راه‌های درمان فحاشی: تفاوت میان نسخه‌ها

(ویرایش بخشی ازمتن.)
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
راه‌های درمان فحاشی چیست؟
راه‌های درمان فحاشی چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}درمان فحاشی به وسیله غفلت‌زدایی، [[تربیت خود|خود تربیتی]] و [[راه‌های کنترل خشم|مدیریت خشم]] صورت می‌گیرد. فرد فحاش از ارزش انسانی و رابطه خود با [[خدا]] غفلت کرده و به گناه بدزبانی دچار شده است؛ بنابراین غفلت‌زدایی نخستین گام برای درمان او است.


== توجه به حفظ محبوبیت ==
با استفاده از شیوه [[تربیت خود|خود تربیتی]] که خود شامل خود تشویقی و [[مجازات نفس|خود تنبیهی]] است، فرد به‌تدریج از بدزبانی رها می‌شود. یکی از عوامل فحاشی [[خشم]] است که فرد با بهره بردن از [[راه‌های کنترل خشم]] می‌تواند این عامل را اصلاح کند.
همیشه توجه داشته باشید که با بر زبان آوردن این کلمات به هدف خود نخواهید رسید همچنانکه قبلاً سودی نبرده‌اید. با این کار محبوبیت خود را در بین افراد و اقوام نزدیک خود از دست می‌دهید؛ پس برای حفظ محبوبیت و تأثیرگذاری خود شیوه عملی و گفتاری خود را تغییر دهید.
 
فردی که دچار فحاشی شده می‌تواند فشارهای عصبی خود را از راه‌های دیگری تخلیه کرده تا دچار فحاشی نشود. تحلیل رفتار فحاشی و اینکه در هر صورت این رفتار به ضرر فرد است نیز،‌ در درمان آن مؤثر است.  


== غفلت‌زدایی ==
== غفلت‌زدایی ==
{{اصلی|غفلت}}
{{اصلی|غفلت}}
یکی از راه‌های درمان فحاشی غفلت‌زدای است؛ زیرا فحاشی از گناهان و صفات نکوهیده اخلاقی است و گناه وقتی رخ می‌دهد که انسان ارزش خود و رابطه‌اش با خدا را فراموش کند.<ref name=":0" /> برای غفلت‌زدایی راه‌هایی سفارش شده که چنین است:  
یکی از راه‌های درمان فحاشی غفلت‌زدای است؛ زیرا فحاشی از [[گناه|گناهان]] و [[رذائل اخلاقی]] است و گناه وقتی رخ می‌دهد که [[انسان]] ارزش خود و رابطه‌اش با [[خدا]] را فراموش کند.<ref name=":0" /> برای غفلت‌زدایی راه‌هایی سفارش شده که چنین است:  
 
{{ستون|۲}}
* انس با [[ذکر]]، [[دعا]] و [[نماز]]؛
* انس با [[ذکر]]، [[دعا]] و [[نماز]]؛  
* همنشینی با افراد خوش‌دهن و نیکو و دوری از افراد بددهن؛
* همنشینی با افراد خوش‌دهن و نیکو و دوری از افراد بددهن؛
* [[عذرخواهی]] پس از [[فحاشی]]؛ این کار باعث می‌شود که شخص پس از آن، به آسانی فحش ندهد؛ چراکه می‌داند باید [[غرور]] خود را شکسته و عذرخواهی کند.
* [[عذرخواهی]] پس از [[فحاشی]]؛ این کار باعث می‌شود که شخص پس از آن، به آسانی فحش ندهد؛ چراکه می‌داند باید [[غرور]] خود را شکسته و عذرخواهی کند.
* [[یاد مرگ]]؛
* [[یاد مرگ]]؛
* گوش دادن به [[موعظه]] و سخنرانی یا خواندن کتاب‌های اخلاقی.<ref name=":0">. حسنی، سید مجتبی، گناه و ناهنجاری، قم، دارالغدیر، ۱۳۷۹، ص۳۷ و ۴۷ و ۱۴۰.</ref>
* گوش دادن به [[موعظه]] و سخنرانی یا خواندن کتاب‌های اخلاقی.<ref name=":0">حسنی، سید مجتبی، گناه و ناهنجاری، قم، دارالغدیر، ۱۳۷۹، ص۳۷ و ۴۷ و ۱۴۰.</ref>
{{پایان}}


== خود تربیتی ==
== خود تربیتی ==
{{اصلی|تربیت خود}}
{{اصلی|تربیت خود}}
هرگاه مرتکب فحش و بددهنی شدید خودتان را جریمه کنید مثلاً خود را از رفتن به میهمانی دلخواه خود محروم کنید.
خود تربیتی دارای مراحی است که طی آن، فرد به رفتارهای جزئی خود دقت کرده، با الگوی‌های ایده‌آل مقایسه کرده، برای رفتارهای خوب [[پاداش]] و برای رفتارهای بد [[مجازات]] در نظر می‌گیرد.


# از طرف مقابل عذرخواهی کنید (چون عذرخواستن سخت است در واقع نوعی تنبیه محسوب می‌شود).
فردی که دچار فحاشی است، هر گاه توانست در موقعیت‌های تحریک‌زا و فشارآور خودش را کنترل کند، به خود پاداش دهد و هرگاه مرتکب بددهنی شد، خود را جریمه کند؛ برای نمونه، خود را از تماشای فیلمی که به آن علاقه‌مند است محروم کند یا از طرف مقابل [[عذرخواهی]] کند، یا مانند اینکه فرد فحاش با خود عهد کند، اگر مرتکب بددهنی شد، طرف مقابل را تکریم کند و به او [[هدیه]] بدهد.  
# با خود عهد کنید اگر مرتکب بددهنی شدید طرف مقابل را تکریم کنید. مثلاً به او هدیه بدهید (و هدیه باید یکی از وسایل یا چیزهایی باارزش شما باشد (چون دل‌کندن از آن برای شما بسیار سخت است به همین جهت سعی کنید با عمل خوب آن را نیز برای خود حفظ کنید).
خود پاداش‌دهی
 
هر گاه دیدید که توانسته‌اید در موقعیت‌های تحریک‌زا و فشارآور خودتان را کنترل کنید به خود پاداش دهید مثلاً ترتیب رفتن به خانه بهترین دوست خود را در قبال آن بدهید.


== تنش‌زدایی ==
== تنش‌زدایی ==
فحش دادن در واقع تخلیه کردن خود از فشار عصبی است که به شما وارد شده در واقع شما به غلط از الگوهایی یادگرفته‌اید که در مقابل این فشار موقتی که وارد شده این گونه عمل نمایید بنابراین سعی کنید با توجه به گام دوم (غفلت‌زدایی) صفت صبر را در خود تقویت کنید. هرگاه احساس می‌کنید که نمی‌توانید طرف مقابل را تحمل کنید سعی کنید از آن موقعیت و مکان خارج شوید و با تأمل، دنبال راه حل عاقلانه‌ای بگردید. با انجام حرکات ورزشی، دوش آب ملایم، استفاده از پرورش گل، تنفس عمیق درکنار سبزه‌ها، توجه به نکات مثبت اطرافیان و دقت در اعمال عبادی، خودتان را مقابل این گونه عکس‌العمل‌ها مقاوم سازید.
یکی از راه‌های درمان فحاشی تنش‌زادیی است؛ زیرا فحش دادن، تخلیه کردن خود از فشار عصبی است که به فرد وارد شده. فرد فحاش برای تخلیه خود از این فشار الگوهای نادرستی آموخته است. تقویت صفت [[صبر]] و ترک مکان تنش‌زا، در درمان فرد تأثیرگذار است.  
 
== تحلیل مسئله ==
با خود فکر کنید آیا در موقع فحش دادن حق با من بود یا طرف مقابل من. اگر حق با من است که من با این گونه کلمات خودم را بدجلوه می‌دهم و در آخر نمی‌توانم به مقصود و هدف خود برسم و اگر حق با طرف مقابل باشد که پس از این عمل دیگر چیزی جز رسوایی و خجالت باقی نمی‌ماند پس این فحاشی جز نرسیدن به هدف و کدر کردن روابط ثمره‌ای نخواهد داشت.<ref>برخی از گناهان رابطه قلبی ما را با دیگران به هم می‌زند (فحش، غیبت …) از طرفی پیوند عاطفی یک نیاز روانی است که باید ارضاء شود و این گناه باعث می‌شود انسان مشغول تعارض‌های درونی ناشی از تنش و برخورد با دیگران شود.</ref>
 
== تقویت اراده ==
ما انسان‌ها دارای دو بعد معنوی (عقل، دل و وجدان اخلاقی) و جسمی (مجموعه‌ای از غرایز) هستیم با تقویت بعد معنوی خودمان به وسیله اعمال عبادی تفکر بر بعد حیوانی و جسمانی خود که همان خودخواهی‌ها و … است، غلبه کنیم. در واقع ما وقتی می‌توانیم صفات بد را کنار بگذاریم که بعد معنوی خودمان را تقویت کنیم.<ref>. مظاهری، حسین، عوامل کنترل غرایز، تهران، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، (اقتباس).</ref>


== جنگ با خود ==
[[ورزش]]، دوش آب ملایم، توجه به نکات مثبت اطرافیان و دقت در [[عبادات|اعمال عبادی]]، برای انتخاب عکس‌العمل مناسب هنگام تنش، مؤثر دانسته شده است.  
فحاشی ثمره‌ای جز بیماری‌های جسمی و روانی ندارد (زخم معده، سردرد و …) چون که فحاشی یعنی حرکت بر خلاف عقل و وجدان و فطرت پاکمان. یعنی به‌طور ناخودآگاه وجدان از این عمل ناراحت است و دائماً با ما در جنگ است و این جنگ درونی باعث بیماری می‌شود.


== خود را به برد باری زدن ==
== تحلیل رفتار فحاشی ==
در مواقع مختلف که زمینه تندخویی فراهم می‌شود، اگر هم بردبار نباشیم خود را به بردباری بزنیم و شبیه انسان‌های صبور رفتار کنیم این کار به تدریج باعث می‌شود که صفت حلم و بردباری در ما ایجاد شود و پایدار بماند.
فردی که دچار فحاشی می‌شود، با تحلیل رفتار خود متوجه می‌شود این عمل به ضرر او است؛ زیرا هنگام ناسزاگویی یا حق با او بوده یا با طرف مقابل؛ اگر حق با او است، به زبان آوردن کلمات زشت، خود او را بد جلوه می‌دهد و در نهایت نیز، نمی‌تواند به هدف خود برسد. اگر حق با طرف مقابل است، این عمل باعث رسوایی و خجالت و پشیمانی او شده و روابط نیک بین آن دو رو از میان می‌برد.


با فرونشاندن خشم و هیچ نگفتن و کنترل زبان به درجه ایمان خود می‌افزاییم و در زمره کسانی قرار می‌گیریم که خداوند آنها را دوست دارد. «وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمحْسِنِینَ»؛ از صفات متقین آن است که خشم خود را فرو می‌نشانند و مردم را عضو می‌کنند و خداوند نیکو کاران را دوست می‌دارد. آل عمران، ۱۳۲.
== مدیریت خشم ==
{{اصلی|راه‌های کنترل خشم}}
یکی از عوامل فحاشی، [[خشم]] است، که با کنترل آن فحاشی نیز درمان می‌شود.  


نکته
برای کنترل خشم، باید [[عوامل خشم|عوامل آن]] را که شامل عوامل درونی و بیرونی است از میان برد. عوامل درونی خشم، مانند [[کبر]]، [[خودبینی]] و [[حسد]] با [[خودسازی]] از بین می‌رود.<ref name=":02">آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.</ref> عوامل بیرونی خشم، به دلیل گستردگی و بی‌اختیار بودن [[انسان]] در ایجاد آن، قابل کنترل نیست؛ ولی انسان با تقویت [[اراده]] می‌تواند خشم را در موقعیت‌های مختلف کنترل کند.<ref name=":03">آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.</ref>


بهترین شیوه این است که در کنار نکات بالا «مهارت خودکنترلی» و «مدیریت خشم» نزد روان‌شناس آموزش ببینید.
نکته‌هایی نیز برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شد، گفته شده است؛ مانند اینکه [[سکوت]] کند،<ref>آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.</ref> با آب سرد [[وضو]] بگیرد،<ref>القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.</ref> یا صحنه را ترک کند.{{مطالعه بیشتر}}


{{مطالعه بیشتر}}
== جستارهای وابسته ==
{{ستون|۲}}
* [[فحاشی]]
* [[پیامدهای فحاشی]]
{{پایان}}


== معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
* مجموعه کتابچه‌های مهارت‌های زندگی: مهارت کنترل خشم، محمود دهقانی، علیرضا جزایری، تهران، ناشر دانژه - ۱۳۸۷
* مجموعه کتابچه‌های مهارت‌های زندگی: مهارت کنترل خشم، محمود دهقانی، علیرضا جزایری، تهران، ناشر دانژه، ۱۳۸۷ش.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۹: خط ۵۵:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = فحاشی
| شاخه فرعی۲ = فحاشی
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۶

سؤال

راه‌های درمان فحاشی چیست؟

درمان فحاشی به وسیله غفلت‌زدایی، خود تربیتی و مدیریت خشم صورت می‌گیرد. فرد فحاش از ارزش انسانی و رابطه خود با خدا غفلت کرده و به گناه بدزبانی دچار شده است؛ بنابراین غفلت‌زدایی نخستین گام برای درمان او است.

با استفاده از شیوه خود تربیتی که خود شامل خود تشویقی و خود تنبیهی است، فرد به‌تدریج از بدزبانی رها می‌شود. یکی از عوامل فحاشی خشم است که فرد با بهره بردن از راه‌های کنترل خشم می‌تواند این عامل را اصلاح کند.

فردی که دچار فحاشی شده می‌تواند فشارهای عصبی خود را از راه‌های دیگری تخلیه کرده تا دچار فحاشی نشود. تحلیل رفتار فحاشی و اینکه در هر صورت این رفتار به ضرر فرد است نیز،‌ در درمان آن مؤثر است.

غفلت‌زدایی

یکی از راه‌های درمان فحاشی غفلت‌زدای است؛ زیرا فحاشی از گناهان و رذائل اخلاقی است و گناه وقتی رخ می‌دهد که انسان ارزش خود و رابطه‌اش با خدا را فراموش کند.[۱] برای غفلت‌زدایی راه‌هایی سفارش شده که چنین است:

  • انس با ذکر، دعا و نماز؛
  • همنشینی با افراد خوش‌دهن و نیکو و دوری از افراد بددهن؛
  • عذرخواهی پس از فحاشی؛ این کار باعث می‌شود که شخص پس از آن، به آسانی فحش ندهد؛ چراکه می‌داند باید غرور خود را شکسته و عذرخواهی کند.
  • یاد مرگ؛
  • گوش دادن به موعظه و سخنرانی یا خواندن کتاب‌های اخلاقی.[۱]


خود تربیتی

خود تربیتی دارای مراحی است که طی آن، فرد به رفتارهای جزئی خود دقت کرده، با الگوی‌های ایده‌آل مقایسه کرده، برای رفتارهای خوب پاداش و برای رفتارهای بد مجازات در نظر می‌گیرد.

فردی که دچار فحاشی است، هر گاه توانست در موقعیت‌های تحریک‌زا و فشارآور خودش را کنترل کند، به خود پاداش دهد و هرگاه مرتکب بددهنی شد، خود را جریمه کند؛ برای نمونه، خود را از تماشای فیلمی که به آن علاقه‌مند است محروم کند یا از طرف مقابل عذرخواهی کند، یا مانند اینکه فرد فحاش با خود عهد کند، اگر مرتکب بددهنی شد، طرف مقابل را تکریم کند و به او هدیه بدهد.

تنش‌زدایی

یکی از راه‌های درمان فحاشی تنش‌زادیی است؛ زیرا فحش دادن، تخلیه کردن خود از فشار عصبی است که به فرد وارد شده. فرد فحاش برای تخلیه خود از این فشار الگوهای نادرستی آموخته است. تقویت صفت صبر و ترک مکان تنش‌زا، در درمان فرد تأثیرگذار است.

ورزش، دوش آب ملایم، توجه به نکات مثبت اطرافیان و دقت در اعمال عبادی، برای انتخاب عکس‌العمل مناسب هنگام تنش، مؤثر دانسته شده است.

تحلیل رفتار فحاشی

فردی که دچار فحاشی می‌شود، با تحلیل رفتار خود متوجه می‌شود این عمل به ضرر او است؛ زیرا هنگام ناسزاگویی یا حق با او بوده یا با طرف مقابل؛ اگر حق با او است، به زبان آوردن کلمات زشت، خود او را بد جلوه می‌دهد و در نهایت نیز، نمی‌تواند به هدف خود برسد. اگر حق با طرف مقابل است، این عمل باعث رسوایی و خجالت و پشیمانی او شده و روابط نیک بین آن دو رو از میان می‌برد.

مدیریت خشم

یکی از عوامل فحاشی، خشم است، که با کنترل آن فحاشی نیز درمان می‌شود.

برای کنترل خشم، باید عوامل آن را که شامل عوامل درونی و بیرونی است از میان برد. عوامل درونی خشم، مانند کبر، خودبینی و حسد با خودسازی از بین می‌رود.[۲] عوامل بیرونی خشم، به دلیل گستردگی و بی‌اختیار بودن انسان در ایجاد آن، قابل کنترل نیست؛ ولی انسان با تقویت اراده می‌تواند خشم را در موقعیت‌های مختلف کنترل کند.[۳]

نکته‌هایی نیز برای کنترل خشم، زمانی که فرد دچار خشم شد، گفته شده است؛ مانند اینکه سکوت کند،[۴] با آب سرد وضو بگیرد،[۵] یا صحنه را ترک کند.

جستارهای وابسته


مطالعه بیشتر

  • مجموعه کتابچه‌های مهارت‌های زندگی: مهارت کنترل خشم، محمود دهقانی، علیرضا جزایری، تهران، ناشر دانژه، ۱۳۸۷ش.

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ حسنی، سید مجتبی، گناه و ناهنجاری، قم، دارالغدیر، ۱۳۷۹، ص۳۷ و ۴۷ و ۱۴۰.
  2. آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.
  3. آداب معاشرت اسلامی، قم، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، چ سوّم، ۱۳۷۹ش، ص۱۷۹–۱۸۰.
  4. آمدی، غرر الحکم، حدیث ۵۱۵۵.
  5. القمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۲، ص۳۱۹؛ میزان الحکمه، ج۹، ص۴۳۴۰، حدیث ۱۵۰۶۱.