روح در آیه «تنزل الملائکة و الروح»

سؤال

آیه چهار سوره قدر را شرح داده و بفرمایید مقصود از روح چیست؟

متن و ترجمه آیه

﴿ تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ

فرشتگان و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای (تقدیر) هر کاری نازل می‌شوند.

قدر:۴

﴾

معنا و مقصود روح

بیشتر مفسران معنای روح در آیه ۴ سوره قدر را جبرئیل می‌دانند. برخی هم آن را وحی می دانند و نیز بعضی گفته اند روح گروهى از فرشتگانند كه ملائكه آنها را نمی‌‏بينند و در شب قدر فرود می‌آيند از موقع غروب آفتاب تا طلوع فجر.

علامه طباطبایی در تفسیر خود ذیل این آیه می‌فرمایند: ظاهر آن است که مراد از روح در این آیه، «همان روح از امر پروردگارم می‌باشد» است که در سوره اسری آمده است}}. و آن آیه این است که:

کلمه «روح» ۲۱ مرتبه در قرآن شریف آمده و در معنای روحی که در کالبد انسان است، به معنای وحی، قرآن و روح القدس (جبرئیل) به کار رفته است.

در تفسیر کشاف که یکی از تفسیرهای اهل تسنن است، آمده است: مراد از روح، جبرئیل است. برخی نیز گفته‌اند: روح، دسته ای از فرشته هستند که فرشتگان دیگر او را نمی‌بینند مگر در شب قدر.

از امام صادق(ع) از روح سؤال کردند: آیا روح همان جبرئیل نیست؟ امام صادق(ع) فرمود: «روح فرشته ای است که از جبرئیل بزرگتر است. چون جبرئیل از ملائک هاست ولی روح بزرگتر از ملائکه می‌باشد. در واقع روح فرشته بزرگ است و دلیل آن نیز این است که در سوره قدر ملائکه و روح به صورت جدا آمده است. پس ملائکه با روح با هم فرق می‌کنند و روح همان جبرئیل نیست.»

در تفسیر مجمع البیان آمده: روح همان جبرئیل است.