پرهیز از ظن و گمان در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
در خصوص پرهیز از کم فروشی، پرهیز از ظنّ و گمان، پرهیز از غرور و تکبّر که در قرآن کریم، آمده است، تفسیری ارائه فرمایید.
سفارش قرآن درباره پرهیز از ظن و گمان چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
در خصوص هر یک از موضوعات مربوط به سؤال، آیات ویژه ای وجود دارد. در این نگارش تفسیر کوتاهی از هر یک از آن ارایه می‌شود:الف) در باب کم فروشی آیات فراوانی در قرآن کریم آمده است. در این مقال چند نمونهٔ آن به اختصار اشاره می‌شود:
در باب پرهیز از ظنّ نیز آیاتی وجود دارد. آیات مورد نظر عبارتنداز:<ref>ر. ک. فتح / ۶ و ۱۲؛ نجم / ۲۸؛ آل عمران / ۱۵۴.</ref>
 
ـ «وای بر کم فروشان! آنان که وقتی برای خود پیمانه می‌کنند، حق خود را به‌طور کامل می‌گیرند. اما هنگامی که می‌خواهند برای دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم می‌گذارند».<ref>مطففین / ۱–۳.</ref>
 
ـ «حق پیمانه را ادا کنید، و دیگران را به خسارت میفکنید، با ترازوی صحیح وزن کنید، و حق مردم را کم نگذارید و در زمین فساد نکنید».<ref>شعراء / ۱۸۱–۱۸۳.</ref>
 
ـ «کم فروشی نکنید و حق پیمانه و وزن را با عدالت ادا کنید».<ref>انعام / ۱۵۲.</ref>
 
ـ «پیمانه و وزن را کم نکنید، پیمانه و وزن را با عدالت تمام دهید و بر اشیاء و اجناس مردم، عیب نگذارید و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید».<ref>هود / ۸۴–۸۵.</ref>
 
ب) در باب پرهیز از ظنّ نیز آیاتی وجود دارد. آیات مورد نظر عبارتنداز:<ref>ر. ک. فتح / ۶ و ۱۲؛ نجم / ۲۸؛ آل عمران / ۱۵۴.</ref>


ـ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است، و هرگز (در کار دیگران) تجسس نکنید؛ و هیچ‌یک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! به یقین همه شما از این امر کراهت دارید؛ تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است».<ref>حجرات / ۱۲.</ref>
ـ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است، و هرگز (در کار دیگران) تجسس نکنید؛ و هیچ‌یک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! به یقین همه شما از این امر کراهت دارید؛ تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است».<ref>حجرات / ۱۲.</ref>
خط ۲۱: خط ۱۱:
ـ «... و اگر از بهتر کسانی که در روی زمین هستند اطاعت کنی، تو را از راه خدا گمراه می‌کنند زیرا آن‌ها تنها از گمان پیروی می‌نمایند و تخمین و حدس می‌زنند».<ref>انعام / ۱۱۶.</ref>
ـ «... و اگر از بهتر کسانی که در روی زمین هستند اطاعت کنی، تو را از راه خدا گمراه می‌کنند زیرا آن‌ها تنها از گمان پیروی می‌نمایند و تخمین و حدس می‌زنند».<ref>انعام / ۱۱۶.</ref>


ج) در مورد پرهیز از غرور و تکبّر موارد زیادی در قرآن کذیم آمده است. نمونه‌های از آن عبارتند از:<ref>ر. ک. حدید / ۱۴ و ۲۰؛ آل عمران / ۱۸۵.</ref>
{{پایان پاسخ}}
 
ـ «ای مردم وعدهٔ خداوند حق است، مبادا زندگی دنیا شما را بفریبد و مبادا شیطان شما را فریب دهد و به خدا مغرور سازد».<ref>فاطر / ۵.</ref>
 
ـ «و روی زمین، با تکبر راه مرو؛ تو نمی‌توانی زمین را بشکافی، و طول قامتت هرگز به کوه‌ها نمی‌رسد».<ref>اسراء / ۳۰.</ref>
 
- در خصوص تکبّر و غرور ده‌ها آیه نازل شده است و ابلیس پایه‌گذار استکبار است.<ref>سورهٔ بقره: ۲/۳۴.</ref> در مورد ریشه‌های استکبار، زمینه‌های استکبار، پیامدهای استکبار، سرنوشت مستکبران، رهایی از سلطهٔ استکباری و استکبار در نگاه تاریخی، آیات زیادی وجود دارد که بررسی تمام آن در این مختصر مقدور نیست. جهت مطالعهٔ بیشتر فهرست تفصیلی قرآنی و معجم قرآنی مراجعه شود.<ref>معادیخواه، عبدالمجید، فروغ بی پایان، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اوّل، ۱۳۷۸، صص ۷۵–۷۷.</ref>
- {{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
۱ـ تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، جلدهای ۱۲، ۲۲ و ۲۶.
تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، جلدهای ۱۲، ۲۲ و ۲۶.
 
۲ـ هشتصد نکته درباره قرآن، رضا باقی زاده، قم، انتشارات سحر، چاپ اول، ۱۳۷۹.
 
۳ـ پرسش و پاسخ‌های قرآنی، سید محمد رضا غیاثی، قم، انتشارات نور گستر، چاپ اول، ۱۳۸۰.
 
۴ـ آیه‌های زندگی، حسین اسکندری، تهران، انتشارات سروش، چاپ اول، ۱۳۸۱.


۵ـ دانستنی‌های قرآنی، مصطفی اسرار، تهران، انتشارات محیا، چاپ اول، ۱۳۷۳.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}



نسخهٔ ‏۲۶ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۴

سؤال

سفارش قرآن درباره پرهیز از ظن و گمان چیست؟

در باب پرهیز از ظنّ نیز آیاتی وجود دارد. آیات مورد نظر عبارتنداز:[۱]

ـ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است، و هرگز (در کار دیگران) تجسس نکنید؛ و هیچ‌یک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! به یقین همه شما از این امر کراهت دارید؛ تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است».[۲]

ـ «... و اگر از بهتر کسانی که در روی زمین هستند اطاعت کنی، تو را از راه خدا گمراه می‌کنند زیرا آن‌ها تنها از گمان پیروی می‌نمایند و تخمین و حدس می‌زنند».[۳]


مطالعه بیشتر

تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، جلدهای ۱۲، ۲۲ و ۲۶.


منابع

  1. ر. ک. فتح / ۶ و ۱۲؛ نجم / ۲۸؛ آل عمران / ۱۵۴.
  2. حجرات / ۱۲.
  3. انعام / ۱۱۶.