انواع بدبینی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(جایگزینی متن - ' | ارجاعات =' به ' | ارجاعات = | بازبینی نویسنده = ') |
||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | |||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
نسخهٔ ۷ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۵۵
بدبینی دارای چه انواعی است؟
بدبینی گاهی در اعتقادات و گاه در رفتار انسان پدید می‌آید. بدبینی در اعتقادات به این معنا است که برای جهان و انسان هدفی ترسیم نشود و شخص را دچار احساس پوچی کند.
بدبینی در رفتار، گاه نسبت به خود، گاه نسبت به خدا و گاه نسبت به دیگران پدید می‌آید. بدبینی نسبت به خود، از ویژگی‌های پسندیده شمرده شده و برای کنترل خودخواهی و عُجْب مؤثر دانسته شده است.
بدبینی نسبت به خدا، از گناهان کبیره و به این معنا است که شخص گرفتاری‌های خود را به خدا نسبت دهد.
بدبینی نسبت به دیگران، به این معنا است که عمل دیگران با اینکه امکان تفسیر آن به صورت نیکو وجود دارد، به صورت بد و نادرست تفسیر شود. ترتیب اثر دادن به این نوع بدبینی، گناه و حرام است.
بدبینی عقیدتی
گاهی بدبینی در حوزه اعتقادات نمودار می‌شود.
بیشتر، افرادی که به وجود خدا معتقد نیستند، مانند مادی‌گرایان به این نوع بدبینی گرفتار می‌شوند؛ زیرا آنها طبق بینش مادی خود، جهان را هدفدار نمی‌دانند؛ در نتیجه برای انسان هدفی ترسیم نمی‌کنند؛ از این رو دچار بدبینی عقیدتی می‌شوند. از پیامدهای این نوع بدبینی، احساس پوچی و اقدام به خودکشی است.
بدبینی رفتاری
گاهی بدبینی در حوزه رفتار نمودار می‌شود، که خود به سه دسته تقسیم شده است:
بدبینی نسبت به خود
بدبینی نسبت به خود، از ویژگی‌های پسندیده شمرده شده است؛ چراکه برای کنترل برخی از رذائل اخلاقی، مانند خودخواهی، عُجْب و خودپسندی مفید است. بر اساس روایتی، امام علی(ع) یکی از ویژگی‌های مؤمن را سوء ظن داشتن به خود دانسته است.[۱]
بدبینی نسبت به خود، به معنای عدم اعتماد به نفس نبوده و در مقابل عزت نفس قرار نمی‌گیرد؛ بلکه این حالت باعث می‌شود که انسان به نقص‌های خود اندیشیده و از عیب‌جویی دیگران دوری کند.
بدبینی نسبت به خدا
بدبینی نسبت به خدا، به معنای نسبت دادن گرفتاری‌ها و مشکلات به خدا است. این نوع بدبینی بیشتر در مواقع بحرانی و در افرادی که از ایمان قوی برخوردار نیستند پیدا می‌شود. مانند وقتی که فرد به بیماری یا فقر دچار می‌شود و آن را به خدا نسبت می‌دهد.
در جنگ احد برخی از مسلمانان گمان کردند دلیل شکست آنها، ناحق بودن آنها است؛ در حالی که علت شکست آنها غرور، طمع و نافرمانی آنان از پیامبر(ص) بود.
بدبینی نسبت به خدا، از نظر شرعی حرام و از گناهان کبیره است.[۲]
این نوع بدبینی به خاطر وجود عواملی مانند «انتظار استجابت فوری دعا» و «انتظار پیروزی بدون تلاش و فعالیت» ایجاد می‌شود.
بدبینی نسبت به دیگران
هرگاه عملی از کسی سر زند که قابل تفسیر صحیح و نادرست باشد و فرد آن را به صورت نادرستی تفسیر کند، دچار بدبینی به دیگران شده است. در قرآن از این نوع بدبینی نهی شده و برخی از بدبینی‌ها نسبت به دیگران گناه دانسته شده است.[۳]
البته بدبینی‌هایی که به صورت بی‌اختیار به ذهن فرد خطور می‌کند، تا زمانی که ترتیب اثر به آن داده نشده، گناه نیست.
جستارهای وابسته