سر به محمل کوبیدن حضرت زینب(س): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا حضرت زینب(س) از ناراحتی سربه محمل زدند؟
آیا حضرت زینب(س) از ناراحتی سربه محمل زدند و از سرشان خون جاری شد؟{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
برخی منابع، نقلی را آورده‌اند که حضرت زینب با دیدن سربریده امام حسین(ع) سر خود را چوب جلوی محمل زد:  
{{درگاه|امام حسین}}
نقلی در برخی منابع شیعه آمده که [[حضرت زینب]] با دیدن سربریده امام حسین(ع) سر خود را به چوب محمل زد:  


{{نقل قول|مسلم جصّاص (گچکار) نقل کرده که به دستور ابن‌زیاد درهای دار الاماره را گچکارى می‌کردم، ناگاه فریادهایى بلند شد. کارگرم گفت: سر یکى از خارجی‌هایی که بر یزید خروج کرده را آورده‌اند. گفتم: آن خارجى کیست!؟
{{نقل قول|مسلم جصّاص (گچکار) نقل کرده که به دستور ابن‌زیاد درهای دار الاماره را گچکارى می‌کردم، ناگاه فریادهایى بلند شد. کارگرم گفت: سر یکى از خارجی‌هایی که بر یزید خروج کرده را آورده‌اند. گفتم: آن خارجى کیست!؟گفت: حسین بن على(ع)! من صبر کردم تا کارگر رفت؛ ‌چنان به صورتم زدم که ترسیدم چشمم کور شود. دست خود را شسته، دست از کار کشیدم و وارد میدان کوفه شدم.  
گفت: حسین بن على(ع)! من صبر کردم تا کارگر رفت؛ ‌چنان به صورتم زدم که ترسیدم چشمم کور شود. دست خود را شسته، دست از کار کشیدم و وارد میدان کوفه شدم. در این هنگام حدود چهل شتر با هودج پیدا شدند که در میان آنها اهل‌بیت سیدالشهداء(ع) و اولاد فاطمه(س)، بودند. ... ناگاه صداى ضجه بلند شد و سر شهیدان که سر امام حسین(ع) پیشاپیش آنان بود را آوردند. زینب(س) با دیدن سر برادرش، پیشانی خود را بر چوب جلوی محمل زد و خون از زیر مقنعه‌اش فرو ریخت،
(مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۱۱۴-۱۱۵.)}}




معتقدان به جواز قمه‌زنی به روایتی استناد کرده‌اند قمه زنان به این روایت استناد کرده و می‌گویند: اگر قمه‌زنی و سرشکافتن در [[عاشورا]] و عزای سیدالشهداء جایز نیست پس چرا حضرت زینب(س) سرش را به چوبه محمل کوفت و سر و صورت خود را آغشته به خون کرد؟
در این هنگام حدود چهل شتر با هودج پیدا شدند که در میان آنها اهل‌بیت سیدالشهداء(ع) و اولاد فاطمه(س)، بودند. ... ناگاه صداى ضجه بلند شد و سر شهیدان که سر امام حسین(ع) پیشاپیش آنان بود را آوردند. زینب(س) با دیدن سر برادرش، پیشانی خود را بر چوب جلوی مَحْمِل‏ زد و خون از زیر مقنعه‌اش فرو ریخت،(مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۱۱۴-۱۱۵.)}}


قمه‌زنان دو استدلال از این جریان بیان کرده‌اند:
این روایت را [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] نقل کرده و می‌گوید این روایت به‌صورت مرسل در یک منبع معتبر آمده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> البته علامه به منبع این روایت اشاره‌ای نمی‌کند. [[شیخ عباس قمى]] نویسنده [[کتاب مفاتیح الجنان]]، منبع این گزارش علامه مجلسى را کتاب‌های «[[نور العین فی مشهد الحسین]]» نوشته اسفراینى (وفات ۴۱۸ق) و «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب» طریحى (وفات۱۰۸۵ق) می‌داند.<ref>قمی، شیخ‌ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۹۳۸،</ref>


* اول اینکه چون حضرت زینب پرورش یافته دامان وحی بوده و نافرمانی خدا را انجام نمی‌دهد اگر کاری از او سر زده می‌توان مجاز بودنش را استنباط کرد.
طرفداران [[قمه‌زنی]] به این روایت استناد کرده و معتقدند سر به چوبه محمل کوبیدن توسط حضرت زینب(س) به حدی که از سر، خون بیاید، نشان از جواز قمه‌زنی است.


* دوم اینکه مگر امام سجاد(ع) که امام معصوم بوده همراه حضرت زینب(س) نبود و این اقدام عمه را ندید آیا سکوت امام معصوم در اینجا نمی‌تواند در تایید و تقریر این عمل باشد؟!
==نقد روایت سر به محمل کوبیدن==
کتاب «نورالعین فی مشهد الحسین» را منبع اصلی این روایت دانسته‌اند. اسفراینی نویسنده این کتاب، از [[اهل‌سنت]] بوده است. بسیاری از علما، اعتقاد به بی‌اعتبار بودن این کتاب دارند. [[شیخ عباس قمی]]، نویسنده کتاب مفاتیح الجنان معتقد است نسبت سر شکستن به حضرت زینب، بعید است؛ زیرا ایشان [[عقیله بنی‌هاشم]] و صاحب [[مقام رضا]] و تسلیم است. شیخ عباس قمی با استناد به کتاب‌های معتبر می‌نویسد که اصلاً مَحْمِل‏ی در کار نبود تا او سرش را به آن بکوبد.<ref>شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، ج۱، ص۷۵.</ref> [[آیت‌الله محمد ارباب]] نیز در بی‌اعتبار بودن کتاب نورالعین و بی اساس بودن گفته‌های «مسلم جصاص» (راوی روایت) تأکید دارد.<ref>محمد ارباب، الاربعین الحسینیه، چاپ اسوه، ص۲۳۲.</ref>


====نقد روایت سر به محمل کوبیدن====
محمد صحتی سردرودی از محققان معاصر در نقد این روایت، مواردی را ذکر کرده است:
این مطلب برگرفته شده از کتابی بنام "[[نورالعین فی مشهد الحسین]]" می‌باشد که نویسنده آن مشخص نیست و تنها به ابراهیم بن محمد نیشابوری اسفراینی نسبت داده می‌شود که شخصی اشعری مذهب و شافعی مسلک بود و بسیاری از علما در بی‌اعتبار بودن آن صحه گذاشته‌اند. چنانچه [[شیخ عباس قمی]]، صاحب [[مفاتیح الجنان]] بیان می‌کند که: نسبت سر شکستن به حضرت زینب بعید است چون ایشان عقیله [[بنی‌هاشم]] و صاحب [[مقام رضا]] و تسلیم است. وی سپس با استناد به کتاب‌های معتبر می‌نویسد که اصلاً محمل و هودجی در کار نبود تا آنحضرت سرش را به آن بکوبد.<ref>منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج۱، ص۷۵.</ref>
 
همچنین آیت‌الله حاج میرزا محمد ارباب نیز در خصوص بی‌اعتبار بودن کتاب نورالعین و بی اساس بودن گفته‌های مسلم جصاص تأکید دارد.<ref>الاربعین الحسینیه، میرزا محمد ارباب، چاپ اسوه، ص۲۳۲.</ref>
* این جریان تنها در کتاب نورالعین نوشته شده و در سایر کتاب‌های معتبر دینی این مطلب گزارش نشده است.
* این جریان تنها در کتاب نورالعین نوشته شده و در سایر کتاب‌های معتبر دینی این مطلب گزارش نشده است.
* این جریان مستند روایی و تاریخی ندارد و به عبارت دیگر راویان آن در جایی ذکر نشده است.
* این جریان مستند روایی و تاریخی ندارد.
* در این کتاب مطالب بی اعتبار و ضد و نقیض دیگری هم وجود دارد که در هیچ منبع دیگری نیامده و یا با منابع معتبر در تعارض است.<ref>تحریف‌شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین، محمد صحتی سردرودی، ص۲۰۹.</ref>
* در این کتاب مطالب بی اعتبار و ضد و نقیض دیگری هم وجود دارد که در هیچ منبع دیگری نیامده و یا با منابع معتبر در تعارض است.<ref>محمد صحتی سردرودی، تحریف‌شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین، ص۲۰۹.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


خط ۳۸: خط ۳۳:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۴۸: خط ۴۳:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ب
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۰۹

سؤال
آیا حضرت زینب(س) از ناراحتی سربه محمل زدند و از سرشان خون جاری شد؟
درگاه‌ها
امام حسین.png


نقلی در برخی منابع شیعه آمده که حضرت زینب با دیدن سربریده امام حسین(ع) سر خود را به چوب محمل زد:

این روایت را علامه مجلسی در بحار الانوار نقل کرده و می‌گوید این روایت به‌صورت مرسل در یک منبع معتبر آمده است.[۱] البته علامه به منبع این روایت اشاره‌ای نمی‌کند. شیخ عباس قمى نویسنده کتاب مفاتیح الجنان، منبع این گزارش علامه مجلسى را کتاب‌های «نور العین فی مشهد الحسین» نوشته اسفراینى (وفات ۴۱۸ق) و «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب» طریحى (وفات۱۰۸۵ق) می‌داند.[۲]

طرفداران قمه‌زنی به این روایت استناد کرده و معتقدند سر به چوبه محمل کوبیدن توسط حضرت زینب(س) به حدی که از سر، خون بیاید، نشان از جواز قمه‌زنی است.

نقد روایت سر به محمل کوبیدن

کتاب «نورالعین فی مشهد الحسین» را منبع اصلی این روایت دانسته‌اند. اسفراینی نویسنده این کتاب، از اهل‌سنت بوده است. بسیاری از علما، اعتقاد به بی‌اعتبار بودن این کتاب دارند. شیخ عباس قمی، نویسنده کتاب مفاتیح الجنان معتقد است نسبت سر شکستن به حضرت زینب، بعید است؛ زیرا ایشان عقیله بنی‌هاشم و صاحب مقام رضا و تسلیم است. شیخ عباس قمی با استناد به کتاب‌های معتبر می‌نویسد که اصلاً مَحْمِل‏ی در کار نبود تا او سرش را به آن بکوبد.[۳] آیت‌الله محمد ارباب نیز در بی‌اعتبار بودن کتاب نورالعین و بی اساس بودن گفته‌های «مسلم جصاص» (راوی روایت) تأکید دارد.[۴]

محمد صحتی سردرودی از محققان معاصر در نقد این روایت، مواردی را ذکر کرده است:

  • این جریان تنها در کتاب نورالعین نوشته شده و در سایر کتاب‌های معتبر دینی این مطلب گزارش نشده است.
  • این جریان مستند روایی و تاریخی ندارد.
  • در این کتاب مطالب بی اعتبار و ضد و نقیض دیگری هم وجود دارد که در هیچ منبع دیگری نیامده و یا با منابع معتبر در تعارض است.[۵]


منابع

  1. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۱۱۴-۱۱۵.
  2. قمی، شیخ‌ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۹۳۸،
  3. شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، ج۱، ص۷۵.
  4. محمد ارباب، الاربعین الحسینیه، چاپ اسوه، ص۲۳۲.
  5. محمد صحتی سردرودی، تحریف‌شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین، ص۲۰۹.