اولین کتاب رجالی شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (کتاب الرجال برقی نوشته احمد بن محمد بن خالد است که به اشتباه محمد بن خالد آمده بود.) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
[[پرونده:کتاب الرجال البرقی.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]]، قدیمی‌ترین کتاب رجالی شیعه که از میان نرفته و در دسترس است.]] | [[پرونده:کتاب الرجال البرقی.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل|کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]]، قدیمی‌ترین کتاب رجالی شیعه که از میان نرفته و در دسترس است.]] | ||
'''اولین کتاب‌های رجالی شیعه''' در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست [[ابورافع]]، [[ابومخنف]] و [[محمد حبیش]] نوشته شده‌اند که هیچ کدام از این کتاب‌ها، امروزه وجود ندارند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]] است که در قرن | '''اولین کتاب‌های رجالی شیعه''' در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست [[ابورافع]]، [[ابومخنف]] و [[محمد حبیش]] نوشته شده‌اند که هیچ کدام از این کتاب‌ها، امروزه وجود ندارند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب [[رجال برقی (کتاب)|رجال برقی]] است که در قرن سوم توسط [[احمد بن محمد بن خالد برقی]] نگاشته شده است.<ref name=":0">طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> | ||
سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین دانسته شده است: | سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین دانسته شده است: | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
* '''رجال ابی‌مخنف لوط بن یحیی ازدی''' (درگذشت ۱۵۱ق): [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده<ref>نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> ولی نامی از کتاب رجالی او را نیاورده است.<ref name=":0" /> | * '''رجال ابی‌مخنف لوط بن یحیی ازدی''' (درگذشت ۱۵۱ق): [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده<ref>نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> ولی نامی از کتاب رجالی او را نیاورده است.<ref name=":0" /> | ||
* '''رجال محمد حبیش''' (درگذشت ۱۵۸ق):<ref name=":0" /> [[آقا بزرگ تهرانی]]، تراجم‌نگار، این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> | * '''رجال محمد حبیش''' (درگذشت ۱۵۸ق):<ref name=":0" /> [[آقا بزرگ تهرانی]]، تراجم‌نگار، این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.</ref> | ||
* '''کتاب الرجال | * '''کتاب الرجال احمد بن محمد بن خالد برقی''' (درگذشت ۲۷۴ یا ۲۸۰ق): به گفته [[ابن ندیم]]، کتاب‌شناس قرن چهارم قمری، این کتاب مشتمل بر فهرست نام‌های راویانی است که از امام علی(ع) روایت کرده‌اند.<ref name=":0" /> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۱۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۲۷
سؤال
اولین کتاب رجالی شیعه در چه تاریخی و به دست چه کسی نوشته شده و عاقبت آن چه شده است؟
کتاب رجال برقی، قدیمی‌ترین کتاب رجالی شیعه که از میان نرفته و در دسترس است.
اولین کتاب‌های رجالی شیعه در قرن اول و دوم هجری قمری، به دست ابورافع، ابومخنف و محمد حبیش نوشته شده‌اند که هیچ کدام از این کتاب‌ها، امروزه وجود ندارند. نخستین کتاب رجالی شیعه که امروزه در دسترس است، کتاب رجال برقی است که در قرن سوم توسط احمد بن محمد بن خالد برقی نگاشته شده است.[۱]
سیر تدوین نخستین کتاب‌های رجالی شیعه چنین دانسته شده است:
- رجال ابن ابی‌رافع: این کتاب در قرن اول هجری قمری به دست عبیدالله بن ابی‌رافع، کاتب امام علی(ع)، نوشته شده است. در این کتاب، فهرست نام‌های شهدای جنگ جمل، صفین و نهروان ذکر شده است.[۲]
- رجال ابی‌مخنف لوط بن یحیی ازدی (درگذشت ۱۵۱ق): نجاشی، رجال‌نگار شیعه، شرح‌حال این نویسنده را در کتاب رجالی خود ذکر کرده[۳] ولی نامی از کتاب رجالی او را نیاورده است.[۱]
- رجال محمد حبیش (درگذشت ۱۵۸ق):[۱] آقا بزرگ تهرانی، تراجم‌نگار، این کتاب را با عنوان رجال محمد، فهرست کرده است.[۴]
- کتاب الرجال احمد بن محمد بن خالد برقی (درگذشت ۲۷۴ یا ۲۸۰ق): به گفته ابن ندیم، کتاب‌شناس قرن چهارم قمری، این کتاب مشتمل بر فهرست نام‌های راویانی است که از امام علی(ع) روایت کرده‌اند.[۱]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۰، ص۸۳ و ۱۳۰، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.
- ↑ نجاشیَ، رجال النجاشی، ص۳۲۰، ش ۸۷۵، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج ۱۰، ص۱۴۷، به نقل از طلاییان، رسول، مأخذشناسی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۱ش، ص۱۳.