روح در آیه «تنزل الملائکة و الروح»: تفاوت میان نسخه‌ها

    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۶: خط ۶:
    {{پاسخ}}
    {{پاسخ}}


    == سوره‌شناسی و سیمای سوره قدر ==
    == متن و ترجمه آیه ==
    # سوره قدر، نود و هفتمین سوره قرآن است.
    {{قرآن بزرگ|تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ
    # دارای پنج آیه می‌باشد.
    | سوره = قدر
    # سوره مکی است؛ یعنی در مکّه نازل شد.
    | آیه = ۴
    # محتوای کلّی آن در رابطه با نزول قرآن در شب قدر است و به دنبال آن پایین آمدن ملائکه و روح در زمین است.
    | ترجمه = فرشتگان و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای (تقدیر) هر کاری نازل می‌شوند.
    اما ترجمه و شرح آیه چهار
    }}


    {{قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلائِکَه وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ}} فرشتگان و (روح‏) در آن شب به اذن پروردگارشان برای [تقدیر] هر کاری نازل می‌شوند.
    == معنا و مقصود روح ==
    علامه طباطبایی در تفسیر خود ذیل این آیه می‌فرمایند: ظاهر آن است که مراد از روح در این آیه، «همان روح از امر پروردگارم می‌باشد»<ref>. اسراء / ۸۵.</ref><nowiki> است که در سوره اسری آمده است}}.</nowiki><ref>تفسیر المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۴ هـ ق، ج۲۰، ص۳۳۲.</ref> و آن آیه این است که:


    شرح آیه
    کلمه «روح» ۲۱ مرتبه در قرآن شریف آمده و در معنای روحی که در کالبد انسان<ref>سجده/ ۹..</ref> است، به معنای وحی،<ref>غافر/ ۱۵.</ref> قرآن<ref>شوری/ ۵۲.</ref> و روح القدس (جبرئیل)<ref>بقره/ ۸۷.</ref> به کار رفته است.


    علامه سید محمد حسین طباطبایی در تفسیر خود ذیل این آیه می‌فرمایند: ظاهر آن است که مراد از روح دراین آیه، «همان روح از امر پروردگارم می‌باشد» است که در سوره اسری آمده است}}.<ref>تفسیر المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۴ هـ ق، ج۲۰، ص۳۳۲.</ref> و آن آیه این است که:
    در تفسیر کشاف که یکی از تفسیرهای اهل تسنن است، آمده است: مراد از روح، جبرئیل است. برخی نیز گفته‌اند: روح، دسته ای از فرشته هستند که فرشتگان دیگر او را نمی‌بینند مگر در شب قدر.<ref>تفسیر الکشاف، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۴، ص۲۷۳.</ref>


    {{قرآن|وَیَسْأَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی وَمَا أُوتِیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلا قَلِیلا<ref>. اسراء / ۸۵.</ref> و از تو درباره روح سؤال می‌کنند، بگو: روح از فرمان پروردگار من است‏؛ و جز اندکی از دانش‏، به شما داده نشده است‏!
    از امام صادق(ع) از روح سؤال کردند: آیا روح همان جبرئیل نیست؟ امام صادق(ع) فرمود: «روح فرشته ای است که از جبرئیل بزرگتر است. چون جبرئیل از ملائک هاست ولی روح بزرگتر از ملائکه می‌باشد. در واقع روح فرشته بزرگ است و دلیل آن نیز این است که در سوره قدر ملائکه و روح به صورت جدا آمده است. پس ملائکه با روح با هم فرق می‌کنند و روح همان جبرئیل نیست.»<ref>تفسیر نورالثقلین، قم، دارالتفسیر، چاپ اوّل، ۱۳۸۲، ج۴، ص۶۳۸.</ref>


    در واقع علامه طباطبایی طبق روش تفسیری خود، آیه چهار سوره قدر را با آیه «۸۵» سورهاسری تفسیر کرده است.
    در تفسیر مجمع البیان آمده: روح همان جبرئیل است.<ref>تفسیر مجمع البیان، تهران، مکتبه العلمیه الاسلامیه، بی تا، ج۵، ص۵۲۰.</ref>{{پایان پاسخ}}
     
    به هر حال کلمه «روح» ۲۱ مرتبه در قرآن شریف آمده و در موارد زیر به کار رفته است:
     
    ۱. به معنای روحی که در کالبد انسان دمیده شده است: {{قرآن|ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالأبْصَارَ وَالأفْئِدَه قَلِیلا مَا تَشْکُرُونَ}}<ref>سجده/ ۹..</ref> سپس [اندام‏] او را موزون ساخت و از روح خویش در وی دمید؛ و برای شما گوش و چشمها و دلها قرار داد؛ امّا کمتر شکر نعمتهای او را بجا می‌آورید!
     
    ۲. به معنای وحی: {{قرآن|رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یُلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَی مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِیُنْذِرَ یَوْمَ التَّلاقِ}}<ref>غافر/ ۱۵.</ref> او درجات [بندگان صالح‏] را بالا می‌برد، او صاحب عرش است‏، روح [مقدّس‏] را به فرمانش بر هر کس از بندگانش که بخواهد القاء می‌کند تا [مردم را] از روز ملاقات [= روز رستاخیز] بیم دهد!
     
    ۳. به معنای قرآن: {{قرآن|وَکَذَلِکَ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا مَا کُنْتَ تَدْرِی مَا الْکِتَابُ وَلا الإیمَانُ وَلَکِنْ جَعَلْنَاهُ نُورًا نَهْدِی بِهِ مَنْ نَشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّکَ لَتَهْدِی إِلَی صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ}}<ref>شوری/ ۵۲.</ref> همان گونه [که بر پیامبران پیشین وحی فرستادیم‏] بر تو نیز روحی را بفرمان خود وحی کردیم‏؛ تو پیش از این نمی‌دانستی کتاب و ایمان چیست [و از محتوای قرآن آگاه نبودی‏]؛ ولی ما آن را نوری قرار دادیم که بوسیله آن هر کس از بندگان خویش را بخواهیم هدایت می‌کنیم‏؛ و تو مسلّماً به سوی راه راست هدایت می‌کنی‏.
     
    ۴. به معنای روح القدس: {{قرآن|وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَی الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لا تَهْوَی أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ}}<ref>بقره/ ۸۷.</ref> ما به موسی کتاب -تورات‏- دادیم‏؛ و بعد از او، پیامبرانی پشت سر هم فرستادیم‏؛ و به عیسی بن مریم دلایل روشن دادیم‏؛ و او را به وسیله روح القدس تأیید کردیم‏. آیا چنین نیست که هر زمان‏، پیامبری چیزی بر خلاف هوای نفس شما آورد، در برابر او تکبر کردید -و از ایمان آوردن به او خودداری نمودید-؛ پس عده‌ای را تکذیب کرده‏، و جمعی را به قتل رساندید؟!
     
    ۵. به معنای بزرگ فرشتگان: {{قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلائِکَه وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ}}<ref>قدر/ ۴.</ref> فرشتگان و (روح‏) در آن شب به اذن پروردگارشان برای [تقدیر] هر کاری نازل می‌شوند.
     
    ولی به هر حال روح بشر امری پیچیده، ناشناخته و نفخه الهی و دارای بعد آسمانی است و تنها خداوند متعال آن را می‌شناسد.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز نشر فرهنگی، ج۷؛ و درس‌هایی از قرآن، چاپ دوم، ۱۳۸۰، ص۱۱۲.</ref>
     
    در تفسیر الکشاف که یکی از تفسیرهای اهل تسنن است، آمده است:
     
    مراد از روح، جبرئیل است. برخی نیز گفته‌اند: روح، دسته ای از فرشته هستند که فرشتگان دیگر او را نمی‌بینند مگر در شب قدر. و مراد از {{قرآن|مِنْ کُلِّ أَمْرٍ}} سرنوشت و تقدیر همه انسان‌ها و هر انسان است.<ref>تفسیر الکشاف، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۴، ص۲۷۳.</ref>
     
    از امام صادق(ع) از روح سؤال کردند: آیا روح همان جبرئیل نیست؟
     
    امام صادق(ع) فرمود: «روح فرشته ای است که از جبرئیل بزرگتر است. چون جبرئیل از ملائک هاست ولی روح بزرگتر از ملائکه می‌باشد. در واقع روح فرشته بزرگ است و دلیل آن نیز این است که در سوره قدر ملائکه و روح به صورت جدا آمده است. پس ملائکه با روح با هم فرق می‌کنند و روح همان جبرئیل نیست.»<ref>تفسیر نورالثقلین، قم، دارالتفسیر، چاپ اوّل، ۱۳۸۲، ج۴، ص۶۳۸.</ref>
     
    در تفسیر مجمع البیان آمده: روح همان جبرئیل است. و در ذیل {{قرآن|مِنْ کُلِّ أَمْرٍ}} آمده هر امر خیر و با برکت را گویند.<ref>تفسیر مجمع البیان، تهران، مکتبه العلمیه الاسلامیه، بی تا، ج۵، ص۵۲۰.</ref>
     
    آنچه به عنوان خلاصه و نتیجه بحث قابل بیان است این است که: در شب قدر که شب قدرشناسی، وقت‌شناسی، شب سرنوشت و سرنوشت ساز است، فرشتگان و روح به اذن پروردگار به زمین می‌آیند و بر بندگان خدا سلام می‌دهند و تا سپیده صبح با آن‌ها نجوا می‌کنند.
     
    در رابطه با روح هم باید گفت: اگر چه دراین مورد اختلاف نظر وجود دارد، ولی نظر روایت صحیح تر به نظر می‌رسد، و روح، فرشته بزرگی غیر از ملائکه و جبرئیل است که وظیفه خاص خودش را دارد و یکی از فرشته‌های بزرگ شب قدر است. و در دعای سوّم صحیفه سجادیه نیز چنین آمده است.
    {{پایان پاسخ}}
    {{مطالعه بیشتر}}
     
    == مطالعه بیشتر ==
    ۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۷.
     
    # هاشمی رفسنجانی، علی اکبر، تفسیر راهنما، ذیل سوره قدر.
    # دعای سوّم صحیفه سجادیه.
    ۴. طباطبایی، علامه سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر همدانی، ج۲۰.
     
    ۵. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج۱۲.
    {{پایان مطالعه بیشتر}}


    == منابع ==
    == منابع ==

    نسخهٔ ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۳

    سؤال

    آیه چهار سوره قدر را شرح داده و بفرمایید مقصود از روح چیست؟


    متن و ترجمه آیه

    معنا و مقصود روح

    علامه طباطبایی در تفسیر خود ذیل این آیه می‌فرمایند: ظاهر آن است که مراد از روح در این آیه، «همان روح از امر پروردگارم می‌باشد»[۱] است که در سوره اسری آمده است}}.[۲] و آن آیه این است که:

    کلمه «روح» ۲۱ مرتبه در قرآن شریف آمده و در معنای روحی که در کالبد انسان[۳] است، به معنای وحی،[۴] قرآن[۵] و روح القدس (جبرئیل)[۶] به کار رفته است.

    در تفسیر کشاف که یکی از تفسیرهای اهل تسنن است، آمده است: مراد از روح، جبرئیل است. برخی نیز گفته‌اند: روح، دسته ای از فرشته هستند که فرشتگان دیگر او را نمی‌بینند مگر در شب قدر.[۷]

    از امام صادق(ع) از روح سؤال کردند: آیا روح همان جبرئیل نیست؟ امام صادق(ع) فرمود: «روح فرشته ای است که از جبرئیل بزرگتر است. چون جبرئیل از ملائک هاست ولی روح بزرگتر از ملائکه می‌باشد. در واقع روح فرشته بزرگ است و دلیل آن نیز این است که در سوره قدر ملائکه و روح به صورت جدا آمده است. پس ملائکه با روح با هم فرق می‌کنند و روح همان جبرئیل نیست.»[۸]

    در تفسیر مجمع البیان آمده: روح همان جبرئیل است.[۹]


    منابع

    1. . اسراء / ۸۵.
    2. تفسیر المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ سوم، ۱۳۹۴ هـ ق، ج۲۰، ص۳۳۲.
    3. سجده/ ۹..
    4. غافر/ ۱۵.
    5. شوری/ ۵۲.
    6. بقره/ ۸۷.
    7. تفسیر الکشاف، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج۴، ص۲۷۳.
    8. تفسیر نورالثقلین، قم، دارالتفسیر، چاپ اوّل، ۱۳۸۲، ج۴، ص۶۳۸.
    9. تفسیر مجمع البیان، تهران، مکتبه العلمیه الاسلامیه، بی تا، ج۵، ص۵۲۰.