|
|
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| چه گناهاني به زبان مربوط مي شوند؟در صورت امكان ، گناه غيبت و راه ترك آن را بفرماييد.
| | راه‌های ترک غیبت چیست؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| زبان بر خلاف حجم کوچکش، از نقش مهمي در طاعت و عصيان برخوردار است. چه وصلت ها که با جنبشش از هم گسسته و چه فرقت ها که با حرکتش به هم پيوسته است. چه خون ها که به موجبش بر زمين ريخته و چه جانها که با عنايتش سر به سلامت برده است.
| | برای ترک غیبت، توجه به [[پیامدهای غیبت]] و [[زمینه‌های ارتکاب غیبت]] ضروری است. برنامه‌ریزی برای انجام رفتارهای مفید در اوقات و شرایطی که احتمال ارتکاب این گناه وجود دارد در کنار یاد همیشگی خدا و درخواست کمک از او برای ترک همه [[رذائل اخلاقی]] از جمله غیبت، راهکارهای اصلی ترک غیبت هستند. |
|
| |
|
| زبان، گاهي گرفتار آفات و امراضي مي شود که از آن جمله مي توان به گناهان و آفات زير اشاره نمود: غيبت، دروغ، بهتان، تهمت، مراء، جدال، خصومت، لعن و نفرين، شماتت، فحش، فرو رفتن در باطل، استهزاء و سخريّه، سخن چيني، بيهوده گي، غنا، اهانت، طعن، افشاي سرّ، و... .
| | == توجه به پیامدها و زمینه‌های غیبت == |
| | {{اصلی|پیامدهای غیبت}} |
| | بسیاری از گناهان ناشی از [[جهل|ناآگاهی]] و [[غفلت]] است. اولین مرحله برای ترک یک رفتار یا عادت ناهنجار، توجه به پیامدهای دنیوی، اخروی، فردی و اجتماعی آن است. اگر شخصی از این حکم دینی مطلع باشد که غیبت کردن عملی حرام است و از جمله گناهان بزرگ شمرده شده است، این آگاهی اگر به حد باور ایمانی رسیده باشد، یقینا میتواند از ارتکاب عمل شنیع غیبت بازدارد. |
| | روایاتی که شدت زشتی این عمل و جزاهای اخروی آن را بازگو کرده است در کنار بررسی اثرات اجتماعی حاصل از تخریب شخصیت افراد ،برای یک انسان باورمند به حیات اخروی اثرگذار بوده و او را به سمت ترک این گناه رهنمون خواهد کرد. |
|
| |
|
| براي توضيح بيشتر اين موارد و ذکر موارد ديگر مي توانيد به منابعي که در پايان ذکر مي شود، مراجعه کنيد.
| |
|
| |
|
| گناه غيبت در جامعه ما، بيشتر رواج دارد و روايات بسياري در مورد مذمت آن نقل شده است.
| | شناخت عوامل و زمینه‌هایی که فرد را به غیبت دچار می‌کند نیز، در از بین بردن ریشه‌های آن و در نتیجه از بین بردن غیبت مؤثر است. |
|
| |
|
| ==الف) حقيقت و معناي غيبت== | | == ایجاد رفتارهای جایگزین == |
| | یکی از [[انگیزههای غیبت کردن]] این است که وقتی افراد دور هم جمع می‌شوند و برنامه مفید و سرگرم‌کننده‌ای ندارند، اوقات فراغت خود را با غیبت می‌گذرانند. یک برنامه مفید، مانند مطالعه یا سرگرمی‌های جمعیِ حلال، نمونه‌هایی از رفتار جایگزین است، که به‌تدریج به ترک غیبت می‌انجامد. |
|
| |
|
| حقيقت و معناي غيبت آن است كه چيزي درباره شخصي نزد مردم بگويي كه اگر به گوش او برسد، بدش بيايد و دل تنگ شود و به آن راضي نباشد.
| | == یاد خدا و کمک خواستن از او == |
| | یاد همیشگی خدا و ناظر دانستن او، به‌تدریج حالت خود کنترلی در فرد ایجاد می‌کند و در نتیجه راه برای ترک غیبت آسان می‌شود. درخواست کمک از خدا برای ترک [[رذائل اخلاقی]] نیز، از موارد لازم و ضروری برای ترک همه رذائل از جمله غیبت است.{{مطالعه بیشتر}} |
|
| |
|
| و فرق نمي كند كه آن بدي در بدن او باشد، مانند اين كه بگويي فلان كس كور است، يا كر يا كوتاه قد يا بلند قد، يا سياه، يا مثل خرس، يا مثل ترياكي است.
| | == مطالعه بیشتر == |
|
| |
|
| و يا در نسَب او باشد مانند اينكه بگويي پدرش فاسق، خسيس، رفتگر، جبّار، رياكار و غيره است. يا در صفات و افعال او باشد مانند اين كه بگويي: فلاني بدخلق است، يا بخيل و لجوج است، يا رياست طلب و دزد است، يا پرخور و بي ملاحظه است.
| | * مهدی فقیه ایمانی، نقش زبان در سرنوشت انسان، نشر اسماعیلیان، ۱۳۷۵ش. |
| | * ابراهیم امینی، خود سازی، انتشارات شفق، ۱۳۷۲ش. |
| | * اخلاق الاهی، ج۴ و ۵، آفات زبان، مجتبی تهرانی، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. |
|
| |
|
| و يا غيبت در چيزي باشد كه متعلق به او است، مانند اين كه بگويي: منزل او مانند ويرانه است، يا مانند ساختمان يهوديها است، يا كلاه او مثل شيطان است، يا لباس او مثل جهود است و غيره كه اگر بشنود بدش مي آيد و كراهت دارد.}}<ref>ر.ك: فيض كاشاني، راه روشن، ترجمه عبدالعلي صاحبي، انتشارات آستان قدس رضوي، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۶ـ۳۴۷؛ مجتهدي تهراني، احمد، رساله محرم و نامحرم، انتشارات مؤسسه در راه حق، ۱۳۶۸ش، ص۹۶.</ref>
| | == منابع == |
| | | {{پانویس}} |
| قال رسول الله(ص) : أتدرون ما الغيبه؟ قالوا: الله و رسوله اعلم، قال: ذكرك اخاك بما يكرهه. قيل: يا رسول الله ارايت إن كان في اخر ما اقول؟ قال: اِن كان فيه ما تقول فقد اغتبته و إن لم يكن فيه فقد بهتّه؛ رسول خدا(ص) فرمود: آيا مي دانيد غيبت چيست؟ اصحاب عرض كردند: خداي تعالي و رسول او داناترند، حضرت فرمود: غيبت آن است كه ياد كني برادر يا خواهر مؤمن خود را به چيزي كه باعث كراهت خاطر او باشد، شخصي عرض كرد كه اي رسول خدا اگر آنچه درباره او مي گوييم در او موجود باشد باز غيبت است؟ حضرت فرمود: اگر آنچه در او موجود است بگويي او را غيبت كرده اي و اگر در او نباشد به او تهمت زده اي».<ref>مجلسي، محمدباقر، بحارالانوار، المكتبه الاسلاميه، بي تا، ج۷۵، ص۲۲۲.</ref>
| |
| | |
| ==ب) آيات و اخبار وارده در حرمت و مذمت غيبت==
| |
| | |
| حال كه حقيقت و معناي غيبت را شناختي، بدان كه بزرگ ترين مهلكات و بدترين گناهان است. و به اجماع جميع علماء و صريح قرآن كريم و احاديث معصومين(ع) حرمت آن ثابت شده است.
| |
| | |
| خداوند عزّت مي فرمايد: {{قرآن|وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ<ref>حجرات / ۱۲.</ref>؛ «بايد غيبت نكند بعضي از شما بعضي ديگر را، آيا دوست مي دارد يكي از شما كه بخورد گوشت برادر خود را در حالتي كه مرده باشد؟! پس كراهت مي داريد شما آن امر را».
| |
| | |
| پيامبر گرامي اسلام فرمود: از جانب خداوند به موسي(ع) وحي شد كه: «هر غيبت كننده اي كه با توبه از دنيا برود آخر كسي است كه داخل بهشت خواهد شد. و هر غيبت كننده اي كه بدون توبه از دنيا برود، اول كسي است كه داخل جهنم مي شود.»<ref>بحارالانوار، همان.</ref>
| |
| | |
| و همچنين امام صادق(ع) فرمودند: «غيبت بر هر مسلماني حرام است و حسنات انسان را نابود مي كند همان طور كه آتش هيزم را مي خورد».<ref>همان، ص۲۵۷؛ و ر.ك: ملااحمد نراقي، معراج السعاده، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۸۱ش، ص۵۴۰ـ۵۶۰.</ref>
| |
| | |
| ==ج) مراحل تصميم گيري براي ترك غيبت==
| |
| | |
| ۱. توجه به آثار و پيامدهاي غيبت: اولين مرحله براي ترك يك عادت، توجه به تمامي زواياي آن و آثار و پيامدهاي دنيوي و اخروي و فردي و اجتماعي آن مي باشد. وقتي انسان يقين كند كه غيبت از نظر شرعي حرام و جزو گناهان كبيره است و آثار رواني نامطلوبي بدنبال دارد، بهتر مي تواند براي ترك آن تصميم بگيرد. بنابراين شما بايد بيشتر در اين زمينه مطالعه كنيد و كتاب هاي اخلاقي و روان شناختي مربوط به آن را كه در پايان معرفي مي شود، بخوانيد. شناخت و آگاهي براي انسان بسيار مهم است. بسياري از گناهان ناشي از جهل و غفلت ما مي باشد.
| |
| | |
| ۲. شناخت علل و زمينه هاي آن: نقطه ضعف هايي را كه در شما وجود دارد و باعث شده تا شما از ديگران غيبت نماييد شناسايي نموده و اصلاح كنيد.
| |
| | |
| ۳. تقويت و ايجاد رفتارهاي جايگزين: بعد از شناخت علل و زمينه هاي غيبت و اعتقاد به جنبه هاي منفي آن، بايد سعي كنيد از مجالس غيبت دوري نموده و اگر عادت كرده ايد خود غيبت ديگران را نماييد، بجاي آن يك برنامه مفيد و مطلوب براي خود در نظر بگيريد. مثلاً سعي كنيد بعد از اين، كتاب مطالعه نماييد. يكي از علت هاي غيبت كردن اين است كه وقتي افراد دور هم جمع مي شوند و هيچ برنامه مفيد و سرگرم كننده اي ندارند، اوقات فراغت خود را با غيبت و گفتن از اين طرف و آن طرف سپري مي كنند. اگر يك برنامه مفيد براي خود در نظر بگيريد و لا اقل به ياد خدا باشيد و توجه داشته باشيد كه خداوند حاضر و ناظر هست، كم كم حالت خود كنترلي و خود مهارگري در شما ايجاد مي شود.
| |
| | |
| ۴. يكي از راه هاي عملي براي ترك غيبت اين است كه انسان پيش از گفتن هر سخني، به مشروع يا نا مشروع بودن و سود و زيان هاي دنيوي و اخروي آن توجه كند. يعني قبل از اينکه حرفي بزنيم به عاقبت و تأثيرات آن سخن فکر کنيم.
| |
| | |
| ۵. كمك خواستن از خداوند: يعني انسان هميشه و در همه اوقات از خدا درخواست كمك و ياري كند تا به رذايل اخلاقي چون غيبت دچار نشود. اميد است توجه به اين نكات و عملي نمودن راهكارهاي درمان غيبت، بتواند براي شما مفيد باشد.
| |
| {{پایان پاسخ}}
| |
| {{مطالعه بیشتر}}
| |
| ==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
| |
| | |
| ۱ـ مهدي فقيه ايماني، نقش زبان در سرنوشت انسان، نشر اسماعيليان، ۱۳۷۵.
| |
| | |
| ۲ـ ابراهيم اميني، خود سازي، انتشارات شفق، ۱۳۷۲
| |
| | |
| ۳ـ اخلاق الاهي، ج۴ـ۵، آفات زبان، آيت الله مجتبي تهراني، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}} | |
| | |
| ==منابع==
| |
| <references />
| |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = اخلاق
| | | شاخه اصلی = اخلاق |
| |شاخه فرعی۱ = رذائل نفسانی | | | شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی |
| |شاخه فرعی۲ = غیبت | | | شاخه فرعی۲ = غیبت |
| |شاخه فرعی۳ = | | | شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه = شد |
| | تیترها = | | | تیترها = شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش = شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی = شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = شد |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی نویسنده = |
| | تکمیل = | | | بازبینی = |
| | اولویت = | | | تکمیل = |
| | کیفیت = | | | اولویت = ب |
| | | کیفیت = د |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
برای ترک غیبت، توجه به پیامدهای غیبت و زمینه‌های ارتکاب غیبت ضروری است. برنامه‌ریزی برای انجام رفتارهای مفید در اوقات و شرایطی که احتمال ارتکاب این گناه وجود دارد در کنار یاد همیشگی خدا و درخواست کمک از او برای ترک همه رذائل اخلاقی از جمله غیبت، راهکارهای اصلی ترک غیبت هستند.
توجه به پیامدها و زمینه‌های غیبت
بسیاری از گناهان ناشی از ناآگاهی و غفلت است. اولین مرحله برای ترک یک رفتار یا عادت ناهنجار، توجه به پیامدهای دنیوی، اخروی، فردی و اجتماعی آن است. اگر شخصی از این حکم دینی مطلع باشد که غیبت کردن عملی حرام است و از جمله گناهان بزرگ شمرده شده است، این آگاهی اگر به حد باور ایمانی رسیده باشد، یقینا میتواند از ارتکاب عمل شنیع غیبت بازدارد.
روایاتی که شدت زشتی این عمل و جزاهای اخروی آن را بازگو کرده است در کنار بررسی اثرات اجتماعی حاصل از تخریب شخصیت افراد ،برای یک انسان باورمند به حیات اخروی اثرگذار بوده و او را به سمت ترک این گناه رهنمون خواهد کرد.
شناخت عوامل و زمینه‌هایی که فرد را به غیبت دچار می‌کند نیز، در از بین بردن ریشه‌های آن و در نتیجه از بین بردن غیبت مؤثر است.
ایجاد رفتارهای جایگزین
یکی از انگیزههای غیبت کردن این است که وقتی افراد دور هم جمع می‌شوند و برنامه مفید و سرگرم‌کننده‌ای ندارند، اوقات فراغت خود را با غیبت می‌گذرانند. یک برنامه مفید، مانند مطالعه یا سرگرمی‌های جمعیِ حلال، نمونه‌هایی از رفتار جایگزین است، که به‌تدریج به ترک غیبت می‌انجامد.
یاد خدا و کمک خواستن از او
یاد همیشگی خدا و ناظر دانستن او، به‌تدریج حالت خود کنترلی در فرد ایجاد می‌کند و در نتیجه راه برای ترک غیبت آسان می‌شود. درخواست کمک از خدا برای ترک رذائل اخلاقی نیز، از موارد لازم و ضروری برای ترک همه رذائل از جمله غیبت است.
مطالعه بیشتر
- مهدی فقیه ایمانی، نقش زبان در سرنوشت انسان، نشر اسماعیلیان، ۱۳۷۵ش.
- ابراهیم امینی، خود سازی، انتشارات شفق، ۱۳۷۲ش.
- اخلاق الاهی، ج۴ و ۵، آفات زبان، مجتبی تهرانی، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
منابع
