| 
				   | 
				
| (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | 
| خط ۱: | 
خط ۱: | 
 | {{شروع متن}}  |  | {{شروع متن}}  | 
 | {{شاخه
  |  |    | 
 |  | شاخه اصلی =تاریخ
  |  | 
 |  |شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
  |  | 
 |  |شاخه فرعی۲ =سیره نبوی
  |  | 
 |  |شاخه فرعی۳ =
  |  | 
 | }}
  |  | 
 | {{سوال}}  |  | {{سوال}}  | 
 | سیره و روش حفظ حجاب حضرت زهرا(س) چگونه بود؟  |  | سیره و روش حفظ حجاب حضرت فاطمه(س) چگونه بود؟  | 
 | {{پایان سوال}}  |  | {{پایان سوال}}  | 
 | {{پاسخ}}  |  | {{پاسخ}}  | 
 | 
  |  | 
  | 
 | زنان در زمان جاهلیت، روسری خود را از پشت سر میبستند که گردن و قسمتی از سینه ایشان دیده میشد، پس از [[اسلام]]، قرآن به اصلاح این روش تاکید کرده و دستور داد زنان آن قسمتها را نیز هم بپوشانند. [[حضرت زهرا(س)]] تمام بدن خود را با لباس بلند میپوشاندند و بهترین زنان را کسانی معرفی کردند که نامحرم، ایشان را نبینند.
  |  | {{درگاه|فاطمی}}  | 
 |    |  | در تاریخ نقل شده است که [[حضرت فاطمه زهرا(س)]] وقتی میخواستند به بیرون منزل و نزد [[پیامبر اکرم(ص)]] بروند، از پوششهای خاصی، مثل جلباب (چادر) و برقع (روپوش صورت) استفاده میکردند.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج 1، ص 163</ref> علاوه بر این، یکی از حوادثی که بیانگر نوع حجاب حضرت فاطمه زهرا(س) در بیرون منزل و در مواجهه با نامحرم است، آمدن ایشان به مسجد برای دفاع از قضیه فدک است. در ماجرای فدک آمده است: وقتی ایشان تصمیم گرفتند برای دفاع از حقانیت خود در موضوع فدک اقدام کنند، با شکل خاصی از حجاب و پوشش، از منزل به مسجد آمدند. راوی داستان، شکل خاص حجاب حضرت را این گونه توصیف نموده است:  | 
 | ==آیات حجاب==
  |  | 
 | زنان در زمان جاهلیت، روسری خود را از پشت میبستند، به گونهای که گردن و قسمتی از سینه و گودی پایین گردن و گوشواره دیده میشد. آیه نازل شد و دستور داد که در مقابل نامحرم، روسری و مقنعه خود را محکم ببندند، به گونهایی که گردن، سینه، موها و زینتهای گوش و سینه (گوشواره و گردنبند) پوشیده شود:
  |  | 
 | * {{قرآن|وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ| ترجمه = و زنان مؤمن را بگو تا چشمها را بپوشند و فروج و اندامشان را محفوظ دارند و زینت و آرایش خود جز آنچه قهرا ظاهر میشود (بر بیگانه) آشکار نسازند، و باید سینه و بر و دوش خود را به مقنعه بپوشانند.}}<ref>(نور:۳۱).</ref> مفسران در توضیح این آیه، معتقدند منظور از زینتهای آشکار، صورت و دستها (تا مچ) است.<ref>فخر رازی، تفسیر کبیر، دارالفکر، بیروت، ۲۰۰۲م، ج۱۲، ص۲۰۶ و ۲۰۷ ـ طبرسی، مجمع البیان، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۹۹۲م، ج۷، ص۱۸۲ ـ در تفاسیر دیگر مثل تفسیر نور و تفسیر المیزان ذیل این آیه به این مطالب اشاره شده است.</ref> اکثر مفسران و اهللغت، خمر را به «مقنعهها» معنا کردهاند؛ و منظور از (جیوب)، قسمت بالای سینه جایی که متصل به گردن است میباشد.<ref>فخر رازی، تفسیر کبیر، ص ۲۰۷ ـ طبرسی، مجمع البیان، ۱۸۲ ـقزوینی، سید محمد کاظم، فاطمه الزهرا من المهد الی اللحدم بصیرتی، قم، ۱۴۱۴ هـ ق، ص۲۹۹ ـ المنجد فی اللغه ماده «خمر» و «جلباب».</ref>
  |  | 
 |    |  | 
 | * {{قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ
  |  | 
 | | سوره = احزاب
  |  | 
 | | آیه = ۵۹
  |  | 
 | | ترجمه = ای پیغمبر (گرامی) با زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند، که این کار برای اینکه آنها (به عفّت و حرّیت) شناخته شوند تا از تعرض و جسارت (هوس رانان) آزار نکشند بسیار نزدیکتر است.
  |  | 
 | }} جلباب پوششی است که با آن تمام بدن پوشانده میشود. مانند چادر یا مانتوهای بلند که تا روی پا است؛ بنابراین از آیات فوق استفاده میشود پوشاندن سر و سینه و گردن و تمام بدن برای زنان مؤمن واجب است.
  |  | 
 |    |  | 
 | ==حجاب از دیدگاه فاطمه زهرا(س) ==
  |  | 
 | 
  |  | 
  | 
 | در احادیث متعددی، حضرت زهرا(س) بهترین زنان را اینطور معرفی میکند؛ ''خَیرٌ للنِّساء أن لا یَرینَ الرِّجالَ وَلا یَراهُنَّ الرِّجالُ''. بهترین چیز برای زنان آنست که مردان را نبینند و مردان هم آنها را نبینند.''<ref>رحمانی همدانی، احمد، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، مرضیه، تهران، ۱۳۷۲ هـ. ش، ص۲۵۷ و ۲۵۸، قزوینی، فاطمه الزهرا من المهد الی اللحد، ص۲۳۲.</ref>
  |  | لَاثَتْ خِمَارَهَا عَلَی رَأْسِهَا وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبَابِهَا وَ أَقْبَلَتْ فِی لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا تَطَأُ ذُیُولَهَا.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ج 1، ص 98</ref> حضرت زهرا(س) هنگام خروج از منزل مقنعه را محکم بر سر بستند و جلباب و چادر را به گونه ای که تمام بدن آن حضرت را میپوشاند و گوشههای آن به زمین میرسید، به تن کردند و به همراه گروهی از نزدیکان و زنان قوم خود به سوی مسجد حرکت نمودند. هنگام سخنرانی نیز پرده نازکی بین او و مخاطبان انداخته شد.<ref>قزوینی، فاطمه الزهرا من المهد الی اللحد، ص۲۹۹ ـ رحمانی همدانی، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، ص۳۲۶.</ref>  | 
 |    |  | قضیه فوق گویای آن است که پوشش بیرون از منزل حضرت «خمار» و «جلباب» بوده که قرآن به عنوان حجاب زنان دربیرون منزل و در مواجهه با نامحرم از آن یاد کرده است.  | 
 | از [[امام سجاد(ع)]] روایت شده است که شخص نابینایی اجازه خواست تا وارد خانه فاطمه(س) شود، حضرت به سرعت حجاب برتن کردند. [[پیامبر اکرم(ص)]] پرسیدند: چرا خود را از او پوشاندی در حالی که او نابیناست؟ فاطمه زهرا(س) در جواب پدر گفت: اگر او مرا نمیبیند من که او را میبینم و همچنین او بوی مرا استشمام میکند.
  |  | 
 |    |  | 
 | با همین روش است که حضرت زهرا(س)، به مسجد میرود و در مقابل تعداد زیادی از مردان مهاجر و انصار، قرارمی گیرند و سخنرانی میکنند.<ref>منظور [[خطبه فدکیه]] است که در [[مسجد النبی]] ایراد شد.</ref> هم حجاب را بهطور کامل رعایت کردند و هم هنگام سخنرانی پرده نازکی بین ایشان و مخاطبان انداخته میشود.<ref>قزوینی، فاطمه الزهرا من المهد الی اللحد، ص۲۹۹ ـ رحمانی همدانی، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، ص۳۲۶.</ref>
  |  | 
 |    |  | 
 | روایاتی که خطبه حضرت را نقل کردهاند، کیفیت حجاب و پوشش حضرت زهرا را چنین بیان کردهاند: وقتی خبر غصب فدک به حضرت رسید، «لابثت خمارها علی رأسها و اشتملت بجلبابها» یعنی خمار یا مقنعه خود را بر سرش بست و جلباب (لباسی که با آن تمام بدن پوشانده میشود) خود را پوشید.
  |  | 
 | 
  |  | 
  | 
 | {{مطالعه بیشتر}}  |  | {{مطالعه بیشتر}}  | 
 | 
  |  | 
  | 
 | ==مطالعه بیشتر ==  |  | == مطالعه بیشتر ==  | 
 | * مسئله حجاب، شهید مطهری.  |  | * مسئله حجاب، شهید مرتضی مطهری.  | 
 | * زن در آینه جلال و جمال، آیت الله جوادی آملی.  |  | * زن در آینه جلال و جمال، عبدالله جوادی آملی.  | 
 | 
  |  | 
  | 
 | ==جستارهای وابسته==  |  | == جستارهای وابسته ==  | 
 | * [[حجاب زنان در صدر اسلام]]  |  | * [[حجاب زنان در صدر اسلام]]  | 
 | 
  |  | 
  | 
 | == منابع ==  |  | == منابع ==  | 
 | {{پانویس|۲}}  |  | {{پانویس|۲}}  | 
 |    |  | {{شاخه  | 
 |  |  | شاخه اصلی =تاریخ  | 
 |  |  | شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان  | 
 |  |  | شاخه فرعی۲ =حضرت فاطمه(س)  | 
 |  |  | شاخه فرعی۳ =  | 
 |  | }}  | 
 | {{تکمیل مقاله  |  | {{تکمیل مقاله  | 
 |  | شناسه =
  |  | | شناسه = شد  | 
 |  | تیترها =
  |  | | تیترها = شد  | 
 |  | ویرایش =
  |  | | ویرایش = شد  | 
 |  | لینکدهی =
  |  | | لینکدهی = شد  | 
 |  | ناوبری =
  |  | | ناوبری =  | 
 |  | نمایه =
  |  | | نمایه = شد  | 
 |  | تغییر مسیر =
  |  | | تغییر مسیر = شد  | 
 |  | بازبینی =
  |  | | ارجاعات =  | 
 |  | تکمیل =
  |  | | بازبینی = شد  | 
 |  | اولویت =
  |  | | تکمیل =  | 
 |  | کیفیت =
  |  | | اولویت = ج  | 
 |  | | کیفیت = د  | 
 | }}  |  | }}  | 
 | {{پایان متن}}  |  | {{پایان متن}}  | 
 |  |  | 
 |  | [[رده:حجاب]]  | 
 |  | [[رده:سیره حضرت فاطمه(س)]]  | 
سؤال
سیره و روش حفظ حجاب حضرت فاطمه(س) چگونه بود؟
  
در تاریخ نقل شده است که حضرت فاطمه زهرا(س) وقتی میخواستند به بیرون منزل و نزد پیامبر اکرم(ص) بروند، از پوششهای خاصی، مثل جلباب (چادر) و برقع (روپوش صورت) استفاده میکردند.[۱] علاوه بر این، یکی از حوادثی که بیانگر نوع حجاب حضرت فاطمه زهرا(س) در بیرون منزل و در مواجهه با نامحرم است، آمدن ایشان به مسجد برای دفاع از قضیه فدک است. در ماجرای فدک آمده است: وقتی ایشان تصمیم گرفتند برای دفاع از حقانیت خود در موضوع فدک اقدام کنند، با شکل خاصی از حجاب و پوشش، از منزل به مسجد آمدند. راوی داستان، شکل خاص حجاب حضرت را این گونه توصیف نموده است:
لَاثَتْ خِمَارَهَا عَلَی رَأْسِهَا وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبَابِهَا وَ أَقْبَلَتْ فِی لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا تَطَأُ ذُیُولَهَا.[۲] حضرت زهرا(س) هنگام خروج از منزل مقنعه را محکم بر سر بستند و جلباب و چادر را به گونه ای که تمام بدن آن حضرت را میپوشاند و گوشههای آن به زمین میرسید، به تن کردند و به همراه گروهی از نزدیکان و زنان قوم خود به سوی مسجد حرکت نمودند. هنگام سخنرانی نیز پرده نازکی بین او و مخاطبان انداخته شد.[۳]
قضیه فوق گویای آن است که پوشش بیرون از منزل حضرت «خمار» و «جلباب» بوده که قرآن به عنوان حجاب زنان دربیرون منزل و در مواجهه با نامحرم از آن یاد کرده است.
مطالعه بیشتر
- مسئله حجاب، شهید مرتضی مطهری.
 
- زن در آینه جلال و جمال، عبدالله جوادی آملی.
 
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ صدوق، علل الشرایع، ج 1، ص 163
 
- ↑ طبرسی، الاحتجاج، ج 1، ص 98
 
- ↑ قزوینی، فاطمه الزهرا من المهد الی اللحد، ص۲۹۹ ـ رحمانی همدانی، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، ص۳۲۶.