زنان اسوه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
زنان اسوه‌ای که نام شان در قرآن کریم آمده است دارای چه ویژگی‌هایی می‌باشند؟
چه کسانی از زنان در قرآن کریم به عنوان اسوه و الگو معرفی شده‌اند؟{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
از نظر دین مقدّس اسلام، زن و مرد نسبت به همدیگر برتری ذاتی ندارند، آنچه موجب مزیّت و ارزش است، اعمال و رفتار خود فرد است که باعث ترقّی، تکامل و تعالی انسان می‌شود، نه جنسیّت. قرآن کریم در این راستا می‌فرماید: {{قرآن|... إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ …}}<ref>حجرات: ۴۹/۱۳.</ref> گرامی‌ترین شما باتقواترین شما هستند. پس معیار برتری در انسان‌ها، عمل صالح و تقوی است.
{{درگاه|زن و خانواده}}
خداوند در قرآن کریم، [[حضرت مریم(س)]] و [[آسیه همسر فرعون]] را برای مؤمنان مثل زده و آنان را الگویی برای مؤمنان معرفی کرده است. حضرت مریم از جایگاه ویژه‌ای در قرآن برخوردار است که هیچ زنی مانند او نبوده و خداوند او را بر تمام زنان برتری داده است. سخن گفتن مادر حضرت مریم؛ همسر عمران با خداوند هم در قرآن آمده است که فرزند خود را برای خداوند نذر کرد.  


در جواب سؤال باید گفت: «خداوند تبارک و تعالی در سورهٔ مبارکهٔ تحریم چهار زن را به عنوان الگو، اسوه و نماد خوبی و بدی نام می‌برد».
خداوند در مقابل این افراد، همسران [[نوح]] و [[لوط]] را یاد می‌کند که مثال‌هایی برای افراد کافر هستند.  


== نماد بدان ==
== حضرت مریم(ع) ==
#  همسر نوح پیغمبر(ع).
مریم، دختر عمران و مادر [[حضرت عیسی(ع)]] به عنوان الگو و اسوه زنان معرفی شده است: {{قرآن|وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِینَ آمَنُوا  ... وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَ کَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ|ترجمه=و خداوند برای مؤمنان به مریم دختر عمران مثل زده است، که دامان خود را پاک نگه داشت، و ما از روح خود در آن دمیدیم، او کلمات پروردگار و کتاب‌هایش را تصدیق کرده و از مطیعان فرمان خدا بود.|سوره=تحریم|آیه=۱۲}}
#
۳. همسر لوط پیغمبر(ع) به عنوان نماد بدی معرّفی شدند. در قرآن کریم آمده است: {{قرآن|ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِینَ کَفَرُوا اِمْرَأَه نُوحٍ وَامْرَأَه لُوطٍ کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ یُغْنِیَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَقِیلَ ادْخُلا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِینَ}}<ref>تحریم: ۶۶/۱۰.</ref> خداوند برای کسانی که کافر شده‌اند، به همسر نوح و لوط مثل زده است، آن دو تحت سرپرستی دو بنده از بندگان صالح ما بودند ولی به آن دو خیانت کردند و ارتباط با این دو [پیامبر] سودی به حالشان [در برابر عذاب الهی] نداشت و به آن‌ها گفته شد: وارد آتش شوید همراه کسانی که وارد می‌شوند. در این آیهٔ شریف، ویژگی آنان به عنوان خیانت ذکر شده است. - البتّه خیانت به معنای خلاف عفت نبود بلکه نافرمانی از شوهران شان و تخلّف از دستورات الهی بود-.
۴.


== الگو و اسوهٔ خوبان ==
در قرآن نام هیچ زنی جز مریم برده نشده است. بر اساس آیات قرآن، فرشتگان با مریم سخن گفتند و او را به عیسی(ع) مژده دادند. آیه ۴۲ سوره آل‌عمران از برگزیدن حضرت مریم خبر می‌دهد. در آیات دیگری آمده که حضرت مریم، دامان خود را حفظ کرده، خداوند از روح خود بر او دمید، او تصدیق کننده کلمات و کتاب خداوند و مطیع خداوند بود.<ref>سوره تحریم، آیه ۱۲.</ref> کفیل حضرت مریم، به امر خداوند، [[زکریا]] بود.<ref>سوره آل عمران، آیه ۳۷.</ref> 
۱. آسیه بنت مزاحم، همسر فرعون، به عنوان الگو و اسوهٔ زنان معرّفی شد. خداوند در این راستا می‌فرماید {{قرآن|وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَه فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّه وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ}}<ref>تحریم: ۶۶/۱۱؛ محمّدی اشتهاردی، محمّد، قصّه‌های قرآن، بیجا: انتشارات مؤسسهٔ انتشارات نبوی، اوّل، ۱۳۷۸ش، صص۲۵۹و۲۶۰.</ref> و خداوند برای مؤمنان به همسر فرعون مثل زده است، در آن هنگام که گفت: پروردگارا! خانه‌ای برای من نزد خود در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کارا و نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایی‌بخش.


۲. مریم مقدّس، دختر عمران نیز به عنوان الگو و اسوهٔ زنان معرّفی شد خداوند در این راستا می‌فرماید: {{قرآن|وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَ کَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ}}<ref>تحریم: ۶۶/۱۲؛ همان، ص۳۹۶ و ۳۹۷.</ref> و هم چنین به مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت، و ما از روح خود در آن دمیدیم، او کلمات پروردگار و کتاب‌هایش را تصدیق کرده و از مطیعان فرمان خدا بود.
{{جعبه نقل قول|و فرشتگان گفتند: اى مريم، خدا تو را برگزيد و پاكيزه ساخت و بر زنان جهان برترى داد. (سوره آل‌عمران، آیه ۴۲)
 
| تراز = چپ
در این آیه، خصوصیّت حضرت مریم به عنوان پاک‌دامنی و فرمان برداری خدا بیان شده است.
| اندازه قلم = کوچک
 
}}
پس این آیات متضمّن دو مَثَل است، مَثَلی که خداوند به وسیلهٔ آن حال کفّار را مجسّم می‌کند، و دیگری هم مَثَلی که بیان گر حال مؤمنین است، مَثَل اوّل حال و ویژگی کفّار را در شقاوت و هلاکت روشن نموده است، می‌فرماید: اگر چنین شدند به خاطر خیانتی بود که به خدا و رسولش کردند، و سرانجام خیانت به خدا و رسول همین است. از هر کسی چنین خیانتی سر بزند، به سرانجامی نافرجام منتهی خواهد شد. هر چند وابسته به انبیاء باشد؛ و مَثَل دوّم بیانگر این حقیقت است که سعادت و رستگاری مؤمنین هم تنها به خاطر اطاعت و ایمان خالص‌شان به خدا و رسول بوده است.
خداوند فرشته‌ای به شکل انسان بر مریم فرستاد تا نویددهنده فرزندی برای او باشد. سپس عیسی(ع) را حامله شد. پس از زایمان، به حضرت مریم گفته شد که در برابر تهمت مردم، سکوت پیشه کند. حضرت مریم به میان مردم رفت و از سوی مردم مورد اتهام قرار گرفت، عیسی(ع) در حالی که تازه متولد شده بود در گهواره به سخن آمد تا معجزه‌ای باشد که حضرت مریم را از این اتهام دور سازد.<ref>سوره مریم، آیات ۱۶ تا ۳۶. </ref>
 
{{همچنین ببینید|باردار شدن حضرت مریم| الگو بودن حضرت مریم(س)}}
ناگفته نماند همان طوری که از آیات به دست می‌آید، ویژگی و الگو بودن هم در جهت مثبت وجود دارد و هم در جهت منفی، بزرگ‌ترین ویژگی که برای زنان بد در قرآن کریم نام برده شد خیانت است که همان نافرمانی و سرپیچی از فرمان الهی بود؛ و خصوصیّت و ویژگی زنان خوب را یکی پاکدامنی و دیگری مطیع محض خدا و پیغمبر خدا ذکر نموده است. نکتهٔ قابل توجّه این که در دین مقدّس اسلام، تعالیم ارزشمندی وجود دارد که در دشوارترین شرایط تاریخی برای زنان ـ که دختران را زنده به گور می‌کردند و زن را همانندکالا به ارث می‌بردند و مالک می‌شدند، و او را از هر گونه حقیّ محروم می‌داشتند ـ پیامبر اکرم(ص) بلندترین گام را در بدترین شرایط، در جهت احیای حقوق زن و پاس داشت کرامت انسانی وی برداشته است تا آن جایی که فرمود: «احسن الناس ایمانا احسنهم خلقاً و الطفهم باهله و انا الطفکم باهلی»<ref>. عیون اخبار رضا(ع)، ج۱، حدیث ۱۰۹، ص۴۱ و ۴۲.</ref> بهترین مردم از نظر ایمان آن کسی است که خوش‌اخلاق‌تر باشد و نسبت به زن خود، سازگارتر و مهربان‌تر باشد، و من از همهٔ شما دربارهٔ زن‌ها و اهل خود بهتر هستم. با این بیان، پیامبر اکرم(ص) به زنان جهان ارزش و اعتبار بخشید.


خلاصه این که ویژگی زنانی که نام آن‌ها در قرآن کریم بیان شده است، در جهت خوبی، پاک‌دامنی و مطیع خدا و پیامبر خدا، و در جهت بدی خیانت و نافرمانی، ذکر شده است.
== آسیه ==
{{پایان پاسخ}}
{{نوشتار اصلی|الگو بودن آسیه همسر فرعون}}
{{مطالعه بیشتر}}
خداوند داستانِ آسیه بنت مزاحم همسر فرعون را مثلی برای مؤمنان می‌زند. در [[سوره تحریم]] آمده است: {{قرآن|وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَه فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّه وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ|ترجمه=و خداوند برای مؤمنان به همسر فرعون مثل زده است، در آن هنگام که گفت: پروردگارا! خانه‌ای برای من نزد خود در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایی‌بخش.|سوره=تحریم|آیه=۱۱}}  


== معرفی منابع جهت مطالعهٔ بیشتر ==
در جای دیگر هم از او یاد شده است که او فرعون را راضی کرد تا [[حضرت موسی(ع)]] را نکشد و به فرزندی قبولش کنند.<ref>سوره قصص، آیه ۹.</ref> مفسران گفته‌اند آسیه تحت شکنجه سخت فرعون قرار گرفت تا ایمانش را واگذارد اما او مقاومت کرد و زیر شکنجه جانش گرفته شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۲۵، ص۱۵۵؛  مغنیه، تفسير كاشف، ج۷، ص۶۱۵؛ طباطبایی، محمدحسین، الميزان، ج۱۹، ص ۵۸۱.
۱. المیزان، ج۱۹، ص۶۹۱.
</ref>
 
# محمّدی اشتهاردی، محمّد، قصه‌های قرآن.
# زن در آینهٔ جلال و جمال، اثر استاد جوادی آملی.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
| شاخه اصلی = تاریخ
|شاخه فرعی۱ = متفرقات معارف در قرآن
| شاخه فرعی۱ = زنان اسوه
|شاخه فرعی۲ = اشخاص و اقوام
| شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی نویسنده =  
| بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[ar:النساء القدوة في القرآن]]
[[es:Mujeres que son un modelo a seguir en el Corán]]
[[fr:Femmes présentées dans le Coran comme modèles moraux]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۷

سؤال
چه کسانی از زنان در قرآن کریم به عنوان اسوه و الگو معرفی شده‌اند؟
درگاه‌ها
زن-و-خانواده.png


خداوند در قرآن کریم، حضرت مریم(س) و آسیه همسر فرعون را برای مؤمنان مثل زده و آنان را الگویی برای مؤمنان معرفی کرده است. حضرت مریم از جایگاه ویژه‌ای در قرآن برخوردار است که هیچ زنی مانند او نبوده و خداوند او را بر تمام زنان برتری داده است. سخن گفتن مادر حضرت مریم؛ همسر عمران با خداوند هم در قرآن آمده است که فرزند خود را برای خداوند نذر کرد.

خداوند در مقابل این افراد، همسران نوح و لوط را یاد می‌کند که مثال‌هایی برای افراد کافر هستند.

حضرت مریم(ع)

مریم، دختر عمران و مادر حضرت عیسی(ع) به عنوان الگو و اسوه زنان معرفی شده است: ﴿وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِینَ آمَنُوا ... وَ مَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَ کَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ؛ و خداوند برای مؤمنان به مریم دختر عمران مثل زده است، که دامان خود را پاک نگه داشت، و ما از روح خود در آن دمیدیم، او کلمات پروردگار و کتاب‌هایش را تصدیق کرده و از مطیعان فرمان خدا بود.(تحریم:۱۲)

در قرآن نام هیچ زنی جز مریم برده نشده است. بر اساس آیات قرآن، فرشتگان با مریم سخن گفتند و او را به عیسی(ع) مژده دادند. آیه ۴۲ سوره آل‌عمران از برگزیدن حضرت مریم خبر می‌دهد. در آیات دیگری آمده که حضرت مریم، دامان خود را حفظ کرده، خداوند از روح خود بر او دمید، او تصدیق کننده کلمات و کتاب خداوند و مطیع خداوند بود.[۱] کفیل حضرت مریم، به امر خداوند، زکریا بود.[۲]

و فرشتگان گفتند: اى مريم، خدا تو را برگزيد و پاكيزه ساخت و بر زنان جهان برترى داد. (سوره آل‌عمران، آیه ۴۲)

خداوند فرشته‌ای به شکل انسان بر مریم فرستاد تا نویددهنده فرزندی برای او باشد. سپس عیسی(ع) را حامله شد. پس از زایمان، به حضرت مریم گفته شد که در برابر تهمت مردم، سکوت پیشه کند. حضرت مریم به میان مردم رفت و از سوی مردم مورد اتهام قرار گرفت، عیسی(ع) در حالی که تازه متولد شده بود در گهواره به سخن آمد تا معجزه‌ای باشد که حضرت مریم را از این اتهام دور سازد.[۳]

آسیه

خداوند داستانِ آسیه بنت مزاحم همسر فرعون را مثلی برای مؤمنان می‌زند. در سوره تحریم آمده است: ﴿وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا لِلَّذِینَ آمَنُوا اِمْرَأَه فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّه وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ؛ و خداوند برای مؤمنان به همسر فرعون مثل زده است، در آن هنگام که گفت: پروردگارا! خانه‌ای برای من نزد خود در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایی‌بخش.(تحریم:۱۱)

در جای دیگر هم از او یاد شده است که او فرعون را راضی کرد تا حضرت موسی(ع) را نکشد و به فرزندی قبولش کنند.[۴] مفسران گفته‌اند آسیه تحت شکنجه سخت فرعون قرار گرفت تا ایمانش را واگذارد اما او مقاومت کرد و زیر شکنجه جانش گرفته شد.[۵]

منابع

  1. سوره تحریم، آیه ۱۲.
  2. سوره آل عمران، آیه ۳۷.
  3. سوره مریم، آیات ۱۶ تا ۳۶.
  4. سوره قصص، آیه ۹.
  5. طبرسی، مجمع البیان، ج۲۵، ص۱۵۵؛ مغنیه، تفسير كاشف، ج۷، ص۶۱۵؛ طباطبایی، محمدحسین، الميزان، ج۱۹، ص ۵۸۱.