدن ایمان می‌شود. همچنین با ترساندن او از نتیجه کارهای خیر، انسان را فریب می‌دهد.<ref>. همان، ص 230.</ref>  


۳. شيطان: شيطان به وسيله تزئين اعمال زشت و دادن وعده هاي دروغ به انسان كه اگر اين كار را بكني چنين و چنان مي شود و همچنين ترساندن انسان نسبت به آينده تا مانع كار خير او شود؛ انسان را فريب مي دهد.<ref>همان، ص ۲۳۰.</ref>
به طور کلی، [[هوای نفس]] توجه انسان را فقط به سوی دنیا متوجه می‌کند و شیطان آن را زیبا نشان داده و تأیید می‌کند.


آنچه ما را از وصول به ايمان باز مي‌دارد، در يك عنوان كلي هواي نفس است كه موضوع و متعلقش زندگي دنياست و به وسيله شيطان تأييد و تزئين مي‌گردد.
=== غفلت ===
[[غفلت|غافل شدن از خدا]] و غافل شدن از نقش [[حضرت محمد(ص)|پیامبر]] و [[امامان(ع)]] ‌در زندگی، ایمان انسان را ضعیف می‌کند. گاهی انسان از اینکه در این [[دنیا]] مسافر است و لازم است از دنیای ناقص به سوی کمال حرکت کند غافل می‌شود. در تعبیرات دینی از چنین انسانی با عنوان [[مست]] یا خوابیده یاد می‌شود.<ref>برگرفته از جوادی آملی، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن، نشر اسراء، چاپ سوم، 1379، ص 23.</ref>


۴. غفلت: يكي ديگر از عوامل تضعيف كننده ايمان غافل شدن از خدا، نقش خدا در زندگي، نقش پيامبر و ائمه در زندگي، مسافر بودن در اين دنيا، ناقص بودن و لزوم حركت به سوي كمال مي‌باشد؛ در تعبيرات ديني از چنين انساني با عنوان مست يا خوابيده ياد مي شود.<ref>جوادي آملي، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن، نشر اسراء، چاپ سوم، ۱۳۷۹، ص ۲۳.</ref>
== عوامل تقویت‌کننده ایمان ==
برخی از عواملی که ایمان را تقویت می‌کنند چنین‌اند:


مواردي كه ذكر شد اصلي‌ترين موانع ايمان هستند و اگر عواملي ديگر وجود دارند به اين عوامل باز مي گردند.
=== توبه ===
برای [[توبه]] دو پایه اصلی وجود دارد. اولی پشیمانی نسبت به [[گناه|گناهان]] است و دوم تصمیم جدی به اینکه به گناهان بازنگردد.<ref>. مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، 1378، ص 45.</ref> شرایط قبولی توبه، «بازگرداندن [[حق الناس|حقوق مردم]]» و «ادای [[حق الله|حقوق الهی]]» است.


==عوامل تقويت كننده ايمان: ==
کسی که بخواهد توبه او کمال بیشتری پیدا کند، باید گوشت‌هایی که ازحرام بر تن او روییده آب شوند و بدنش را که لذت گناه را چشیده، سختیِ طاعت بچشاند. برای نمونه، [[شب زنده‌داری]] برای انسان سخت است و چون سخت است باید انجام داد تا نفس از حال وهوای گناه خارج شود.<ref>برگرفته از مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، 1378، ص 67.</ref>


۱. توبه: توبه يعني قيام دروني، اين‌كه مقامات عالي وجود انسان عليه مقامات داني و پست وجود او ـ كه زمام امور اين كشور داخلي را در دست گرفته اند ـ يك مرتبه انقلاب مي كنند، همه اينها را مي‌گيرند و به زندان مي‌اندازند و خودشان با قوا و جنود و لشكريان خود زمام امور را در دست مي‌گيرند.
=== محاسبه نفس ===
[[محاسبه نفس]] یعنی در آخر شب، خوب و بد اعمال را ارزیابی کند. برای اعمال خوب [[سجده شکر]] بجای آورد و برای اعمال بد [[توبه]] واقعی به جای آورد.


براي توبه دو ركن اساسي وجود دارد. ركن اول ندامت و پشيماني شديد نسبت به گناهان مي‌باشد و ركن دوم تصميم و عزم جدي به عدم بازگشت به گناهان گذشته مي‌باشد.<ref>مطهري، مرتضي، آزادي معنوي، صدرا، چاپ بيستم، ۱۳۷۸، ص ۴۵.</ref> براي توبه «شروط قبولی» ذكر شده است كه عبارتند از: بازگرداندن حقوق مردم، اداي حقوق الهي.
در کنار محاسبه نفس، [[مراقبه]] نیز لازم است یعنی انسان در طی روز، مراقب اعمال خود باشد.


و همچنين براي توبه دو موضوع را كه «شرط كمال واقعي» توبه مي‌باشد ذكر شده است: اول اين‌كه گوشت هايي كه از حرام روييده آب شوند. دوم اينكه بدني كه لذت معصيت را چشيده، رنج طاعت را چشاندن. مثلاً شب زنده داري براي نفس سخت است و چون سخت است بايد انجام داد تا نفس از حال وهواي معصيت خارج شود.<ref>همان، ص ۶۷.</ref>  
=== مداومت در عبادات ===
مداومت و میانه‌روی بهتر از این است که انسان تندروی کند و مداومت نداشته باشد. مداومت در [[نماز اول وقت]]، یک صفحه [[قرآن]] خواندن در ساعت معین، [[ذکر]] خاصی در زمان معین و [[نماز شب]]، باعث می‌شود تا [[غفلت]] از انسان دور شود؛ ولی اگر این‌کارها به‌طور مداوم و در زمانی معین نباشد، اثر غفلت‌زدایی و تقویت ایمان را ندارند.<ref>. مصباح یزدی، محمد تقی، به سوی او، انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، 1382، ص 107.</ref>


۲. محاسبه نفس: محاسبه نفس در كنارش مراقبت نيز مطرح است. انسان در طي روز مراقب اعمال خود باشد و در آخر شب خوب و بد اعمال را ارزيابي كند و براي اعمال خوب سجده شكر بجاي آورد و براي اعمال بد توبه واقعي به جاي آورد.
=== عبادت ===
عبادت‌های روزانه مثل [[نماز|نمازهای]] واجب، [[نماز شب]] و عبادت‌های موسمی مثل [[روزه]]، [[حج]] و [[اعتکاف]] اگر با شرایط خود انجام شوند باعث تقویت ایمان خواهند شد.<ref>. دیلمی، احمد _ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، 1383، ص 340.</ref>


۳. مداومت در عبادات: مداومت و ميانه روي بهتر و نتيجه بخش تر از اين است كه انسان تندروي كند و مداومت نداشته باشد. مداومت در نماز اول وقت، يك صفحه قرآن خواندن در ساعت معين، ذكر خاصي در زمان معين، و نماز شب باعث مي شود تا غفلت از انسان دور شود. ولي اگر اين‌كارها به طور مداوم و در ساعت معين نباشد، اثر غفلت زدايي و تقويت ايمان را ندارند.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، به سوي او، انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، چاپ دوم، ۱۳۸۲، ص ۱۰۷.</ref>  
=== ذکر ===
[[ذکر]] دو گونه است: ذکر لفظی و ذکر قلبی که ذکر لفظی مقدمه‌ای برای ذکر قلبی است.<ref>. همان، ص 342.</ref>


۴. عبادت: عبادت‌هاي روزانه مثل نمازهاي واجب، نماز شب و كارهاي از اين قبيل، و عبادت‌هاي موسمي مثل روزه، حج، اعتكاف و امثال اينها، اگر با شرايط خاص خودشان انجام شوند باعث تقويت ايمان خواهند شد.<ref>ديلمي، احمد _ آذربايجاني، مسعود، اخلاق اسلامي، نشر معارف، ۱۳۸۳،‌ص ۳۴۰.</ref>
=== نیایش ===
آنچه در [[دعا]] و نیایش اهمیت دارد باور به [[فقر]] و تهیدستی خودمان و بی‌نیازی و توانایی [[خدا|خداوند]] است. در تعبیرات دینی در مکان‌ها و زمان‌های گوناگون، دعاهایی گفته شده که بهره‌گیری از آنان برای تقویت ایمان تأثیرگذار است.<ref>. همان، ص 346.</ref>


۵. ذكر: ذكر باعث حفظ ايمان و تقويت ايمان مي باشد. ذكر دو گونه است: ذكر لفظي و ذكر قلبي كه ذكر لفظي مقدمه اي براي ذكر قلبي مي باشد.<ref>همان، ص ۳۴۲.</ref>  
=== محبت به اولیاء الهی ===
کسی که فردی را برای خود، [[انسان کامل]] شمرده و شیفته اخلاق و روحیات او شود، تحت تأثیر او قرار می‌گیرد. به عقیده اهل [[عرفان]]، محبت به پاکان مانند دستگاه خودکاری، خود به خود بدی‌ها را جمع می‌کند و بیرون می‌ریزد. در این رابطه، [[توسل|توسل‌]] به آنها ، [[زیارت]] آنها و هدیه کردن کارهای خوب به آنها باعث تقویت ایمان می‌شود.<ref>. همان، ص 348.</ref>


۶. نيايش: دعا و نيايش يكي ديگر از شيوه‌هاي تقويت ايمان است. چيزي كه در دعا اهميت بسيار دارد اعتقاد به فقر و تهيدستي ماست و غني بودن و توانايي خداوند مي باشد. در تعبيرات ديني در موقعيتها و زمان‌هاي مختلف دعاهايي مطرح شده كه بهره گيري از آنان تأثير فوق العاده اي براي تقويت ايمان دارند.<ref>همان، ص ۳۴۶.</ref>  
زیارت و ملاقات برادران دینی و [[عالم|علمای]] دینی و [[مؤمن|مؤمنان]] حقیقی نیز باعث رشد محبت و ایمان می‌شود.<ref>. همان، ص 350.</ref>


۷. محبت به اولياء الهي: كسي كه فردي را براي خود، انسان كامل تلقي كند و سخت شيفته اخلاق و روحيات او شود، بسيار تحت تأثير او قرار مي‌گيرد. به عقيده اهل عرفان، محبت و ارادت پاكان همچون دستگاه خودكاري خود به خود رذايل را جمع مي‌كند و بيرون مي‌ريزد. در اين رابطه توسل‌هاي فردي و جمعي،‌زيارت آنها، تصدق براي سلامتي امام زمان، كارهاي خوب را به آن حضرت اهداء كردن و كارهايي از اين قبيل، باعث تقويت ايمان مي‌شود.<ref>همان، ص ۳۴۸.</ref>
=== تقویت اراده ===
 
تقویت اراده، زمینه‌ساز بیرون راندن عوامل مزاحم و تقویت عوامل تقویت‌کننده ایمان است.
۸. زيارت و ملاقات برادران ديني و علماي ديني و مؤمنان حقيقي نيز باعث رشد محبت حيات قلب و رشد ايمان مي‌شود.<ref>همان، ص ۳۵۰.</ref>
 
۹. تقويت اراده: ‌تقويت اراده از مهم ترين عواملي، است كه زمينه ساز بيرون راندن عوامل مزاحم و تقويت عوامل بوجود آورنده ايمان و لوازم آن است.  
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


==منابع==
==منابع==
<references />


{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله

نسخهٔ ‏۱۰ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۳۵


سؤال

چگونه می‌توان در ایمان ثابت قدم بود؟


برخی عوامل، ایمان را ضعیف می‌کند؛ در نتیجه نمی‌گذارند انسان در ایمانِ خود ثابت قدم باشد. برای نمونه، دنیا اگر چه با ارزش بوده و وسیله‌ای برای رسیدن به کمال است؛ ولی دل بستن و شیفته‌ٔ آن شدن، ایمان را سست می‌کند. هوای نفس، انسان را به لذت‌های دنیایی (بدون در نظر گرفتن آخرت) تشویق کرده و شیطان این لذت‌ها را برای انسان زیبا نشان می‌دهد. غافل شدن از یاد خدا، مرگ و معصومان(ع) هم، در اینکه در ایمانمان ثابت قدم نباشیم تأثیرگذار هستند.

برخی عوامل، ایمان را تقویت می‌کند؛ در نتیجه باعث می‌شود انسان در ایمانش ثابت قدم بشود. برای نمونه، توبه و پشیمانی از گناهان گذشته ایمان را تقویت می‌کند. ارزیابیِ کارهایِ هر روز و مراقبت از اعمال در طول روز، باعث می‌شود انسان دچار غفلت نشود. مداومت در عبادت، محبت به اولیای خدا، یاد خدا و تقویت اراده از دیگر عواملی هستند که انسان را در ثبات قدم یاری می‌کنند.

عوامل تضعیف‌کننده ایمان

برخی از عواملی که ایمان را ضعیف می‌کنند چنین‌اند:

دل بستن به دنیا

دنیا به خودی خود با ارزش است؛ ولی انحراف از جایی شروع می‌شود که انسان به دنیا دل ببندد. نباید به دنیا به‌طور مستقل و به خاطر خودش توجه کرد؛ بلکه دنیا وسیله‌ای است برای رسیدن به امور با ارزش‌تر.[۱]

شیطان

شیطان، اعمال زشت را به انسان زیبا نشان می‌دهد. او با دادن وعده‌های دروغ، انسان را به کارهایی دعوت می‌کند که انجامش باعث ضعیف شدن ایمان می‌شود. همچنین با ترساندن او از نتیجه کارهای خیر، انسان را فریب می‌دهد.[۲]

به طور کلی، هوای نفس توجه انسان را فقط به سوی دنیا متوجه می‌کند و شیطان آن را زیبا نشان داده و تأیید می‌کند.

غفلت

غافل شدن از خدا و غافل شدن از نقش پیامبر و امامان(ع) ‌در زندگی، ایمان انسان را ضعیف می‌کند. گاهی انسان از اینکه در این دنیا مسافر است و لازم است از دنیای ناقص به سوی کمال حرکت کند غافل می‌شود. در تعبیرات دینی از چنین انسانی با عنوان مست یا خوابیده یاد می‌شود.[۳]

عوامل تقویت‌کننده ایمان

برخی از عواملی که ایمان را تقویت می‌کنند چنین‌اند:

توبه

برای توبه دو پایه اصلی وجود دارد. اولی پشیمانی نسبت به گناهان است و دوم تصمیم جدی به اینکه به گناهان بازنگردد.[۴] شرایط قبولی توبه، «بازگرداندن حقوق مردم» و «ادای حقوق الهی» است.

کسی که بخواهد توبه او کمال بیشتری پیدا کند، باید گوشت‌هایی که ازحرام بر تن او روییده آب شوند و بدنش را که لذت گناه را چشیده، سختیِ طاعت بچشاند. برای نمونه، شب زنده‌داری برای انسان سخت است و چون سخت است باید انجام داد تا نفس از حال وهوای گناه خارج شود.[۵]

محاسبه نفس

محاسبه نفس یعنی در آخر شب، خوب و بد اعمال را ارزیابی کند. برای اعمال خوب سجده شکر بجای آورد و برای اعمال بد توبه واقعی به جای آورد.

در کنار محاسبه نفس، مراقبه نیز لازم است یعنی انسان در طی روز، مراقب اعمال خود باشد.

مداومت در عبادات

مداومت و میانه‌روی بهتر از این است که انسان تندروی کند و مداومت نداشته باشد. مداومت در نماز اول وقت، یک صفحه قرآن خواندن در ساعت معین، ذکر خاصی در زمان معین و نماز شب، باعث می‌شود تا غفلت از انسان دور شود؛ ولی اگر این‌کارها به‌طور مداوم و در زمانی معین نباشد، اثر غفلت‌زدایی و تقویت ایمان را ندارند.[۶]

عبادت

عبادت‌های روزانه مثل نمازهای واجب، نماز شب و عبادت‌های موسمی مثل روزه، حج و اعتکاف اگر با شرایط خود انجام شوند باعث تقویت ایمان خواهند شد.[۷]

ذکر

ذکر دو گونه است: ذکر لفظی و ذکر قلبی که ذکر لفظی مقدمه‌ای برای ذکر قلبی است.[۸]

نیایش

آنچه در دعا و نیایش اهمیت دارد باور به فقر و تهیدستی خودمان و بی‌نیازی و توانایی خداوند است. در تعبیرات دینی در مکان‌ها و زمان‌های گوناگون، دعاهایی گفته شده که بهره‌گیری از آنان برای تقویت ایمان تأثیرگذار است.[۹]

محبت به اولیاء الهی

کسی که فردی را برای خود، انسان کامل شمرده و شیفته اخلاق و روحیات او شود، تحت تأثیر او قرار می‌گیرد. به عقیده اهل عرفان، محبت به پاکان مانند دستگاه خودکاری، خود به خود بدی‌ها را جمع می‌کند و بیرون می‌ریزد. در این رابطه، توسل‌ به آنها ، زیارت آنها و هدیه کردن کارهای خوب به آنها باعث تقویت ایمان می‌شود.[۱۰]

زیارت و ملاقات برادران دینی و علمای دینی و مؤمنان حقیقی نیز باعث رشد محبت و ایمان می‌شود.[۱۱]

تقویت اراده

تقویت اراده، زمینه‌ساز بیرون راندن عوامل مزاحم و تقویت عوامل تقویت‌کننده ایمان است.


منابع

  1. برگرفته از مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم، 1377، ج اول، ص 213.
  2. . همان، ص 230.
  3. برگرفته از جوادی آملی، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن، نشر اسراء، چاپ سوم، 1379، ص 23.
  4. . مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، 1378، ص 45.
  5. برگرفته از مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، 1378، ص 67.
  6. . مصباح یزدی، محمد تقی، به سوی او، انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، 1382، ص 107.
  7. . دیلمی، احمد _ آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، 1383، ص 340.
  8. . همان، ص 342.
  9. . همان، ص 346.
  10. . همان، ص 348.
  11. . همان، ص 350.