مهریه حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۷

سؤال

مهریه حضرت زهرا(س) چیست و اینکه گفته می‌شود آب فرات مهریه حضرت فاطمه زهرا(س) است به چه معنا است؟

درگاه‌ها

روایات مهریه ظاهری حضرت زهرا(س) را متفاوت ذکر کرده‌اند؛ از جمله: ۴۰۰ مثقال نقره، ۴۸۰ درهم، ۵۰۰ درهم، کتانِ بافت یمن، پوست دباغی نشده و گیاهی خوشبو، زره و پوست دباغی نشده گوسفند یا شتر.

حضرت زهرا(س) دارای مهریه معنوی نیز بود که بر اساس روایات، خداوند ایشان را به عقد حضرت علی(ع) درآورده و به عنوان هدیه معنوی به ایشان بخشی از زمین، بهشت و دوزخ را اختصاص داده بود. این مهریه معنوی به معنای هبه از طرف خداوند است و نه به عنوان تعهد مالی بر عهده شوهر. برخی روایات، رودهای معروف را به مهریه معنوی حضرت زهرا اختصاص داده‌اند. معنای آب مهریه زهراست، از این روایات برگرفته شده است.

مهریه ظاهری حضرت زهرا(س)

روایات مهریه ظاهری حضرت فاطمه(س) را متفاوت ذکر کرده‌اند؛ از جمله: ۴۰۰ مثقال طلا، ۴۸۰ درهم، ۵۰۰ درهم، کتانِ بافت یمن، پوست دباغی نشده و گیاهی خوشبو، زره و پوست دباغی نشده گوسفند یا شتر.^[۱]

مهریه معنوی حضرت زهرا(س)

اما حضرت زهرا به خاطر عظمت و مقامی که داشتند دارای مهریه معنوی نیز بودند که خداوند به ایشان هدیه داده بود زیرا روشن است که خداوند ایشان را به عقد حضرت علی درآورده بود.

پیامبر(ص) در هنگام ازدواج فاطمه(س) و علی(ع) بر منبر رفتند و خطبه‌ای خواندند و گفتند: {{متن عربی|خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و این کار را انجام داد. خداوند در ازای این عقد، هبه و هدیه‌ای به ایشان تقدیم داشتند که به عنوان مهریه معنوی شناخته می‌شود.^[۲]
پیامبر اکرم(ص) فرمود: «مهریه فاطمه در آسمان بخشی از زمین است، پس کسی که با بغض فاطمه و فرزندانش روی آن راه رود تا قیامت حرام است.»^[۳]
امام صادق(ع) فرمود: «خداوند یک چهارم دنیا را مهریه فاطمه قرار داد؛ بنابراین یک چهارم دنیا مال فاطمه می‌باشد و نیز بهشت و دوزخ را مهریه زهرا قرار داده است و زهرا دشمنان خویش را در دوزخ و دوستان خود را در بهشت داخل می‌نماید.»^[۴]
امام باقر(ع) می‌فرمایند: «مهریه حضرت زهرا(س) در آسمان یک پنجم دنیا و ثلث بهشت و چهار رود از رودهای دنیا؛ فرات، نیل، نهروان و بلخ مقرر شده و در زمین هم مهر السنه؛ یعنی پانصد درهم بوده است.»^[۵] از همین روست که عبارت «آب مهریه زهراست» در میان شیعیان مشهور است.^[۶]

منابع

↑ بن‌شهرآشوب، محمد بن علی (۱۳۷۹). مناقب آل‌ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۱.
↑ ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی (۱۳۷۹). مناقب آل ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۰.
↑ مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی. بحار الانوار. ج. ۴۳. ص. ۱۱۳.
↑ طوسی، محمد بن الحسن. الامالی. ج. ۱. ص. ۶۶۸.
↑ رسولی محلاتی، هاشم (۱۳۸۱). زندگانی حضرت فاطمه. ج. ۱. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۴۹.
↑ ابن‌شهرآشوب (۱۳۷۹). مناقب آل ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۰.

[1] بن‌شهرآشوب، محمد بن علی (۱۳۷۹). مناقب آل‌ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۱.

[2] ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی (۱۳۷۹). مناقب آل ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۰.

[3] مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی. بحار الانوار. ج. ۴۳. ص. ۱۱۳.

[4] طوسی، محمد بن الحسن. الامالی. ج. ۱. ص. ۶۶۸.

[5] رسولی محلاتی، هاشم (۱۳۸۱). زندگانی حضرت فاطمه. ج. ۱. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۴۹.

[6] ابن‌شهرآشوب (۱۳۷۹). مناقب آل ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
-{{سوال}}مهریه حضرت زهرا(س) چیست و اینکه گفته می‌شود آب فرات مهریه حضرت فاطمه زهرا(س) است به چه معنا است؟{{پایان سوال}}
+{{سوال}}
-{{پاسخ}}{{درگاه|فاطمی|خانواده}}[[مهریه]] ظاهری [[حضرت فاطمه(س)|حضرت زهرا(س)]] از طرف [[امام علی (ع)]]، زرهی بود که به ارزش چهارصد درهم فروخته و پول آن برای تأمین [[جهیزیه]] حضرت زهرا صرف شد. این جهیزیه شامل مواردی مانند پیراهن، مقنعه، تخت خواب چوبی، و وسایل اولیه زندگی بود. در تاریخ، درباره کیفیت و جزئیات مهریه اختلافاتی هست و مهریه ظاهری حضرت متفاوت ذکر شده است.
-همچنین، حضرت زهرا(س) دارای مهریه معنوی بود که بر اساس روایات، خداوند ایشان را به [[عقد]] حضرت علی(ع) درآورده و به عنوان [[هدیه]] معنوی به ایشان بخشی از زمین، [[بهشت]] و [[دوزخ]] را اختصاص داده بود. این مهریه معنوی به معنای هبه از طرف خداوند است و نه به عنوان تعهد مالی بر عهده شوهر. امامان مختلف نیز ارزشی از دنیا و رودهای معروف را به مهریه معنوی حضرت زهرا اختصاص داده‌اند.
+مهریه حضرت زهرا(س) چیست و اینکه گفته می‌شود آب فرات مهریه حضرت فاطمه زهرا(س) است به چه معنا است؟
-== مهریه ظاهری حضرت زهرا(س) ==
+{{پایان سوال}}
-[[امام علی]](ع) به فرمان [[پیامبر]](ص) زره خود را فروخت پیامبر(ص) مقداری از پول آن را به [[بلال حبشی]] داد تا برای [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه]] عطر تهیه کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الامالی|سال=1414|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=1|صفحه=40}}</ref>سپس باقیمانده آن را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به ابوبکر داد که به همراهی [[عمار یاسر]] و چند تن از صحابه جهیزیه را تهیه کنند و آنها نیز زیر نظر ابوبکر، آنچه را لازم بود خریدرای کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح احقاق الحق|سال=1409|نام خانوادگی=شوشتری|جلد=10|صفحه=401}}</ref>
+{{پاسخ}}
-[[مهریه]] ظاهری ایشان مورد پرداخت حضرت علی قرار گرفت که ایشان زره خود را به چهار صد درهم فروختند و این هزینه مهریه را به پیامبر پرداختند و حضرت این هزینه را صرف این جهیزیه برای حضرت زهرا کرد، این جهیزیه به شرح زیر است:
+{{درگاه|فاطمی|خانواده}}
-در مهریه حضرت زهرا(س) از جهت کیفیت و مقدار در تاریخ اختلاف وجود دارد که بر این اساس مهریه حضرت فاطمه کتانِ بافت یمن، پوست دباغی نشده و گیاهی خوشبو و طبق برخی دیگر، زره و پوست [[دباغی]] نشده گوسفند یا شتر ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل‌ابی‌طالب|سال=1379|نام خانوادگی=بن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=351}}</ref>
+روایات [[مهریه]] ظاهری [[حضرت فاطمه(س)|حضرت زهرا(س)]] را متفاوت ذکر کرده‌اند؛ از جمله: ۴۰۰ مثقال نقره، ۴۸۰ درهم، ۵۰۰ درهم، کتانِ بافت یمن، پوست دباغی نشده و گیاهی خوشبو، زره و پوست دباغی نشده گوسفند یا شتر.
-از جمله موارد دیگری که بیان کرده‌اند: پیراهن یک قواره، مقنعه یک عدد، [[قطیفه]] مشکی خیبری یک عدد، تخت خواب چوبی که دور آن با لیف خرما پیچیده شده بود، دو عدد تشک کتان مصری، چهار عدد بالش، پرده پشمی، [[دستاس]]، دلو چرمی، تشت مسی، [[قدح]] بزرگ برای دوشیدن شیر، تنگ آب خوری، آفتابه، سبوی گلی سبز رنگ، کوزه سفالی، سفره چرمی، چادر قطرانی، مشک آب.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب|نام خانوادگی=ابن شهر آشوب|جلد=3|صفحه=353}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کشف الغمه|جلد=1|صفحه=359}}</ref>
+حضرت زهرا(س) دارای مهریه معنوی نیز بود که بر اساس روایات، خداوند ایشان را به [[عقد ازدواج|عقد]] [[حضرت علی(ع)]] درآورده و به عنوان [[هدیه]] معنوی به ایشان بخشی از زمین، [[بهشت]] و [[دوزخ]] را اختصاص داده بود. این مهریه معنوی به معنای هبه از طرف خداوند است و نه به عنوان تعهد مالی بر عهده شوهر. برخی روایات، رودهای معروف را به مهریه معنوی حضرت زهرا اختصاص داده‌اند. معنای آب مهریه زهراست، از این روایات برگرفته شده است.
-از جمله وسائل جهیزیه حضرت پیراهن نو او بود که برای شب عروسی تهیه شده بود که حضرت زهرا(س) بعد از درخواست نیازمند سریعاً آن را [[انفاق در قرآن|انفاق]] کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح احقاق الحق|سال=1409|نام خانوادگی=شوشتری|جلد=10|صفحه=401}}</ref>
+== مهریه ظاهری حضرت زهرا(س) ==
+روایات مهریه ظاهری حضرت فاطمه(س) را متفاوت ذکر کرده‌اند؛ از جمله: ۴۰۰ مثقال طلا، ۴۸۰ درهم، ۵۰۰ درهم، کتانِ بافت یمن، پوست دباغی نشده و گیاهی خوشبو، زره و پوست دباغی نشده گوسفند یا شتر.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل‌ابی‌طالب|سال=1379|نام= محمد بن علی| نام خانوادگی=بن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=351}}</ref>
 == مهریه معنوی حضرت زهرا(س) ==
-اما [[حضرت فاطمه(س)|حضرت زهرا]] به خاطر عظمت و مقامی که داشتند دارای [[مهریه]] معنوی نیز بودند که خداوند به ایشان هدیه داده بود زیرا روشن است که خداوند ایشان را به [[عقد]] حضرت علی درآورده بود، که در روایتی اینگونه بیان شده است که: پیامبر(ص) در هنگام ازدواج فاطمه(س) و علی(ع) بر منبر رفتند و خطبه‌ای خواندن و گفتند: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و این کار را انجام داد. و لذا خداوند در ازای این عقد هبه و هدیه ای به ایشان تقدیم داشتند که به عنوان مهریه معنوی شناخته می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل ابی‌طالب|سال=1379|نام خانوادگی=ابن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=350}}</ref>
+اما حضرت زهرا به خاطر عظمت و مقامی که داشتند دارای مهریه معنوی نیز بودند که خداوند به ایشان هدیه داده بود زیرا روشن است که خداوند ایشان را به عقد حضرت علی درآورده بود.
+# [[حضرت محمد(ص)|پیامبر(ص)]] در هنگام [[اهمیت ازدواج از دیدگاه اسلام|ازدواج]] فاطمه(س) و علی(ع) بر منبر رفتند و خطبه‌ای خواندند و گفتند: {{متن عربی|خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و این کار را انجام داد. خداوند در ازای این عقد، هبه و هدیه‌ای به ایشان تقدیم داشتند که به عنوان مهریه معنوی شناخته می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل ابی‌طالب|سال=1379|نام= محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=350}}</ref>
-پیامبر اکرم(ص) فرمودند: مهریه فاطمه در آسمان بخشی از زمین است پس کسی که با [[بغض]] فاطمه و فرزندانش روی آن راه رود تا [[قیامت]] حرام است<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|نام خانوادگی=علامه مجلسی|جلد=43|صفحه=113}}</ref>
+# پیامبر اکرم(ص) فرمود: {{متن عربی|مهریه فاطمه در آسمان بخشی از زمین است، پس کسی که با بغض فاطمه و فرزندانش روی آن راه رود تا [[قیامت]] حرام است.}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|نام= محمد باقر بن محمد تقی|نام خانوادگی=مجلسی|جلد=43|صفحه=113}}</ref>
+# [[امام صادق(ع)]] فرمود: {{متن عربی|خداوند یک چهارم دنیا را مهریه فاطمه قرار داد؛ بنابراین یک چهارم دنیا مال فاطمه می‌باشد و نیز [[بهشت]] و [[دوزخ]] را مهریه زهرا قرار داده است و زهرا دشمنان خویش را در دوزخ و دوستان خود را در بهشت داخل می‌نماید.}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الامالی|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=طوسی|جلد=1|صفحه=668}}</ref>
-امام صادق(ع) فرمود: خداوند یک چهارم دنیا را مهریه فاطمه قرار داد؛ بنابراین یک چهارم دنیا مال فاطمه می‌باشد و نیز [[بهشت]] و [[دوزخ]] را مهریه زهرا قرار داده است و زهرا دشمنان خویش را در دوزخ و دوستان خود را در بهشت داخل می‌نماید.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الامالی|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=1|صفحه=668}}</ref>
+# [[امام باقر(ع)]] می‌فرمایند: {{متن عربی|مهریه حضرت زهرا(س) در آسمان یک پنجم دنیا و ثلث بهشت و چهار رود از رودهای دنیا؛ فرات، نیل، نهروان و بلخ مقرر شده و در زمین هم [[مهر السنه]]؛ یعنی پانصد [[درهم]] بوده است.}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگانی حضرت فاطمه|سال=1381|نام= هاشم|نام خانوادگی=رسولی محلاتی|ناشر=دفتر نشر فرهنگ اسلامی|جلد=1|صفحه=49|مکان=تهران}}</ref> از همین روست که عبارت «آب مهریه زهراست» در میان شیعیان مشهور است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل ابی‌طالب|سال=1379|نام خانوادگی=ابن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=350}}</ref>
-امام باقر(ع) می‌فرمایند: مهریه حضرت زهرا(س) در آسمان یک پنجم دنیا و ثلث بهشت و چهار رود از رودهای دنیا؛ [[فرات]]، [[نیل]]، [[نهروان]] و [[بلخ]] مقرر شده و در زمین هم [[مهر السنه]]؛ یعنی پانصد درهم بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زندگانی حضرت فاطمه|سال=1381|نام خانوادگی=رسولی محلاتی، سیدهاشم|ناشر=دفتر نشر فرهنگ اسلامی|جلد=1|صفحه=49|مکان=تهران}}</ref>
-=== اینکه گفته می‌شود آب مهریه حضرت زهراست به چه معناست؟ ===
-به عبارت دیگر: معنای «آب مهریه زهراست»، عبارت از، آب رودهایی است که خداوند متعال آنها را به‌عنوان [[مهریه]] در روی زمین برای آن حضرت قرار داده و چون که این چهار رود آب‌های زیادی در ذخیره دارند، بدین لحاظ تعبیر به «آب مهریه زهراست» می‌کنند و مهریه معنوی حضرت زهرا مهریه اصطلاحی نیست که بر عهده شوهر باشد بلکه این مهریه به معنای هبه و هدیه است، هبه و هدیه ای که خداوند به حضرت زهرا بابت عقد و [[ازدواج از نگاه اسلام|ازدواج]] ایشان داده است و به ملکیت ایشان درآورده است، چراکه همان‌طور که بالاتر بیان شد خداوند دستور به ازدواج حضرت زهرا(س) و امیرالمومنین(ع) دادند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل ابی‌طالب|سال=1379|نام خانوادگی=ابن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=350}}</ref>
 == منابع ==
 {{پانویس|۲}}
@@ خط ۳۶: / خط ۳۳: @@
 }}
 {{تکمیل مقاله
-| شناسه = -
+| شناسه = شد
-| تیترها = -
+| تیترها = شد
 | ویرایش =
-| لینک‌دهی =
+| لینک‌دهی = شد
 | ناوبری =
 | نمایه =
@@ خط ۴۶: / خط ۴۳: @@
 | ارزیابی کمی =
 | تکمیل =
-| اولویت =
+| اولویت = ب
-| کیفیت =
+| کیفیت = ج
 }}
 {{پایان متن}}