۷٬۱۳۸
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ر. ک. ' به 'نگاه کنید به ') |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
# محافظت و پاسداری از کیانِ آموزههای دینی و جلوگیری از وقوع تحریف و بدعت در آنها. | # محافظت و پاسداری از کیانِ آموزههای دینی و جلوگیری از وقوع تحریف و بدعت در آنها. | ||
# داوری و قضاوت در اختلافات و نزاعها بین مسلمین و تطبیق و اجرای حدود و قوانین کلی الهی. | # داوری و قضاوت در اختلافات و نزاعها بین مسلمین و تطبیق و اجرای حدود و قوانین کلی الهی. | ||
# حکومت و ریاست بر عامه مردم در همه مسائل اجتماعی و سیاسی.<ref> | # حکومت و ریاست بر عامه مردم در همه مسائل اجتماعی و سیاسی.<ref>نگاه کنید به سبحانی، جعفر، الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل، انتشارات مرکز العالمی للدراسات الاسلامیه، ۱۴۱۲ هـ. ق، ج۴، ص۱۶، و ر.ک. جمعی از نویسندگان، انسان راه و راهنماشناسی، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۴ ش، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref> | ||
== استمرار وظایف پیامبر اسلام(ص) == | == استمرار وظایف پیامبر اسلام(ص) == | ||
پر واضح است که با اعلام خاتمیت دین اسلام، پس از وفات پیامبر اسلام(ص) آمدن شریعتی جدید برای همیشه، منتفی شده است. خداوند متعال ختم نبوت را این چنین اعلام میفرماید: «محمد، پدر هیچیک از مردان شما نبوده و نیست؛ ولی فرستاده خدا و خاتم پیامبران است…»<ref>احزاب/ ۴۰.</ref> بنابراین پس از شریعت اسلام، هیچ پیامبری خواه پیامبر تشریعی یا تبلیغی<ref>پیامبران به دو گروه عمده تقسیم میشوند: ۱. پیامبران تشریعی که از جانب خداوند شریعت خاصی را به بشر عرضه داشتند. ۲. پیامبران تبلیغی که وظیفه تبلیغ و ترویج همان شریعتی را که از سوی پیامبر تشریعی آورده شده است به عهده داشتند.</ref> نخواهد آمد و نبوت پیامبر اسلام پایاندهنده سلسله پیامبران توحیدی است. این عقیده مورد اتفاق و اجماع همه مسلمانان<ref> | پر واضح است که با اعلام خاتمیت دین اسلام، پس از وفات پیامبر اسلام(ص) آمدن شریعتی جدید برای همیشه، منتفی شده است. خداوند متعال ختم نبوت را این چنین اعلام میفرماید: «محمد، پدر هیچیک از مردان شما نبوده و نیست؛ ولی فرستاده خدا و خاتم پیامبران است…»<ref>احزاب/ ۴۰.</ref> بنابراین پس از شریعت اسلام، هیچ پیامبری خواه پیامبر تشریعی یا تبلیغی<ref>پیامبران به دو گروه عمده تقسیم میشوند: ۱. پیامبران تشریعی که از جانب خداوند شریعت خاصی را به بشر عرضه داشتند. ۲. پیامبران تبلیغی که وظیفه تبلیغ و ترویج همان شریعتی را که از سوی پیامبر تشریعی آورده شده است به عهده داشتند.</ref> نخواهد آمد و نبوت پیامبر اسلام پایاندهنده سلسله پیامبران توحیدی است. این عقیده مورد اتفاق و اجماع همه مسلمانان<ref>نگاه کنید به سبحانی، جعفر، الالهیات، ج۳، ص۴۸۵.</ref> و از ضروریات دین تلقی میشود و منکر آن در واقع منکر اسلام و نبوت پیامبر اسلام است.<ref>نگاه کنید به مصباح یزدی، محمدتقی، راهنماشناسی، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه، ۱۳۶۷، ص۳۶۷.</ref> | ||
حال که پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) دیگر هیچ پیامبری به سوی مردم ارسال نمیشود، مسلم است که نزول وحی آسمانی برای همیشه منقطع میشود. حضرت علی(ع) هنگام رحلت پیامبر میفرماید: «با مرگ تو رشتهای پاره شد که در مرگ دیگران این گونه قطع نشد، با مرگ تو رشته پیامبری و فرود آمدن پیام و اخبار آسمانی گسست.»<ref>نهج البلاغه، ترجمه دشتی، خطبه ۲۳۵.</ref> | حال که پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) دیگر هیچ پیامبری به سوی مردم ارسال نمیشود، مسلم است که نزول وحی آسمانی برای همیشه منقطع میشود. حضرت علی(ع) هنگام رحلت پیامبر میفرماید: «با مرگ تو رشتهای پاره شد که در مرگ دیگران این گونه قطع نشد، با مرگ تو رشته پیامبری و فرود آمدن پیام و اخبار آسمانی گسست.»<ref>نهج البلاغه، ترجمه دشتی، خطبه ۲۳۵.</ref> | ||
پس هیچکس بعد از پیامبر (ص) نمیتواند مدعی مقام دریافت و ابلاغ وحی باشد حتی امامان شیعه که در اکثر شؤونشان با پیامبر (ص) مشترک است از این مقام محروم هستند. البته وحی در اینجا به معنای وحی نبوت است نه به معنای الهام و تحدیث که این مرتبه شامل ائمه هم میشود.<ref> | پس هیچکس بعد از پیامبر (ص) نمیتواند مدعی مقام دریافت و ابلاغ وحی باشد حتی امامان شیعه که در اکثر شؤونشان با پیامبر (ص) مشترک است از این مقام محروم هستند. البته وحی در اینجا به معنای وحی نبوت است نه به معنای الهام و تحدیث که این مرتبه شامل ائمه هم میشود.<ref>نگاه کنید به مصباح یزدی، محمدتقی، راهنماشناسی، همان، ص۳۷۸ و ۳۷۹.</ref> | ||
اما غیر از دریافت و ابلاغ وحی که مخصوص انبیاء و پیامبر (ص) بود دیگر وظایف آن حضرت چه وضعیتی خواهد داشت؟ آیا شارع در متن دین برای جبران آنها تدبیری اندیشیده است یا آنها را به خود امت واگذار کرده است؟ واقعیتها و گزارشهای تاریخی حاکی از آن است که جامعه اسلامی به کسی که وظایف پیامبر(ص) را پس از رحلتش به عهد گیرد همچنان نیازمند است. اختلاف شدید مفسران در تفسیر پارهای از آیات قرآن، اختلاف شدید مسلمانان در احکام عملی و حتی در مورد تفسیر سنت پیامبر (ص)، هجوم بیامان شبهات ویرانگر به عقاید اسلامی، شیوع دهها هزار حدیث مجهول و … همگی گویای این حقیقتند که امت اسلامی از یک سو نیازمند آن بود که عمل به وظایف یاد شده پس از وفات رسول خدا (ص) تداوم یابد و از سوی دیگر، خود امت (بدون امداد الهی) هرگز قادر بر پاسخگویی به این نیازها نیست. | اما غیر از دریافت و ابلاغ وحی که مخصوص انبیاء و پیامبر (ص) بود دیگر وظایف آن حضرت چه وضعیتی خواهد داشت؟ آیا شارع در متن دین برای جبران آنها تدبیری اندیشیده است یا آنها را به خود امت واگذار کرده است؟ واقعیتها و گزارشهای تاریخی حاکی از آن است که جامعه اسلامی به کسی که وظایف پیامبر(ص) را پس از رحلتش به عهد گیرد همچنان نیازمند است. اختلاف شدید مفسران در تفسیر پارهای از آیات قرآن، اختلاف شدید مسلمانان در احکام عملی و حتی در مورد تفسیر سنت پیامبر (ص)، هجوم بیامان شبهات ویرانگر به عقاید اسلامی، شیوع دهها هزار حدیث مجهول و … همگی گویای این حقیقتند که امت اسلامی از یک سو نیازمند آن بود که عمل به وظایف یاد شده پس از وفات رسول خدا (ص) تداوم یابد و از سوی دیگر، خود امت (بدون امداد الهی) هرگز قادر بر پاسخگویی به این نیازها نیست. | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
حال با دو احتمال رو به رو هستیم: احتمال اول آن است که خداوند، با علم به توانا نبودن امت اسلامی در رفع نیاز خود، امر آنان را به خودشان واگذار کرده باشد. بطلان این احتمال آشکار است؛ زیرا لازمهٔ آن این است که خداوند حکیم غرض خویش، از ارسال پیامبر (ص) و تشریع آیین اسلام و ختم نبوت را نقض کند و این از سوی حکیم، ممتنع است. | حال با دو احتمال رو به رو هستیم: احتمال اول آن است که خداوند، با علم به توانا نبودن امت اسلامی در رفع نیاز خود، امر آنان را به خودشان واگذار کرده باشد. بطلان این احتمال آشکار است؛ زیرا لازمهٔ آن این است که خداوند حکیم غرض خویش، از ارسال پیامبر (ص) و تشریع آیین اسلام و ختم نبوت را نقض کند و این از سوی حکیم، ممتنع است. | ||
احتمال دوم آن است که خداوند حکیم برای حفظ شریعت اسلامی و مصونیت آن از تحریف و نیز برای استمرار هدایت مردم، اشخاصی شایسته و معصوم را از سوی خود و پیامبرش به مردم معرفی کند تا پس از پیامبر (ص) عهدهدار مسئولیتها و وظایف یاد شده گردد. بدیهی است که این احتمال صحیح است.<ref> | احتمال دوم آن است که خداوند حکیم برای حفظ شریعت اسلامی و مصونیت آن از تحریف و نیز برای استمرار هدایت مردم، اشخاصی شایسته و معصوم را از سوی خود و پیامبرش به مردم معرفی کند تا پس از پیامبر (ص) عهدهدار مسئولیتها و وظایف یاد شده گردد. بدیهی است که این احتمال صحیح است.<ref>نگاه کنید به سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، انتشارات طه، چاپ اول، ۱۳۸۱، ج۲، ص۱۳۸؛ و ر.ک. سبحانی، جعفر، محاضرات فی االهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، مؤسسه نشر اسلامی، چاپ دوم، ص۵۲۴ و ۵۲۶.</ref> | ||
پس معلوم شد که امامت چیزی جز تداوم و استمرار وظائف و شؤون نبوت و رسالت نیست و مقام امامت مقام تحقق و عینیت بخشیدن به اهداف رسالت است. | پس معلوم شد که امامت چیزی جز تداوم و استمرار وظائف و شؤون نبوت و رسالت نیست و مقام امامت مقام تحقق و عینیت بخشیدن به اهداف رسالت است. | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
این مرتبه که اوج مفهوم و مرتبه امامت است، اعتقاد به وجود انسان کاملی است که «حامل معنویت کلی انسانیت» و قطب و محور عالم امکان است. بر این اساس هیچ زمانی ممکن نیست که زمین از حجتِ حق و وجود انسان کامل خالی باشد؛ زیرا که به تعبیر روایات، «لولا الحجه لساخت الارض باهلها»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۳، ص۲۹.</ref> اگر حجت خدا و انسان کامل وجود نداشته باشد زمین، ساکنان خود را میبلعد. | این مرتبه که اوج مفهوم و مرتبه امامت است، اعتقاد به وجود انسان کاملی است که «حامل معنویت کلی انسانیت» و قطب و محور عالم امکان است. بر این اساس هیچ زمانی ممکن نیست که زمین از حجتِ حق و وجود انسان کامل خالی باشد؛ زیرا که به تعبیر روایات، «لولا الحجه لساخت الارض باهلها»<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۳، ص۲۹.</ref> اگر حجت خدا و انسان کامل وجود نداشته باشد زمین، ساکنان خود را میبلعد. | ||
زیارت جامعه کبیره نمونهای از ابعاد مختلف ولایت باطنی و معنوی امامان را به نمایش میگذارد.<ref> | زیارت جامعه کبیره نمونهای از ابعاد مختلف ولایت باطنی و معنوی امامان را به نمایش میگذارد.<ref>نگاه کنید به جمعی از نویسندگان، انسان راه و راهنماشناسی، ص۱۹۸.</ref> | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} |