اقامت ملاصدرا در قم: تفاوت میان نسخه‌ها

علت هجرت ملاصدرا به قم را فضای فکری ناخوشایند شهر شیراز عنوان کرده‌اند که سبب شد ملاصدرا در آنجا دوام نیاورد.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲.</ref> گفته شده ملاصدرا از دست فقیهان معاند خود به ستوه آمد.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲ و ۲۳.</ref> دلیل خارج شدن ملاصدرا از شیراز را بیشتر به خاطر برخوردهای تندش با حکومت دانسته‌اند. برخی نیز گفته‌اند ملاصدرا از ناحیهٔ عالمان وابسته به حکومت که نمی‌توانستند سخنان او را بفهمند یا آن را با منافع خود در تضاد می‌دیدند در فشار بوده است.<ref>«[http://kmys.ir/1393/12/15/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D9%88%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D8%AA-%D8%AA%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7 استاد اکبر ثبوت: علت تبعید ملاصدرا]»، سایت عرفان خراسان، بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref> ملاصدرا با قدرت‌های مسلط زمان خودش درگیر بود. همین‌طور با عالم‌نمایان عصر خودش که دستشان در دست حکومت‌ها بوده؛ و به دلیل همین درگیری‌ها بهترین سال‌های عمرش را در تبعیدگاه کهک گذراند. در واقع دلیل خروج وی از شیراز را مخالفت با جریان غالب فکری و هم جریان غالب اجتماعی هم جریان غالب سیاسی دانسته‌اند. گفته شده ملاصدرا بسیار تحت فشار عالمان درباری و افراد سطحی و فرصت‌طلب زمان خودش بوده که عرصه را بر او تنگ گرفته بودند.<ref>«[http://kmys.ir/1393/12/15/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D9%88%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D8%AA-%D8%AA%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7 استاد اکبر ثبوت: علت تبعید ملاصدرا]»، سایت عرفان خراسان، بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>

درباره شرایط زندگی ملاصدرا در شیراز گفته‌اند بسیاری از رقیبان او در شیراز موقعیت اجتماعی خود را نزد دیگران در خطر می‌دیدند یا به انگیزه دفاع از عقاید خود و شاید از روی حسادت، بنای بدرفتاری را با وی گذاشتند و به او توهین روا داشتند. این رفتارها و فشارها سبب اصلی هجرت ملاصدرا از شیراز بود.<ref>«[http://erfanvahekmat.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7 ملاصدرا]»، عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عرت، بازدید: ۲۵ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>  

[[اکبر ثبوت]]، پژوهشگر تاریخ و فلسفه اسلامی، در پاسخ به این پرسش که آیا خارج شدن ملاصدرا از شیراز و استقرارش در کهکِ قم از سر فشار و ناچاری بوده یا با فرمان حکومتی، می‌گوید: «این تصمیمی بود که خودش گرفت، وقتی دید بر اثر فشارها نمی‌تواند در متن جامعه زندگی کند، تدریس کند، کتاب بنویسد، مطالعه کند، عبادت کند و… ناگزیر شد که به حاشیه برود.»<ref>«[http://kmys.ir/1393/12/15/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D8%AB%D8%A8%D9%88%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D8%AA-%D8%AA%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7 استاد اکبر ثبوت: علت تبعید ملاصدرا]»، سایت عرفان خراسان، بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>

ملاصدرا پس از خروج از شیراز در روستای کهک نزدیک قم ساکن شد و در آنجا به مدت پنج سال یا بیشتر ماند.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲ و ۲۳.</ref> وی در دوران اقامت خود در قم، که از نظر معنوی دوران طلائی زندگانی اوست، علی‌رغم ناراحتی، توانست به مرحله کشف و شهود برسد و به حقایق فلسفی نایل آید و همین سبب شد که مکتب فلسفی خود را کامل سازد.<ref>«[http://erfanvahekmat.com/دانشنامه/ملاصدرا ملاصدرا]»، عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عرت، بازدید: ۲۵ تیر ۱۴۰۳ش.</ref> بخش زیادی از آثار ملاصدرا در دوره‌ اقامتش در قم، که پانزده سال طول کشید، نوشته شده است.<ref>«[http://kmys.ir/1393/12/15/استاد-اکبر-ثبوت-علت-تیعید-ملاصدرا استاد اکبر ثبوت: علت تبعید ملاصدرا]»، سایت عرفان خراسان، بازدید: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref> گفته شده این هجرت برکات معنوی و فکری بسیاری را برای او به همراه آورد. در همین دوره بود که او بنیادهای [[حکمت متعالیه]] را پی‌ریزی کرد و نوشتن [[اسفار]] را آغاز نمود. او در حوالی سال ۱۰۲۲ق به شیراز بازگشت.<ref>میثمی، سایه، ملاصدرا، ترجمه محمدرضا مرادی طادی، تهران، نشر نامک، ۱۴۰۳ش، ص۲۲ و ۲۳.</ref>