شیطان در عصر ظهور: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} چرا شيطان زماني كه امام زمان(عج) ظهور مي‌كند خود را تسليم ا...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا شيطان زماني كه امام زمان(عج) ظهور مي‌كند خود را تسليم امام مي‌كند تا سر او را از بدنش جدا كند؟
پایان کار شیطان چه زمانی است و آیا او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
موضوع پايان كار شيطان در قرآن به صورت اشاره، مطرح شده است و رواياتي نيز در ذيل آيات مربوط به اين بحث نقل گرديده است در قرآن كريم جريان مهلت خواستن شيطان از خداوند در دو آيه (۳۶ سوره حجر ،۷۹ سوره ص) به يك شكل آمده است. در اين آيات، شيطان بعد از طرد شدن از درگاه الهي، از خداوند تقاضا مي‌كند {{قرآن|قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ}} خدايا مرا تا روز قيامت مهلت بده. خداوند در پاسخ مي‌فرمايد: «انك من المنظرين الي يوم الوقت المعلوم.» يعني تو اجازه داري تا زمان مشخصي به كار خود ادامه دهي. از اين آيات استفاده مي شود كه خداوند با اصل تقاضاي شيطان موافقت فرموده اما آن را محدود نموده است به وقت معلوم. در مورد اينكه مراد از «وقت معلوم» در آيه چيست ميان مفسرين اختلاف نظر وجود دارد كه اين اختلاف نظر نيز ناشي از اختلاف روايات مربوط به اين مسأله مي‌باشد.
'''شیطان در عصر ظهور امام مهدی(عج)''' به پایان کار خود می‌رسد. در روایات، قتل شیطان به دست امام زمان و پایان نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها به عنوان دو احتمال از چگونگی پایان کار او دانسته شده است.


ولي بسياري از مفسرين، از جمله مرحوم علامه طباطبائي در تفسير الميزان، معتقدند كه: ميان پاسخ خداوند و تقاضاي شيطان تفاوت وجود دارد و دراين پاسخ از جهتي موافقت شده است و از جهتي نيز مخالفت شده است اصل مهلت دادن به شيطان، پذيرفته شده ولي مدت مورد نظر شيطان رد شده است. چون سياق‌ آيه دلالت دارد بر اينكه «وقت معلوم» غير از «يوم يعبثون» است و مراد از آن زمان قبل از قيامت است.
== مهلت داشتن شیطان تا وقت معلوم ==
ماجرای مهلت خواستن شیطان تا روز قیامت و روز معلوم را، قرآن در [[سوره حجر]] گزارش کرده است. در این آیه، شیطان بعد از طرد شدن از درگاه الهی، از خداوند تقاضا می‌کند تا خداوند او را تا روز قیامت مهلت دهد:
: {{قرآن|قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَیٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ|ترجمه=گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی که [همگان] برانگیخته می‌شوند، مهلت ده|سوره=حجر|آیه=۱۵}}


ايشان، نتيجه مي‌گيرد كه منظور از وقت معلومي كه خداوند آن را پايان مهلت شيطان قرار داده است، روزي است كه خداوند جامعه بشري را در آن روزگار كاملاً اصلاح مي‌كند و ريشه همه فسادها را قطع مي‌كند نه اينكه مراد روز برپايي قيامت و مرگ عموم خلايق باشد.}}<ref>الميزان، بيروت، چاپ مؤسسه علمي،۱۴۱۱ه‍ ، ‌ج۱۲، ص۱۵۸ـ۱۶۰.</ref>
خداوند در پاسخ می‌فرماید: {{قرآن|قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ|۳۷|إِلَیٰ یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ|۳۸|ترجمه=[خدا] گفت: تو از مهلت یافتگانی، تا روز [آن] وقت معین|سوره=حجر|آیه=۳۷–۳۸}} یعنی تو اجازه داری تا زمان مشخصی به کار خود ادامه دهی.


رواياتي كه در ذيل اين آيه وارد شده متفاوت مي‌باشد بعضي روايات بيان مي دارند كه پايان كار شيطان در عصر ظهور است و او به دست امام زمان(عج) كشته مي شود، مانند روايت اسحاق بن عمار كه از امام صادق(ع) روايت مي‌كند: كه حضرت فرمود: «مراد از وقت معلوم در آيه، روز قيام قائم ما است زماني كه خداوند او را ظاهر كند، در مسجد كوفه مستقر مي‌شود در آن هنگام شيطان در حالي كه به زانو راه مي‌رود به سوي حضرت آورده مي‌شود و شيطان فريادش از شدت حزن آن روز، بلند است آنگاه حضرت پيشاني شيطان را مي‌گيرد (كنايه از ذلت و خواري) و گردن او را مي‌زند.» <ref>همان.</ref> برخي روايات قتل شيطان را به رسول الله(ص) نسبت داده اند، و پاره اي هم بقاي شيطان را تا زمان نفخه صور و مرگ دسته جمعي ذكر نموده اند. <ref>ر.ك: الميزان، ج۱۲، ص۱۷۴.</ref>
از این آیات استفاده می‌شود که خداوند با اصل تقاضای شیطان موافقت فرموده اما آن را محدود نموده است به وقت معلوم. در مورد اینکه مراد از «وقت معلوم» در آیه چیست میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف‌نظر ناشی از اختلاف در روایات مربوط به این مسئله می‌باشد.


۳. هر چند سند همه اين روايات مشكل دارند و سند معتبر و قابل استنادي براي آن ها وجود ندارد ولي وجه جمع بين آن ها اين است كه بگوئيم احتمال دارد كه مراد از روايات مربوط به قتل شيطان، معناي كنائي آن باشد نه قتل واقعي يعني مراد محدود نمودن و بي‌نتيجه بودن تلاش‌هاي شيطان، باشد كه در عصر ظهور حضرت به خاطر رشد عقول مردم و تربيت آنان در پرتو حكومت حضرت مهدي(عج) كارهاي شيطان بي‌اثر مي‌شود و از تأثيرگذاري مي‌افتد در هر حال چه منظور قتل و كشتن خود شيطان باشد و چه بلاتأثير ماندن تلاش هاي شيطان باشد، نتيجه يكي خواهد بود و‌آن عبارت است از عدم نقش‌آفريني و كارايي شيطان در گمراهي مردم در عصر حاكميت مطلق دين خدا و دولت كريمه حضرت مهدي(عج) به گونه‌اي كه در آن عصر، اطاعت و بندگي در سراسر جامعه توحيدي نمود دارد {{قرآن|يعبدونني لايشركون بي‌شيئاً<ref>نور/۵۵.</ref>.
علامه طباطبائی، معتقد است: میان پاسخ خداوند و تقاضای شیطان تفاوت وجود دارد و در این پاسخ از جهتی موافقت شده است و از جهتی نیز مخالفت شده است. اصل مهلت دادن به شیطان، پذیرفته شده ولی مدت مورد نظر شیطان رد شده است. چون سیاق آیه دلالت دارد بر اینکه «وقت معلوم» غیر از «یوم یعبثون» است و مراد از آن زمان قبل از قیامت است.


۴ . نكته آخر اينكه: كشته شدن شيطان و يا بي‌تأثير بودن او، منافاتي با اختيار و تكليف انسان ندارد زيرا انگيزه ها و عوامل معصيت، در وسوسه شيطان منحصر نمي‌باشد بلكه علاوه بر آن دو عامل مهم ديگر: يعني وسوسه‌هاي نفساني و عوامل دروني و نيز عوامل و انگيزه‌ها و وسوسه‌هاي بيروني، هم چنان باقي است چون انسان‌هاي آن زمان تبديل به فرشته نمي‌شوند تا طبيعت و نفسانيات‌شان تغيير نمايد، بلكه از نظر تربيت فرشته‌خو مي‌شوند با اينكه زمينه و امكان معصيت و گناه براي آنان وجوددارد ولي با توجه به اينكه آگاهي و ايمان و تربيت مردم در آن دوران، به درجه اعلا قرار دارد، اين معرفت و تربيت بي‌نظير در عصر دولت الهي حضرت مهدي(عج) صدور گناه و معصيت را به حداقل ممكن مي‌رساند.
ایشان، نتیجه می‌گیرد که منظور از وقت معلومی که خداوند آن را پایان مهلت شیطان قرار داده است، روزی است که خداوند جامعه بشری را در آن روزگار کاملاً اصلاح می‌کند و ریشه همه فسادها را قطع می‌کند نه اینکه مراد، روز برپایی قیامت و مرگ عموم مخلوقات باشد.<ref>المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.</ref>
 
=== پایان کار شیطان در روایات ===
روایاتی که در ذیل آیه مهلت دادن شیطان تا روز معلوم(۳۶–۳۸ سوره حجر) وارد شده متفاوت می‌باشد:
* در بعضی روایات پایان کار شیطان را در عصر ظهور دانسته و اشاره شده که او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود. روایت اسحاق بن عمار که از امام صادق(ع) روایت می‌کند از همین روایات است. امام صادق(ع) فرمود: «مراد از وقت معلوم در آیه، روز قیام قائم ما است. زمانی که خداوند او را ظاهر کند، در مسجد کوفه مستقر می‌شود. در آن هنگام شیطان در حالی که به زانو راه می‌رود به سوی حضرت آورده می‌شود و شیطان فریادش از شدت حزن آن روز، بلند است. آنگاه حضرت پیشانی شیطان را می‌گیرد (کنایه از ذلت و خواری) و گردن او را می‌زند.»<ref>المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.</ref>
* برخی روایات قتل شیطان را به رسول‌الله(ص) نسبت داده‌اند، و تعدادی هم بقای شیطان را تا زمان نفخه صور و مرگ دسته جمعی ذکر نموده‌اند.<ref>المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۷۴.</ref>
* برخی در تفسیر روایات مربوط به قتل شیطان، گفته‌اند؛ ممکن است معنای کنایی آن باشد نه قتل واقعی؛ یعنی مراد محدود نمودن و بی‌نتیجه بودن تلاش‌های شیطان باشد که در عصر ظهور حضرت به خاطر رشد عقل مردم و تربیت آنان در پرتو حکومت حضرت مهدی(عج) کارهای شیطان بی‌اثر می‌شود و از تأثیرگذاری می‌افتد. در هر حال چه منظور قتل و کشتن خود شیطان باشد و چه بی تأثیر ماندن تلاش‌های شیطان باشد، نتیجه یکی خواهد بود و آن عبارت است از عدم نقش‌آفرینی و کارایی شیطان در گمراهی مردم در عصر حاکمیت مطلق دین خدا و دولت حضرت مهدی(عج) به گونه‌ای که در آن عصر، اطاعت و بندگی در سراسر جامعه توحیدی نمود دارد {{قرآن|یعبدوننی لایشرکون بی‌شیئاً.}}<ref>(نور: ۵۵).</ref>
 
=== پایان کار شیطان در عصر ظهور ===
در عصر ظهور امام مهدی(عج) و تشکیل حکومت مهدوی، چه شیطان کشته شود و چه نشود؛ مهلت کار شیطان به پایان می‌رسد. فرقی ندارد شیطان توسط حضرت(عج) به قتل برسد، و چه اینکه اصل وجود شیطان معدوم نگردد، نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها که بیشترین سهم را داشته است، در آن زمان به پایان می‌رسد. به همین خاطر بیش‌ترین نگرانی شیطان از ظهور حضرت و تعجیل آن می‌باشد.


نتيجه اينكه: در عصر تشكيل دولت كريمه مهدوي(عج) مهلت كار شيطان به پايان مي‌رسد. و فرقي ندارد چه اين كه شيطان توسط حضرت(عج) به قتل برسد، چنانكه ظاهر برخي روايات دلالت بر آن دارد و چه اينكه اصل وجود شيطان معدوم نگردد و ا ين روايات حمل به معناي كنائي بشود در اين صورت، نقش‌آفريني شيطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها كه بيش‌ترين سهم را داشته است، در آن زمان به پايان مي‌رسد. و به همين خاطر بيش‌ترين نگراني شيطان از ظهور حضرت و تعجيل آن مي‌باشد.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==


۱. وقت معلوم، محمدحسن گنجي فرد.
== منابع ==
 
{{پانویس}}
۲. تفسير الميزان، ج۱۲، تفسير سوره حجر.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
 
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =کلام
|شاخه فرعی۱ =  
|شاخه فرعی۱ =آفرینش
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =شیطان
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =شد
  | تیترها =  
  | تیترها =شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت =د
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:مهدویت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۴

سؤال

پایان کار شیطان چه زمانی است و آیا او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود؟

شیطان در عصر ظهور امام مهدی(عج) به پایان کار خود می‌رسد. در روایات، قتل شیطان به دست امام زمان و پایان نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها به عنوان دو احتمال از چگونگی پایان کار او دانسته شده است.

مهلت داشتن شیطان تا وقت معلوم

ماجرای مهلت خواستن شیطان تا روز قیامت و روز معلوم را، قرآن در سوره حجر گزارش کرده است. در این آیه، شیطان بعد از طرد شدن از درگاه الهی، از خداوند تقاضا می‌کند تا خداوند او را تا روز قیامت مهلت دهد:

﴿قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَیٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ؛ گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی که [همگان] برانگیخته می‌شوند، مهلت ده(حجر:۱۵)

خداوند در پاسخ می‌فرماید: ﴿قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ۝۳۷إِلَیٰ یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ۝۳۸؛ [خدا] گفت: تو از مهلت یافتگانی، تا روز [آن] وقت معین(حجر:۳۷–۳۸) یعنی تو اجازه داری تا زمان مشخصی به کار خود ادامه دهی.

از این آیات استفاده می‌شود که خداوند با اصل تقاضای شیطان موافقت فرموده اما آن را محدود نموده است به وقت معلوم. در مورد اینکه مراد از «وقت معلوم» در آیه چیست میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف‌نظر ناشی از اختلاف در روایات مربوط به این مسئله می‌باشد.

علامه طباطبائی، معتقد است: میان پاسخ خداوند و تقاضای شیطان تفاوت وجود دارد و در این پاسخ از جهتی موافقت شده است و از جهتی نیز مخالفت شده است. اصل مهلت دادن به شیطان، پذیرفته شده ولی مدت مورد نظر شیطان رد شده است. چون سیاق آیه دلالت دارد بر اینکه «وقت معلوم» غیر از «یوم یعبثون» است و مراد از آن زمان قبل از قیامت است.

ایشان، نتیجه می‌گیرد که منظور از وقت معلومی که خداوند آن را پایان مهلت شیطان قرار داده است، روزی است که خداوند جامعه بشری را در آن روزگار کاملاً اصلاح می‌کند و ریشه همه فسادها را قطع می‌کند نه اینکه مراد، روز برپایی قیامت و مرگ عموم مخلوقات باشد.[۱]

پایان کار شیطان در روایات

روایاتی که در ذیل آیه مهلت دادن شیطان تا روز معلوم(۳۶–۳۸ سوره حجر) وارد شده متفاوت می‌باشد:

  • در بعضی روایات پایان کار شیطان را در عصر ظهور دانسته و اشاره شده که او به دست امام زمان(عج) کشته می‌شود. روایت اسحاق بن عمار که از امام صادق(ع) روایت می‌کند از همین روایات است. امام صادق(ع) فرمود: «مراد از وقت معلوم در آیه، روز قیام قائم ما است. زمانی که خداوند او را ظاهر کند، در مسجد کوفه مستقر می‌شود. در آن هنگام شیطان در حالی که به زانو راه می‌رود به سوی حضرت آورده می‌شود و شیطان فریادش از شدت حزن آن روز، بلند است. آنگاه حضرت پیشانی شیطان را می‌گیرد (کنایه از ذلت و خواری) و گردن او را می‌زند.»[۲]
  • برخی روایات قتل شیطان را به رسول‌الله(ص) نسبت داده‌اند، و تعدادی هم بقای شیطان را تا زمان نفخه صور و مرگ دسته جمعی ذکر نموده‌اند.[۳]
  • برخی در تفسیر روایات مربوط به قتل شیطان، گفته‌اند؛ ممکن است معنای کنایی آن باشد نه قتل واقعی؛ یعنی مراد محدود نمودن و بی‌نتیجه بودن تلاش‌های شیطان باشد که در عصر ظهور حضرت به خاطر رشد عقل مردم و تربیت آنان در پرتو حکومت حضرت مهدی(عج) کارهای شیطان بی‌اثر می‌شود و از تأثیرگذاری می‌افتد. در هر حال چه منظور قتل و کشتن خود شیطان باشد و چه بی تأثیر ماندن تلاش‌های شیطان باشد، نتیجه یکی خواهد بود و آن عبارت است از عدم نقش‌آفرینی و کارایی شیطان در گمراهی مردم در عصر حاکمیت مطلق دین خدا و دولت حضرت مهدی(عج) به گونه‌ای که در آن عصر، اطاعت و بندگی در سراسر جامعه توحیدی نمود دارد ﴿یعبدوننی لایشرکون بی‌شیئاً.[۴]

پایان کار شیطان در عصر ظهور

در عصر ظهور امام مهدی(عج) و تشکیل حکومت مهدوی، چه شیطان کشته شود و چه نشود؛ مهلت کار شیطان به پایان می‌رسد. فرقی ندارد شیطان توسط حضرت(عج) به قتل برسد، و چه اینکه اصل وجود شیطان معدوم نگردد، نقش‌آفرینی شیطان در اغوا و ضلالت انسان‌ها که بیشترین سهم را داشته است، در آن زمان به پایان می‌رسد. به همین خاطر بیش‌ترین نگرانی شیطان از ظهور حضرت و تعجیل آن می‌باشد.


منابع

  1. المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.
  2. المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۵۸–۱۶۰.
  3. المیزان، بیروت، چاپ مؤسسه علمی، ۱۴۱۱ه‍، ج۱۲، ص۱۷۴.
  4. (نور: ۵۵).