ارتباط سوره قدر با امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۱

سؤال

در مورد سوره قدر و رابطه آن با امام زمان(عج) توضیح دهید؟

درگاه‌ها

سوره قدر و روایاتی که در تفسیر آن وارد شده، بیانگر این حقیقت است که فرشتگان در شب قدر مقدّرات یک سال را به امام زمان(ع) عرضه می‌کنند. این واقعیت از نخستین روز خلقت بوده و بر نخستین پیامبر و وصی او نازل می‌شده و تا قیامت ادامه دارد.^[۱] زیرا زمین از نخستین روز آفرینش تا بر پائی قیامت بی‌حجت نخواهد بود و خداوند در شب قدر، مقدّرات امور عالم را به وسیله ملائکه و روح که اعظم ملائکه است نزد آن حجت بر زمین (خواه پیامبر باشد و خواه وصی او) می‌فرستد.

در زمان حیات رسول خدا(ص)، محل نزول فرشتگان آن حضرت بوده است. پس از آن حضرت به حضور امام علی(ع) و سپس سایر ائمه(ع) یکی پس از دیگری و امروزه به محضر امام زمان(ع) نازل می‌شوند و این کار در هر سال تکرار می‌شود چنانکه از ظاهر آیه سوم سوره قدر این تداوم برداشت می شود:﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِکه وَالرُّوحُ﴾، زیرا «تَنَزَّلُ» فعل مضارع است که دلالت بر استمرار و پیوستگی دارد، یعنی فرشتگان و روح، پیوسته و همواره فرود می‌آیند.^[۲]

رشیدالدین میبدی مفسّر معروف اهل سنت می‌گوید: برخی گفته‌‌اند: این شب قدر در روزگاران پیامبر اکرم (ص) بود، سپس از میان رفت، اما چنین نیست، زیرا که همه اصحاب پیامبر (ص) و علمای اسلام معتقدند که شب قدر تا قیام قیامت باقی است.^[۳]

طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان نیز روایتی را از ابوذر غفاری نقل می‌کند که به رسول خدا گفتم: ای پیامبر، آیا شب قدر و نزول فرشتگان در آن شب، تنها در زمان پیامبران وجود دارد و چون پیامبران از دنیا رفتند، دیگر شب قدری وجود ندارد؟ فرمود: بلکه شب قدر تا قیام قیامت هست.^[۴]

در اصول کافی در ضمن حدیثی از قول امام صادق(ع) چنین آمده است: علی(ع) می‌فرمود: که هر گاه دو تن از اصحاب (عمر و ابوبکر) نزد پیامبر بودند و آن حضرت سوره «انا انزلنا» را با خشوع و گریه تلاوت می‌کرد، می‌گفتند: چه قدر در برابر این سوره حساسی؟ می‌فرمود: این حساسیت برای چیزی است که چشمانم (فرشتگان را در شب قدر) دیده و دلم (بیان هر امر حکیم را در آن شب) فهمیده و پس از من جان این مرد اشاره به (علی(ع)) آن را دریافت خواهد کرد. آن‌ها می‌گفتند: تو چه دیده‌ای و او چه خواهد دید؟ پیامبر در پاسخ آن‌ها روی خاک می‌نوشت: ﴿تَنَزَّلُ الْمَلَائِکه وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کلِّ أَمْرٍ﴾ آن گاه می‌فرمود: پس از این که خدا فرموده است: ﴿مِّن کلِّ أَمْرٍ﴾ آیا چیزی باقی خواهد بود؟ می‌گفتند: نه، می‌فرمود: در شب‌های قدر بعد از من هم آن امر نازل می‌شود؟ می‌گفتند: آری، می‌فرمود: بر چه کسی نازل می‌شود؟ می‌گفتند: نمی‌دانیم، پیامبر(ص) دست بر سر من می‌گذاشت و می‌فرمود: اگر نمی‌دانید، بدانید، آن شخص پس از من این مرد است.^[۵]

مطالعه بیشتر

سیمای آفتاب، دکتر حبیب الله طاهری.
عبقات الانوار، ج۳، میر حامد حسین.

منابع

↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، کتاب الحجه، ج۲، باب فی شأن «انا انزلنا».
↑ مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۱۸۴.
↑ علامه حلی، کشف المراد، ج۱۰، ص۵۵۹.
↑ طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۱۸.
↑ کافی، کتاب الحجه، باب فی شأن «انا انزلناه»، حدیث ۵،

[1] کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، کتاب الحجه، ج۲، باب فی شأن «انا انزلنا».

[2] مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۱۸۴.

[3] علامه حلی، کشف المراد، ج۱۰، ص۵۵۹.

[4] طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۱۸.

[5] کافی، کتاب الحجه، باب فی شأن «انا انزلناه»، حدیث ۵،

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-در مورد سوره قدر و رابطه آن با امام زمان(عج) توضيح دهيد؟
+در مورد سوره قدر و رابطه آن با امام زمان(عج) توضیح دهید؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-آن چه از آيات سوره مبارکه قدر و روايات معتبري که در تفسير آن وارد شده، استفاده مي شود اين است که فرشتگان در شب قدر مقدّرات يک سال را نزد «ولي مطلق زمان» مي آورند و بر او عرضه مي کنند. اين واقعيت از نخستين روز خلقت بوده و بر نخستين پيامبر و وصي او نازل مي شده و تا قيام قيامت ادامه دارد.<ref>اصول کافي، کتاب الحجه، ج۲، باب في شأن «انا انزلنا».</ref> زيرا زمين از نخستين روز آفرينش تا بر پائي قيامت بي حجت نخواهد بود و خداوند در شب قدر، مقدّرات امور عالم را به وسيله ملائکه و روح که اعظم ملائکه است نزد آن حجت بر زمين (خواه پيامبر باشد و خواه وصي او) مي فرستد.
+{{درگاه|مهدویت}}
+[[سوره قدر]] و روایاتی که در [[تفسیر]] آن وارد شده، بیانگر این حقیقت است که فرشتگان در [[شب قدر]] مقدّرات یک سال را به [[امام زمان(ع)]] عرضه می‌کنند. این واقعیت از نخستین روز خلقت بوده و بر نخستین پیامبر و وصی او نازل می‌شده و تا [[قیامت]] ادامه دارد.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، کتاب الحجه، ج۲، باب فی شأن «انا انزلنا».</ref> زیرا زمین از نخستین روز آفرینش تا بر پائی قیامت بی‌حجت نخواهد بود و خداوند در شب قدر، مقدّرات امور عالم را به وسیله ملائکه و روح که اعظم ملائکه است نزد آن حجت بر زمین (خواه پیامبر باشد و خواه وصی او) می‌فرستد.
-در صدراسلام، درزمان حيات رسول خدا(ص) ، محل نزول فرشتگان آستان آن حضرت بوده است و اين امر مورد قبول همگان است و پس از آن حضرت به محضر امير المومنين(ع) و سپس ائمه اطهار(ع) يکي پس از ديگري و امروزه به محضر امام زمان حضرت ولي عصر مهدي موعود(ع) نازل مي شوند و در هر سال تکرار مي شود و انقطاعي ندارد. چنان چه از ظاهر آيه شريفه {{قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِکه وَالرُّوحُ}} نيز تداوم اين امر استفاده مي شود، زيرا «تنزل» فعل مضارع بوده که دلالت بر استمرار و پيوستگي دارد، يعني فرشتگان و روح، پيوسته و همواره فرود مي آيند.<ref>سيماي آفتاب، ص۲۶۴، حبيب الله طاهري.</ref>
-رشيدالدين ميبدي مفسّر معروف اهل سنّت مي گويد: برخي گفته اند: اين شب قدر در روزگاران پيامبر اکرم(ص) بود، سپس از ميان رفت، اما چنين نيست، زيرا که همه اصحاب پيامبر(ص) و علماي اسلام معتقدند که شب قدر تا قيام قيامت باقي است.<ref>کشف المراد، ج۱۰، ص۵۵۹.علامه حلی.</ref>
-عالم جليل القدر، طبرسي صاحب تفسير مجمع البيان نيز روايتي را از ابوذر غفاري نقل مي کند که: گفت: به رسول خدا گفتم: اي پيامبر، آيا شب قدر و نزول فرشتگان در آن شب، تنها در زمان پيامبران وجود دارد و چون پيامبران از دنيا رفتند، ديگر شب قدري وجود ندارد؟ فرمود: بلکه شب قدر تا قيام قيامت هست.<ref>مجمع البيان، ج۱۰، ص۵۱۸.طبرسی.</ref>
+در زمان حیات [[رسول خدا(ص)]]، محل نزول فرشتگان آن حضرت بوده است. پس از آن حضرت به حضور [[امام علی(ع)]] و سپس سایر ائمه(ع) یکی پس از دیگری و امروزه به محضر [[امام زمان(ع)]] نازل می‌شوند و این کار در هر سال تکرار می‌شود چنانکه از ظاهر آیه سوم سوره قدر این تداوم برداشت می شود:{{قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِکه وَالرُّوحُ}}، زیرا «تَنَزَّلُ» فعل مضارع است که دلالت بر استمرار و پیوستگی دارد، یعنی فرشتگان و روح، پیوسته و همواره فرود می‌آیند.<ref>مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة،  چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۱۸۴.</ref>
-در اصول کافي در ضمن حديثي از قول امام صادق(ع) چنين آمده است: علي(ع) غالبا مي فرمود: که هر گاه دو تن از اصحاب (عمر و ابوبکر) نزد پيامبر بودند و آن حضرت سوره «انا انزلنا» را با خشوع و گريه تلاوت مي کرد، مي گفتند: چه قدر در برابر اين سوره حسّاسي؟ مي فرمود: اين حساسّيت براي چيزي است که چشمانم (فرشتگان را در شب قدر) ديده و دلم (بيان هر امر حکيم را در آن شب) فهميده و پس از من جان اين مرد اشاره به (علي(ع) ) آن را دريافت خواهد کرد. آن ها مي گفتند: تو چه ديده اي و او چه خواهد ديد؟ پيامبر در پاسخ آن ها روي خاک مي نوشت: {{قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِکه وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کلِّ أَمْرٍ}} آن گاه مي فرمود: پس از اين که خداي متعال فرموده است: {{قرآن|مِّن کلِّ أَمْرٍ}} آيا چيزي باقي خواهد بود؟ مي گفتند: نه، مي فرمود: در شب هاي قدر بعد از من هم آن امر نازل مي شود؟ مي گفتند: آري، مي فرمود: بر چه کسي نازل مي شود؟ مي گفتند: نمي دانيم، پيامبر(ص) دست بر سر من مي گذاشت و مي فرمود: اگر نمي دانيد، بدانيد، آن شخص پس از من اين مرد است.<ref>کافي، کتاب الحجه، باب فی شأن «انا انزلناه»، حديث ۵،</ref> بنابراين وقتي شب قدر در هر سال و تا برپائي قيامت ادامه دارد، پس بايد صاحب شب قدر که بعد از پيامبر اکرم(ص) اوصياء معصوم آن بزرگوار هستند، نيز براي هميشه وجود داشته باشند، چنان چه در احاديث وارد شده است.<ref>همان، حديث ۷.</ref> وگرنه فرشتگان بر چه کسي فرود آيند و کتاب تقدير را نزد چه کسي بگشايند و مجاري امور را به اذن خدا به چه کسي، بسپارند؟ همان گونه که قرآن تا قيام قيامت هست، حجت خدا در زمين نيز بايد وجود داشته باشد و معلوم است که پس از رحلت پيامبر اکرم(ص) اين منصب و مقام به اوصياي او واگذار شده است.
+رشیدالدین میبدی مفسّر معروف [[اهل سنت]] می‌گوید: برخی گفته‌‌اند: این شب قدر در روزگاران پیامبر اکرم (ص) بود، سپس از میان رفت، اما چنین نیست، زیرا که همه اصحاب پیامبر (ص) و علمای اسلام معتقدند که شب قدر تا قیام قیامت باقی است.<ref>علامه حلی، کشف المراد، ج۱۰، ص۵۵۹.</ref>
-علي(ع) درباره وجود شب قدر در هر سال و وجود حجت خدا و صاحب آن شب در هر عصر فرمود: انّ ليله القدر في کلّ سنه و انه ينزل في تلک الليله امر السنه و ان لذلک الأمر ولاتاً بعد رسول الله(ص)؛ شب قدر در هر سالي هست، در اين شب امور همه ی سال (و تقدير ها و سرنوشت ها) فرو فرستاده مي شود، پس از درگذشت پيامبر نيز اين شب صاحباني دارد.
+طبرسی صاحب [[تفسیر مجمع البیان]] نیز روایتی را از [[ابوذر غفاری]] نقل می‌کند که به رسول خدا گفتم: ای پیامبر، آیا شب قدر و نزول فرشتگان در آن شب، تنها در زمان پیامبران وجود دارد و چون پیامبران از دنیا رفتند، دیگر شب قدری وجود ندارد؟ فرمود: بلکه شب قدر تا قیام قیامت هست.<ref>طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۱۸.</ref>
-جالب اينجا است که در تفسير حديث ثقلين حتي اهل سنت نيز در مواردي به اين حقيقت اعتراف کره اند که وقتي قرآن براي هميشه تا قيامت هست بايد از عترت پيامبر نيز که در اين حديث «عدل» قرآن اند کسي تا قيامت باشند. ابن حجر مکّي شافعي در کتاب «الصواعق المحرقه» مي گويد: احاديثي که از پيامبر(ص) رسيده و در آن ها تأکيد شده است، بر پيروي از خاندان پيامبر و چنگ زدن به هدايت آنان، مي فهماند که هميشه تا قيامت کسي از خاندان پيامبر وجود دارد که شايسته رهبري و هدايت است، چنان که قرآن نيز تا قيامت راهبر و هادي است و براي همين (که هميشه کسي از ايشان در جهان است) آنان سبب ايمني و بقاء اهل زمين اند...».<ref>به نقل از: عبقات الانوار، ج۳، ص۱۵۱، مير حامد حسين هندي (ره).</ref>
+در [[اصول کافی]] در ضمن حدیثی از قول [[امام صادق(ع)]] چنین آمده است: علی(ع) می‌فرمود: که هر گاه دو تن از اصحاب ([[عمر]] و [[ابوبکر]]) نزد پیامبر بودند و آن حضرت سوره «انا انزلنا» را با خشوع و گریه تلاوت می‌کرد، می‌گفتند: چه قدر در برابر این سوره حساسی؟ می‌فرمود: این حساسیت برای چیزی است که چشمانم (فرشتگان را در شب قدر) دیده و دلم (بیان هر امر حکیم را در آن شب) فهمیده و پس از من جان این مرد اشاره به (علی(ع)) آن را دریافت خواهد کرد. آن‌ها می‌گفتند: تو چه دیده‌ای و او چه خواهد دید؟ پیامبر در پاسخ آن‌ها روی خاک می‌نوشت: {{قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلَائِکه وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کلِّ أَمْرٍ}} آن گاه می‌فرمود: پس از این که [[خدا]] فرموده است: {{قرآن|مِّن کلِّ أَمْرٍ}} آیا چیزی باقی خواهد بود؟ می‌گفتند: نه، می‌فرمود: در شب‌های قدر بعد از من هم آن امر نازل می‌شود؟ می‌گفتند: آری، می‌فرمود: بر چه کسی نازل می‌شود؟ می‌گفتند: نمی‌دانیم، پیامبر(ص) دست بر سر من می‌گذاشت و می‌فرمود: اگر نمی‌دانید، بدانید، آن شخص پس از من این مرد است.<ref>کافی، کتاب الحجه، باب فی شأن «انا انزلناه»، حدیث ۵،</ref>
-حديث ثقلين علاوه بر اثبات اصل امامت، تداوم آن را نيز اثبات مي کند، زيرا در حديث تصريح شده که قرآن و عترت ابدا قابل جدايي نبوده و از هم جدا نمي شوند و تا قيامت که در حوض کوثر بر رسول خدا وارد شوند، از هم جدا نمي شوند.
-وقتي قرآن تا قيامت باقي است قهرا عترت نيز باقي خواهد بود، لذا تمسک به هر دو لازم است و تفرقه بين آن دو باعث ضلالت و هلاکت مي شود، و اگر رهبر و امام و پيشوائي از عترت در زمين نباشد مقدّرات امور هر سال در شب قدر بر چه کسي نازل شود؟ و ملائکه بر چه کسي نازل مي شوند؟
-مرحوم مير حامد حسين قدّس سرّه نيز از همين طريق، حديث ثقلين را نه تنها دليل بر امامت علي(ع) و امامت ائمه اثنا عشر((ع)) به طور عموم گرفته است، بلکه آن را به طور اخص، دليل بر امامت امام زمان(ع) گرفته است، چون بقاي عترت با قرآن تا قيامت به وسيله حضرت ولي عصر(ع) خواهد بود، زيرا شهادت ساير ائمه(ع) مسلّم و قطعي است.<ref>همان، ص۶۵ـ۶۶.</ref>
-پس قرآن، شب قدر و وجود مقدّس انسان کامل که حجت خدا در زمين است، با هم ارتباط تنگاتنگ و ناگسستني دارند و از مجموع آن چه گفته شد به روشني معلوم گرديد که صاحب شب قدر در زمان ما حضرت ولي عصر حجه بن الحسن المهدي(ع) است و اوست که حجت خدا و وصّي اوصياء و خليفه رسول الله(ص) و معصوم از هر گناه و پليدي است و تنها اوست که لياقت چنين مقامي را دارد وگرنه مردم شأنيت و شايستگي چنين کاري ندارند که ملائکه يا ملک اعظم در شب قدر هر سال به نزد آن ها فرود آيند و تقدير امور را در محضر آن ها انجام دهند پس ناچار بايد شخص معصوم و انساني کامل به عنوان حجت و خليفه خدا در زمين وجود داشته باشد تا اين تقدير امت و جهان در محضر او انجام گيرد، آن شخص يا پيامبر است يا وصي پيامبر و چون پيامبر اکرم و ساير جانشينان و اوصيا پيامبر اکرم(ص) رحلت کرده و از دنيا رفته اند قهراً بايد حضرت حجه ابن الحسن ـ عليهما السلام ـ زنده باشد و ملائکه بر او نازل شوند و تقدير امور تا يک سال نمايند.<ref>سيماي آفتاب، دکتر حبيب الله طاهري، ص۲۶۸.</ref>
 {{پایان پاسخ}}
 {{مطالعه بیشتر}}
-==مطالعه بيشتر==
-۱ـ سيماي آفتاب، دکتر حبيب الله طاهري.
+== مطالعه بیشتر ==
+* ''سیمای آفتاب''، دکتر حبیب الله طاهری.
+* ''عبقات الانوار''، ج۳، میر حامد حسین.
-۲ـ عبقات الانوار، ج۳، مير حامد حسين.
 {{پایان مطالعه بیشتر}}
-==منابع==
+== منابع ==
-<references />
+{{پانویس|۲}}
 {{شاخه
-  | شاخه اصلی =
+  | شاخه اصلی =علوم و معارف قرآن
-|شاخه فرعی۱ =
+| شاخه فرعی۱ =امام‌شناسی در قرآن
-|شاخه فرعی۲ =
+| شاخه فرعی۲ =
-|شاخه فرعی۳ =
+| شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = -
-  | تیترها =
+  | تیترها = -
-  | ویرایش =
+  | ویرایش =شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
-  | نمایه =
+  | نمایه =شد
   | تغییر مسیر =
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی نویسنده =
-  | تکمیل =
+ | ارزیابی کمی =شد
-  | اولویت =
+  | تکمیل =
-  | کیفیت =
+  | اولویت = ج
+  | کیفیت = ج
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:مهدویت]]
+[[رده:شب قدر]]
+[[رده:آیات و سوره‌ها]]