اطعام در عید غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}}آیا ثواب ذکر شده در اطعام روز عید غدیر مختص روز عید است یا اینکه روز قبل و بعد آن را شامل می‌شود؟{{پایان سوال}} | ||
{{پایان سوال}} | |||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
روز [[غدیر]]، که به عنوان عید [[ولایت]] شناخته می‌شود، شامل مجموعه‌ای از اعمال [[مستحب]] است که از جمله آنها روزه‌داری، زیارت حرم امام علی(ع)، اطعام مؤمنان، خواندن زیارت‌نامه‌ها و دعای ندبه، پوشیدن لباس‌های نیکو، شکرگزاری و [[صله‌رحم|صله رحم]] می‌باشد. همچنین، [[نماز جماعت|نماز]] عید غدیر با ثواب بالا و اطعام نیازمندان از جمله سفارشات مهم این روز به‌شمار می‌آید. واقعه تاریخی غدیر خم با [[بیعت]] مردم با امیرالمؤمنین(ع) و تأکید پیامبر بر ولایت ایشان سه روز به طول انجامید و به همین دلیل این ایام به عنوان ایام الولایه نامیده می‌شود. این روز، نه تنها به عنوان جشن مذهبی بلکه به عنوان نماد تأکید بر ولایت و امامت در مذهب [[تشیع]] نیز مورد توجه قرار دارد. | |||
[[ | ==اعمال روز غدیر== | ||
*[[روزه از نگاه قرآن|روزه]] گرفتن؛ بر پایه روایتی که از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در کتب اهل‌سنت نقل شده هر کس روز [[۱۸ ذی‌الحجه]] را روزه بگیرد، خداوند ثواب روزه شش ماه را برای او می‌نویسد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ بغداد|نام خانوادگی=خطیب بغدادی|ناشر=دارالکتب العلمیة|جلد=8|صفحه=284}}</ref> | |||
*گفتن عبارت «اَلحمدُ لِلهِ الّذی جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسّکینَ بِولایةِ اَمیرِالمؤمنینَ و الائمةِ علیهم السلام؛ ترجمه: سپاس خدا را که ما را از کسانی قرار داد که به ولایت [[امیرالمؤمنین|امیرالمومنین]] علی(ع) و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] تمسک می‌جویند.» در هنگام ملاقات مؤمنان. | |||
**زیارت حرم امام علی(ع) | |||
**'''اطعام مؤمنان''' | |||
**خواندن زیارت [[امین‌الله]] | |||
**خواندن دعای ندبه | |||
**خواندن زیارت غدیریه | |||
**پوشیدن لباس‌های نیکو | |||
**استعمال بوی خوش | |||
**زینت کردن | |||
**[[صله رحم]] | |||
**توسعه بر عیال (خرج کردن برای خانواده) | |||
**شاد بودن و لبخند زدن | |||
**هدیه دادن به مؤمنان | |||
**دیدار با برادران ایمانی | |||
**شکرگزاری بر نعمت بزرگ [[ولایت]] | |||
**[[آیه «ان الله و ملائکته یصلون علی النبی»|صلوات]] بسیار فرستادن | |||
**عبادت فراوان انجام دادن | |||
**[[غسل]] کردن | |||
**[[ثواب افطاری دادن در ماه رمضان|افطاری]] دادن به روزه‌داران.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مفاتیح‌الجنان|نام=شیخ عباس|نام خانوادگی=قمی|جلد=1|صفحه=ذیل اعمال روز ۱۸ ذی‌الحجه}}</ref> | |||
**خواندن [[نماز جماعت|نماز]] عید غدیر: بر پایه روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نماز دو رکعتی است که در هر رکعت سوره حمد و بعد از آن، ده مرتبه سوره اخلاص، ده مرتبه [[آیة الکرسی|آیه الکرسی]] و ده مرتبه سوره قدر خوانده می‌شود. پاداش این نماز معادل ۱۰۰ [[حج در قرآن|حج]]، ۱۰۰ [[عمره]] و برآورده‌شدن تمام حوائج دنیوی و اخروی دانسته شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الاحکام|تاریخ=1365|نام خانوادگی=طوسی|جلد=3|صفحه=143}}</ref> | |||
== منابع == | ==اطعام عید غدیر در منابع اسلامی== | ||
{{پانویس}} | طبق آنچه در منابع آمده، امامان، [[شیعیان ایرانی امام هادی(ع)|شیعیان]] را به اطعام در غدیر تشویق می‌کردند؛ چنان‌که در حدیثی به اطعام‌دهی روز غدیر در کنار روزه‌داری، عیدی دادن و صله رحم سفارش شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=العدد القویة|سال=1408|نام خانوادگی=علامه حلی|جلد=1|صفحه=169}}</ref>در روایتی از [[امام رضا(ع)]] از شیعیان خواسته شده به‌اندازه توان و امکانات خود در اطعام غدیر مشارکت کنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|سال=1411|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=2|صفحه=757}}</ref> | ||
در روایاتی نقل شده که امام رضا(ع) در شام عید غدیر، اصحاب خاص خود را برای [[ثواب افطاری دادن در ماه رمضان|افطار]] نزد خود نگه داشت و برای خانواده‌های آنها غذا به همراه هدایا فرستاد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إقبال الأعمال|سال=1409|نام خانوادگی=ابن طاووس|جلد=1|صفحه=461}}</ref> | |||
===ثواب اطعام در روز غدیر=== | |||
در روایتی که از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل شده ثواب اطعام [[مؤمن و دنیا|مؤمن]] در [[روز غدیر]] به‌اندازه ثواب اطعام همه [[پیامبران اولوالعزم|انبیا]] و صدیقین ذکر شده است؛<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إقبال الأعمال|سال=1409|نام خانوادگی=ابن طاووس|جلد=1|صفحه=465}}</ref>همچنین در خطبه‌ای از [[امام علی(ع)]] در روز غدیر که امام رضا(ع) آن را نقل کرده آمده است: هرکس در عید غدیر به مؤمنی [[افطاری در ماه رمضان|افطاری]] دهد، گویی ۱۰ فِئام را افطاری داده است. امام علی(ع)، هر فئام را معادل صدهزار [[نبی]] و صدیق و [[شهادت|شهید]] معنا کرده است. امام همچنین ایمن ماندن از [[کفر]] و فقر از جانب [[خداشناسی|خداوند]] را برای اطعام‌دهنده ضمانت کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعة|سال=1409|نام خانوادگی=شیخ حر عاملی|جلد=10|صفحه=445}}</ref> | |||
در روایات به اطعام نیازمندان،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الأنوار|سال=1403|نام خانوادگی=علامه مجلسی|جلد=94|صفحه=117}}</ref> مؤمنان،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إقبال الأعمال|سال=1409|نام خانوادگی=ابن طاووس|جلد=1|صفحه=463}}</ref> برادران دینی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إقبال الأعمال|سال=1409|نام خانوادگی=ابن طاووس|جلد=1|صفحه=475}}</ref> و نیز افطاری به روزه‌داران<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|سال=1411|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=2|صفحه=758}}</ref> در روز غدیر سفارش شده است. | |||
==ایام الولایه== | |||
در واقعه غدیر خم اتفاقات گوناگونی رقم خورده است و حتی زمان بیعت کردن مردم با امیرالمومنین(ع) سه روز به طول انجامیده است، به این سه روز بیعت ایام الولایه می‌گویند که برخی از این اتفاقات را بیان می‌کنیم. | |||
===وقایع سه روز در غدیر=== | |||
در طول سه روز توقف در غدیر، پس از ایراد خطابه چند جریان به عنوان تأکید و به نشانه اهمیت غدیر به وقوع پیوست که شرح آن چنین است: | |||
#پیامبر (صلی الله علیه و آله) در این مراسم، عمامه خود را ـ که «سحاب» نام داشت به عنوان افتخار بر سر امیرالمؤمنین (علیه السلام) قرار دادند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الغدیر|نام خانوادگی=علامه امینی|جلد=1|صفحه=291}}</ref> | |||
#حسان بن ثابت از شعرای به نام آن زمان از پیامبر (صلی الله علیه و آله) درخواست کرد تا در مورد غدیر شعری بگوید، و با اجازه حضرت اولین شعر غدیر را سرود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مسار الشیعة|جلد=1|صفحه=39}}</ref> | |||
#جبرئیل علیه السلام به صورت انسانی ظاهر شد و خطاب به مردم فرمود: «پیامبر برای علی بن ابی طالب عهد و پیمانی گرفت که جز کافر به خدا و رسولش آن را برهم نمی‌زند.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالأنوار: ج 37 ص 120 و 161|نام خانوادگی=علامه امینی|جلد=37|صفحه=120|صفحه‌ها=161}}</ref> | |||
#مردی از منافقین گفت: «خدایا اگر آنچه محمد می‌گوید از طرف توست سنگی از آسمان بر ما ببار یا عذاب دردناکی بر ما بفرست.» در همین لحظه سنگی از آسمان بر سر او فرود آمد و او را هلاک کرد، و این معجزه غدیر تأیید الهی را بر همگان روشن کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع البیان|نام خانوادگی=طبرسی|جلد=10|صفحه=352}}</ref>پ | |||
پس از سه روز مراسم پرشور غدیر پایان یافت، و آن روزها به عنوان «ایام الولایة» در صفحات تاریخ نقش بست. مردم پس از وداع با پیامبرشان و معرفت کامل به جانشینان آن حضرت تا روز قیامت، راهی شهر و دیار خود شدند. خبر واقعه غدیر در شهرها منتشر شد و به سرعت شایع گردید و خداوند بدینگونه حجتش را بر همه مردم تمام کرد. | |||
===آیا عید غدیر سه روز است؟=== | |||
ظاهراً طبق آنچه تا به حال بیان شد، که ماجرای عید بزرگ غدیر در سه روز بوده است و در کتب تاریخی اسلامی آن ایام را به ایام الولایه یاد می‌کنند، مشخص می‌شود که عید غدیر خم سه روز است، همان‌طور که از آیت الله بهجت که از مراجع و علمای بزرگ شیعه شناخته می‌شود، سؤال شد که آیا عید غدیر سه روز است؟ | |||
ایشان بیان کردند که: شاید این‌طور باشد که روز عید غدیر، سه روز را عید قرار دادند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اقبال‌الاعمال|نام خانوادگی=ابن طاووس|جلد=1|صفحه=464}}</ref> شاید در همان‌جا، در غدیر خم، هم سه روز توقف کرده بودند. بالأخره یک چیز عجیب و غریبی است که خدا می‌داند: «و لم أرَ مثل ذاک الیوم یوماً / و لم أرَ مثلَه حقاً أضیعا<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://bahjat.ir/fa/content/3341#footnote_99cbrlb:~:text=شاید%20این‌طور%20باشد، عليهم‌السلام،%20ج۲،%20ص۹۸ـ۹۹|عنوان=آیا غدیر سه روز است؟|وبگاه=http://bahjat.ir}}</ref> | |||
==منابع== | |||
{{پانویس|۲}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = حدیث | |||
| شاخه فرعی۱ = معارف حدیثی | |||
| شاخه فرعی۲ = فقه | |||
| شاخه فرعی۳ = | |||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = - | |||
| تیترها = - | |||
| ویرایش = | |||
| لینک‌دهی = شد | |||
| ناوبری = | |||
| نمایه = | |||
| تغییر مسیر = | |||
| ارجاعات = | |||
| ارزیابی کمی = | |||
| تکمیل = | |||
| اولویت = ب | |||
| کیفیت = ب | |||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۷ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۸
سؤال
آیا ثواب ذکر شده در اطعام روز عید غدیر مختص روز عید است یا اینکه روز قبل و بعد آن را شامل می‌شود؟
روز غدیر، که به عنوان عید ولایت شناخته می‌شود، شامل مجموعه‌ای از اعمال مستحب است که از جمله آنها روزه‌داری، زیارت حرم امام علی(ع)، اطعام مؤمنان، خواندن زیارت‌نامه‌ها و دعای ندبه، پوشیدن لباس‌های نیکو، شکرگزاری و صله رحم می‌باشد. همچنین، نماز عید غدیر با ثواب بالا و اطعام نیازمندان از جمله سفارشات مهم این روز به‌شمار می‌آید. واقعه تاریخی غدیر خم با بیعت مردم با امیرالمؤمنین(ع) و تأکید پیامبر بر ولایت ایشان سه روز به طول انجامید و به همین دلیل این ایام به عنوان ایام الولایه نامیده می‌شود. این روز، نه تنها به عنوان جشن مذهبی بلکه به عنوان نماد تأکید بر ولایت و امامت در مذهب تشیع نیز مورد توجه قرار دارد.
اعمال روز غدیر
- روزه گرفتن؛ بر پایه روایتی که از پیامبر(ص) در کتب اهل‌سنت نقل شده هر کس روز ۱۸ ذی‌الحجه را روزه بگیرد، خداوند ثواب روزه شش ماه را برای او می‌نویسد.[۱]
- گفتن عبارت «اَلحمدُ لِلهِ الّذی جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسّکینَ بِولایةِ اَمیرِالمؤمنینَ و الائمةِ علیهم السلام؛ ترجمه: سپاس خدا را که ما را از کسانی قرار داد که به ولایت امیرالمومنین علی(ع) و ائمه(ع) تمسک می‌جویند.» در هنگام ملاقات مؤمنان.
- زیارت حرم امام علی(ع)
- اطعام مؤمنان
- خواندن زیارت امین‌الله
- خواندن دعای ندبه
- خواندن زیارت غدیریه
- پوشیدن لباس‌های نیکو
- استعمال بوی خوش
- زینت کردن
- صله رحم
- توسعه بر عیال (خرج کردن برای خانواده)
- شاد بودن و لبخند زدن
- هدیه دادن به مؤمنان
- دیدار با برادران ایمانی
- شکرگزاری بر نعمت بزرگ ولایت
- صلوات بسیار فرستادن
- عبادت فراوان انجام دادن
- غسل کردن
- افطاری دادن به روزه‌داران.[۲]
- خواندن نماز عید غدیر: بر پایه روایتی از امام صادق(ع) نماز دو رکعتی است که در هر رکعت سوره حمد و بعد از آن، ده مرتبه سوره اخلاص، ده مرتبه آیه الکرسی و ده مرتبه سوره قدر خوانده می‌شود. پاداش این نماز معادل ۱۰۰ حج، ۱۰۰ عمره و برآورده‌شدن تمام حوائج دنیوی و اخروی دانسته شده است.[۳]
اطعام عید غدیر در منابع اسلامی
طبق آنچه در منابع آمده، امامان، شیعیان را به اطعام در غدیر تشویق می‌کردند؛ چنان‌که در حدیثی به اطعام‌دهی روز غدیر در کنار روزه‌داری، عیدی دادن و صله رحم سفارش شده است.[۴]در روایتی از امام رضا(ع) از شیعیان خواسته شده به‌اندازه توان و امکانات خود در اطعام غدیر مشارکت کنند.[۵]
در روایاتی نقل شده که امام رضا(ع) در شام عید غدیر، اصحاب خاص خود را برای افطار نزد خود نگه داشت و برای خانواده‌های آنها غذا به همراه هدایا فرستاد.[۶]
ثواب اطعام در روز غدیر
در روایتی که از امام رضا(ع) نقل شده ثواب اطعام مؤمن در روز غدیر به‌اندازه ثواب اطعام همه انبیا و صدیقین ذکر شده است؛[۷]همچنین در خطبه‌ای از امام علی(ع) در روز غدیر که امام رضا(ع) آن را نقل کرده آمده است: هرکس در عید غدیر به مؤمنی افطاری دهد، گویی ۱۰ فِئام را افطاری داده است. امام علی(ع)، هر فئام را معادل صدهزار نبی و صدیق و شهید معنا کرده است. امام همچنین ایمن ماندن از کفر و فقر از جانب خداوند را برای اطعام‌دهنده ضمانت کرده است.[۸]
در روایات به اطعام نیازمندان،[۹] مؤمنان،[۱۰] برادران دینی[۱۱] و نیز افطاری به روزه‌داران[۱۲] در روز غدیر سفارش شده است.
ایام الولایه
در واقعه غدیر خم اتفاقات گوناگونی رقم خورده است و حتی زمان بیعت کردن مردم با امیرالمومنین(ع) سه روز به طول انجامیده است، به این سه روز بیعت ایام الولایه می‌گویند که برخی از این اتفاقات را بیان می‌کنیم.
وقایع سه روز در غدیر
در طول سه روز توقف در غدیر، پس از ایراد خطابه چند جریان به عنوان تأکید و به نشانه اهمیت غدیر به وقوع پیوست که شرح آن چنین است:
- پیامبر (صلی الله علیه و آله) در این مراسم، عمامه خود را ـ که «سحاب» نام داشت به عنوان افتخار بر سر امیرالمؤمنین (علیه السلام) قرار دادند.[۱۳]
- حسان بن ثابت از شعرای به نام آن زمان از پیامبر (صلی الله علیه و آله) درخواست کرد تا در مورد غدیر شعری بگوید، و با اجازه حضرت اولین شعر غدیر را سرود.[۱۴]
- جبرئیل علیه السلام به صورت انسانی ظاهر شد و خطاب به مردم فرمود: «پیامبر برای علی بن ابی طالب عهد و پیمانی گرفت که جز کافر به خدا و رسولش آن را برهم نمی‌زند.»[۱۵]
- مردی از منافقین گفت: «خدایا اگر آنچه محمد می‌گوید از طرف توست سنگی از آسمان بر ما ببار یا عذاب دردناکی بر ما بفرست.» در همین لحظه سنگی از آسمان بر سر او فرود آمد و او را هلاک کرد، و این معجزه غدیر تأیید الهی را بر همگان روشن کرد.[۱۶]پ
پس از سه روز مراسم پرشور غدیر پایان یافت، و آن روزها به عنوان «ایام الولایة» در صفحات تاریخ نقش بست. مردم پس از وداع با پیامبرشان و معرفت کامل به جانشینان آن حضرت تا روز قیامت، راهی شهر و دیار خود شدند. خبر واقعه غدیر در شهرها منتشر شد و به سرعت شایع گردید و خداوند بدینگونه حجتش را بر همه مردم تمام کرد.
آیا عید غدیر سه روز است؟
ظاهراً طبق آنچه تا به حال بیان شد، که ماجرای عید بزرگ غدیر در سه روز بوده است و در کتب تاریخی اسلامی آن ایام را به ایام الولایه یاد می‌کنند، مشخص می‌شود که عید غدیر خم سه روز است، همان‌طور که از آیت الله بهجت که از مراجع و علمای بزرگ شیعه شناخته می‌شود، سؤال شد که آیا عید غدیر سه روز است؟
ایشان بیان کردند که: شاید این‌طور باشد که روز عید غدیر، سه روز را عید قرار دادند.[۱۷] شاید در همان‌جا، در غدیر خم، هم سه روز توقف کرده بودند. بالأخره یک چیز عجیب و غریبی است که خدا می‌داند: «و لم أرَ مثل ذاک الیوم یوماً / و لم أرَ مثلَه حقاً أضیعا[۱۸]
منابع
- ↑ خطیب بغدادی. تاریخ بغداد. ج. ۸. دارالکتب العلمیة. ص. ۲۸۴.
- ↑ قمی، شیخ عباس. مفاتیح‌الجنان. ج. ۱. ص. ذیل اعمال روز ۱۸ ذی‌الحجه.
- ↑ طوسی (۱۳۶۵). تهذیب الاحکام. ج. ۳. ص. ۱۴۳.
- ↑ علامه حلی (۱۴۰۸). العدد القویة. ج. ۱. ص. ۱۶۹.
- ↑ شیخ طوسی (۱۴۱۱). مصباح المتهجد. ج. ۲. ص. ۷۵۷.
- ↑ ابن طاووس (۱۴۰۹). إقبال الأعمال. ج. ۱. ص. ۴۶۱.
- ↑ ابن طاووس (۱۴۰۹). إقبال الأعمال. ج. ۱. ص. ۴۶۵.
- ↑ شیخ حر عاملی (۱۴۰۹). وسائل الشیعة. ج. ۱۰. ص. ۴۴۵.
- ↑ علامه مجلسی (۱۴۰۳). بحار الأنوار. ج. ۹۴. ص. ۱۱۷.
- ↑ ابن طاووس (۱۴۰۹). إقبال الأعمال. ج. ۱. ص. ۴۶۳.
- ↑ ابن طاووس (۱۴۰۹). إقبال الأعمال. ج. ۱. ص. ۴۷۵.
- ↑ شیخ طوسی (۱۴۱۱). مصباح المتهجد. ج. ۲. ص. ۷۵۸.
- ↑ علامه امینی. الغدیر. ج. ۱. ص. ۲۹۱.
- ↑ مسار الشیعة. ج. ۱. ص. ۳۹.
- ↑ علامه امینی. بحارالأنوار: ج 37 ص 120 و 161. ج. ۳۷. ص. ۱۲۰.
- ↑ طبرسی. مجمع البیان. ج. ۱۰. ص. ۳۵۲.
- ↑ ابن طاووس. اقبال‌الاعمال. ج. ۱. ص. ۴۶۴.
- ↑ عليهم‌السلام،%20ج۲،%20ص۹۸ـ۹۹ «آیا غدیر سه روز است؟» مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). http://bahjat.ir. پیوند خارجی در|وبگاه=وجود دارد (کمک)