جمع‌آوری قرآن توسط خلیفه اول: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} جریان جمع‌آوری قرآن توسط خلیفهٔ اول و سوم چگونه بوده است؟...» ایجاد کرد)
 
(یک پاورقی تکمیل و یک پاورقی اضافه شد)
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
جریان جمع‌آوری قرآن توسط خلیفهٔ اول و سوم چگونه بوده است؟
جریان جمع‌آوری قرآن توسط خلیفهٔ اول چگونه بوده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
بنابر وصیت پیامبر گرامی قرآن باید جمع‌آوری می‌شد تا مانند تورات یهود در معرض تحریف قرار نگیرد. پس از رحلت پیامبر حضرت علی به تبعیت از وصیت ایشان به این مهم پرداخت و آن را عرضه داشت، ولی به دلایلی پذیرفته نشد، لکن از آنجا که قرآن، نخستین مرجع تشریع آیین اسلام و زیربنای ساخت جامعه اسلامی است، ضرورت داشت خلفای وقت با استفاده از دیگر کاتبان کلام الهی، قرآن را از روی قطعات چوب و استخوان و سینه‌های حافظان جمع‌آوری و آن را ضبط کنند؛ بنابراین، ابوبکر از زید بن ثابت خواست تا قرآن را جمع‌آوری کند. زید می‌گوید:
ابوبکر در نخستین اقدام، اعلام کرد هر کس هر چه از قرآن نزد خود دارد، بیاورد. سپس با تشکیل گروهی کار جمع‌آوری آیات و سوره‌ها را آغاز نمود تا آن را از پراکندگی و خطر از بین رفتن نجات دهد. هر سوره‌ای که کامل می‌شد، در صندوقچه‌ای به نام «رَبعه» قرار داده می‌شد.<ref>معرفت، محمدهادى، التمهيد في علوم القرآن، قم، مركز مديريت حوزه علمیه قم، چاپ سوم، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۴۷.</ref>


ابوبکر مرا خواند و پس از مشاوره با عمر، گفت: بسیاری از قاریان و حافظان قرآن، در جنگ یمامه شهید شده‌اند و بیم آن می‌رود که در موارد دیگر نیز گروهی دیگر کشته شوند و قسمت عمدهٔ قرآن از بین برود، آن‌گاه جمع‌آوری قرآن را مطرح ساخت… و به من اصرار ورزیدند تا به ناچار آن را پذیرفتم… و قرآن را که بر صفحاتی از سنگ و چوب نوشته شده بود، جمع‌آوری کردم.<ref>المصاحف، ص۶–۹.</ref>
این صحیفه‌ها که نام سوره‌های قرآن بر آنها نگاشته شده بود، پس از اتمام، به ابوبکر و بعد از او به عمر سپرده شد و سپس نزد دخترش «حفصه» نگهداری شد. عثمان  هنگام [[جمع‌آوری قرآن توسط خلیفه سوم|یکسان کردن مصحف‌ها]] آن را به امانت گرفت تا نسخهٔ دیگر قرآن را با آن مقابله کند و سپس آن را به حفصه بازگرداند. بعد از مرگ حفصه، [[مروان بن حکم|مروان]] که از جانب [[معاویه بن ابی‌سفیان|معاویه]] حاکم مدینه بود، آن را از ورثه حفصه گرفت و از بین برد.<ref>غانم القدوری الحمد، رسم‌الخط المصحف، ترجمهٔ یعقوب جعفری، ص۹۰–۹۵.</ref>


در نخستین اقدام، اعلام کرد هر کس هر چه از قرآن نزد خود دارد بیاورد. سپس با تشکیل گروهی کار جمع‌آوری آیات و سوره‌ها را آغاز نمود تا آن را از پراکندگی و خطر از بین رفتن نجات دهد. هر سوره‌ای که کامل می‌شد، در صندوقچه مانندی ازچرم به نام «رَبعه» قرار داده می‌شد؛ هر چند که بین سوره‌ها نظم و ترتیبی به وجود نیاورد.
زید بن ثابت نقل می‌کند که ابوبکر خلیفه اول او را فراخواند و پس از مشاوره با عمر، گفت بسیاری از قاریان و حافظان قرآن، در [[جنگ یمامه]] شهید شده‌اند و بیم آن می‌رود که در موارد دیگر، دیگر حافظان نیز کشته شوند و بخشی از قرآن از بین برود. سپس موضوع جمع‌آوری قرآن را مطرح ساخت و من قرآن را که بر صفحاتی از سنگ و چوب نوشته شده بود، جمع‌آوری کردم.<ref>سجستانی، أبو بكر بن أبي داود، المصاحف، مصر- قاهره، الفاروق الحديثة، چاپ اول، ۱۴۲۳ق، ص۴۸.</ref>


این صحیفه‌ها که نام سوره‌های قرآن بر آنها نگاشته شده بود، پس از اتمام به ابوبکر و بعد از او به عمر سپرده شد و سپس نزد دخترش «حفصه» نگهداری شد و عثمان نیز، هنگام یکسان کردن مصحف‌ها آن را به عاریت گرفت تا نسخهٔ دیگر قرآن را با آن مقابله کند و سپس آن را به حفصه بازگرداند. بعد از مرگ حفصه، مروان که از جانب معاویه والی مدینه بود، آن را از ورثهٔ حفصه گرفت و از بین برد.<ref>غانم القدوری الحمد، رسم‌الخط المصحف، ترجمهٔ یعقوب جعفری، ص۹۰–۹۵.</ref>
[[امام علی(ع)]]  پس از رحلت [[پیامبر اسلام(ص)]] به جمع‌آوری قرآن پرداخت، اما به دلایلی پذیرفته نشد.<ref>محمود راميار، تاريخ قرآن، تهران، انتشارات اميركبير، ص۴۱۰.</ref>  


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
* [[جمع‌آوری قرآن در زمان پیامبر اسلام]]
* [[جمع‌آوری قرآن در زمان پیامبر اسلام]]
* [[امام علی(ع) جمع‌کننده قرآن]]
* [[امام علی(ع) جمع‌کننده قرآن]]
* [[جمع‌آوری قرآن توسط خلیفه سوم]]


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۵: خط ۲۶:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۳۵: خط ۳۶:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۱۵

سؤال

جریان جمع‌آوری قرآن توسط خلیفهٔ اول چگونه بوده است؟

ابوبکر در نخستین اقدام، اعلام کرد هر کس هر چه از قرآن نزد خود دارد، بیاورد. سپس با تشکیل گروهی کار جمع‌آوری آیات و سوره‌ها را آغاز نمود تا آن را از پراکندگی و خطر از بین رفتن نجات دهد. هر سوره‌ای که کامل می‌شد، در صندوقچه‌ای به نام «رَبعه» قرار داده می‌شد.[۱]

این صحیفه‌ها که نام سوره‌های قرآن بر آنها نگاشته شده بود، پس از اتمام، به ابوبکر و بعد از او به عمر سپرده شد و سپس نزد دخترش «حفصه» نگهداری شد. عثمان هنگام یکسان کردن مصحف‌ها آن را به امانت گرفت تا نسخهٔ دیگر قرآن را با آن مقابله کند و سپس آن را به حفصه بازگرداند. بعد از مرگ حفصه، مروان که از جانب معاویه حاکم مدینه بود، آن را از ورثه حفصه گرفت و از بین برد.[۲]

زید بن ثابت نقل می‌کند که ابوبکر خلیفه اول او را فراخواند و پس از مشاوره با عمر، گفت بسیاری از قاریان و حافظان قرآن، در جنگ یمامه شهید شده‌اند و بیم آن می‌رود که در موارد دیگر، دیگر حافظان نیز کشته شوند و بخشی از قرآن از بین برود. سپس موضوع جمع‌آوری قرآن را مطرح ساخت و من قرآن را که بر صفحاتی از سنگ و چوب نوشته شده بود، جمع‌آوری کردم.[۳]

امام علی(ع) پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) به جمع‌آوری قرآن پرداخت، اما به دلایلی پذیرفته نشد.[۴]

جستارهای وابسته

منابع

  1. معرفت، محمدهادى، التمهيد في علوم القرآن، قم، مركز مديريت حوزه علمیه قم، چاپ سوم، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۴۷.
  2. غانم القدوری الحمد، رسم‌الخط المصحف، ترجمهٔ یعقوب جعفری، ص۹۰–۹۵.
  3. سجستانی، أبو بكر بن أبي داود، المصاحف، مصر- قاهره، الفاروق الحديثة، چاپ اول، ۱۴۲۳ق، ص۴۸.
  4. محمود راميار، تاريخ قرآن، تهران، انتشارات اميركبير، ص۴۱۰.