trustworthy
۲٬۴۶۰
ویرایش
و لقد کرمنا بنی آدم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
}} | }} | ||
'''وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ''' بخش آغازین آیه ۷۰ [[سوره اسراء]] که در بیان تکریم انسان است. اعطای قوه | '''وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ''' بخش آغازین آیه ۷۰ [[سوره اسراء]] که در بیان تکریم انسان است. اعطای قوه عقل، نطق، استعدادهای مختلف، آزادی اراده، سلطه او بر تمام موجودات روی زمین و قدرت بر اطاعت فرمان خدا از جمله تفسیرهای تکریم انسان در این آیه است. | ||
تکریم در آیه را موهبت و عنایتی دانسته‌اند که مخصوص انسان است و در موجودات دیگر یافت نمی‌شود. شهید مطهری تکریم انسان را کرامت و شرافت در سرشت و آفرینش انسان می‌داند. گفته شده این تکریم، تکریم وجودی و تکوینی آدمیت است و مسلمان و غیر مسلمان را شامل می‌شود. | تکریم در آیه را موهبت و عنایتی دانسته‌اند که مخصوص انسان است و در موجودات دیگر یافت نمی‌شود. شهید مطهری تکریم انسان را کرامت و شرافت در سرشت و آفرینش انسان می‌داند. گفته شده این تکریم، تکریم وجودی و تکوینی آدمیت است و مسلمان و غیر مسلمان را شامل می‌شود. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== شناخت آیه == | == شناخت آیه == | ||
در آیه ۷۰ سوره اسراء آمده که خداوند می‌گوید ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب‌ها) حمل کردیم و از چیزهای پاکیزه روزی‌شان دادیم و آنان را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری کامل دادیم.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش. ج۵، ص۹۳.</ref> مفسران صدر این آیه را ناظر بر کرامت نفسی انسان دانسته‌اند: | در آیه ۷۰ سوره اسراء آمده که خداوند می‌گوید ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب‌ها) حمل کردیم و از چیزهای پاکیزه روزی‌شان دادیم و آنان را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری کامل دادیم.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش. ج۵، ص۹۳.</ref> مفسران صدر این آیه را ناظر بر کرامت نفسی انسان دانسته‌اند: {{قرآن|و لقد کرمنا بنی آدم}}؛ و ذیل آیه، ناظر به کرامت نسبی است: {{قرآن|فضلناهم علی کثیر ممن خلقنا}}<ref>جوادی آملی، عبدالله، کرامت در قرآن، بی‌جا، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۶۹ش، ص۱۸.</ref> | ||
این آیه را نوعی منت‌نهادن دانسته‌اند که با عتاب همراه است. در آیات گذشته مسخر شدن کشتی به انسان و طلب روزی خدا و اعراض از خدا مطرح بود، در این آیه فرموده: حق آنست که انسان را مورد عنایت و موهبت خود قرار داده‌ایم ولی باز او اهل اعراض و کفران است.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۱۱۴.</ref> در این آیه خلاصه‌ای از کرامت‌ها و فضل خود را می‌شمارد، باشد که انسان بفهمد پروردگارش نسبت به وی عنایت بیشتری دارد، اما انسان این عنایت را نیز مانند همه | این آیه را نوعی منت‌نهادن دانسته‌اند که با عتاب همراه است. در آیات گذشته مسخر شدن کشتی به انسان و طلب روزی خدا و اعراض از خدا مطرح بود، در این آیه فرموده: حق آنست که انسان را مورد عنایت و موهبت خود قرار داده‌ایم ولی باز او اهل اعراض و کفران است.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۱۱۴.</ref> خدا در این آیه خلاصه‌ای از کرامت‌ها و فضل خود را می‌شمارد، باشد که انسان بفهمد پروردگارش نسبت به وی عنایت بیشتری دارد، اما انسان این عنایت را نیز مانند همه نعمتهای الهی کفران می‌کند.<ref>طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۱۳، ص۱۵۵.</ref> | ||
تکریم در آیه را موهبت و عنایتی دانسته‌اند که مخصوص انسان است و در موجودات دیگر یافت نمی‌شود. تکریم و شرافت انسان که خدا به او مخصوص | تکریم در آیه را موهبت و عنایتی دانسته‌اند که مخصوص انسان است و در موجودات دیگر یافت نمی‌شود. تکریم و شرافت انسان که خدا به او مخصوص کرده، به واسطه عقل و تفکر است که بوسیله آن حق و باطل، مضرّ و نافع و خیر و شرّ را از هم تشخیص می‌دهد، موجودات را به تسخیر خود درمی‌آورد و در جهان به دلخواه خود تصرف می‌کند.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۱۱۴.</ref> | ||
این آیه مصادیق تکریم را برمی‌شمرد؛ یعنی خداوند انسان را با موهبت عقل مکرَم و محترم کرد و نیز انسان با پیمودن راه‌های دریا و خشکی و دست یافتن به آنها، محترم شد؛ همچنین با دست یافتن به خوردنی‌ها و پوشیدنی‌ها و لذت‌های گوناگون.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۱۱۴.</ref> از این تکریم، تفضیل و برتری که در آیه آمده روشن می‌شود؛ یعنی اگر انسان در حد خود با موهبت عقل حساب شود دارای تکریم است و اگر او در این مرحله با موجودات دیگر مقایسه شود او بر موجوداتی از قبیل حیوانات و جنّ برتری دارد.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۱۱۴.</ref> از این جهت انسان امتیازات فراوانی بر مخلوقات دیگر دارد؛ از جمله روح انسان که مجموعه‌ای است از استعدادهای عالی و توانایی بسیار برای پیمودن مسیر تکامل به‌طور نامحدود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۱۹۸.</ref> | این آیه مصادیق تکریم را برمی‌شمرد؛ یعنی خداوند انسان را با موهبت عقل مکرَم و محترم کرد و نیز انسان با پیمودن راه‌های دریا و خشکی و دست یافتن به آنها، محترم شد؛ همچنین با دست یافتن به خوردنی‌ها و پوشیدنی‌ها و لذت‌های گوناگون.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۱۱۴.</ref> از این تکریم، تفضیل و برتری که در آیه آمده روشن می‌شود؛ یعنی اگر انسان در حد خود با موهبت عقل حساب شود دارای تکریم است و اگر او در این مرحله با موجودات دیگر مقایسه شود او بر موجوداتی از قبیل حیوانات و جنّ برتری دارد.<ref>قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۱۱۴.</ref> از این جهت انسان امتیازات فراوانی بر مخلوقات دیگر دارد؛ از جمله روح انسان که مجموعه‌ای است از استعدادهای عالی و توانایی بسیار برای پیمودن مسیر تکامل به‌طور نامحدود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۱۹۸.</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| سوره = اسراء | | سوره = اسراء | ||
| آیه = ۷۰ | | آیه = ۷۰ | ||
| ترجمه = ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم و بر دریا و خشکی سوار کردیم و از چیزهای خوش و پاکیزه روزی دادیم و بر بسیاری از مخلوقات خویش | | ترجمه = ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم و بر دریا و خشکی سوار کردیم و از چیزهای خوش و پاکیزه روزی دادیم و بر بسیاری از مخلوقات خویش برتریشان نهادیم. | ||
}} | }} | ||
== تکریم انسان == | == تکریم انسان == | ||
در اینکه خداوند در آیه ۷۰ سوره اسراء، انسان را به چه چیز گرامی داشته، در میان مفسران گفتگو است: اعطای قوه عقل و نطق و استعدادهای مختلف و آزادی اراده، سلطه او بر تمام موجودات روی زمین و شناخت خدا و قدرت بر اطاعت فرمان او از جمله تفسیرهای تکریم انسان در این آیه است. گفته شده همه این مواهب در انسان جمع است و هیچگونه تضادی با هم ندارند، از این جهت | در اینکه خداوند در آیه ۷۰ سوره اسراء، انسان را به چه چیز گرامی داشته، در میان مفسران گفتگو است: اعطای قوه عقل و نطق و استعدادهای مختلف و آزادی اراده، سلطه او بر تمام موجودات روی زمین و شناخت خدا و قدرت بر اطاعت فرمان او از جمله تفسیرهای تکریم انسان در این آیه است. گفته شده همه این مواهب در انسان جمع است و هیچگونه تضادی با هم ندارند، از این جهت گرامیداشت خدا نسبت به انسان با همه این مواهب و غیر این مواهب است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش، ج۱۲، ص۱۹۸.</ref> | ||
کرامت انسان را هم در خلقت و هوش و عقل و استعداد دانسته‌اند، و هم در مقام و منزلت و مسجود فرشتگان واقع‌شدن.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، | کرامت انسان را هم در خلقت و هوش و عقل و استعداد دانسته‌اند، و هم در مقام و منزلت و مسجود فرشتگان واقع‌شدن.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۹۴.</ref> کرامت، گاهی کرامت معنوی و اکتسابی و نزد خداست، مثل کرامتی که خاص اهل تقواست: {{قرآن|گرامی‌ترین شما نزد خدا، پرهیزگارترین شماست.|سوره= حجرات| آیه= ۱۳}} و گاهی کرامت در آفرینش است: {{قرآن|به‌راستی انسان را در نیکوترین اعتدال آفریدیم. |سوره= تین| آیه= ۴}} گفته شده مراد از «کَرَّمْنا» در این آیه وجه دوّم است.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش. ج۵، ص۹۳.</ref> این مقام مربوط به انسانیت ماست و این تکریم، تکریم وجودی و تکوینی آدمیت است و مسلمان و غیر مسلمان را شامل می‌شود.<ref>محسنی، محمد آصف، عاشورا و اهمیت دین، کابل، رسالات، ۱۴۳۴ق، ص۱۰.</ref> | ||
در این آیه، برای انسان هم کرامت مطرح است، هم فضیلت. درباره تفاوت این دو، گفته شده: الف: کرامت، امتیازی است که در دیگران نیست، امّا فضیلت، امتیازی است که در دیگران نیز هست. ب: کرامت اشاره به نعمتهای خدادادی در وجود انسان است، بدون تلاش. ولی فضیلت اشاره به نعمت‌هایی است که با تلاش خود انسان همراه با توفیق الهی بدست آمده است. ج: کرامت مربوط به نعمتهای مادّی است، ولی فضیلت مربوط به نعمتهای معنوی است.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش. ج۵، ص۹۴.</ref> | در این آیه، برای انسان هم کرامت مطرح است، هم فضیلت. درباره تفاوت این دو، گفته شده: الف: کرامت، امتیازی است که در دیگران نیست، امّا فضیلت، امتیازی است که در دیگران نیز هست. ب: کرامت اشاره به نعمتهای خدادادی در وجود انسان است، بدون تلاش. ولی فضیلت اشاره به نعمت‌هایی است که با تلاش خود انسان همراه با توفیق الهی بدست آمده است. ج: کرامت مربوط به نعمتهای مادّی است، ولی فضیلت مربوط به نعمتهای معنوی است.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۸ش. ج۵، ص۹۴.</ref> | ||
[[شهید مطهری]] (درگذشت: ۱۳۵۸ش) درباره این آیه می‌گوید مقصود این است که در خلقت و آفرینش، انسان تکریم یافته است، یعنی کرامت و شرافت در سرشت و آفرینش او قرار داده شده و کرامت و عزت جزئی از سرشت انسان است.<ref>مطهری، مرتضی، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران، صدرا، ص۲۳۰.</ref> [[جوادی آملی]]، مفسر قرآن، معتقد است | [[شهید مطهری]] (درگذشت: ۱۳۵۸ش) درباره این آیه می‌گوید مقصود این است که در خلقت و آفرینش، انسان تکریم یافته است، یعنی کرامت و شرافت در سرشت و آفرینش او قرار داده شده و کرامت و عزت جزئی از سرشت انسان است.<ref>مطهری، مرتضی، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران، صدرا، ص۲۳۰.</ref> [[جوادی آملی]]، مفسر قرآن، معتقد است انسان فی نفسه، کریم خلق شده و شایستگی کرامت زائد را هم دارد.<ref>جوادی آملی، عبدالله، کرامت در قرآن، بی‌جا، مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۶۹ش، ص۱۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||