حدیث «ذکر علی عباده»: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:)
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{نیازمند گسترش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
|شاخه فرعی۲ = فضائل امام علی(ع)
|شاخه فرعی۳ =
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
منظور از روایت «ذکرُ علیٍ عبادَه» آیا صرف ذکر اسم آن حضرت عبادت است یا الگو قرار دادن و ذکر مناقب و فضیلت‌ها و کرامات ایشان عبادت است؟
طبق روایت «ذکرُ علیٍ عبادَه» ذکر نام امام علی(ع) عبادت است؟ یا منظور الگو قرار دادن و ذکر فضایل ایشان است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
روایت ذکر علی عباده از احادیث متفق [[شیعه]] و [[اهل سنت]] است و در کتب اهل سنت نیز این روایت نقل شده است. برای عبارت «ذکر علی»، مصادیق متعددی می‌توان نام برد، از جمله این مصادیق سرمشق قرار دادن [[امیر مؤمنان]] در رفتار و گفتار است، مصداق دیگر این یاد کردن، معرفی و ذکر فضایل و مناقب [[امام علی(ع)]] است به انحاء گوناگون است. نکته دیگر این است که یاد امام علی چون بعد از [[رسول اکرم(ص)]] کامل‌ترین انسان و مظهر حق است، ذکر نام او و یاد او، یاد کردن حق و بزرگداشت کمالات و صفات نیکو می‌باشد.
{{جعبه اطلاعات حدیث
| عنوان =
| تصویر =ذکر علی عباده.jpg
| توضیح تصویر = <small>قطعه خوشنویسی از حدیث ذکر علی عباده، اثر مسعود محسنی‌فر</small>
| اندازه تصویر =
| نام‌های دیگر =
| موضوع  = [[امام علی(ع)]]
| به نقل از  = [[پیامبر(ص)]]
| روایات مشابه =
| راوی اصلی =
| دیگر راویان =
| اعتبار سند =
| منابع شیعه =
| منابع سنی =
| توضیحات =
}}
'''ذِکْرُ عَلیٍ عِبادَة''' روایتی در منابع حدیثی شیعه و اهل‌ست که «سرمشق قرار دادن امام علی(ع) در رفتار و گفتار» و «معرفی و ذکر فضایل [[امام علی(ع)]]» از معانی این روایت دانسته شده است. همچنین گفته شده بعد از [[پیامبر(ص)]]، امام علی(ع) کامل‌ترین انسان و مظهر حق است، به همین جهت، نام او و یاد او، یاد کردن حق و بزرگداشت کمالات و صفات نیکو است.


== نقل روایت در منابع اهل سنت ==
== روایت در منابع شیعه ==
قبل از هر مطلبی لازم است اشاره شود که حدیث مورد سؤال در کتاب ارزشمند (فضایل الخمسه من الصحّاح الستّه) از چندین منبع مهم اهل سنّت با سندهای متعددی از پیامبر اکرم(ص) نقل شده از جمله آورده است که [[عایشه]] از حضرت نقل کرده که فرمود: «خیر اخوتی علیٌّ و ذکر علیٍّ عباده»<ref>الحسنی الفیروز آبادی، السید مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح السته، ج۲، ص۱۴۵، نشر مجمع جهانی اهل بیت، چ اول، سال ۱۴۲۲ ق.</ref> یعنی بهترین برادران من علی(ع) است و یاد علی عبادت است.
شیخ مفید در کتاب اختصاص حدیثی از پیامبر نقل کرده که ذکر پیامبر، ذکر امام علی و دیگر ائمه را عبادت دانسته است.<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ص۲۲۴.</ref>


== منظور از ذکر علی عبادة ==
ابن‌شهر آشوب در مناقب آل ابی‌طالب نیز این روایت را نقل کرده است.<ref>این‌شهر آشوب، مناقب آل أبی‌طالب، ج۳، ص۲۰۲.</ref> کتاب‌های دیگر شیعی نیز این روایت را نقل کرده‌اند.<ref>علامه حلی، كشف اليقين في فضائل أمير المؤمنين عليه السلام‏، ص۴۴۹؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج۹۱، ص۶۹.
همان‌طور که در سؤال آمده است، جلوه‌ها، مظاهر و مصادیق متعددی می‌توان برای یاد امام علی یافت.


مثلاً کسی که به گونه‌ای به یاد علی(ع) باشد که کارهای او را سرمشق خود قرار داده و بکوشد تا حد امکان همانند او عمل کند، این نیز می‌تواند جلوه‌ای از پیام آن [[حدیث]] شریف باشد، چنان‌که در [[نهج البلاغه]] فرمود: «آگاه باشید، برای هر پیروی ـ امامی ـ است که باید از او تبعیت و پیروی کند، بدانید شما توانایی ندارید که کاملاً همانند من عمل کنید، لکن با اتصاف به تقوا و کوشش و پاکدامنی و درستکاری مرا یاری کنید.»<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۵.</ref> بنابراین یکی از بارزترین جلوه‌های یاد علی(ع) تلاش در جهت پیروی از او در گفتار و کردار است.
</ref>


و هم چنین ذکر مناقب و بیان فضایل و کمالات وجودی آن حضرت به هر نحوی که باشد، در جهت معرفی آن حضرت و بیان کلمات او و امثال آن می‌تواند از مصادیق یاد علی(ع) و عمل به پیام آن حدیث شریف باشد.
==روایت در منابع اهل سنت==
حدیث ذکر علی عباده مورد سؤال در کتاب ارزشمند (فضائل الخمسه من الصّحاح الستّه) از چندین منبع مهم اهل سنّت با سندهای متعددی از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است از جمله این که [[عایشه]] از حضرت نقل کرده که فرمود: «خیر اخوتی علیٌّ و ذکر علیٍّ عباده»<ref>الحسنی الفیروز آبادی، السید مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح السته، ج۲، ص۱۴۵، نشر مجمع جهانی اهل بیت، چ اول، سال ۱۴۲۲ ق.</ref> یعنی بهترین برادران من علی(ع) است و یاد علی عبادت است.


نکته دیگر آن است که چون علی(ع) بعد از پیامبر اکرم(ص) کامل‌ترین انسان و مظهر حق و دارای کمالات برتر انسانی و الهی است، لذا یاد و ذکر او ثواب و پاداش ارزشمندی اخروی داشته و در واقع یاد او، یاد حق و ذکر کمالات برای الگوگیری و سرمشق زندگی قرار دادن است، لذا در حدیث شریف از ذکر علی(ع) به عبادت تعبیر شده است.
==منظور از یاد کردن علی(ع)==
عالمان، جلوه‌ها و مصادیق متعددی برای یاد امام علی(ع) ذکر کرده‌اند. اینان معتقدند کسی که به یاد علی(ع) باشد؛ کارهای او را سرمشق قرار داده و بکوشد تا حد امکان همانند او عمل کند، این عمل جلوه‌ای از ذکر علی(ع) است. علی(ع)‌ به پیروانشان فرموده‌اند که برای هر پیرو، امامی وجود دارد که باید از او تبعیت و پیروی کند. امام همچنین اذعان می‌دارد که پیروانش توانایی ندارند کاملا همانند وی عمل کنند، لکن توصیه می‌کند با به‌دست آوردن تقوا، پاکدامنی و درستکاری، وی را یاری کنند.<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۵.</ref>


بنابر این هر گونه ذکر و یاد از علی، چه در گفتار، کردار، معرفی ایشان از مصادیق عبادت شمرده می‌شود.
ذکر مناقب، بیان فضایل و کمالات وجودی آن حضرت، به هر نحوی که باشد، در جهت معرفی آن حضرت و بیان کلمات او و مانند آن، می‌تواند از مصادیق یاد علی(ع) باشد.
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
نکته دیگری که به آن توجه داده‌اند، آن است که علی(ع) بعد از پیامبر اسلام(ص)، کامل‌ترین انسان، مظهر حق و دارای کمالات برتر انسانی و الهی است و مقصود از ذکر علی، یاد حق و ذکر کمالات برای الگوگیری و سرمشق زندگی قرار دادن، است.{{پایان پاسخ}}
 
==منابع==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
| شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
| شاخه فرعی۲ = فضائل امام علی(ع)
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
خط ۳۶: خط ۵۵:
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =
| ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده = 
| ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت = ج
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ب
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
<references />
[[رده:امام علی(ع)]]
[[رده:مقاله‌های پیشنهادی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۴


سؤال

طبق روایت «ذکرُ علیٍ عبادَه» ذکر نام امام علی(ع) عبادت است؟ یا منظور الگو قرار دادن و ذکر فضایل ایشان است؟

حدیث «ذکر علی عباده»
ذکر علی عباده.jpg
قطعه خوشنویسی از حدیث ذکر علی عباده، اثر مسعود محسنی‌فر
اطلاعات حدیث
موضوعامام علی(ع)
به نقل ازپیامبر(ص)

ذِکْرُ عَلیٍ عِبادَة روایتی در منابع حدیثی شیعه و اهل‌ست که «سرمشق قرار دادن امام علی(ع) در رفتار و گفتار» و «معرفی و ذکر فضایل امام علی(ع)» از معانی این روایت دانسته شده است. همچنین گفته شده بعد از پیامبر(ص)، امام علی(ع) کامل‌ترین انسان و مظهر حق است، به همین جهت، نام او و یاد او، یاد کردن حق و بزرگداشت کمالات و صفات نیکو است.

روایت در منابع شیعه

شیخ مفید در کتاب اختصاص حدیثی از پیامبر نقل کرده که ذکر پیامبر، ذکر امام علی و دیگر ائمه را عبادت دانسته است.[۱]

ابن‌شهر آشوب در مناقب آل ابی‌طالب نیز این روایت را نقل کرده است.[۲] کتاب‌های دیگر شیعی نیز این روایت را نقل کرده‌اند.[۳]

روایت در منابع اهل سنت

حدیث ذکر علی عباده مورد سؤال در کتاب ارزشمند (فضائل الخمسه من الصّحاح الستّه) از چندین منبع مهم اهل سنّت با سندهای متعددی از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است از جمله این که عایشه از حضرت نقل کرده که فرمود: «خیر اخوتی علیٌّ و ذکر علیٍّ عباده»[۴] یعنی بهترین برادران من علی(ع) است و یاد علی عبادت است.

منظور از یاد کردن علی(ع)

عالمان، جلوه‌ها و مصادیق متعددی برای یاد امام علی(ع) ذکر کرده‌اند. اینان معتقدند کسی که به یاد علی(ع) باشد؛ کارهای او را سرمشق قرار داده و بکوشد تا حد امکان همانند او عمل کند، این عمل جلوه‌ای از ذکر علی(ع) است. علی(ع)‌ به پیروانشان فرموده‌اند که برای هر پیرو، امامی وجود دارد که باید از او تبعیت و پیروی کند. امام همچنین اذعان می‌دارد که پیروانش توانایی ندارند کاملا همانند وی عمل کنند، لکن توصیه می‌کند با به‌دست آوردن تقوا، پاکدامنی و درستکاری، وی را یاری کنند.[۵]

ذکر مناقب، بیان فضایل و کمالات وجودی آن حضرت، به هر نحوی که باشد، در جهت معرفی آن حضرت و بیان کلمات او و مانند آن، می‌تواند از مصادیق یاد علی(ع) باشد.

نکته دیگری که به آن توجه داده‌اند، آن است که علی(ع) بعد از پیامبر اسلام(ص)، کامل‌ترین انسان، مظهر حق و دارای کمالات برتر انسانی و الهی است و مقصود از ذکر علی، یاد حق و ذکر کمالات برای الگوگیری و سرمشق زندگی قرار دادن، است.


منابع

  1. شیخ مفید، الإختصاص، ص۲۲۴.
  2. این‌شهر آشوب، مناقب آل أبی‌طالب، ج۳، ص۲۰۲.
  3. علامه حلی، كشف اليقين في فضائل أمير المؤمنين عليه السلام‏، ص۴۴۹؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج۹۱، ص۶۹.
  4. الحسنی الفیروز آبادی، السید مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح السته، ج۲، ص۱۴۵، نشر مجمع جهانی اهل بیت، چ اول، سال ۱۴۲۲ ق.
  5. نهج البلاغه، نامه ۴۵.