آرزوی مرگ از حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۳۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
|شاخه فرعی۲ = حضرت فاطمه(س)
|شاخه فرعی۳ =
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا طلب مرگ توسط حضرت فاطمه(س)، با دعوت به صبر آن‌ها یا با اصل صبر منافاتی ندارد؟
آیا حضرت فاطمه(س)، طلب مرگ کردند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
حدیث طلب مرگ توسط حضرت زهرا، تنها در کتاب بحار الانوار نقل شده است و علامه مجلسی تأکید می‌کند که این روایت مدرک قابل اعتمادی ندارد. بر اساس همین حدیث، این مطلب در خلال شعر و در ضمن ملاقات حضرت فاطمه(س) با زنان مدینه، در سوگواری پدر و بیان تیرگی و ظلمت آن دوران بیان شده است.
برخی از بزرگان در بیان مقام [[صبر]] می‌فرمایند، صبر به معنای خودداری از شکایت به مخلوق است و بیان شکایت به خدای متعال و اظهار ضعف به[[خدا]] با صبر منافاتی ندارد چنان‌که در قرآن، حضرت ایوب و یعقوب - علیهم السلام- این شکایت را به خداوند عرضه داشته‌اند. علاوه بر این صبر در مواردی که امر به دفاع و عدم تحمل مصیبت شده است، مانند ظلمی که از طرف کسی بر انسان وارد شده است، جایز نیست و صبر و انفعال مذموم و قبیح می‌باشد. بر این اساس اگر دعای حضرت فاطمه(س)، صحیح باشد، اولا ایشان شکایت خویش را به خدای متعال عرضه داشته است و ثانیاً برای دفاع از ولایت، بوده است.
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|فاطمی}}
'''طلب مرگ توسط حضرت فاطمه(س)''' به‌صورت شعر و در سوگواری پس از [[وفات پیامبر اسلام]] بیان شد:
{{شعر|يَا إِلَهِي عَجِّلْ‏ وَفَاتِي‏ سَرِيعاً|فَلَقَدْ تَنَغَّصَتِ الْحَيَاةُ يَا مَوْلَائِي‏| خداوندا، مرگ مرا سریع‌تر برسان |زیرا که زندگی‌ام به تیرگی گراییده است}}
این بیت بخشی از شعری است که فاطمه(س)‌ آن‌را در ذیل گفتاری در جمع زنان مدینه و در سوگ پیامبر اسلام بیان داشت.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۷۴-۱۷۸، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.</ref>


== سند حدیث طلب مرگ توسط فاطمه زهرا(س) ==
این گفتار در منابع متقدم وجود ندارد. [[علامه مجلسی]] عالم شیعی قرن یازدهم در [[کتاب بحارالانوار]] این مطلب را نقل کرده است.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۷۴-۱۸۰.</ref> او در ابتدای این خبر آورده که آن‌را در کتابی دیده و مشتاق نقل آن گردیده است اگرچه او را از جایی که بتوان بر آن اعتماد کرده باشد، نگرفته است.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۷۴.</ref>
تنها منبعی که در آن به نقل از [[حضرت فاطمه(س)]] جمله «یا الهی عجل وفاتی سریعاً» وجود دارد، [[کتاب بحارالانوار]] است که مرحوم [[علامه مجلسی]] نیز قبل از ذکر خبر تأکید می‌کنند که این روایت، مدرک قابل اعتمادی ندارد.
 
== طلب مرگ در شعر ==
بر اساس همین روایت این جمله، یک مصرع از یک شعر است که حضرت صدیقه طاهره ـ سلام الله علیها ـ آن را در ضمن سخنان خویش در جمع زنان [[مدینه]] ایراد فرموده‌اند و شعر غالباً همراه با مبالغه و برای بیان شدت مصیبت حضرت می‌باشد.
 
نکته مهم‌تر این است که این اشعار در مصیبت حضرت رسول(ص) می‌باشد و حضرت زهرا ـ سلام الله علیه ـ پس از آنکه می‌فرمایند: ای پدر اگر منبرت را می‌دیدی مشاهده می‌کردی که بر بالای آن تیرگی و ظلمت جانشین نور شده است، سپس این بیت را ذکر می‌کنند: «یا الهی عجل وفاتی سریعاً فلقد تنغّصٍت الحیاه یا مولائی» ای خدای من مرگ مرا سریعتر برسان چرا که ای مولای من زندگی‌ام به تیرگی گراییده است.» حضرت فاطمه(س) با این دو جمله هدفی بالاتر از ذکر مصیبت دارند و آن مبارزه با بنایی است که در [[سقیفه]] پی‌ریزی شده بود.<ref>ر. ک. مجلسی، محمد تقی، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۷۴، باب۷، ح۱۵.</ref>
 
== صبر در دیدگاه بزرگان ==
[[امام خمینی]] مقامات [[ائمه(ع)]] و [[انبیاء]] را بالاتر از صبر می‌داند و توصیه و توصیف به صبر را جزو مقامات بشر می‌داند، ایشان می‌فرماید: آنچه درباره ائمه(ع) آمده است، یا صبر بر آلام جسمانی است که به مقتضای طبع بشری باعث تأثر می‌شود یا صبر بر فراق محبوب است که از مقامات محبین می‌باشد و سپس به نقل از عبد الرزاق کاشانی می‌فرماید: منظور از صبر خودداری از شکایت به مخلوق است و الّا شکایت به حق تعالی و اظهار جزع در درگاه خداوند با صبر منافاتی ندارد، چنان‌که [[حضرت ایوب]] به[[خداوند]] شکایت کرده است که: {{قرآن|انی مسنی الشیطان بنصب و عذاب}} ـ (ص/۴۱) که خدایا شیطان مرا گرفتار سختی و درد کرده است، یا [[حضرت یعقوب]] که می‌گویند: {{قرآن|انما اشکو بثّی و حزنی الی الله}} (یوسف/۸۶) یعنی من شکایت حزن و اندوه خود را فقط به خدا می‌برم. از سیره انبیاء عظام و ائمه معصومین(ع) نیز چنین ظاهر می‌شود که با آنکه مقامات آن‌ها بالاتر از صبر از رضاء و تسلیم بوده است با اینحال از دعا و عجز و تضرع خودداری نمی‌کردند و این مخالف مقامات روحانیه نیست.<ref>موسوی خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، چاپ سوم، ۱۳۶۸، ص۲۲۲–۲۲۳، ح۱۶.</ref>
 
[[علامه طباطبایی]] فرموده است، صبر در مصیبت‌هایی خوب و حسن است که امر به دفاع و امتناع از تحمل مصیبت‌ها نشده باشد، مانند ظلمی که در حق آبرو و جان انسان‌ها بشود که در این موارد صبر جایز نیست و مقاومت در برابر این امور لازم است پس آنچه که برابر آن باید صبر کرد مصیبتهای طبیعی مثل مرگ و مرض و غیره می‌باشد.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، قم، مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ پنجم، ۱۳۷۱، ج۱۹، ص۳۰۴.</ref>
 
{{پایان پاسخ}}


براساس آیات قرآن، [[حضرت مریم(س)]] در شرایط سخت زایمان<ref>طیب، اطيب البيان في تفسير القرآن، ج۸، ص۴۳۱، تهران، اسلام، ۱۳۷۸ش.</ref> و ترس از تهمت دیگران<ref name=":2">مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۱، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.</ref> [[آرزوی مرگ از حضرت مریم(س)|آرزوی مرگ]] کرد.<ref>سوره مریم، آیه۲۳.</ref> [[محمدجواد مغنیه]] از مفسران معاصر شیعی معتقد است این نوع کلمات و تعابیر برای هر انسانی که در شرايط سخت قرار گرفته، طبیعی است و تا زمانی که از روی شک در دین نباشد، اشکالی ندارد.<ref>مغنیه، تفسیر الکاشف، ج۵، ص۱۷۷، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۲۴ق.</ref>
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = تاریخ
| شاخه فرعی۱ = زنان اسوه
| شاخه فرعی۲ = حضرت فاطمه
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
خط ۳۸: خط ۲۶:
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =
| ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده = 
| ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ج
  | کیفیت = الف
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:سیره حضرت فاطمه(س)]]
[[رده:حضرت فاطمه(س)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۲۸

سؤال

آیا حضرت فاطمه(س)، طلب مرگ کردند؟

درگاه‌ها
فاطمیه.png


طلب مرگ توسط حضرت فاطمه(س) به‌صورت شعر و در سوگواری پس از وفات پیامبر اسلام بیان شد:

يَا إِلَهِي عَجِّلْ‏ وَفَاتِي‏ سَرِيعاً فَلَقَدْ تَنَغَّصَتِ الْحَيَاةُ يَا مَوْلَائِي‏
خداوندا، مرگ مرا سریع‌تر برسان زیرا که زندگی‌ام به تیرگی گراییده است

این بیت بخشی از شعری است که فاطمه(س)‌ آن‌را در ذیل گفتاری در جمع زنان مدینه و در سوگ پیامبر اسلام بیان داشت.[۱]

این گفتار در منابع متقدم وجود ندارد. علامه مجلسی عالم شیعی قرن یازدهم در کتاب بحارالانوار این مطلب را نقل کرده است.[۲] او در ابتدای این خبر آورده که آن‌را در کتابی دیده و مشتاق نقل آن گردیده است اگرچه او را از جایی که بتوان بر آن اعتماد کرده باشد، نگرفته است.[۳]

براساس آیات قرآن، حضرت مریم(س) در شرایط سخت زایمان[۴] و ترس از تهمت دیگران[۵] آرزوی مرگ کرد.[۶] محمدجواد مغنیه از مفسران معاصر شیعی معتقد است این نوع کلمات و تعابیر برای هر انسانی که در شرايط سخت قرار گرفته، طبیعی است و تا زمانی که از روی شک در دین نباشد، اشکالی ندارد.[۷]

منابع

  1. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۷۴-۱۷۸، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  2. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۷۴-۱۸۰.
  3. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۷۴.
  4. طیب، اطيب البيان في تفسير القرآن، ج۸، ص۴۳۱، تهران، اسلام، ۱۳۷۸ش.
  5. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۱، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.
  6. سوره مریم، آیه۲۳.
  7. مغنیه، تفسیر الکاشف، ج۵، ص۱۷۷، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۲۴ق.