برتری حضرت فاطمه(س) بر خلائق: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
== [[اسلام]] و معیار برتری == | == [[اسلام]] و معیار برتری == | ||
از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه [[خداوند]] متعال به [[تقوا]]ست. [[قرآن کریم]] می‌فرمایند: {{قرآن|إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ|ترجمه=ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست|سوره=حجرات|آیه=آیه 13}}، طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان [[انبیاء]] و [[معصومین(ع)]] نیز وجود دارد، به طوری که همه انبیاء نیز از نظر درجه در یک سطح نیستند<ref> | از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه [[خداوند]] متعال به [[تقوا]]ست. [[قرآن کریم]] می‌فرمایند: {{قرآن|إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ|ترجمه=ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست|سوره=حجرات|آیه=آیه 13}}، طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان [[انبیاء]] و [[معصومین(ع)]] نیز وجود دارد، به طوری که همه انبیاء نیز از نظر درجه در یک سطح نیستند<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پیامبر اعظم در نگاه عرفانی امام خمینی|سال=1386|نام=محمد امین|نام خانوادگی=صادقی ارزگانی|ناشر=تهران، نشر عروج|صفحه=48}}</ref> و در مرتبه انبیاء، ملاکات و معیارهای بسیار دقیقی وجود دارد که خداوند متعال بر اساس آنها، بر درجات و مقام انبیاء می‌افزاید. | ||
در مورد مقام حضرت فاطمه زهرا(س) روایات زیادی آمده است که دلالت بر بزرگی مقام ایشان در نزد خداوند می‌کند، آن هم با تعابیری که درباره هیچ کدام از دیگر معصومین(ع) نیامده است.<ref> | در مورد مقام حضرت فاطمه زهرا(س) روایات زیادی آمده است که دلالت بر بزرگی مقام ایشان در نزد خداوند می‌کند، آن هم با تعابیری که درباره هیچ کدام از دیگر معصومین(ع) نیامده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=171}}</ref> | ||
== دلیل روایی بر برتری حضرت زهرا(س) == | == دلیل روایی بر برتری حضرت زهرا(س) == | ||
درباره اینکه مقام حضرت زهرا(س) از همه حتی از پیامبران و انبیاء غیر از پیامبر اکرم(ص) بالاتر است، روایات زیادی در کتب و مجامع حدیثی دیده می‌شود.<ref> | درباره اینکه مقام حضرت زهرا(س) از همه حتی از پیامبران و انبیاء غیر از پیامبر اکرم(ص) بالاتر است، روایات زیادی در کتب و مجامع حدیثی دیده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|سال=1385|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه|ناشر=قم، كتاب فروشى داورى|جلد=1|صفحه=181}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل الإمامة|سال=1413|نام=محمد بن جرير بن رستم|نام خانوادگی=طبرى آملى|ناشر=قم، انتشارات بعثت|صفحه=78}}</ref> با توجه به این حدیث و احادیث مشابه دیگری که بر مقام و فضایل حضرت زهرا(س) دلالت دارد، باید گفت این مطلب یکی از مسلمات شیعه می‌باشد و عالمان شیعی از ابتدا بر چنین جایگاهی اعتقاد داشتند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=71}}</ref> چرا که ائمه اطهار(ع) نیز به مقام والا و رفیع حضرت فاطمه(س) اعتقاد داشتند و در احادیث زیادی به مقام آن حضرت تصریح کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=378}}</ref> حتی مقام والای آن حضرت در نزد رسول خدا(ص) مورد اتفاق همه مسلمانان می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه فاطمی|سال=1393|نام=علی اکبر|نام خانوادگی=رشاد|ناشر=تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|جلد=2|صفحه=349}}</ref> | ||
برخی از این روایات که بر جایگاه والای آن حضرت دلالت دارد، را در ادامه نقل می‌کنیم: | برخی از این روایات که بر جایگاه والای آن حضرت دلالت دارد، را در ادامه نقل می‌کنیم: | ||
# پیامبر اکرم(ص) درباره حضرت زهرا(س) میفرماید: {{عربی|ان اللَّه جعل علیا و زوجته و ابنائه حجج علی خلقه | # پیامبر اکرم(ص) درباره حضرت زهرا(س) میفرماید: {{عربی|ان اللَّه جعل علیا و زوجته و ابنائه حجج علی خلقه|ترجمه=خداوند متعال علی، همسر و فرزندانش را حجت خود در میان مردم قرار داده است}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شواهد التنزيل|سال=1411|نام=عبيد الله بن عبدالله|نام خانوادگی=حسکانی|ناشر=تهران، وزارت ارشاد اسلامی|جلد=1|صفحه=76}}</ref> | ||
# همچنین این روایت از رسول خدا(ص) که فرمود: {{عربی|ان الله تبارک و تعالی یغضب لغضب فاطمه، و یرضی لرضاها | # همچنین این روایت از رسول خدا(ص) که فرمود: {{عربی|ان الله تبارک و تعالی یغضب لغضب فاطمه، و یرضی لرضاها|ترجمه=خداوند خشم می‌گیرد برای خشم فاطمه، و نسبت به خرسندی او خرسند می‌شود}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=امالی|سال=1376|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه|ناشر=تهران، انتشارات کتابچی|صفحه=467}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کنزالعمال|سال=1419|نام=علی بن حسام‌الدین|نام خانوادگی=متقی هندی|ناشر=بیروت، دارالکتب العلمیه|جلد=12|صفحه=111}}</ref> | ||
# | # امام باقر(ع) در عظمت و جلالت مادرش فاطمه(س) می‌فرمایند: {{عربی|لقد کانت مفروضه الطاعه علی جمیع من خلقاللَّه من الجن و الانس و الطیر و الوحش و الانبیا و الملائکه|ترجمه=اطاعت فاطمه(س) بر تمام بندگان الهی حتی جن و انس، پرندگان و حیوانات، پیامبران و ملائکه واجب است}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عوالم العلوم و المعارف والأحوال|سال=1382|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=موحد ابطحى اصفهانى|ناشر=قم، مؤسسه امام مهدی(ع)|جلد=11|صفحه=172}}</ref> | ||
# از امام صادق(ع) حدیثی نقل شده است که آن حضرت درباره حضرت فاطمه(س) فرمود: {{عربی|لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَى خَلَقَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ لِفَاطِمَةَ مَا کانَ لَهَا کفْوٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ مِنْ آدَمَ وَ مَنْ دُونَهُ | # از امام صادق(ع) حدیثی نقل شده است که آن حضرت درباره حضرت فاطمه(س) فرمود: {{عربی|لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَى خَلَقَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ لِفَاطِمَةَ مَا کانَ لَهَا کفْوٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ مِنْ آدَمَ وَ مَنْ دُونَهُ|ترجمه=اگر حضرت علی(ع) نبود که با حضرت زهرا ازدواج نماید از زمان حضرت آدم تا روز قیامت هیچ گونه کفو و همتایی برای آن حضرت پیدا نمی‌شد}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اصول کافی|سال=1362|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=تهران، دارالکتب الاسلامیه|جلد=1|صفحه=461}}</ref> | ||
# | # امام حسن عسکری(ع) نیز در این باره میفرماید: {{عربی|نحن حجه اللَّه و فاطمه حجه علینا|ترجمه=ما حجت خدا و فاطمه(س) حجت ما می‌باشد}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال|سال=1413|نام=عبدالله بن نورالله|نام خانوادگی=بحرانی اصفهانی|ناشر=قم، مؤسسه امام مهدی(ع)|جلد=11|صفحه=1030}}</ref> حجت بودن حضرت فاطمه(س) بر امامان معصوم(ع) این است که بر فضل و برتری و کمال و شرف او اعتراف دارند و سخنان او بر آنان حجت، اطاعت او بر آنان به استثنای حضرت علی(ع) واجب است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الموسوعه الکبری عن فاطمه الزهراء|نام=اسماعیل|نام خانوادگی=انصاری زنجانی|ناشر=قم، نشر دلیل ما|جلد=19|صفحه=358}}</ref> | ||
# امام زمان عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف نیز در توقیع مبارکشان می‌فرمایند: {{عربی|و فی ابنه رسول اللَّه اسوه حسنه | # امام زمان عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف نیز در توقیع مبارکشان می‌فرمایند: {{عربی|و فی ابنه رسول اللَّه اسوه حسنه|ترجمه=و (فاطمه) دخت گرامى رسول خدا(ص) الگو و اسوه خوبى براى شما است}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الغیبه|سال=1411|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=قم، دار المعارف الإسلامیه|صفحه=286}}</ref> | ||
همچنین ادله و شواهد قرآنی زیادی وجود دارد که بر مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) دلالت دارد، مانند آیه تطهیر<ref>احزاب، 33. «إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا».</ref> که رجس (هر پلیدی) را از خاندان نبوت دور کرد و مفسران معتقدند حضرت زهرا(س) یکی از آنها می‌باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج8، ص559؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج16، ص315.</ref> سوره کوثر و آیات زیادی مانند آیه مباهله، سوره انسان و... در شأن و مقام اهل بیت و حضرت زهرا(س) نازل شده است.<ref>کتاب دفع و رفع؛ ج9، ص13 ـ 16.</ref> | همچنین ادله و شواهد قرآنی زیادی وجود دارد که بر مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) دلالت دارد، مانند آیه تطهیر<ref>احزاب، 33. «إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا».</ref> که رجس (هر پلیدی) را از خاندان نبوت دور کرد و مفسران معتقدند حضرت زهرا(س) یکی از آنها می‌باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج8، ص559؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج16، ص315.</ref> سوره کوثر و آیات زیادی مانند آیه مباهله، سوره انسان و... در شأن و مقام اهل بیت و حضرت زهرا(س) نازل شده است.<ref>کتاب دفع و رفع؛ ج9، ص13 ـ 16.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۱
 | این متن یک پیشنویس است که در وضعیت در دست ویرایش قرار دارد |
سؤال
آیا مقام حضرت زهرا(س) از امامان بالاتر است؟
درگاه‌ها
چرا گفته می‌شود که فاطمه(س) از همه مردم برتر است؟
اسلام و معیار برتری
از نظر اسلام ارزش انسان‌ها در پیشگاه خداوند متعال به تقواست. قرآن کریم می‌فرمایند: ﴿إِنَّ أَکرَمَکمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکمْ؛ ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست﴾(حجرات:آیه 13)، طبق این آیه شریفه هر چه درجه تقوا بالاتر باشد فرد متقی نزد خداوند گرامی‌تر است و این درجات میان انبیاء و معصومین(ع) نیز وجود دارد، به طوری که همه انبیاء نیز از نظر درجه در یک سطح نیستند[۱] و در مرتبه انبیاء، ملاکات و معیارهای بسیار دقیقی وجود دارد که خداوند متعال بر اساس آنها، بر درجات و مقام انبیاء می‌افزاید.
در مورد مقام حضرت فاطمه زهرا(س) روایات زیادی آمده است که دلالت بر بزرگی مقام ایشان در نزد خداوند می‌کند، آن هم با تعابیری که درباره هیچ کدام از دیگر معصومین(ع) نیامده است.[۲]
دلیل روایی بر برتری حضرت زهرا(س)
درباره اینکه مقام حضرت زهرا(س) از همه حتی از پیامبران و انبیاء غیر از پیامبر اکرم(ص) بالاتر است، روایات زیادی در کتب و مجامع حدیثی دیده می‌شود.[۳][۴] با توجه به این حدیث و احادیث مشابه دیگری که بر مقام و فضایل حضرت زهرا(س) دلالت دارد، باید گفت این مطلب یکی از مسلمات شیعه می‌باشد و عالمان شیعی از ابتدا بر چنین جایگاهی اعتقاد داشتند.[۵] چرا که ائمه اطهار(ع) نیز به مقام والا و رفیع حضرت فاطمه(س) اعتقاد داشتند و در احادیث زیادی به مقام آن حضرت تصریح کردند.[۶] حتی مقام والای آن حضرت در نزد رسول خدا(ص) مورد اتفاق همه مسلمانان می‌باشد.[۷]
برخی از این روایات که بر جایگاه والای آن حضرت دلالت دارد، را در ادامه نقل می‌کنیم:
- پیامبر اکرم(ص) درباره حضرت زهرا(س) میفرماید: «ان اللَّه جعل علیا و زوجته و ابنائه حجج علی خلقه؛ خداوند متعال علی، همسر و فرزندانش را حجت خود در میان مردم قرار داده است».[۸]
- همچنین این روایت از رسول خدا(ص) که فرمود: «ان الله تبارک و تعالی یغضب لغضب فاطمه، و یرضی لرضاها؛ خداوند خشم می‌گیرد برای خشم فاطمه، و نسبت به خرسندی او خرسند می‌شود».[۹][۱۰]
- امام باقر(ع) در عظمت و جلالت مادرش فاطمه(س) می‌فرمایند: «لقد کانت مفروضه الطاعه علی جمیع من خلقاللَّه من الجن و الانس و الطیر و الوحش و الانبیا و الملائکه؛ اطاعت فاطمه(س) بر تمام بندگان الهی حتی جن و انس، پرندگان و حیوانات، پیامبران و ملائکه واجب است».[۱۱]
- از امام صادق(ع) حدیثی نقل شده است که آن حضرت درباره حضرت فاطمه(س) فرمود: «لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَى خَلَقَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ لِفَاطِمَةَ مَا کانَ لَهَا کفْوٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ مِنْ آدَمَ وَ مَنْ دُونَهُ؛ اگر حضرت علی(ع) نبود که با حضرت زهرا ازدواج نماید از زمان حضرت آدم تا روز قیامت هیچ گونه کفو و همتایی برای آن حضرت پیدا نمی‌شد».[۱۲]
- امام حسن عسکری(ع) نیز در این باره میفرماید: «نحن حجه اللَّه و فاطمه حجه علینا؛ ما حجت خدا و فاطمه(س) حجت ما می‌باشد».[۱۳] حجت بودن حضرت فاطمه(س) بر امامان معصوم(ع) این است که بر فضل و برتری و کمال و شرف او اعتراف دارند و سخنان او بر آنان حجت، اطاعت او بر آنان به استثنای حضرت علی(ع) واجب است.[۱۴]
- امام زمان عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف نیز در توقیع مبارکشان می‌فرمایند: «و فی ابنه رسول اللَّه اسوه حسنه؛ و (فاطمه) دخت گرامى رسول خدا(ص) الگو و اسوه خوبى براى شما است».[۱۵]
همچنین ادله و شواهد قرآنی زیادی وجود دارد که بر مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) دلالت دارد، مانند آیه تطهیر[۱۶] که رجس (هر پلیدی) را از خاندان نبوت دور کرد و مفسران معتقدند حضرت زهرا(س) یکی از آنها می‌باشد.[۱۷] سوره کوثر و آیات زیادی مانند آیه مباهله، سوره انسان و... در شأن و مقام اهل بیت و حضرت زهرا(س) نازل شده است.[۱۸]
منابع
- ↑ صادقی ارزگانی، محمد امین (۱۳۸۶). پیامبر اعظم در نگاه عرفانی امام خمینی. تهران، نشر عروج. ص. ۴۸.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۱۷۱.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۸۵). علل الشرایع. ج. ۱. قم، كتاب فروشى داورى. ص. ۱۸۱.
- ↑ طبرى آملى، محمد بن جرير بن رستم (۱۴۱۳). دلائل الإمامة. قم، انتشارات بعثت. ص. ۷۸.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۷۱.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۳۷۸.
- ↑ رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳). دانشنامه فاطمی. ج. ۲. تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ص. ۳۴۹.
- ↑ حسکانی، عبيد الله بن عبدالله (۱۴۱۱). شواهد التنزيل. ج. ۱. تهران، وزارت ارشاد اسلامی. ص. ۷۶.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۷۶). امالی. تهران، انتشارات کتابچی. ص. ۴۶۷.
- ↑ متقی هندی، علی بن حسام‌الدین (۱۴۱۹). کنزالعمال. ج. ۱۲. بیروت، دارالکتب العلمیه. ص. ۱۱۱.
- ↑ موحد ابطحى اصفهانى، محمد باقر (۱۳۸۲). عوالم العلوم و المعارف والأحوال. ج. ۱۱. قم، مؤسسه امام مهدی(ع). ص. ۱۷۲.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۲). اصول کافی. ج. ۱. تهران، دارالکتب الاسلامیه. ص. ۴۶۱.
- ↑ بحرانی اصفهانی، عبدالله بن نورالله (۱۴۱۳). عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال. ج. ۱۱. قم، مؤسسه امام مهدی(ع). ص. ۱۰۳۰.
- ↑ انصاری زنجانی، اسماعیل. الموسوعه الکبری عن فاطمه الزهراء. ج. ۱۹. قم، نشر دلیل ما. ص. ۳۵۸.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۱). الغیبه. قم، دار المعارف الإسلامیه. ص. ۲۸۶.
- ↑ احزاب، 33. «إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا».
- ↑ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج8، ص559؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج16، ص315.
- ↑ کتاب دفع و رفع؛ ج9، ص13 ـ 16.