بشارت به بعثت پیامبر(ص) در انجیل

سؤال

آیا در انجیل اشاره ای به دین اسلام و حضرت محمد(ص) شده است؟

بشارت به بعثت پیامبر اکرم(ص) در انجیل در گفتگویی میان یکی از پادشاهان و حضرت عیسی(ع) در مورد مسیا اشاره شده است. وقتی که از ایشان سؤال شد و ایشان ظهور مسیا بعد از خود را وعده داده است که هر دروغی را به من از میان خواهد برد و بعد از او پیامبری نخواهد آمد. عبارت دیگری که در انجیل یوحنا آمده است، فارقلیط است. در مورد فارقلیط در انجیل اینطور آمده است که او بعد از حضرت عیسی خواهد آمد و او را تصدیق می‌کند. فارقلیط معرب پاراکلیتوس و به معنای بسیار ستوده است که در عربی همان معنای احمد و محمد می‌شود.

بعد از ظهور اسلام عده‌ای از مفسرین مسیحی، فارقلیط را از ریشه پارکليطوس به معنای تسلی دهنده معنا کرده و بر روح القدس تطبیق کردند. دلایلی مانند اتفاق مسیحیت تا قبل از اسلام بر تطبیق فارقلیط بر پیامبر موعود، تعارض تطبیق بر روح القدس با آیاتی که در انجیل در مورد فارقلیط آمده است، از جمله دلایل رد این تفسیر است.

بشارت عیسی(ع) از زبان قرآن

بشارت‌هایی از جانب حضرت مسیح(ع) در مورد حضرت محمد(ص) و اسلام ذکر شده است که در انجیل‌های موجود نیز برخی از این بشارت‌ها آورده شده است. خداوند در قرآن این موضوع را به پیامبر اکرم متذکر می‌شود: ﴿وَإِذْ قَالَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ؛ و بیاد آر که عیسی بن مریم فرمود ای بنی اسرائیل همانا من فرستاده خدا بسوی شمایم و حقانیت کتاب تورات که مقابل من است را تصدیق می‌کنم و نیز شما را مژده می‌دهم که بعد از من رسول بزرگواری که نامش احمد است، بیاید.﴾(صف:۶)

مذاکره رئیس کاهنان با حضرت مسیح

در انجیل برنابا آمده است: «رئیس کاهنان و والی رومان و هیرودس پادشاه، نزد عیسی(ع) آمدند و بعد از گفتگوهای متعدد و مختلف، کاهن اعظم در مورد مسیا، پیامبر موعود در تورات از عیسی(ع) سؤالاتی کرد و گفت: در کتاب موسی نوشته شده که زود باشد که خدای ما، برای ما مسیا را می‌فرستد تا خبر دهد ما را به آنچه خدا می‌خواهد و رحمت خدا را برای جهان خواهد آورد، از این رو امیدوارم از تو که راستی را بفرمائی! آیا تو مسیا فرستاده خدا هستی که منتظر اوئیم. عیسی در جواب فرمود: حقا که خدا این چنین وعده داده ولیکن من او نیستم، زیرا که او پیش از من آفریده شده و بعد از من خواهد آمد….

در آیات بعد تا انتهای فصل نود و شش حضرت عیسی از اینکه بعد از او، وی را خدا و پسر خدا خواهند خواند، غمگین می‌شود و کاهن و والی رومان و هیرودس پادشاه، سعی بر تسلی دادن عیسی(ع) می‌کنند که ایشان در جواب می‌فرمایند:

و لیکن تسلی من همان درآمدن پیامبری است که هر اعتقاد دروغ را درباره من از میان خواهد برد و آئین او امتداد خواهد یافت و همه جهان را فرا خواهد گرفت، زیرا که خدا به پدر ما ابراهیم چنین وعده داده. همانا آنچه مرا تسلی می‌دهد، آنست که آئین او را هیچ نهایتی نیست، زیرا خدا او را درست نگهداری خواهد فرمود.» کاهن گفت آیا بعد از او پیغمبران خواهند آمد. عیسی(ع) در جواب فرمود «بعد از او پیغمبران راستگوی نخواهند آمد.»

آن وقت کاهن پرسید: به چه نامیده می‌شود مسیا و کدام است آن علامتی که آمدن او را اعلام می‌نماید و حضرت در جواب فرمود: «همانا نام مبارک او محمد است. آن وقت جمهور مردم صدای خود را بلند کرده گفتند: ای خدا بفرست برای ما پیغمبر خود را ای محمد بیا زود برای خلاص جهان.

فارقلیط، پیامبر موعود

در انجیل یوحنا درباره فارقلیط (Paraclete) که پیامبر موعود بعد از حضرت عیسی(ع) است، آیاتی آمده است. فارقلیط معرب کلمه پاریکلتوس به معنی بسیار ستوده است که معنای آن در عربی همان معنای احمد است. عبارت‌های مختلفی در مورد فارقلیط آمده است:

• «من از پدر خواهم خواست و او پارقلیطای دیگری به شما خواهد داد که تا ابد با شما باشد.»
• «چون بیاید آن فارقلیط که من سوی شما خواهم فرستاد از جانب پدر، روح راستی که از جانب پدر می‌آید او درباره من شهادت خواهد داد.»
• «لیکن من راست می‌گویم به شما، که شما را مفید است که اگر من نروم، فارقلیط بسوی شما نخواهد آمد، اما اگر بروم او را نزد شما خواهم فرستاد. … و چون او بیاید شما را به تمام راستی، ارشاد خواهد نمود، زیرا که او از پیش خود چیزی نخواهد گفت و هرچه خواهید شنید، خواهد گفت و شما را به آینده خبر خواهد داد؛ و او مرا جلال خواهد داد. هر آنچه پدر دارد از آنِ من است از همین سبب گفتم که آنچه از من است خواهد یافت و شما را خبر خواهد داد.»

قبل از اسلام در این که فارقلیط پیامبر موعود انجیل است، هیچ اختلافی بین علمای مسیح و مفسرین انجیل وجود نداشته است، حتی افرادی از مسیحیان خود را موعود انجیل خواندند و به این لفظ تمسک جستند.

فارقلیط روح القدس نیست

علماء مسیحی بعد از ظهور اسلام، وقتی به این آیات رسیدند، فارقلیط را از ریشه پارکليطوس به معنای تسلی دهنده دانسته و آن را بر روح القدس اطلاق کردند. لکن می‌توان به ادله متعددی ثابت کرد که فارقلیط روح القدس نیست:

• پيش از اسلام در ميان علما و مفسران انجيل مسلم بود که «فارقليط» همان پيامبر موعود است، حتي گروهي از اين مطلب سوء استفاده نموده خود را فارقليط موعود معرفي نموده‌اند. مثلا «منتس» که مردي رياضت کش بود و در قرن دوم ميلادي مي‌زيست، در سال ۱۸۷ ميلادي در آسياي صغير مدعي رسالت گرديد و گفت: من همان فارقليط هستم که عيسي از آمدن او خبر داده است.
• بنابر آیه، آمدن فارقلیط مشروط به رفتن حضرت عیسی(ع) بوده است در حالیکه آمدن روح القدس مشروط به چنین شرطی نبوده است، زیرا روح القدس بارها قبل از آن به حضور حضرت مسیح رسیده و پیام الهی آورده است.
• وی درباره مسیح شهادت داده او را تصدیق خواهد کرد. همچنین او آئین مسیح را تکمیل و ناگفته‌های او را بیان خواهد نمود و آن حضرت را جلال و شکوه خواهد بخشید. این موارد از ویژگی‌های انبیاء است، نه از ویژگی روح القدس که از ملائکه است.

نام پیامبر(ص) و ائمه در زبان ادریس

کتابی از حضرت ادریس(ع) در لندن سال ۱۸۹۵ به لغت سریانی به چاپ رسیده که اکنون نیز موجود و مورد قبول کلیساهای معتبر جهان است. در صفحات ۵۱۴ و ۵۱۵ آمده است:

در حضور حضرت ادریس(ع) بین شاگردان حضرت ادریس بحث شد که افضل مخلوقات الهی چه کسانی هستند. برخی گفتند آدم. برخی گفتند: ملائکه. گروهی هم گفتند: جبرئیل (روح القدس) بحث به درازا و جدل کشید. حضرت ادریس(ع) فرمود: «وقتی خدا مرا آفرید و از روح خود در من دمید و من درست نشستم، عرش اعظم الهی را دیدم و پنج شبح نورانی را نگریستم که در عرش هویدا است در نهایت عظمت و جلال، جمال و کمال و حسن و ضیاء و بهاء و نورشان مرا غرق در حیرت کرد. عرض کردم خدایا این انوار با عظمت و جَلال کیانند، خطاب رسید اینها اشرف مخلوقات من و واسطه بین من و سایر آفریدگانند، اگر اینها نبودند، من ترا نمی‌آفریدم و نه آسمان و زمین نه بهشت و جهنم نه کتاب نه آفتاب و ماه، عرض کردم نام اینها چیست؟ خطاب رسید: بساق عرض بنگر. نگریستم دیدم این پنج نام مبارک نوشته شده: فارقلیط (محمد) ایلیا (علی) طیطه (فاطمه) شبر (حسن) شبیر (حسین) و نیز نوشته بود: ای مخلوقات من مرا پرستش کنید که نیست خدایی غیر از من.