عواقب ازدواج دیرهنگام

سؤال

عواقب ازدواج دیرهنگام چیست؟

درگاه‌ها

ضعف و به خطر افتادن ایمان، عدم بهره‌وری مناسب و مفید از دوران جوانی و انحراف و فساد اخلاقی را از مهم‌ترین عواقب ازدواج دیرهنگام دانسته‌اند. همچنین برخی محققان بروز بیماری‌های جسمی مرتبط با ناباروری، بیماری‌های عصبی و روانی مرتبط با ازدواج، شکاف نسل‌ها، وسواس در ازدواج و انتخاب همسر را از دیگر عوامل ازدواج دیرهنگام معرفی کرده‌اند.

نکوهش ازدواج دیرهنگام

آیات و روایات بسیاری در توصیه به ازدواج وجود دارد. ترک ازدواج و تاخیر آن هم مورد نکوهش قرار گرفته است. رها کردن سنت ازدواج و تاخیر بی مورد آن، پیامدهای روحی نامطلوبی برای زن و مرد به همراه دارد. از این رو، پیشوایان دینی از آن نهی کرده‌اند. آسیب‌ها و پیامدهایی برای ترک ازدواج و ازدواج دیرهنگام ذکر شده است:

به مخاطره افتادن ایمان، معنویت و عدم توانایی بر حفظ آن

مقالهٔ اصلی: نقش ازدواج در تکامل ایمان

از سپرهای قوی در برابر دشمن ایمان، ازدواج به موقع است. در دوران نوجوانی، از یک طرف کشش‌ها و جاذبه‌های فطری و معنویات و پاکی‌ها، فعال‌تر می‌شوند و انسان را به سوی خود دعوت می‌کنند و از طرف دیگر جاذبه‌های غریزی و میل‌های جنسی، شکوفا شده و بیدار می‌شوند و انسان را به سوی خود فرا می‌خوانند. هر دوی این جاذبه‌ها و نیروها لازم و ضروری است؛ و خداوند از روی حکمت، اینها را برای رشد و کمال انسان، در وجود او به قرار داده است، به دعوت هر دو باید پاسخ مثبت داد و هر دو را اشباع و ارضاء کرد.

اگر جاذبه‌ها و میل‌های شهوی و جنسی، پاسخ صحیح و عاقلانه، آن گونه که خداوند مقرر فرموده داده نشود و کنترل نشود، طغیان می‌کنند و به جاذبه‌ها و نیروهای فطری و معنوی حمله‌ور می‌شوند. چون جری، وحشی و بی‌باک شده‌اند نیروهای معنوی را از پای درمی‌آورند و به اضمحلال می‌کشانند! بنابراین در این میدان کشمکش و جدال، از بهترین وسایل دفاعی برای نوجوانان ازدواج به موقع و به هنگام است.

عدم بهره‌مندی مفید از دوران جوانی

مقالهٔ اصلی: بلوغ برای ازدواج

بهار ازدواج، دوران نوجوانی است، در این دوران، شور و نشاط مخصوصی بر انسان حاکم است. اگر از این دوران استفاده لازم برده نشود، به زودی فصل خزان فرا می‌رسد و نشاط از بین می‌رود، یا کم می‌شود و انسان دیگر نمی‌تواند لذت و استفاده کامل از ازدواج ببرد.

از عوامل سازگاری زوجین رابطه جنسی مطلوب می‌باشد و این مسئله پر اهمیت می‌باشد چرا که می‌تواند به صورت پیشگیری از تنش و ایجاد میل تأثیرگزار باشد و هم می‌تواند کاهنده تنش‌های موجود باشد. در بسیاری از موارد جلوه گری اختلافات و ناسازگاری‌ها را می‌توان به رابطه جنسی آنها مربوط دانست بنابراین برای پیش‌گیری از بروز چنین مشکلاتی بهتر این است که افراد در سن ازدواج اقدام نمایند و با استفاده از شور و نشاط جوانی از لذت‌های جنسی و عاطفی حداکثر بهره را ببرند امام صادق(ع) فرمودند: بهترین لذت‌ها آمیزش جنسی با زنان است؛ در دنیا و آخرت لذتی بالاتر از لذت زن نیست. معمولاً ازدواج‌های دیر هنگام به هیچ وجه فرجام خوبی نخواهد داشت و پایانش دل مردگی و آرزوی نجات از این بحران خواهد بود.

احتمال بیماری‌های مرتبط با ناباروری و عقب افتادگی فرزندان

امروزه سن ازدواج در جامعه به دلایل مختلفی بالا رفته است، اما این امر از زاویه پایداری و جلوگیری از معلولیت‌های جسمی در خانواده پسندیده نیست، چرا که یکی از دلایل اساسی دچار شدن فرزندان به معلولیت همان سن بالای والدین آنهاست. بر اساس تحقیقات به عمل آمده بین سن پدر و مادر با معلولیت فرزند رابطه مستقیم وجود دارد؛ یعنی هر چه قدر سن پدر و مادر در هنگام ازدواج و بارداری بیشتر باشد به همان میزان احتمال ابتلاء به بیماری‌های معلولیتی در فرزندان هم وجود دارد، افزون بر این در سنین بالای ازدواج مردان و زنان احتمال بچه دار نشدن آنها، یعنی عقیمی مردان و نازایی و ناباروری مخصوصاً در زنان به مراتب بالا می‌رود.

احتمال گرفتاری در فساد و انحرافات

کمتر عاملی پیدا می‌شود که به اندازه فسادها و انحرافات جنسی به نوجوانان و جوانان لطمه بزند و این مفاسد و انحرافات، لطمه‌های جبران ناپذیری بر انسان دارد و دین انسان در معرض خطر قرار می‌گیرد. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: هر که ازدواج کند نصف دینش کامل می‌شود و درباره نیم دیگر از خدا بترسد. بی‌تردید ازدواج رابطه‌ای است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بندو باری و روابط نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون می‌دارد و این امر به اختلاف حال طرفین و محیط و جو حاکم و امکان انجام سائر گناهان است و نیز ملاحظه سائر جنبه‌های شخصی و اجتماعی مختلف باعث می‌شود که گاهی این عمل سبب مصونیت انسان از نیمی از گناهان و معاصی و گاهی بیشتر می‌گردد.

بروز بیماری‌های عصبی و روانی

فشار غریزه جنسی، اگر از راه صحیح و مشروع دفع نشود، آسیب‌های زیادی را به بار می‌آورد و به اعصاب و روان لطمه‌های فراوانی می‌زند، این فشارها از یک طرف و تنهایی و بی‌پناهی و تک زیستی از طرف دیگر، انسان را پریشان و سرگردان می‌کنند.

و باز از طرف دیگر، اگر کسی در اثر بی همسری و فشار این غریزه و پریشانی روحی و ضعف ایمان، دچار انحرافات جنسی و فساد شود مشکل بزرگتر می‌شود؛ زیرا این انحرافات و فسادها ضربه‌های سهمگینی به اعصاب و جان انسان وارد می‌سازند. از نظر روانشناسی و روانپزشکی، یکی از علت‌های عمده، اصل پریشانی و عقده‌های روانی و اخلاقی و ضعف‌های عصبی «بی همسری» و «فشارهای جنسی» و «انحرافات جنسی» می‌باشد.

شکاف نسل‌ها

به علت ازدواج در سن بالا، فاصله سنی بین والدین و فرزندانی که متولد می‌شوند بسیار می‌شود، که خود باعث بروز مشکلات بسیاری از جمله شکاف بین نسل‌ها می‌شود که مهم‌ترین این مشکلات را باید در نارسایی‌های تعلیم و تربیت والدین به فرزندان جستجو کرد، زیرا غالباً والدین فرزند را برای زندگی در آینده تربیت نمی‌کنند. معیارهای تعلیم و تربیت آن‌ها بیشتر به گذشته نظر دارد، آنان تلاش می‌کنند با الگو قرار دادن خویش از فرزندان نشان انسان شبیه خود بسازند، آنها با معیارها و باورهایی که در سن و سال خودشان قبول می‌کنند و می‌پذیرند و ممکن است برای فرزند نامفهوم باشد. اقتضائات سنّی معمولاً نادیده گرفته می‌شود و والدین حتی خطاهای خود را در دوران نوجوانی و جوانی تجربه‌های شخصی می‌پندارند و تجربه آنها را برای فرزندان، قبیح تصویر می‌کنند علاوه بر آن والدین معمولاً در انتقال احساسات و عواطف خود به فرزندان با مشکل روبرو می‌شوند.

ابتلا به وسواس و سخت‌گیری در انتخاب همسر

از جمله آسیب‌های مهمی که در ازدواج دیر هنگام می‌باشد، اولا وسواس و سخت‌گیری بیش از حد نسبت به انتخاب همسر می‌باشد و ثانیاً نکته سنجی‌ها و ریز بینی‌های بی‌مورد و افراطی پس از ازدواج می‌باشد، که باعث سخت شدن زندگی طرفین و ایجاد مشکلات خانوادگی و زناشویی بسیار می‌گردد.

جستار وابسته

• سن ازدواج
• حکم ترک ازدواج

مطالعه بیشتر

• امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۸۷.
• پاک نژاد، رضا، ازدواج مکتب انسان سازی، قم: نشر اخلاق، ۱۳۷۴.
• حسین‌خانی نائینی، هادی، فرایند همسرگزینی، قم: بنشاسته، ۱۳۹۳.
• حسینی، سیدمهدی، مشاوره قبل از ازدواج، تهران: آوای نور، ۱۳۸۶.
• رجبیان، زهره و دیگران، سن ازدواج دختران، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان سفیر صبح، ۱۳۸۰.
• مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم: پارسیان، ۱۳۹۰.