نفخ صور: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
(تکمیل و بارگزاری)
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
مسأله نفخ صور يكي از سؤالات هميشگي در ميان مسلمين بوده، به گونه‏اي كه نظير چنين سؤالاتي را از ائمه معصومين‏عليهم السلام هم پرسيده‏اند و ايشان نيز مطابق عقل و فهم مخاطبين به اين سؤالات پاسخ داده‏اند.
'''نفخه صور''' به معنای دمیدن در شیپور است. دمیدن در شیپور، کنایه از پایان دنیا و آغاز آخرت است. در قرآن جریان نفخ صور و پایان دنیا با عبارات مختلفی همانند صیحه، ناقور، زجره و موارد دیگر آمده است.


قرآن كريم مي‏فرمايد: اسرافيل در صور مي‏دمد و بر اثر آن همه موجودات در زمين و آسمان مي‏ميرند. پس از مدتي )كه مقدارش معلوم نيست( دوباره در صور مي‏دمد و آن‏گاه همه مرده‏ها زنده شده و در صف محشر حاضر مي‏گردند: {{قرآن|و نُفِخَ في الصور فصعق من في السموات و مَن في الارض الاَّ من شاءاللَّه ثم نفخ فيه اخري فإذا هُم قيام ينظرون}}<ref> . زمر/ ۶۸.</ref>.
==معنای لغوی و اصطلاحی==
نفخه در لغت به معناي دميدن است.<ref>قاموس قرآن، ج۷، ذيل کلمه نفخ.</ref> صور به معنای «صورت» و «شيپور» است و اینطور گفته‏‌اند که صور شاخي است كه در آن مي‏‌دمند.<ref>قاموس قرآن، ج۴، ذيل کلمه صور.</ref> [[علامه طباطبايي]] مي‏‌فرمايند: «در آيات قرآن چيزي كه با آن بتوان «صور» را از لحاظ لفظي تفسير نمود نيامده است، امّا معناي لغوي آن يعني شاخي كه گاهي نيز آن‏را سوراخ مي‏‌كرده‏‌اند و در آن مي‏‌دميدند، همانند شيپور».<ref>طباطبايي، سيد محمد حسين، حيات پس از مرگ، ص۴۳.</ref> بنابر این معنای لغوی نفخه صور، دمیدن در شیپور می‌باشد.


سزا وار است به منظور بهتر روشن شدن معنای نفخ صور، از نظر لغت و اصطلاح اشاره شود.
نفخه صور در اصطلاح قرآنی، به پایان حیات این دنیا و آغاز حیات در آخرت گفته می‌شود. استفاده از این عبارت برای این امر در واقع از جنگ‌ها گرفته شده است که معمولا اتفاقات مهم مثل آغاز و پایان نبردها توسط شیپوری اعلام می‌شد. بنابراين مي‏توان گفت كه نفخ صور، كنايه از اعلام دستور توقف زندگي دنيا و حركت براي زندگي اخروي است. حضرت اسرافيل به اذن خدا خطاب به مخلوقات مي‏گويد: «بميريد» و بار ديگر مي‏گويد: «زنده شويد»<ref>مظاهري، معاد در قرآن، ص۱۴۴.</ref>


==۱- صور در لغت==
==در قرآن==
قرآن در مورد نفخ صور اینطور آمده است: {{قرآن|وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ۖ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَىٰ فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ|ترجمه=و در صور دمیده می شود، پس هر که در آسمان ها و زمین است می میرد، مگر کسی را که خدا بخواهد، آن گاه بار دیگر در صور دمیده می شود، ناگاه همه آنان بر پای ایستاده می نگرند|سوره=زمر|آیه=۶۸}}


صور در اصل دو معنا دارد: يكي جمع «صورت» و ديگري «شيپور» و گفته‏اند صور شاخي است كه در آن مي‏دمند.}}<ref> . قاموس قرآن، ج۴، ذيل کلمه صور.</ref>
كلمه نفخ در ۱۲ بار در آيات ديگر تکرار شده است و کلمات دیگری به معنای صور نیز آمده است مانند:
{{ستون|۲}}
* كلمه «صيحه» به معنای فرياد و صداي بلند
* «ندای منادی» به معنای صداي بلند
* «ناقور» به معنای كوبيدن به چيزي مثل طبل
* «زجره» به معنای راندن با صدا 
* «صافه» به معنای فرياد گوشخراش
{{پایان}}


علامه طباطبايي مي‏فرمايند: «در آيات قرآن چيزي كه با آن بتوان «صور» را از لحاظ لفظي تفسير نمود نيامده است، امّا معناي لغوي آن يعني شاخي كه گاهي نيز آن‏را سوراخ مي‏كرده‏اند و در آن مي‏دميده‏اند، همانند شيپور».<ref> . طباطبايي، سيد محمد حسين، حيات پس از مرگ، ص۴۳.</ref>
علامه طباطبايي مي‏‌فرمايد: «صور» حقيقتي است موجود كه داراي دو گونه صيحه است، صيحه ميراننده و صيحه زنده كننده... بنابراين «صيحه» يا «نفخه» چيزي جز كلمه‏‌اي الهي نيست كه آنان را مي‏‌ميراند و زنده مي‏‌كند.


در زبان فارسي هم به چنين چيزي بوق مي‏گويند.
نفخه نيز در لغت به معناي دميدن است.<ref> . قاموس قرآن، ج۷، ذيل کلمه نفخ.</ref>
==۲- صور در اصطلاح==
هر چند ظاهر آيات و بسياري از روايات اين است كه «اسرافيل» - كه يكي از فرشتگان مقرب الهي و مسؤول دميدن در صور است - در چيزي (صور – بوق) مي‏دمد و زندگان مي‏ميرند و با دميدن ديگر همه مردگان زنده مي‏شوند، ولي مي‏توان گفت «دميدن در صور» معنايي كنايي دارد.
معمولاً در جنگ‏هاي بزرگ، براي اعلان دستورات مهم از شيپور يا طبل استفاده مي‏شد؛ شيپور اول به معناي سكوت و توقف كارهاي عادي و شيپور دوم به منزله حركت و انجام دستور جديد بود.
در اين‏جا نيز چنين تعبيري به كار رفته است. بنابراين مي‏توان گفت كه «صور»¬ و دو نفخه آن، كنايه از اعلام دستور توقف زندگي دنيا و حركت براي زندگي اخروي است. حضرت اسرافيل به اذن خدا خطاب به مخلوقات مي‏گويد: «بميريد» و بار ديگر مي‏گويد: «زنده شويد»، كما اين‏كه در اصطلاح فلسفي به زنده شدن (مرحله دوم دميدن) «كن رحماني» مي‏گويند.<ref> . مظاهري، معاد در قرآن، ص۱۴۴.</ref>
لازم به ياد آوري است كه معمولاً كلمات و لغاتي كه بشر با آن سروكار دارد، ابتدا از مفاهيمي حسّي و مادّي گرفته شده و كم كم با تغييراتي در وسعت معناي آن، در ساير موارد نيز به كار رفته است. قرآن نيز كه به زبان بشر نازل شده از همين مفاهيم و لغات استفاده نموده؛ مثل اين‏كه از لفظ «عين» (چشم) كه كنايه از علم، درك و نظارت خداست، يا«يد» (دست) كه كنايه از قدرت و سلطه خداست و نيز «عرش» و «كرسي» و... استفاده نموده است كه جملگي آن‏ها به عنوان تشبيه معقول به محسوس به كار مي‏روند؛ ولي عموماً در ضمن استفاده از اين مفاهيم، با بيان‏هاي گوناگون، گوشه‏ها و زواياي مختلف يك مطلب نشان داده مي‏شود تا هم لغات و مفاهيم از معناي اصلي خود منحرف نگردند و هم معاني اصلي در تنگناي معاني معمولي كلمات گرفتار نشوند؛ لذا (در همين مورد) علاوه بر تكرار ۱۲ بار كلمه نفخ در آيات ديگر، از كلمه «صيحه» به معنای فرياد و صداي بلند (۱۳ بار) و «ندا» به معنای صداي بلند و «نقر» به معنای كوبيدن به چيزي مثل طبل ۱ بار، «زجره» به معنای راندن با صدا (۲ بار) و «صافه» به معنای فرياد گوشخراش (۱ بار) نيز استفاده شده است كه حكايت از كنايي بودن نفخ صور و اشاره به دستور و اراده حق تعالي دارد.
علامه طباطبايي مي‏فرمايد: بنابراين «صور» حقيقتي است موجود كه داراي دو گونه صيحه است، صيحه ميراننده و صيحه زنده كننده... بنابراين «صيحه» يا «نفخه» چيزي جز كلمه‏اي الهي نيست كه آنان را مي‏ميراند و زنده مي‏كند. خداوند خود فرموده: {{قرآن|هوالذي يحيي و يميت فاذا قضي امراً فانما يقول له كن فيكون<ref> . مومن/ ۶۸.</ref>. اوست خدايي كه زنده مي‏كند و مي‏ميراند و هرگاه اراده كند به چيزي مي‏گويد: باش. پس آن شي‏ء موجود مي‏شود.
نتيجه: دو نفخه مزبور دو كلمه هستند: كلمه‏اي ميراننده و كلمه‏اي زنده كننده.<ref> . طباطبايي، سيد محمد حسين، انسان از آغاز تا انجام، انتشارات الزهرا، چاپ دوم، ۱۳۷۱، ص۹۰ ـ ۹۱.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==منابع جهت مطالعه بيشتر:==
۱. آموزش عقايد، آيت الله مصابح يزدي.
۲. معاد در قرآن، ج۴، آيت الله جوادي آملي.


۳. معاد شناسي، ج۴، سيد محمد حسين، تهراني.
==مطالعه بيشتر==
* آموزش عقايد، آيت الله مصابح يزدي.  
* معاد در قرآن، ج۴، آيت الله جوادي آملي.
* معاد شناسي، ج۴، سيد محمد حسين، تهراني.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


خط ۵۳: خط ۴۳:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =  
  | نمایه =  
  | نمایه =  
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =  
  | بازبینی =  
  | بازبینی =  
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۰۱

سؤال

منظور از نفخ صور چيست؟

نفخه صور به معنای دمیدن در شیپور است. دمیدن در شیپور، کنایه از پایان دنیا و آغاز آخرت است. در قرآن جریان نفخ صور و پایان دنیا با عبارات مختلفی همانند صیحه، ناقور، زجره و موارد دیگر آمده است.

معنای لغوی و اصطلاحی

نفخه در لغت به معناي دميدن است.[۱] صور به معنای «صورت» و «شيپور» است و اینطور گفته‏‌اند که صور شاخي است كه در آن مي‏‌دمند.[۲] علامه طباطبايي مي‏‌فرمايند: «در آيات قرآن چيزي كه با آن بتوان «صور» را از لحاظ لفظي تفسير نمود نيامده است، امّا معناي لغوي آن يعني شاخي كه گاهي نيز آن‏را سوراخ مي‏‌كرده‏‌اند و در آن مي‏‌دميدند، همانند شيپور».[۳] بنابر این معنای لغوی نفخه صور، دمیدن در شیپور می‌باشد.

نفخه صور در اصطلاح قرآنی، به پایان حیات این دنیا و آغاز حیات در آخرت گفته می‌شود. استفاده از این عبارت برای این امر در واقع از جنگ‌ها گرفته شده است که معمولا اتفاقات مهم مثل آغاز و پایان نبردها توسط شیپوری اعلام می‌شد. بنابراين مي‏توان گفت كه نفخ صور، كنايه از اعلام دستور توقف زندگي دنيا و حركت براي زندگي اخروي است. حضرت اسرافيل به اذن خدا خطاب به مخلوقات مي‏گويد: «بميريد» و بار ديگر مي‏گويد: «زنده شويد»[۴]

در قرآن

قرآن در مورد نفخ صور اینطور آمده است: ﴿وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ۖ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَىٰ فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ؛ و در صور دمیده می شود، پس هر که در آسمان ها و زمین است می میرد، مگر کسی را که خدا بخواهد، آن گاه بار دیگر در صور دمیده می شود، ناگاه همه آنان بر پای ایستاده می نگرند(زمر:۶۸)

كلمه نفخ در ۱۲ بار در آيات ديگر تکرار شده است و کلمات دیگری به معنای صور نیز آمده است مانند:

  • كلمه «صيحه» به معنای فرياد و صداي بلند
  • «ندای منادی» به معنای صداي بلند
  • «ناقور» به معنای كوبيدن به چيزي مثل طبل
  • «زجره» به معنای راندن با صدا
  • «صافه» به معنای فرياد گوشخراش


علامه طباطبايي مي‏‌فرمايد: «صور» حقيقتي است موجود كه داراي دو گونه صيحه است، صيحه ميراننده و صيحه زنده كننده... بنابراين «صيحه» يا «نفخه» چيزي جز كلمه‏‌اي الهي نيست كه آنان را مي‏‌ميراند و زنده مي‏‌كند.


مطالعه بيشتر

  • آموزش عقايد، آيت الله مصابح يزدي.
  • معاد در قرآن، ج۴، آيت الله جوادي آملي.
  • معاد شناسي، ج۴، سيد محمد حسين، تهراني.


منابع

  1. قاموس قرآن، ج۷، ذيل کلمه نفخ.
  2. قاموس قرآن، ج۴، ذيل کلمه صور.
  3. طباطبايي، سيد محمد حسين، حيات پس از مرگ، ص۴۳.
  4. مظاهري، معاد در قرآن، ص۱۴۴.