آیه سخره

سؤال

در مورد آیه سخره در سوره اعراف، توضیح دهید.

آیه ۵۴ سوره اعراف به‌آیه سخره معروف است. در این آیه خداوند به ذکر نعمت‌ها و مخلوقاتی که تسخیر شده خدا هستند، می‌پردازد و در جواب بت پرستان، به قدرت بی بدیل الهی اشاره می‌کند.

متن آیه

﴿ إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَیٰ عَلَی الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ ۗ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ ۗ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ

پروردگار شما اللّه است که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید. پس به عرش پرداخت. شب را در روز می‌پوشاند و روز شتابان آن را می‌طلبد؛ و آفتاب و ماه و ستارگان مسخّر فرمان او هستند. آگاه باشید که او راست آفرینش و فرمانروایی. خدا آن پروردگار جهانیان به غایت بزرگ است.

اعراف:۵۴

﴾

محتوای آیه

آیه ۵۴ سوره اعراف به‌آیه سُخره معروف است. به نظر می‌رسد این اصطلاح از کلمه «مسخرات» گرفته شده است که می‌گوید خورشید، ماه و ستارگان در تسخیر امر الهی هستند. این آیه در واقع جوابی برای بت پرستان سات که تصور می‌کردند بت‌ها شفاعتشان خواهند کرد و آیات الهی و انبیاء را تکذیب می‌کردند که قبل از این آیه، به آن اشاره شده است. خداوند برای شخصیت دادن به انسان نعمت‌ها را به او یادآوری می‌کند و یکی از آن نعمت‌ها این است که خورشید، ماه و ستارگان به امر الهی تسخیر شده‌اند.

امام صادق علیه السلام وقتی به آسمان نگاه می‌کرد، این آیه را می‌خواند: ﴿ان الله فی خلق السموات والارض واختلاف اللیل والنهار لایات لاولی الالباب﴾ و سپس آیهٔ سخره را می‌خواند. یعنی ﴿ان ربکم الله الذی خلق السموات و..﴾ تا آخر آیه ۵۴ سورهٔ اعراف و پس از آن دعا می‌کردند.