انواع خودشناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس
|شاخه فرعی۲ = خودشناسی
|شاخه فرعی۳ =
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
انواع خودشناسی چیست؟
انواع خودشناسی کدام‌اند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}برای خودشناسی، انواع گوناگونی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از:


== انواع خودشناسی ==
* '''خودشناسی نوعی''' (فلسفی)؛<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.</ref> به معنای شناخت حقیقتِ [[نفس|نَفْس]]ِ انسانی، که در مباحث مربوط به [[معرفت نفس]] مورد بحث قرار گرفته است.
۱. خودشناسی نوعی (فلسفی):<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.</ref> به معنای شناخت حقیقتِ نفس انسانی، که در مباحث مربوط به[[معرفت نفس]] مورد بحث قرار گرفته است.
* '''خودشناسی اخلاقی'''؛<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.</ref> به معنای شناخت خود از نظر استعدادها و ویژگی‌های [[اخلاق|اخلاقی]] است.
* '''خودشناسی جنسیتی'''؛<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.</ref> به معنای شناخت خود از نظر استعدادهای خاصی که به هر یک از دو جنس مرد و زن اختصاص دارد.
* '''خودشناسی فطری''' ([[علم حضوری]])؛<ref>آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.</ref> به معنای آگاهی انسان نسبت به ذات خود که از جنس علم حضوری بوده و مقدمه [[خودسازی]] است.
* '''خودشناسی انسانی'''؛<ref>آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.</ref> که به معنای آگاهی به خود در رابطه با همه انسان‌ها است. خودآگاهی انسانی، بر این اصل استوار است که انسان‌ها یک واحد واقعی به شمار می‌روند و از یک وجدان مشترک انسانی بهره‌مندند. این خودشناسی باعث می‌شود انسان درد دیگران را مانند درد خودش بداند.
* '''خودشناسی عارفانه'''؛ که به معنای آگاهی به خود در رابطه انسان با خدا است. [[عرفان|عارفان]] خودشناسی را، رسیدن به این شناخت دانسته‌اند که خداوند اصل و انسان‌ها فرع او هستند و [[روح]] انسان‌ها مَظهری از او است که البته نقدهای بسیاری بر آن وارد است. از دیدگاه عرفان، انسان تنها هنگامی به خودشناسی می‌رسد، که از خود فانی شده و دلبستگی‌های دنیایی را از بین ببرد.
* '''خودشناسی فیزیولوژی'''؛ به معنای شناخت اندام‌های بدن و چگونگی کار آنها که در علم فیزیولوژی از آن بحث می‌شود.
* '''خودشناسی روان شناختی'''؛ که شناخت روان و نیروهای درونی انسان و احساسات و فعل و انفعالات روانی است.


۲. خودشناسی اخلاقی:<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.</ref> شناخت خود از نظر ویژگی‌ها، استعدادها و ملکات اخلاقی است.


۳. خودشناسی جنسیتی:<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.</ref> شناخت خود از نظر استعدادهای خاصی که به هر یک از دو جنس مرد و زن اختصاص دارد.
== جستارهای وابسته ==
 
۴. خودشناسی فطری (علم حضوری):<ref>آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.</ref> انسان به ذات خود آگاه است؛ جوهر ذات انسان، آگاهی است؛ پیدایش «من» انسان عین پیدایش آگاهی به خود است؛ در آن مرحله فرد آگاه، آگاهی و شیء به آگاهی درآمده یکی است. (علم حضوری قبل از خودسازی و ریاضت‌ها)
 
۵. خودشناسی انسانی:<ref>آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.</ref> آگاهی به خود در رابطه با همه انسان‌ها؛ خودآگاهی انسانی بر این اصل و فلسفه استوار است که انسان‌ها مجموعاً یک واحد واقعی به شمار می‌روند و از یک وجدان مشترک انسانی بهره مندند. احساس انسان دوستی و انسان گرایی در همه افراد انسان موجود است اگر این نوع خودآگاهی در فردی پیدا شود دردش درد انسان و آرزوهایش آرزوهای انسان می‌شود.
 
# خودشناسی عارفانه: خود آگاهی عارفانه آگاهی به خود است در رابطه او با ذات حق (او اصل است و ما فرع)؛ روح و جان ما مظهری از خداست خود آگاهی واقعی وقتی است که انسان از خود فانی شود و تعیّنات را در هم شکند (پس از ریاضت‌ها و عبادت‌ها حاصل می‌شود) (علم حضوری پس از خودسازی).
# خودشناسی فیزیولوژی: شناخت اندام‌های بدن و چگونگی کار آنها که کار علم فیزیولوژی است.
# خودشناسی روان شناختی: شناخت روان و نیروهای درونی انسان و احساسات و فعل و انفعالات روانی است.
# خودشناسی حقوقی- عبادی
== خودشناسی اخلاقی ==
{{اصلی|تعریف خودشناسی}}
حال از بین خودشناسی‌هایی که ذکر شد به بحث خودشناسی اخلاقی می‌پردازیم «خودشناسی اخلاقی یعنی شناخت انسان از آن نظر که دارای استعدادها و نیروهایی برای تکامل انسانی است.»<ref>به سوی خودسازی، ص۱۹.</ref> خودشناسی یعنی شناختن استعدادها، گرایش‌ها، بینش‌ها، سرمایه‌ها، امانت‌ها و ودیعه‌هایی که خداوند متعال در اختیار انسان گذاشته است. خودشناسی به این مقوله می‌پردازد که چه بوده‌ایم، چه شده‌ایم و چه باید بشویم.


* [[تعریف خودشناسی]]
* [[فایده‌های خودشناسی]]
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
# به سوی خودسازی، استاد محمدتقی مصباح یزدی، قم مؤسسه امام خمینی.
* به سوی خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، قم مؤسسه امام خمینی.
# خودشناسی برای خودسازی، استاد مصباح یزدی، مؤسسه در راه حق.
* خودشناسی برای خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، مؤسسه در راه حق.
# عوامل کنترل غرائز، آیت الله حسین مظاهری، تهران مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر.
# خلاصه معراج السعاده، (اثر شیخ عباس قمی) مؤسسه در راه حق.
# اصول و روش‌های تربیت در اسلام، دکتر سیداحمد احمدی، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی (ماجد).
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = اخلاق
| شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس
| شاخه فرعی۲ = خودشناسی
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = -
  | تیترها =
  | تیترها = -
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =
| ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده = 
| ارزیابی کمی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۱۳


سؤال

انواع خودشناسی کدام‌اند؟

برای خودشناسی، انواع گوناگونی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از:

  • خودشناسی نوعی (فلسفی)؛[۱] به معنای شناخت حقیقتِ نَفْسِ انسانی، که در مباحث مربوط به معرفت نفس مورد بحث قرار گرفته است.
  • خودشناسی اخلاقی؛[۲] به معنای شناخت خود از نظر استعدادها و ویژگی‌های اخلاقی است.
  • خودشناسی جنسیتی؛[۳] به معنای شناخت خود از نظر استعدادهای خاصی که به هر یک از دو جنس مرد و زن اختصاص دارد.
  • خودشناسی فطری (علم حضوری[۴] به معنای آگاهی انسان نسبت به ذات خود که از جنس علم حضوری بوده و مقدمه خودسازی است.
  • خودشناسی انسانی؛[۵] که به معنای آگاهی به خود در رابطه با همه انسان‌ها است. خودآگاهی انسانی، بر این اصل استوار است که انسان‌ها یک واحد واقعی به شمار می‌روند و از یک وجدان مشترک انسانی بهره‌مندند. این خودشناسی باعث می‌شود انسان درد دیگران را مانند درد خودش بداند.
  • خودشناسی عارفانه؛ که به معنای آگاهی به خود در رابطه انسان با خدا است. عارفان خودشناسی را، رسیدن به این شناخت دانسته‌اند که خداوند اصل و انسان‌ها فرع او هستند و روح انسان‌ها مَظهری از او است که البته نقدهای بسیاری بر آن وارد است. از دیدگاه عرفان، انسان تنها هنگامی به خودشناسی می‌رسد، که از خود فانی شده و دلبستگی‌های دنیایی را از بین ببرد.
  • خودشناسی فیزیولوژی؛ به معنای شناخت اندام‌های بدن و چگونگی کار آنها که در علم فیزیولوژی از آن بحث می‌شود.
  • خودشناسی روان شناختی؛ که شناخت روان و نیروهای درونی انسان و احساسات و فعل و انفعالات روانی است.


جستارهای وابسته


مطالعه بیشتر

  • به سوی خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، قم مؤسسه امام خمینی.
  • خودشناسی برای خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، مؤسسه در راه حق.

منابع

  1. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.
  2. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.
  3. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.
  4. آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.
  5. آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.