مکر خداوند در آیه ۵۴ سوره آل‌عمران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
منظور از مکر خدا در آیه ی۵۴ سورهٔ آل عمران چیست؟ {{پایان سوال}}
منظور از مکر خدا در آیه ی۵۴ سورهٔ آل عمران چیست؟ {{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
کلمهٔ مکر به معنای به کار بردن حیله برای منصرف کردن کسی از مقصودش می‌باشد و این دو نحو است:<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه مکر.</ref>
مکر در زبان عربی، بر خلاف فارسی امروز معنای حیله‌گری نیست، بلکه به معنای تدبیر است.<ref>تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲، ص ۵۶۶</ref> و در اصل تدبیری است برای منصرف کردن کسی از مقصودش.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه مکر.</ref> در قرآن هم در آیه ۴۳ [[سوره فاطر]] مکر همراه با کلمه سیئ: «مَكْرَ السَّيِّئِ» آمده است به معنای تدبیر زشت. و روشن می‌شود که مکر به تنهایی به معنای تدبیر است که گاهی خوب است و گاهی بد.


۱. مکرممدوح: آن است که به منظور عمل صحیح و پسندیده‌ای انجام شود و بنابراین، با توجّه به این معنا، خدای تبارک و تعالی فرمود: {{قرآن|وَإِذْ یَمْکرُ بِک الَّذِینَ کفَرُواْ لِیُثْبِتُوک أَوْ یَقْتُلُوک أَوْ یُخْرِجُوک وَیَمْکرُونَ وَیَمْکرُ اللّهُ وَاللّهُ خَیْرُ الْمَاکرِینَ|سوره=انفال|آیه=۳۰}}. همین است.
در آیه ۵۴ [[سوره آل‌عمران]] که آمده: {{قرآن|وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ ۖ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ|ترجمه=و (یهود و دشمنان مسیح، برای نابودی او و آیینش،) نقشه کشیدند؛ و خداوند (بر حفظ او و آیینش،) چاره‌جویی کرد؛ و خداوند، بهترین چاره‌جویان است.|سوره=آل عمران|آیه=۵۴}} می گوید دشمنان [[حضرت مسیح(ع)]] برای کشتن او نقشه کشیدند و چاره‌جویی کردند و خداوند هم در مقابل آنان تدبیر کرد و نقشه کشید.


۲. مکر مذموم: آن مکری است که به منظور عمل قبیح و ناپسندی به کار رود و قرآن کریم در این باره فرمود: {{قرآن|اسْتِکبَارًا فِی الْأَرْضِ وَمَکرَ السَّیِّئِ وَلَا یَحِیقُ الْمَکرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ فَهَلْ یَنظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِینَ فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِیلًا وَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِیلًا|سوره=فاطر|آیه=۴۳}}. نتیجه مکر و حیله به خود انسان بر می‌گردد یعنی: (عقوبت و کیفر تکبر و مکر به دیگری منتقل نمی‌شود).
برخی هم ذیل این آیه گفته‌اند مکر به معنای ساز پوشیده است؛ یعنی کفار ساز نهانی ساختند و خداوند هم ساز نهانی ساخت.<ref>كشف الاسرار و عدة الابرار، میبدی، ج۲، ص: ۱۳۴</ref> در جایی دیگر هم آمده که مشرکین مکر کردند تا پیامبر(ص) را به قتل برسانند اما خداوند هم در مقابلشان مکر کرد و نقشه آنها خنثی شد: {{قرآن|وَإِذْ یَمْکرُ بِک الَّذِینَ کفَرُواْ لِیُثْبِتُوک أَوْ یَقْتُلُوک أَوْ یُخْرِجُوک وَیَمْکرُونَ وَیَمْکرُ اللّهُ وَاللّهُ خَیْرُ الْمَاکرِینَ|ترجمه=و [یاد کن] هنگامی را که کفرپیشگان درباره تو نیرنگ می زدند تا تو را به زندان دراندازند، یا به قتل برسانند یا [از وطن] بیرونت کنند، و [در آینده هم، همواره بر ضد تو] نیرنگ می زنند و خدا هم جزای نیرنگشان را می دهد و خدا بهترین جزا دهنده نیرنگ زنندگان است.|سوره=انفال|آیه=۳۰}}.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}

نسخهٔ ‏۹ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۱۱

سؤال
منظور از مکر خدا در آیه ی۵۴ سورهٔ آل عمران چیست؟

مکر در زبان عربی، بر خلاف فارسی امروز معنای حیله‌گری نیست، بلکه به معنای تدبیر است.[۱] و در اصل تدبیری است برای منصرف کردن کسی از مقصودش.[۲] در قرآن هم در آیه ۴۳ سوره فاطر مکر همراه با کلمه سیئ: «مَكْرَ السَّيِّئِ» آمده است به معنای تدبیر زشت. و روشن می‌شود که مکر به تنهایی به معنای تدبیر است که گاهی خوب است و گاهی بد.

در آیه ۵۴ سوره آل‌عمران که آمده: ﴿وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ ۖ وَاللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ؛ و (یهود و دشمنان مسیح، برای نابودی او و آیینش،) نقشه کشیدند؛ و خداوند (بر حفظ او و آیینش،) چاره‌جویی کرد؛ و خداوند، بهترین چاره‌جویان است.(آل عمران:۵۴) می گوید دشمنان حضرت مسیح(ع) برای کشتن او نقشه کشیدند و چاره‌جویی کردند و خداوند هم در مقابل آنان تدبیر کرد و نقشه کشید.

برخی هم ذیل این آیه گفته‌اند مکر به معنای ساز پوشیده است؛ یعنی کفار ساز نهانی ساختند و خداوند هم ساز نهانی ساخت.[۳] در جایی دیگر هم آمده که مشرکین مکر کردند تا پیامبر(ص) را به قتل برسانند اما خداوند هم در مقابلشان مکر کرد و نقشه آنها خنثی شد: ﴿وَإِذْ یَمْکرُ بِک الَّذِینَ کفَرُواْ لِیُثْبِتُوک أَوْ یَقْتُلُوک أَوْ یُخْرِجُوک وَیَمْکرُونَ وَیَمْکرُ اللّهُ وَاللّهُ خَیْرُ الْمَاکرِینَ؛ و [یاد کن] هنگامی را که کفرپیشگان درباره تو نیرنگ می زدند تا تو را به زندان دراندازند، یا به قتل برسانند یا [از وطن] بیرونت کنند، و [در آینده هم، همواره بر ضد تو] نیرنگ می زنند و خدا هم جزای نیرنگشان را می دهد و خدا بهترین جزا دهنده نیرنگ زنندگان است.(انفال:۳۰).


مطالعه بیشتر

۱ـ قاموس قرآن، قرشی، ذیل واژه هزی، مکر، خدع.

۲ـ التحقیق مصطفوی، قرشی، ذیل واژه هزی، مکر، خدع.

۳ـ تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ذیل آیات مورد نظر.


منابع

  1. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۲، ص ۵۶۶
  2. راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه مکر.
  3. كشف الاسرار و عدة الابرار، میبدی، ج۲، ص: ۱۳۴