راه‌های درمان فحاشی: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} من فردي بد دهن و فحّاش هستم چندين بار تصميم به ترك فحّاشي گ...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
من فردي بد دهن و فحّاش هستم چندين بار تصميم به ترك فحّاشي گرفته‌ام، اما موفق نشدم و ناخواسته به سبب چيزهاي بي‌ارزش و كوچك دعوا و نفرين مي‌كنم، با بيشتر افراد اين گونه رفتار دارم، مرا راهنمايي كنيد؟
راه‌های درمان فحاشی چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}درمان فحاشی به وسیله غفلت‌زدایی، [[تربیت خود|خود تربیتی]] و [[راه‌های کنترل خشم|مدیریت خشم]] صورت می‌گیرد. فرد فحاش از ارزش انسانی و رابطه خود با [[خدا]] غفلت کرده و به گناه بدزبانی دچار شده است؛ بنابراین غفلت‌زدایی نخستین گام برای درمان او است.  
پرسشگر گرامي همين كه متوجه شده‌ايد كه مرتكب اين عمل مي‌شويد و با مشاوره خواسته‌ايد آن را كنار بگذاريد قدم بسيار بزرگي براي حل اين مشكل برداشته‌ايد. حال با توجه به اين مطلب گام‌هاي بعدي را براي برطرف كردن اين عيب برداريد.


==گام اول: حفظ محبوبيت==
با استفاده از شیوه [[تربیت خود|خود تربیتی]] که خود شامل خود تشویقی و [[مجازات نفس|خود تنبیهی]] است، فرد به‌تدریج از بدزبانی رها می‌شود. یکی از عوامل فحاشی [[خشم]] است که فرد با بهره بردن از [[راه‌های کنترل خشم]] می‌تواند این عامل را اصلاح کند.


هميشه تجه داشته باشيد كه با بر زبان آوردن اين كلمات به هدف خود نخواهيد رسيد همچنانكه قبلا سودي نبرده‌ايد.با اين كار محبوبيت خود را در بين افراد و اقوام نزديك خود از دست مي‌دهيد؛ پس براي حفظ محبوبيت و تأثيرگذاري خود شيوه عملي و گفتاري خود را تغيير دهيد.
فردی که دچار فحاشی شده می‌تواند فشارهای عصبی خود را از راه‌های دیگری تخلیه کرده تا دچار فحاشی نشود. تحلیل رفتار فحاشی و اینکه در هر صورت این رفتار به ضرر فرد است نیز،‌ در درمان آن مؤثر است.  


==گام دوم غفلت‌زدايي<ref>. حسني، سيد مجتبي، گناه و ناهنجاري، قم، دارالغدير، ۱۳۷۹، ص۳۷ و ۴۷ و ۱۴۰.</ref>==
== غفلت‌زدایی ==
{{اصلی|غفلت}}
یکی از راه‌های درمان فحاشی غفلت‌زدای است؛ زیرا فحاشی از [[گناه|گناهان]] و [[رذائل اخلاقی]] است و گناه وقتی رخ می‌دهد که [[انسان]] ارزش خود و رابطه‌اش با [[خدا]] را فراموش کند.<ref name=":0" /> برای غفلت‌زدایی راه‌هایی سفارش شده که چنین است:
{{ستون|۲}}
* انس با [[ذکر]]، [[دعا]] و [[نماز]]؛
* همنشینی با افراد خوش‌دهن و نیکو و دوری از افراد بددهن؛
* [[عذرخواهی]] پس از [[فحاشی]]؛ این کار باعث می‌شود که شخص پس از آن، به آسانی فحش ندهد؛ چراکه می‌داند باید [[غرور]] خود را شکسته و عذرخواهی کند.
* [[یاد مرگ]]؛
* گوش دادن به [[موعظه]] و سخنرانی یا خواندن کتاب‌های اخلاقی.<ref name=":0">حسنی، سید مجتبی، گناه و ناهنجاری، قم، دارالغدیر، ۱۳۷۹، ص۳۷ و ۴۷ و ۱۴۰.</ref>
{{پایان}}


فحش به ديگران از گناهان و صفات زشت اخلاقي است و گناه وقتي رخ مي‌دهد كه انسان جايگاه والاي انساني خود و رابطه‌اش با خدا را فراموش كند. براي اينكه هميشه متوجه اين مقام باشيد نكات زير را رعايت كنيد:
== خود تربیتی ==
{{اصلی|تربیت خود}}
خود تربیتی دارای مراحی است که طی آن، فرد به رفتارهای جزئی خود دقت کرده، با الگوی‌های ایده‌آل مقایسه کرده، برای رفتارهای خوب [[پاداش]] و برای رفتارهای بد [[مجازات]] در نظر می‌گیرد.


۱ .با ذكرها و دعاها مأنوس باشيد (دائم‌الذكر باشيد).
فردی که دچار فحاشی است، هر گاه توانست در موقعیت‌های تحریک‌زا و فشارآور خودش را کنترل کند، به خود پاداش دهد و هرگاه مرتکب بددهنی شد، خود را جریمه کند؛ برای نمونه، خود را از تماشای فیلمی که به آن علاقه‌مند است محروم کند یا از طرف مقابل [[عذرخواهی]] کند، یا مانند اینکه فرد فحاش با خود عهد کند، اگر مرتکب بددهنی شد، طرف مقابل را تکریم کند و به او [[هدیه]] بدهد.  


۲ . با افراد خوش دهن و خوب همنشين باشيد و از افراد بددهن فاصله بگيريد. (بسيار مهم است).
== تنش‌زدایی ==
یکی از راه‌های درمان فحاشی تنش‌زادیی است؛ زیرا فحش دادن، تخلیه کردن خود از فشار عصبی است که به فرد وارد شده. فرد فحاش برای تخلیه خود از این فشار الگوهای نادرستی آموخته است. تقویت صفت [[صبر]] و ترک مکان تنش‌زا، در درمان فرد تأثیرگذار است.  


۳ . اشتباه خود را سريع با عذرخواهي جبران كنيد (ازخدا و از بنده خدا) اين امر باعث مي‌شود كه دفعات بعدي به آساني فحش ندهيد چون مي‌دانيد بايد غرور خود را بشكنيد و با التماس عذرخواهي كنيد.
[[ورزش]]، دوش آب ملایم، توجه به نکات مثبت اطرافیان و دقت در [[عبادات|اعمال عبادی]]، برای انتخاب عکس‌العمل مناسب هنگام تنش، مؤثر دانسته شده است.  


۴ . به ياد مرگ باش (زيارت اهل قبور، نوشتن وصيت‌نامه، شركت در مراسم ديني مذهبي).
== تحلیل رفتار فحاشی ==
فردی که دچار فحاشی می‌شود، با تحلیل رفتار خود متوجه می‌شود این عمل به ضرر او است؛ زیرا هنگام ناسزاگویی یا حق با او بوده یا با طرف مقابل؛ اگر حق با او است، به زبان آوردن کلمات زشت، خود او را بد جلوه می‌دهد و در نهایت نیز، نمی‌تواند به هدف خود برسد. اگر حق با طرف مقابل است، این عمل باعث رسوایی و خجالت و پشیمانی او شده و روابط نیک بین آن دو رو از میان می‌برد.


۵ . توجه داشته باشيد كه نام نيك است كه ماندگار است.
== مدیریت خشم ==
{{اصلی|راه‌های کنترل خشم}}
یکی از عوامل فحاشی، [[خشم]] است، که با کنترل آن فحاشی نیز درمان می‌شود.  


سعديا مرد نكونام نميرد هرگز
برای کنترل خشم، باید [[عوامل خشم|عوامل آن]] را که شامل عوامل درونی و بیرونی است از میان برد. عوامل درونی خشم، مانند [[کبر]]، [[خودبینی]] و [[حسد]] با [[خودسازی]] از بین می‌رود.<ref name=":02">آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.</ref> عوامل بیرونی خشم، به دلیل گستردگی و بی‌اختیار بودن [[انسان]] در ایجاد آن، قابل کنترل نیست؛ ولی انسان با تقویت [[اراده]] می‌تواند خشم را در موقعیت‌های مختلف کنترل کند.<ref name=":03">آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.</ref>


مرده آنست كه نامش به نكويي نبرند
نکته‌هایی نیز برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شد، گفته شده است؛ مانند اینکه [[سکوت]] کند،<ref>آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.</ref> با آب سرد [[وضو]] بگیرد،<ref>القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.</ref> یا صحنه را ترک کند.{{مطالعه بیشتر}}


۶ . به نماز و آداب آن (اذان، اقامه، وضو و دعاها) اهميت بدهيد.
== جستارهای وابسته ==
{{ستون|۲}}
* [[فحاشی]]
* [[پیامدهای فحاشی]]
{{پایان}}


۷ . در اعمال روزانه خود موعظه (سخنراني، خواندن كتاب اخلاقي ...) را فراموش نكنيد.
== مطالعه بیشتر ==
* مجموعه کتابچه‌های مهارت‌های زندگی: مهارت کنترل خشم، محمود دهقانی، علیرضا جزایری، تهران، ناشر دانژه، ۱۳۸۷ش.


گام سوم خود تنبيهي
== منابع ==
 
{{پانویس}}
هرگاه مرتكب فحش و بددهني شديد خودتان را جريمه كنيد مثلاً خود را از رفتن به ميهماني دلخواه خود محروم كنيد.
 
۱ ) از طرف مقابل عذرخواهي كنيد (چون عذرخواستن سخت است در واقع نوعي تنبيه محسوب مي‌شود).
 
۲ ) با خود عهد كنيد اگر مرتكب بددهني شديد طرف مقابل را تكريم كنيد. مثلاً به او هديه بدهيد (و هديه بايد يكي از وسايل و يا چيزهايي باارزش شما باشد (چون دل‌كندن از آن براي شما بسيار سخت است به همين جهت سعي كنيد با عمل خوب آن را نيز براي خود حفظ كنيد).
 
==گام چهارم خود پاداش‌دهي==
 
هر گاه ديديد كه توانسته‌ايد در موقعيت‌هاي تحريك‌زا و فشارآور خودتان را كنترل كنيد به خود پاداش دهيد مثلاً ترتيب رفتن به خانه بهترين دوست خود را در قبال آن بدهيد.
 
==گام پنجم تنش‌زدايي==
 
فحش دادن در واقع تخليه كردن خود از فشار عصبي است كه به شما وارد شده در واقع شما به غلط از الگوهايي يادگرفته‌ايد كه در مقابل اين فشار موقتي كه وارد شده اين گونه عمل نماييد بنابراين سعي كنيد با توجه به گام دوم (غفلت‌زدايي) صفت صبر را در خود تقويت كنيد. هرگاه احساس مي‌كنيد كه نمي‌توانيد طرف مقابل را تحمل كنيد سعي كنيد از آن موقعيت و مكان خارج شويد و با تأمل، دنبال راه حل عاقلانه‌اي بگرديد. با انجام حركات ورزشي، دوش آب ملايم، استفاده از پرورش گل، تنفس عميق دركنار سبزه‌ها، توجه به نكات مثبت اطرافيان و دقت در اعمال عبادي، خودتان را مقابل اين گونه عكس‌العمل‌ها مقاوم سازيد.
 
==گام ششم تحليل مسئله==
 
با خود فكر كنيد آيا در موقع فحش دادن حق با من بود و يا طرف مقابل من. اگر حق با من است كه من با اين گونه كلمات خودم را بدجلوه مي‌دهم و در آخر نمي‌توانم به مقصود و هدف خود برسم و اگر حق با طرف مقابل باشد كه پس از اين عمل ديگر چيزي جز رسوايي و خجالت باقي نمي‌ماند پس اين فحاشي جز نرسيدن به هدف و كدر كردن روابط ثمره‌اي نخواهد داشت.<ref>برخي از گناهان رابطه قلبي ما را با ديگران به هم مي‌زند (فحش،‌ غيبت ...) از طرفي پيوند عاطفي يك نياز رواني است كه بايد ارضاء شود و اين گناه باعث مي‌شود انسان مشغول تعارض‌هاي دروني ناشي از تنش و برخورد با ديگران شود.</ref>
 
==گام هفتم تقويت اراده==
 
ما انسان‌ها داراي دو بعد معنوي (عقل، دل و ‌وجدان اخلاقي) و جسمي (مجموعه‌اي از غرايز) هستيم با تقويت بعد معنوي خودمان به وسيله اعمال عبادي تفكر بر بعد حيواني و جسماني خود كه همان خودخواهي‌ها و ... است، غلبه كنيم. در واقع ما وقتي مي‌توانيم صفات بد را كنار بگذاريم كه بعد معنوي خودمان را تقويت كنيم.<ref>. مظاهري، حسين، عوامل كنترل‌ غرايز‌،‌ تهران، مؤسسه نشر و تحقيقات ذكر، (اقتباس).</ref>
 
==جنگ با خود==
 
فحاشي ثمره‌اي جز بيماري‌هاي جسمي و رواني ندارد (زخم معده، سردرد و ...) چون كه فحاشي يعني حركت بر خلاف عقل و وجدان و فطرت پاكمان. يعني به طور ناخودآگاه وجدان از اين عمل ناراحت است و دائماً با ما در جنگ است و اين جنگ دروني باعث بيماري مي‌شود.
 
==خود را به برد باري زدن==
 
در مواقع مختلف كه زمينه تند خويي فراهم مي شود، اگر هم بردبار نباشيم خود را به بردباري بزنيم و شبيه انسان هاي صبور رفتار كنيم اين كار به تدريج باعث مي شود كه صفت حلم و بردباري در ما ايجاد شود و پايدار بماند.
 
با فرو نشاندن خشم و هيچ نگفتن و كنترل زبان به درجه ايمان خود مي افزاييم و در زمره كساني قرار مي گيريم كه خداوند آنها را دوست دارد. « وَ الْكاظِمِينَ الْغَيْظَ وَ الْعافِينَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الُْمحْسِنِينَ »؛ از صفات متقين آن است كه خشم خود را فرو مي نشانند و مردم را عضو مي كنند و خداوند نيكو كاران را دوست مي دارد. آل عمران، ۱۳۲.
 
نکته
 
بهترین شیوه این است که در کنار نکات بالا «مهارت خودکنترلی» و «مدیریت خشم» نزد روان شناس آموزش ببینید.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
==معرفي منبع جهت مطالعه بيشتر:==
 
۱. مجموعه کتابچه های مهارتهای زندگی: مهارت کنترل خشم،محمود دهقانی، علیرضا جزایری،تهران،ناشر دانژه - ۱۳۸۷
{{پایان مطالعه بیشتر}}
 
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = فحاشی
| شاخه فرعی۲ = فحاشی
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
| بازبینی نویسنده =  
  | تکمیل =  
  | بازبینی =
  | اولویت =  
  | تکمیل =
  | کیفیت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۶

سؤال

راه‌های درمان فحاشی چیست؟

درمان فحاشی به وسیله غفلت‌زدایی، خود تربیتی و مدیریت خشم صورت می‌گیرد. فرد فحاش از ارزش انسانی و رابطه خود با خدا غفلت کرده و به گناه بدزبانی دچار شده است؛ بنابراین غفلت‌زدایی نخستین گام برای درمان او است.

با استفاده از شیوه خود تربیتی که خود شامل خود تشویقی و خود تنبیهی است، فرد به‌تدریج از بدزبانی رها می‌شود. یکی از عوامل فحاشی خشم است که فرد با بهره بردن از راه‌های کنترل خشم می‌تواند این عامل را اصلاح کند.

فردی که دچار فحاشی شده می‌تواند فشارهای عصبی خود را از راه‌های دیگری تخلیه کرده تا دچار فحاشی نشود. تحلیل رفتار فحاشی و اینکه در هر صورت این رفتار به ضرر فرد است نیز،‌ در درمان آن مؤثر است.

غفلت‌زدایی

یکی از راه‌های درمان فحاشی غفلت‌زدای است؛ زیرا فحاشی از گناهان و رذائل اخلاقی است و گناه وقتی رخ می‌دهد که انسان ارزش خود و رابطه‌اش با خدا را فراموش کند.[۱] برای غفلت‌زدایی راه‌هایی سفارش شده که چنین است:

  • انس با ذکر، دعا و نماز؛
  • همنشینی با افراد خوش‌دهن و نیکو و دوری از افراد بددهن؛
  • عذرخواهی پس از فحاشی؛ این کار باعث می‌شود که شخص پس از آن، به آسانی فحش ندهد؛ چراکه می‌داند باید غرور خود را شکسته و عذرخواهی کند.
  • یاد مرگ؛
  • گوش دادن به موعظه و سخنرانی یا خواندن کتاب‌های اخلاقی.[۱]


خود تربیتی

خود تربیتی دارای مراحی است که طی آن، فرد به رفتارهای جزئی خود دقت کرده، با الگوی‌های ایده‌آل مقایسه کرده، برای رفتارهای خوب پاداش و برای رفتارهای بد مجازات در نظر می‌گیرد.

فردی که دچار فحاشی است، هر گاه توانست در موقعیت‌های تحریک‌زا و فشارآور خودش را کنترل کند، به خود پاداش دهد و هرگاه مرتکب بددهنی شد، خود را جریمه کند؛ برای نمونه، خود را از تماشای فیلمی که به آن علاقه‌مند است محروم کند یا از طرف مقابل عذرخواهی کند، یا مانند اینکه فرد فحاش با خود عهد کند، اگر مرتکب بددهنی شد، طرف مقابل را تکریم کند و به او هدیه بدهد.

تنش‌زدایی

یکی از راه‌های درمان فحاشی تنش‌زادیی است؛ زیرا فحش دادن، تخلیه کردن خود از فشار عصبی است که به فرد وارد شده. فرد فحاش برای تخلیه خود از این فشار الگوهای نادرستی آموخته است. تقویت صفت صبر و ترک مکان تنش‌زا، در درمان فرد تأثیرگذار است.

ورزش، دوش آب ملایم، توجه به نکات مثبت اطرافیان و دقت در اعمال عبادی، برای انتخاب عکس‌العمل مناسب هنگام تنش، مؤثر دانسته شده است.

تحلیل رفتار فحاشی

فردی که دچار فحاشی می‌شود، با تحلیل رفتار خود متوجه می‌شود این عمل به ضرر او است؛ زیرا هنگام ناسزاگویی یا حق با او بوده یا با طرف مقابل؛ اگر حق با او است، به زبان آوردن کلمات زشت، خود او را بد جلوه می‌دهد و در نهایت نیز، نمی‌تواند به هدف خود برسد. اگر حق با طرف مقابل است، این عمل باعث رسوایی و خجالت و پشیمانی او شده و روابط نیک بین آن دو رو از میان می‌برد.

مدیریت خشم

یکی از عوامل فحاشی، خشم است، که با کنترل آن فحاشی نیز درمان می‌شود.

برای کنترل خشم، باید عوامل آن را که شامل عوامل درونی و بیرونی است از میان برد. عوامل درونی خشم، مانند کبر، خودبینی و حسد با خودسازی از بین می‌رود.[۲] عوامل بیرونی خشم، به دلیل گستردگی و بی‌اختیار بودن انسان در ایجاد آن، قابل کنترل نیست؛ ولی انسان با تقویت اراده می‌تواند خشم را در موقعیت‌های مختلف کنترل کند.[۳]

نکته‌هایی نیز برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شد، گفته شده است؛ مانند اینکه سکوت کند،[۴] با آب سرد وضو بگیرد،[۵] یا صحنه را ترک کند.

جستارهای وابسته


مطالعه بیشتر

  • مجموعه کتابچه‌های مهارت‌های زندگی: مهارت کنترل خشم، محمود دهقانی، علیرضا جزایری، تهران، ناشر دانژه، ۱۳۸۷ش.

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ حسنی، سید مجتبی، گناه و ناهنجاری، قم، دارالغدیر، ۱۳۷۹، ص۳۷ و ۴۷ و ۱۴۰.
  2. آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.
  3. آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.
  4. آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.
  5. القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.