مصداق آیه ۵۴ سوره مائده: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
با توجه به آیهٔ ۵۴ مائده و ۴۵ سورهٔ قصص، وجود امام زمان(عج) را چگونه تعبیر می‌کنید؟
مصداق آیهٔ ۵۴ سوره مائده چه کسانی هستند؟{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|مهدویت}}
{{درگاه|مهدویت}}'''مصداق آیه ۵۴ سوره مائده''' را مفسران بنابر برخی روایات، [[امام علی(ع)]] و [[امام زمان(ع)]] دانسته‌اند. برخی نیز گفته‌اند سلمان و یاران و هموطنان او مصداق این آیه هستند. البته درباره اینکه مصداق آیه ۵۴ سوره مائده اشاره به چه اشخاصی می‌کند و منظور از این یاوران اسلام کیانند که خدا آنها را به این صفات ستوده است، در روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث بسیار دیده می‌شود. مکارم شیرازی درباره اختلاف روایات درباره این آیه گفته است این آیه همان‌طور که سیره قرآن است یک مفهوم کلی و جامع را بیان می‌کند که علی(ع) یا سلمان فارسی مصداق‌های مهم آن می‌باشند و کسان دیگری که این برنامه‌ها را تعقیب می‌کنند نیز شامل می‌شود، هر چند در روایات از آنها ذکری نشده باشد.
آیهٔ ۵۴ سورهٔ مبارکهٔ مائده می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هر کس از شما از آیین خود بازگردد، به خدا زیانی نمی‌رساند، خداوند در آینده جمعیّتی را می‌آورد که آن‌ها را دوست دارد و آن‌ها نیز او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع و در برابر کافران نیرومندند، آن‌ها در راه خدا جهاد می‌کنند و از سرزنش کنندگان هراسی ندارند این فضل خدا است که به هر کس بخواهد و شایسته ببیند می‌دهد و فضل خدا وسیع و خداوند دانا است.


دربارهٔ این‌که آیهٔ فوق اشاره به چه اشخاصی می‌کند و منظور از این یاروان اسلام چه کسانی هستند که خدا آن‌ها را به این صفات ستوده است، در روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث بسیار دیده می‌شود.
== شناخت آیه ==
این آیه سخن از افرادی می‌کند که طبق پیشبینی قرآن بعدها از این آئین مقدس روی برمی‌گرداندند و به عنوان یک قانون کلی به همه مسلمانان اخطار می‌کند: «اگر کسانی از شما از دین خود بیرون روند، زیانی به خدا و آئین او و جامعه مسلمین و آهنگ سریع پیشرفت آنها نمی‌رسانند، زیرا خداوند در آینده جمعیتی را برای حمایت این آئین برمی‌انگیزد».<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۵.</ref> آیه شریفه که این معنا را فاش ساخته، در حقیقت یک پیشگویی غیبی است که از آن خبر می‌دهد و می‌گوید: خدای سبحان در مقابل تلون و دوچهرگی این مردم سست ایمان و صدمه‌هایی که دین از ناحیه آنان خورده و در ازای اینکه اینان محبت غیر خدا را بر محبت خدا ترجیح دادند، به زودی قومی را خواهد آورد که آنها را دوست می‌دارد و آن قوم نیز خدا را دوست می‌دارند، مردمی که در برابر مؤمنین خاضع و ذلیل و در مقابل کفار شکست‌ناپذیرند، مردمی که در راه خدا جهاد می‌کنند و از ملامت هیچ ملامت‌گری پروا نمی‌نمایند<ref>طباطبایی، محمدحسین‏، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۶۲۶.</ref>


بر اساس سیرهٔ قرآن کریم همیشه یک مفهوم کلّی و جامع بیان می‌شود که شامل مصادیق مختلفی خواهد بود، و از طرف دیگر برای جلوگیری از سوء استفادهٔ منحرفین که احیاناً مصادیق انحرافی را داخل در آن نکنند؛ در روایات اسلامی برای این آیه مصادیقی نقل شده است که این‌ها رسالت بزرگ حمایت از دین را با این صفات به دوش می‌کشند و این مصادیق نخست حضرت علی(ع) و دوم حضرت مهدی(عج) و سوم قوم سلمان فارسی که منظور ایرانیان است بیان شده است، علّامه بحرانی در تفسیر «البرهان» می‌فرماید: کسانی که به ناحق، حق آل محمد(ص) را غصب کردند و از دین برگشتند، خداوند در آینده قومی را می‌آورد که آنها خدا را دوست دارند و خداوند آن‌ها، را. این آیه در مورد حضرت قائم(عج) و اصحاب او و کسانی که جهاد می‌کنند و از هیچ چیزی هراس ندارند نازل شده است.<ref>بحرانی، سید هاشم، تفسیر البرهان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات بعثت، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۳۱۵.</ref>
== متن و ترجمه آیه ==
 
{{قرآن بزرگ|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْکَافِرِینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا یَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذٰلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ
مصداق کامل در این آیه در زمان ما، وجود مقدس امام زمان(عج) است؛ زیرا: ۱ ـ ارتداد در دورهٔ امام زمان(عج) شدیدتر از دورهٔ امام علی(ع) است ۲ ـ همچنین «اذلّه علی المؤمنین «و «اعزه علی الکافرین» و «یجاهدون فی سبیل الله و لا یخافون لومه لائم»، مصداق کامل‌تر این مسائل در زمان حضرت و دورهٔ غیبت او و زمان ظهورش می‌باشد.
| سوره = مائده
 
| آیه = ۵۴
اما در مورد آیهٔ ۴۵ سورهٔ قصص: {{قرآن|وَ لکِنَّا أَنْشَأْنا قُرُوناً فَتَطاوَلَ عَلَیْهِمُ الْعُمُر…}} ما اقوامی را در اعصار مختلف خلق کردیم که زمان‌های طولانی بر آن‌ها گذشت، این آیه به دنبال داستان حضرت موسی(ع) و فرعون از هنگام مخفی بودن ولادت حضرت موسی(ع) که از اول سورهٔ قصص شروع می‌شود، تا زمان پرورش وی در کاخ فرعون و سپس فرار آن حضرت و غیبت طولانی و برگشتن او در میان بنی‌اسرائیل و مبارزه با فرعون و هلاکت فرعون و نزول تورات است، و در نهایت نکاتی را متذکر می‌شود از جمله این که این آیه اشاره به غیبت طولانی انبیاء می‌کند که موجب شد آثار انبیا و هدایت آن‌ها از قلب‌ها و اندیشه‌هایشان محو شد.
| ترجمه = ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هر که از شما از دینش بازگردد چه باک؛ زودا که خدا مردمی را بیاورد که دوستشان بدارد و دوستش بدارند. در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر کافران سرکش؛ در راه خدا جهاد می‌کنند و از ملامت هیچ ملامتگری نمی‌هراسند. این فضل خداست که به هر کس که خواهد ارزانی دارد، و خداوند بخشاینده و داناست.
 
}}
شیخ صدوق در «کمال الدین» در مقدّمهٔ کتاب می‌نویسد که: وجود مقدس امام عصر(عج) امر فرمودند که: من کتابی را تألیف کنم و در آن داستان غیبت انبیای سابق را بنویسم تا مردم متذکر شوند و نسبت به غیبت آن حضرت شک و شبهه نکنند. شیخ بعد از بیان مطالبی، از غیبت حضرت ادریس شروع می‌کند تا به غیبت حضرت موسی(ع) می‌رسد، و بعد روایاتی در مورد غیبت حضرت موسی(ع) نقل می‌کند و آن را شبیه غیبت امام زمان(عج) معرفی می‌کند و طبق داستان سورهٔ مبارکهٔ قصص که در مورد حضرت موسی(ع) است آن را تطبیق به غیبت طولانی امام عصر(عج) می‌کنند.
 
بدیهی است که ذکر آیهٔ یاد شده به دنبال داستان حضرت موسی(ع)، و اشاره به غیبت طولانی آن حضرت دارد که در روایات فوق تصریح به غیبت آن حضرت و طول انتظار بنی اسرائیل و شدت بلای آنها در آن زمان شده است.<ref>ابوجعفر محمد بن علی معروف به شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، بیروت، انتشارات مؤسسهٔ علمی مطبوعات، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۶.</ref> در ادامهٔ همین بحث شیخ صدوق نقل می‌کند که ابی بصیر می‌گوید: من از امام صادق(ع) شنیدم که فرمود: سنّت‌های پیامبران(ع) در مورد غیبتشان دقیقاً در مورد قائم که از خانوادهٔ ماست، واقع خواهد شد.<ref>منبع قبلی، ج۲، ص۳۲۴.</ref>
 
بنابراین، غیبت حضرت امام زمان(عج) می‌تواند مصداقی برای این آیه شریفه باشد.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
== مطالعه بیشتر ==
۱ ـ علّامه سید هاشم بحرانی، تفسیر البرهان فی تفسیر القرآن، (قم، انتشارات بعثت ۱۴۱۵ ق) جلد ۲، ص۲۱۵.
 
۲ ـ علامه شیخ محمد بن محمدرضا قمی مشهدی، تفسیر کنزالدقائق، (تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) جلد ۴، ص۱۴۱.


۳ ـ علامه حویزی، تفسیر نورالثقلین، (قم، انتشارات مطبوعاتی اسماعیلیان ۱۳۷۳ ش) جلد ۱، ص۶۴۱.
== قَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ ==
درباره اینکه مصداق آیه ۵۴ سوره مائده اشاره به چه اشخاصی می‌کند و منظور از این یاوران اسلام کیانند که خدا آنها را به این صفات ستوده است، در روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث بسیار دیده می‌شود. در روایات زیادی که از طرق شیعه و اهل تسنن وارد شده می‌خوانیم که این آیه در مورد علی(ع) در فتح خیبر، یا مبارزه با «ناکثین» و «قاسطین» و «مارقین» (آتش‌افروزان جنگ جمل، و سپاه معاویه، و خوارج) نازل شده است‏.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۷.</ref>


۴ ـ استاد مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه (تهران، انتشارات دارالکتب الاسلامیه ۱۳۷۳ ش) ج۴، ص۴۱۶ و ۴۱۷.
علّامه بحرانی در تفسیر «البرهان» گفته است: کسانی که به ناحق، حق آل محمد(ص) را غصب کردند و از دین برگشتند، خداوند در آینده قومی را می‌آورد که آنها خدا را دوست دارند و خداوند آن‌ها را. گفته شده این آیه در مورد حضرت قائم(عج) و اصحاب او و کسانی که جهاد می‌کنند و از هیچ چیزی هراس ندارند نازل شده است.<ref>بحرانی، سید هاشم، تفسیر البرهان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات بعثت، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۳۱۵.</ref>


۵ ـ شیخ ابوعلی فضل بن حسن الطبرسی، تفسیر مجمع البیان، ترجمهٔ دکتر احمد بهشتی، (تهران، انتشارات فراهانی ۱۳۵۰ ش) جلد ۷، ص۷۹.
در روایتی آمده است هنگامی که از پیامبر(ص) درباره این آیه سؤال کردند دست خود را بر شانه «سلمان» زد و فرمود: «این و یاران او و هموطنان او هستند». و به این ترتیب از اسلام آوردن ایرانیان و کوشش‌ها و تلاش‌های پرثمر آنان برای پیشرفت اسلام در زمینه‌های مختلف، پیشگویی کرد. در روایات دیگری آمده است این آیه درباره یاران مهدی(ع) نازل شده است که با تمام قدرت در برابر آنها که از آئین حق و عدالت مرتد شده‌اند می‌ایستند و جهان را پر از ایمان و عدل و داد می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۷.</ref> شکی نیست که این روایات که در تفسیر آیه وارد شده با هم تضاد ندارد، زیرا این آیه همان‌طور که سیره قرآن است یک مفهوم کلی و جامع را بیان می‌کند که علی(ع) یا سلمان فارسی مصداق‌های مهم آن می‌باشند و کسان دیگری که این برنامه‌ها را تعقیب می‌کنند نیز شامل می‌شود، هر چند در روایات از آنها ذکری نشده باشد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۷.</ref>


۶ ـ ابوجعفر محمدبن علی بن الحسین بن بابویه قمی (معروف به شیخ صدوق)، (بیروت، انتشارات مؤسسهٔ علمی مطبوعات ۱۴۱۲ ق) جلد ۱ و ۲، هر دو در یک مجلد، ص۱۴۶ و ۳۲۴.
در روایت است: «چون این آیه نازل شد، پیامبر اکرم(ص) دست به شانهٔ سلمان فارسی زد و فرمود: هموطنان تو مصداق این آیه‌اند». [[امام باقر(ع)]] درباره‌ی‏ «یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ» فرمود: «مراد علی(ع) و شیعیان اویند».<ref>قرائتی، محسن‏، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن‏، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۱۶.</ref>
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی =علوم و معارف قرآن
خط ۴۷: خط ۳۳:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}


[[رده:مهدویت]]
[[رده:مهدویت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۶

سؤال
مصداق آیهٔ ۵۴ سوره مائده چه کسانی هستند؟
درگاه‌ها
درگاه مهدویت.png


مصداق آیه ۵۴ سوره مائده را مفسران بنابر برخی روایات، امام علی(ع) و امام زمان(ع) دانسته‌اند. برخی نیز گفته‌اند سلمان و یاران و هموطنان او مصداق این آیه هستند. البته درباره اینکه مصداق آیه ۵۴ سوره مائده اشاره به چه اشخاصی می‌کند و منظور از این یاوران اسلام کیانند که خدا آنها را به این صفات ستوده است، در روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث بسیار دیده می‌شود. مکارم شیرازی درباره اختلاف روایات درباره این آیه گفته است این آیه همان‌طور که سیره قرآن است یک مفهوم کلی و جامع را بیان می‌کند که علی(ع) یا سلمان فارسی مصداق‌های مهم آن می‌باشند و کسان دیگری که این برنامه‌ها را تعقیب می‌کنند نیز شامل می‌شود، هر چند در روایات از آنها ذکری نشده باشد.

شناخت آیه

این آیه سخن از افرادی می‌کند که طبق پیشبینی قرآن بعدها از این آئین مقدس روی برمی‌گرداندند و به عنوان یک قانون کلی به همه مسلمانان اخطار می‌کند: «اگر کسانی از شما از دین خود بیرون روند، زیانی به خدا و آئین او و جامعه مسلمین و آهنگ سریع پیشرفت آنها نمی‌رسانند، زیرا خداوند در آینده جمعیتی را برای حمایت این آئین برمی‌انگیزد».[۱] آیه شریفه که این معنا را فاش ساخته، در حقیقت یک پیشگویی غیبی است که از آن خبر می‌دهد و می‌گوید: خدای سبحان در مقابل تلون و دوچهرگی این مردم سست ایمان و صدمه‌هایی که دین از ناحیه آنان خورده و در ازای اینکه اینان محبت غیر خدا را بر محبت خدا ترجیح دادند، به زودی قومی را خواهد آورد که آنها را دوست می‌دارد و آن قوم نیز خدا را دوست می‌دارند، مردمی که در برابر مؤمنین خاضع و ذلیل و در مقابل کفار شکست‌ناپذیرند، مردمی که در راه خدا جهاد می‌کنند و از ملامت هیچ ملامت‌گری پروا نمی‌نمایند[۲]

متن و ترجمه آیه

قَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ

درباره اینکه مصداق آیه ۵۴ سوره مائده اشاره به چه اشخاصی می‌کند و منظور از این یاوران اسلام کیانند که خدا آنها را به این صفات ستوده است، در روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث بسیار دیده می‌شود. در روایات زیادی که از طرق شیعه و اهل تسنن وارد شده می‌خوانیم که این آیه در مورد علی(ع) در فتح خیبر، یا مبارزه با «ناکثین» و «قاسطین» و «مارقین» (آتش‌افروزان جنگ جمل، و سپاه معاویه، و خوارج) نازل شده است‏.[۳]

علّامه بحرانی در تفسیر «البرهان» گفته است: کسانی که به ناحق، حق آل محمد(ص) را غصب کردند و از دین برگشتند، خداوند در آینده قومی را می‌آورد که آنها خدا را دوست دارند و خداوند آن‌ها را. گفته شده این آیه در مورد حضرت قائم(عج) و اصحاب او و کسانی که جهاد می‌کنند و از هیچ چیزی هراس ندارند نازل شده است.[۴]

در روایتی آمده است هنگامی که از پیامبر(ص) درباره این آیه سؤال کردند دست خود را بر شانه «سلمان» زد و فرمود: «این و یاران او و هموطنان او هستند». و به این ترتیب از اسلام آوردن ایرانیان و کوشش‌ها و تلاش‌های پرثمر آنان برای پیشرفت اسلام در زمینه‌های مختلف، پیشگویی کرد. در روایات دیگری آمده است این آیه درباره یاران مهدی(ع) نازل شده است که با تمام قدرت در برابر آنها که از آئین حق و عدالت مرتد شده‌اند می‌ایستند و جهان را پر از ایمان و عدل و داد می‌کنند.[۵] شکی نیست که این روایات که در تفسیر آیه وارد شده با هم تضاد ندارد، زیرا این آیه همان‌طور که سیره قرآن است یک مفهوم کلی و جامع را بیان می‌کند که علی(ع) یا سلمان فارسی مصداق‌های مهم آن می‌باشند و کسان دیگری که این برنامه‌ها را تعقیب می‌کنند نیز شامل می‌شود، هر چند در روایات از آنها ذکری نشده باشد.[۶]

در روایت است: «چون این آیه نازل شد، پیامبر اکرم(ص) دست به شانهٔ سلمان فارسی زد و فرمود: هموطنان تو مصداق این آیه‌اند». امام باقر(ع) درباره‌ی‏ «یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ» فرمود: «مراد علی(ع) و شیعیان اویند».[۷]

منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۵.
  2. طباطبایی، محمدحسین‏، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۶۲۶.
  3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۷.
  4. بحرانی، سید هاشم، تفسیر البرهان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات بعثت، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۳۱۵.
  5. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۷.
  6. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۱۷.
  7. قرائتی، محسن‏، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن‏، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۱۶.