ازدواج دختر امام علی(ع) با خلیفه دوم: تفاوت میان نسخه‌ها

(ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:)
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
|شاخه فرعی۲ = امام علی(ع) و خلفا
|شاخه فرعی۳ =
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا حضرت علی(ع) دختر خود را به ازدواج خلیفه دوم درآورد؟
چرا حضرت علی(ع) دختر خود را به ازدواج خلیفه دوم درآورد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
در مورد ازدواج [[ام کلثوم دختر امام علی(ع)]] با [[خلیفه دوم]]، چند نظر بین علمای [[شیعه]] وجود دارد. عده ای تحقق این [[ازدواج]] را از اساس منکر شده و سند این واقعه را ضعیف شمرده‌اند. عده دیگری ام کلثوم را [[ربیبه]] امام علی و دختر [[اسماء بنت عمیس]] از [[ابوبکر]] می‌دانند، که پس از مرگ ابوبکر با ازدواج اسماء با [[امام علی(ع)]] به خانه امام علی آمد. بر اساس روایاتی که در [[کتاب کافی]] در این زمینه نقل شده است، برخی از علما قبول این ازدواج توسط امام علی را از سر اجبار و مصلحت دانسته‌اند.
{{درگاه|غدیر}}
 
در مورد ازدواج [[ام کلثوم دختر امام علی(ع)|ام‌کلثوم دختر امام علی(ع)]] با [[خلیفه دوم]]، بین علمای [[شیعه]] اختلاف است. عده‌ای تحقق این [[ازدواج]] را از اساس دروغ دانسته و سند این واقعه را ضعیف شمرده‌اند. تعدادی از علماء براساس روایاتی که در [[اعتبار کتاب کافی|کتاب کافی]] نقل شده، قبول این ازدواج توسط [[امام علی(ع)]] را از سر اجبار و مصلحت دانسته‌اند. عده دیگری ام‌کلثوم را [[ربیبه]] امام علی(ع) و دختر [[اسماء بنت عمیس]] از [[ابوبکر]] می‌دانند.
== عدم تحقق ازدواج دختر امام علی با خلیفه دوم ==
در مورد ازدواج ام کلثوم، دختر امام علی با خلیفه دوم، برخی از علمای شیعه مانند [[شیخ مفید]] وقوع این ازدواج را از اساس منکر شده و این مطلب را بی‌اعتبار دانسته‌اند.<ref>حسینی، سید جواد، در پاسخ به افسانه شهادت، ص۱۷۳.</ref>
 
مرحوم میرحامد حسین صاحب کتاب «عبقات الانوار» در نفی این ازدواج کتابی به نام «افحام الاعداء والخصوم فی نفی تزویج سیدتنا ام کلثوم» نگاشته است و همچنین مرحوم بلاغی صاحب کتاب آلاء الرحمن نیز رساله مفصلی در نفی این ازدواج دارد.<ref>حسینی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، بی تا بی نا، ج۲، ص۵۷–۶۰.</ref>


== ام کلثوم دختر اسماء بنت عمیس ==
== دروغ بودن ازدواج دختر امام علی با خلیفه دوم ==
براساس تحقیقی که [[آیت الله مرعشی]] انجام داده است، شخص موسوم به ام کلثوم که با [[عمر بن خطاب]] ازدواج کرده است و از او صاحب فرزند شده است، غیر از ام کلثوم معروفی است که دختر علی(ع) و [[فاطمه زهرا(س)]] می‌باشد، بلکه این شخص ربیبه (دختر همسر) حضرت علی(ع) و دختر اسماء بنت عمیس از ابوبکر بوده است. آیت الله مرعشی در نامه مورخه ربیع الاول ۱۴۰۷ می‌نویسد: «ام کلثوم که با عمر ازدواج کرد ربیبه علی، دختر اسماء بنت عمیس و از ابوبکر بود، او کودک بود و پس از مرگ ابوبکر با ازدواج اسماء با علی(ع)، به خانه علی(ع) آمد و بزرگ شد و با عمر ازدواج کرد. او را همه جا ام کلثوم بنت علی(ع) می‌گفتند که با پسرش زید بن عمر در زمان [[امام حسن مجتبی(ع)]] فوت کردند، و امام مجتبی(ع) بر او و پسرش نماز میت خواند.
برخی از علمای شیعه مانند [[شیخ مفید]] ازدواج ام‌کلثوم، دختر امام علی(ع) با خلیفه دوم، را منکر شده و این مطلب را بی‌اعتبار دانسته‌اند.<ref>حسینی، سید جواد، در پاسخ به افسانه شهادت، ص۱۷۳.</ref>


اما ام کلثوم دختر فاطمه(س) در [[کربلا]] با خواهرش بود و در شب یازدهم تا صبح مواظب اطفال [[امام حسین(ع)]] بود که این خود دلیل دیگری بر نفی ازدواج او با عمر است زیرا اگر زن عمر بوده و فرزندی داشت در جریان کربلا منعکس می‌شد و در اسارت [[کوفه]] و [[شام]] مطرح می‌گشت و اصولاً برای او حرمتی قایل می‌شدند.
میرحامد حسین صاحب کتاب «عبقات الانوار» در نفی این ازدواج کتابی به نام «افحام الاعداء والخصوم فی نفی تزویج سیدتنا ام کلثوم» نگاشته است و همچنین مرحوم بلاغی صاحب کتاب آلاء الرحمن نیز رساله مفصلی در نفی این ازدواج دارد.<ref>حسینی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، بی تا بی نا، ج۲، ص۵۷–۶۰.</ref>


== اجبار بر قبول ازدواج توسط امام علی ==
== اجبار امام علی(ع) بر قبول ازدواج ==
عده ای از علما بر اساس روایاتی که در کتاب کافی آمده است، ازدواج دختر امام علی، با عمر را از سر اجبار و از نارضایتی عنوان کرده‌اند.
عده‌ای از علما براساس روایاتی که در [[اعتبار کتاب کافی|کتاب کافی]] آمده است، ازدواج دختر امام علی(ع)، با عمر را از سر اجبار و با نارضایتی عنوان کرده‌اند.


در کتاب کافی درباره تزویج ام کلثوم چهار حدیث وارد شده در یکی از آن احادیث از حضرت امام جعفر صادق چنین آمده است: وقتی که عمر بن خطاب به خواستگاری ام کلثوم رفت، حضرت علی(ع) به او گفت: ام کلثوم کوچک است عمر بن خطاب برگشت [[عباس بن عبدالمطلب]] را دید و گفت آیا من عیبی دارم؛ عباس گفت: چه عیبی؟ عمر بن خطاب گفت: برای خواستگاری نزد برادر زاده ات علی رفتم و او جواب رد داد، به خدا سوگند [[چاه زمزم]] را پر می‌کنم همه احتراماتتان را نابود می‌کنم و دو شاهد اقامه می‌کنم که علی دزدی کرده و دستش را می‌برم، عباس نزد علی آمد و ملاقات با عمر را به اطلاع آن حضرت رساند و از او درخواست کرد که امر ازدواج ام کلثوم را به من بسپار و حضرت علی(ع) هم چنین کرد و عباس هم ام کلثوم را به همسری عمر درآورد.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.</ref>
در کتاب کافی درباره ازدواج ام‌کلثوم چهار حدیث وارد شده در یکی از آن احادیث از امام صادق(ع) چنین آمده است: وقتی که عمر بن خطاب به خواستگاری ام‌کلثوم رفت، علی(ع) به او گفت: ام کلثوم کوچک است. عمر بن خطاب برگشت [[عباس بن عبدالمطلب]] را دید و گفت آیا من عیبی دارم. عباس گفت: چه عیبی؟ عمر بن خطاب گفت: برای خواستگاری نزد برادر زاده‌ات علی رفتم و او جواب رد داد، به خدا سوگند [[چاه زمزم]] را پر می‌کنم همه احتراماتتان را نابود می‌کنم و دو شاهد اقامه می‌کنم که علی دزدی کرده و دستش را می‌برم، عباس نزد علی آمد و ملاقات با عمر را به اطلاع آن حضرت رساند و از او درخواست کرد که امر ازدواج ام‌کلثوم را به من بسپار و حضرت علی(ع) هم چنین کرد و عباس هم ام‌کلثوم را به همسری عمر درآورد.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.</ref>


زراره از حضرت [[امام صادق(ع)]] درباره تزویج ام کلثوم به عمر پرسید حضرت امام صادق(ع) فرمود: ناموسی بود که از ما غصب کردند.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.</ref>
زراره از [[امام صادق(ع)]] درباره تزویج ام کلثوم به عمر پرسید حضرت امام صادق(ع) فرمود: ناموسی بود که از ما غصب کردند.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.</ref>


از این روایات چند نکته استفاده می‌شود که:
== ام‌کلثوم دختر اسماء بنت عمیس ==
براساس تحقیقی که [[آیت الله مرعشی]] انجام داده است، ام‌کلثومی که با [[عمر بن خطاب]] ازدواج کرده و از او صاحب فرزند شده غیر از ام‌کلثوم فرزند علی(ع) و [[فاطمه(س)]] است. این شخص ربیبه (دختر همسر) حضرت علی(ع) و دختر اسماء بنت عمیس از ابوبکر بوده است. آیت الله مرعشی در نامه مورخه ربیع الاول ۱۴۰۷ می‌نویسد: «ام‌کلثوم که با عمر ازدواج کرد ربیبه علی، دختر اسماء بنت عمیس و از ابوبکر بود، او کودک بود و پس از مرگ ابوبکر با ازدواج اسماء با علی(ع)، به خانه علی(ع) آمد و بزرگ شد و با عمر ازدواج کرد. او را همه جا ام کلثوم بنت علی(ع) می‌گفتند که با پسرش زید بن عمر در زمان [[امام حسن مجتبی(ع)]] فوت کردند، و امام مجتبی(ع) بر او و پسرش [[نماز میت]] خواند.


# حضرت علی خواستگاری عمر را رد کرد.
اما ام‌کلثوم دختر فاطمه(س) در [[کربلا]] بود و در شب یازدهم تا صبح مراقب فرزندان [[امام حسین(ع)]] بود که این خود دلیل دیگری بر نفی ازدواج او با عمر است زیرا اگر زن عمر بوده و فرزندی داشت در جریان کربلا منعکس می‌شد و در اسارت [[کوفه]] و [[شام]] مطرح می‌گشت و اصولاً برای او حرمتی قائل می‌شدند.
# عمر، حضرت علی را تهدید نمود.
# حضرت علی در اثر آن تهدید و رعایت مصالح به این کار تن داد؛ ولی راضی نبود.
بنابراین ازدواج ام کلثوم با خلیفه دوم اولاً از نگاه سند دارای اشکالات اساسی است و معلوم نیست که چنین ازدواجی صورت گرفته باشد و ثانیاً: بر فرض اینکه چنین ازدواجی واقع شده باشد، با رضا و رغبت نبوده بلکه همانگونه که منصب امامت وخلافت را غصب نموده در مورد ام کلثوم نیز چنین رفتار نموده است.


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
خط ۴۱: خط ۳۰:
# بزرگتر از دروغ، نوشته محمد علی.
# بزرگتر از دروغ، نوشته محمد علی.
# رساله فی تزویج ام کلثوم، نوشته آیت الله میلانی.
# رساله فی تزویج ام کلثوم، نوشته آیت الله میلانی.
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
| شاخه فرعی۱ = امامت
| شاخه فرعی۲ = امامت خاصه
| شاخه فرعی۳ = امام علی(ع) و خلفا
| شاخه فرعی۴ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
خط ۵۰: خط ۴۶:
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر =شد
  | بازبینی =
| ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =
| ارزیابی کمی = شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت = ج
  | اولویت = ج
خط ۵۸: خط ۵۶:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:سیره علوی]]
[[رده:امام علی(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۱


سؤال

چرا حضرت علی(ع) دختر خود را به ازدواج خلیفه دوم درآورد؟

درگاه‌ها
درگاه غدیر.png


در مورد ازدواج ام‌کلثوم دختر امام علی(ع) با خلیفه دوم، بین علمای شیعه اختلاف است. عده‌ای تحقق این ازدواج را از اساس دروغ دانسته و سند این واقعه را ضعیف شمرده‌اند. تعدادی از علماء براساس روایاتی که در کتاب کافی نقل شده، قبول این ازدواج توسط امام علی(ع) را از سر اجبار و مصلحت دانسته‌اند. عده دیگری ام‌کلثوم را ربیبه امام علی(ع) و دختر اسماء بنت عمیس از ابوبکر می‌دانند.

دروغ بودن ازدواج دختر امام علی با خلیفه دوم

برخی از علمای شیعه مانند شیخ مفید ازدواج ام‌کلثوم، دختر امام علی(ع) با خلیفه دوم، را منکر شده و این مطلب را بی‌اعتبار دانسته‌اند.[۱]

میرحامد حسین صاحب کتاب «عبقات الانوار» در نفی این ازدواج کتابی به نام «افحام الاعداء والخصوم فی نفی تزویج سیدتنا ام کلثوم» نگاشته است و همچنین مرحوم بلاغی صاحب کتاب آلاء الرحمن نیز رساله مفصلی در نفی این ازدواج دارد.[۲]

اجبار امام علی(ع) بر قبول ازدواج

عده‌ای از علما براساس روایاتی که در کتاب کافی آمده است، ازدواج دختر امام علی(ع)، با عمر را از سر اجبار و با نارضایتی عنوان کرده‌اند.

در کتاب کافی درباره ازدواج ام‌کلثوم چهار حدیث وارد شده در یکی از آن احادیث از امام صادق(ع) چنین آمده است: وقتی که عمر بن خطاب به خواستگاری ام‌کلثوم رفت، علی(ع) به او گفت: ام کلثوم کوچک است. عمر بن خطاب برگشت عباس بن عبدالمطلب را دید و گفت آیا من عیبی دارم. عباس گفت: چه عیبی؟ عمر بن خطاب گفت: برای خواستگاری نزد برادر زاده‌ات علی رفتم و او جواب رد داد، به خدا سوگند چاه زمزم را پر می‌کنم همه احتراماتتان را نابود می‌کنم و دو شاهد اقامه می‌کنم که علی دزدی کرده و دستش را می‌برم، عباس نزد علی آمد و ملاقات با عمر را به اطلاع آن حضرت رساند و از او درخواست کرد که امر ازدواج ام‌کلثوم را به من بسپار و حضرت علی(ع) هم چنین کرد و عباس هم ام‌کلثوم را به همسری عمر درآورد.[۳]

زراره از امام صادق(ع) درباره تزویج ام کلثوم به عمر پرسید حضرت امام صادق(ع) فرمود: ناموسی بود که از ما غصب کردند.[۴]

ام‌کلثوم دختر اسماء بنت عمیس

براساس تحقیقی که آیت الله مرعشی انجام داده است، ام‌کلثومی که با عمر بن خطاب ازدواج کرده و از او صاحب فرزند شده غیر از ام‌کلثوم فرزند علی(ع) و فاطمه(س) است. این شخص ربیبه (دختر همسر) حضرت علی(ع) و دختر اسماء بنت عمیس از ابوبکر بوده است. آیت الله مرعشی در نامه مورخه ربیع الاول ۱۴۰۷ می‌نویسد: «ام‌کلثوم که با عمر ازدواج کرد ربیبه علی، دختر اسماء بنت عمیس و از ابوبکر بود، او کودک بود و پس از مرگ ابوبکر با ازدواج اسماء با علی(ع)، به خانه علی(ع) آمد و بزرگ شد و با عمر ازدواج کرد. او را همه جا ام کلثوم بنت علی(ع) می‌گفتند که با پسرش زید بن عمر در زمان امام حسن مجتبی(ع) فوت کردند، و امام مجتبی(ع) بر او و پسرش نماز میت خواند.

اما ام‌کلثوم دختر فاطمه(س) در کربلا بود و در شب یازدهم تا صبح مراقب فرزندان امام حسین(ع) بود که این خود دلیل دیگری بر نفی ازدواج او با عمر است زیرا اگر زن عمر بوده و فرزندی داشت در جریان کربلا منعکس می‌شد و در اسارت کوفه و شام مطرح می‌گشت و اصولاً برای او حرمتی قائل می‌شدند.


مطالعه بیشتر

  1. بزرگتر از دروغ، نوشته محمد علی.
  2. رساله فی تزویج ام کلثوم، نوشته آیت الله میلانی.

منابع

  1. حسینی، سید جواد، در پاسخ به افسانه شهادت، ص۱۷۳.
  2. حسینی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، بی تا بی نا، ج۲، ص۵۷–۶۰.
  3. کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.
  4. کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.