پرش به محتوا

فهرست آثار دینی و تاریخی کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo }}
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا شهر مقدس کربلا به‌جز حرم حضرت سیدالشهداء(ع) مکان تاریخی دیگری دیگری دارد؟  
آیا شهر مقدس کربلا به‌جز حرم حضرت سیدالشهداء(ع) مکان تاریخی دیگری دیگری دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|امام حسین}}شهر مقدس کربلا به جز حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) دارای آثار تاریخی و دینی متعددی است. این آثار عموماً مرقدهای شخصیت‌های دینی و علمی هستند.<ref>آل‌طعمه، سلمان هادی، میراث کربلا (تاریخ فرهنگی و اجتماعی کربلا)، گزیده و ترجمه محمدرضا انصاری، قم، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳ش، ص۸۴.</ref>  
{{درگاه|امام حسین}}شهر مقدس کربلا به جز حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) دارای آثار تاریخی و دینی متعددی است. این آثار عموماً مرقدهای شخصیت‌های دینی و علمی هستند.<ref>آل‌طعمه، سلمان هادی، میراث کربلا (تاریخ فرهنگی و اجتماعی کربلا)، گزیده و ترجمه محمدرضا انصاری، قم، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳ش، ص۸۴.</ref>
 
* '''مرقد سید ابراهیم مجاب''': مرقد سید ابراهیم فرزند سید محمد فرزند امام موسی کاظم(ع)، مشهور به ضَریر کوفی، در زاویه شمال غربی رواقی در حرم امام حسین(ع) است. این زاویه به نام خود او مشهور است. سید ابراهیم مجاب نخستین فاطمی نسبی دانسته شده که از کوفه هجرت کرد و در کربلا ساکن شد و به همین دلیل به حائری مشهور شد.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۴–۸۵.</ref>
* '''مرقد سید ابراهیم مجاب''': مرقد سید ابراهیم فرزند سید محمد فرزند امام موسی کاظم(ع)، مشهور به ضَریر کوفی، در زاویه شمال غربی رواقی در حرم امام حسین(ع) است. این زاویه به نام خود او مشهور است. سید ابراهیم مجاب نخستین فاطمی نسبی دانسته شده که از کوفه هجرت کرد و در کربلا ساکن شد و به همین دلیل به حائری مشهور شد.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۴-۸۵.</ref>
* '''مرقد حبیب بن مظاهر''': مرقد حبیب بن مُظَهَّر در سمت غرب رواق جلویی روضه حسینی قرار دارد و ضریح قبرش از نقره ساخته شده است.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۶.</ref> او یکی از مشهورترین اصحاب امام حسین(ع) در جریان واقعه عاشورا و از شهدای کربلاست. حبیب بن مظاهر به همراه مسلم بن عوسجه در روز هفتم محرم سال ۶۱ق، پس از خروج مخفیانه از کوفه، به کاروان امام حسین(ع) پیوست.<ref>سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصارالحسین، ترجمه عباس جلالی، قم، انتشارات زائر، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۸.</ref> او فرمانده جناح راست سپاه امام(ع) را برعهده داشت و پس از کشتن ۶۲ نفر از سپاه کوفه به شهادت رسید.<ref>شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، نفس المهموم، ترجمه خلیل کمره‌ای، تهران، چاپ اسلامیه، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref>
* '''مرقد حبیب بن مظاهر''': مرقد حبیب بن مُظَهَّر در سمت غرب رواق جلویی روضه حسینی قرار دارد و ضریح قبرش از نقره ساخته شده است.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۶.</ref> او یکی از مشهورترین اصحاب امام حسین(ع) در جریان واقعه عاشورا و از شهدای کربلاست. حبیب بن مظاهر به همراه مسلم بن عوسجه در روز هفتم محرم سال ۶۱ق، پس از خروج مخفیانه از کوفه، به کاروان امام حسین(ع) پیوست.<ref>سماوی، محمد بن طاهر، ابصارالعین فی انصارالحسین، ترجمه عباس جلالی، قم، انتشارات زائر، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۸.</ref> او فرمانده جناح راست سپاه امام(ع) را برعهده داشت و پس از کشتن ۶۲ نفر از سپاه کوفه به شهادت رسید.<ref>شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، نفس المهموم، ترجمه خلیل کمره‌ای، تهران، چاپ اسلامیه، ۱۳۷۶ق، ص۱۲۴.</ref>
* '''ضریح شهداء''': ضریح شهدای کربلا در قسمت شرقی ضریح امام حسین(ع) قرار دارد. این ضریح بر مرقد برخی شهدای کربلا از جمله قاسم بن حسن(ع) قرار دارد. این ضریح به دستور ناصرالدین شاه قاجار از جنس نقره و با طراحی زیبایی ساخته شده است.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۸.</ref>
* '''ضریح شهداء''': ضریح شهدای کربلا در قسمت شرقی ضریح امام حسین(ع) قرار دارد. این ضریح بر مرقد برخی شهدای کربلا از جمله قاسم بن حسن(ع) قرار دارد. این ضریح به دستور ناصرالدین شاه قاجار از جنس نقره و با طراحی زیبایی ساخته شده است.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۸.</ref>
[[پرونده:گنبد خیمه‌گاه حسینی.PNG|بندانگشتی|گنبد خیمه‌گاه حسینی|200x200پیکسل]]
[[پرونده:گنبد خیمه‌گاه حسینی.PNG|بندانگشتی|گنبد خیمه‌گاه حسینی|200x200پیکسل]]
* '''خیمه‌گاه''': خیمه‌گاه در جنوب غربی حرم امام حسین(ع) قرار دارد. خیمه‌گاه محل برپایی خیمه‌های سپاه و حرم امام حسین(ع) بوده است. برخی در صحت مکان کنونی خیمه‌گاه تشکیک کرده‌اند. از نظر آنان محل اصلی خیمه‌گاه امام حسین(ع) موضع کنونی بیمارستان امام حسین(ع) است و بنای خیمه‌گاه مشهور محلی است که مدحت‌پاشا، والی عثمانی بغداد، برای اقامت ناصرالدین شاه در سفرش به عتبات ساخته بوده است.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۸-۸۹.</ref>
* '''خیمه‌گاه''': خیمه‌گاه در جنوب غربی حرم امام حسین(ع) قرار دارد. خیمه‌گاه محل برپایی خیمه‌های سپاه و حرم امام حسین(ع) بوده است. برخی در صحت مکان کنونی خیمه‌گاه تشکیک کرده‌اند. از نظر آنان محل اصلی خیمه‌گاه امام حسین(ع) موضع کنونی بیمارستان امام حسین(ع) است و بنای خیمه‌گاه مشهور محلی است که مدحت‌پاشا، والی عثمانی بغداد، برای اقامت ناصرالدین شاه در سفرش به عتبات ساخته بوده است.<ref>آل‌طعمه، میراث کربلا، ص۸۸–۸۹.</ref>
* '''تل زینبیه''':‌ اين مکان روى تپه‌اى در بيرون ضلع جنوب غربى حرم امام حسين(ع) قرار دارد. گفته شده که این تپه محلى است كه حضرت زينب(س) در روز عاشورا از آنجا شاهد وقايع جنگ بود. اين زيارتگاه در سابق، شامل پنجره‌اى برنزى بود كه بالاى آن، الواح و كتيبه‌هاى كاشى وجود داشت. در سال ۱۴۰۰ق و ۱۴۲۰ق این مقام توسط افراد خیر توسعه يافت. این مقام داراى گنبدی پيازى‌شكل با كاشى‌هاى آبى‌رنگ است. نماى آن از بيرون، كاشى‌كارى و از داخل، آينه‌كارى شده و در ضلع جنوبى آن محرابى به نشانه محل ايستادن حضرت زينب(س) وجود دارد.<ref>فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی و احمد خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق (معرفی زیارتگاه‌های مشهور در کشور عراق)، تهران، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارات سازمان حج و زیارت، بی‌تا، ج۱، ص۲۳۲.</ref>
* '''تل زینبیه''': این مکان روی تپه‌ای در بیرون ضلع جنوب غربی حرم امام حسین(ع) قرار دارد. گفته شده که این تپه محلی است که حضرت زینب(س) در روز عاشورا از آنجا شاهد وقایع جنگ بود. این زیارتگاه در سابق، شامل پنجره‌ای برنزی بود که بالای آن، الواح و کتیبه‌های کاشی وجود داشت. در سال ۱۴۰۰ق و ۱۴۲۰ق این مقام توسط افراد خیر توسعه یافت. این مقام دارای گنبدی پیازی‌شکل با کاشی‌های آبی‌رنگ است. نمای آن از بیرون، کاشی‌کاری و از داخل، آینه‌کاری شده و در ضلع جنوبی آن محرابی به نشانه محل ایستادن حضرت زینب(س) وجود دارد.<ref>فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی و احمد خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق (معرفی زیارتگاه‌های مشهور در کشور عراق)، تهران، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارات سازمان حج و زیارت، بی‌تا، ج۱، ص۲۳۲.</ref>
* '''مقام دست راست حضرت عباس''': اين مقام، محل قطع‌شدن دست راست حضرت عباس(ع)، به شمار رفته است. این مقام در كوچه‌اى در محله باب بغداد در شمال شرقى حرم حضرت عباس(ع) قرار دارد. اين مقام شامل بنایی مستطيل‌شكل كوچكى است كه دارای يک پنجره مشبک مسى وجود است كه اطراف آن كاشى‌كارى شده است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۴۸.</ref>
* '''مقام دست راست حضرت عباس''': این مقام، محل قطع‌شدن دست راست حضرت عباس(ع)، به‌شمار رفته است. این مقام در کوچه‌ای در محله باب بغداد در شمال شرقی حرم حضرت عباس(ع) قرار دارد. این مقام شامل بنایی مستطیل‌شکل کوچکی است که دارای یک پنجره مشبک مسی وجود است که اطراف آن کاشی‌کاری شده است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۴۸.</ref>
* '''مقام دست چپ حضرت عباس:''' اين مقام در منطقه باب الخان، در جنوب شرقى حرم حضرت عباس‌(ع) قرار دارد و محل قطع‌شدن دست چپ حضرت عباس(ع)، به شمار رفته است. اين مقام در گذشته به‌صورت يک پنجره كوچک برنزى بود كه در ديوار يك خانه كار گذاشته شده بود. در توسعه جدید خيابان‌های کربلا، این بنا از بین رفت و بعداً ساختمان كنونى به‌جاى آن ساخته شد. مقام جديد، به‌صورت بناىی هشت‌ضلعى كوچكى است كه ميان بازار قرار دارد و دارای گنبدی كاشى‌كارى است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۴۸.</ref>
* '''مقام دست چپ حضرت عباس:''' این مقام در منطقه باب الخان، در جنوب شرقی حرم حضرت عباس(ع) قرار دارد و محل قطع‌شدن دست چپ حضرت عباس(ع)، به‌شمار رفته است. این مقام در گذشته به‌صورت یک پنجره کوچک برنزی بود که در دیوار یک خانه کار گذاشته شده بود. در توسعه جدید خیابان‌های کربلا، این بنا از بین رفت و بعداً ساختمان کنونی به‌جای آن ساخته شد. مقام جدید، به‌صورت بنایی هشت‌ضلعی کوچکی است که میان بازار قرار دارد و دارای گنبدی کاشی‌کاری است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۴۸.</ref>
* '''مرقد حر بن یزید ریاحی''': مرقد او در حدود نه كيلومتری حرم امام حسين(ع) قرار دارد در نزدیکی محلی به نام کمالیه قرار دارد.<ref>انصاری، محمدعلی، معماری کربلا در گذر تاریخ، قم، انتشارات مسجد جمکران، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۶.</ref> حر از سران سپاه کوفه بود که پس توبه به امام حسین(ع) پیوست و در رکاب او به شهادت رسید. برخى گفته‌اند كه، پس از واقعه عاشورا، گروهى از قبيله حر، جسد او را در مكانى دورتر از ساير شهدا، به خاک سپردند.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۳۲.</ref> مرقد حر در ۳۷۰ق به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شد.<ref>قائدان، اصغر، عتبات عالیات عراق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۶-۱۴۷.</ref> گفته شده که زمانى كه شاه اسماعيل صفوى به كربلا آمد، پس از زيارت امام حسين(ع)، به زيارت حر رفت و پس از دیدن کرامتی از مرقد او دستور داد تا مرقد را بازسازى کنند. پس از سقوط حکومت صدام، در سال ۱۴۲۷ق، ديوان وقف شيعى، در يک برنامه حساب‌نشده، بناى قديمى را به‌طور كامل خراب كرد تا ساختمان جديدى براى آرامگاه بنا كند. اين ساختمان، در حال حاضر، در دست بازسازى است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۳۹-۲۴۰.</ref>
* '''مرقد حر بن یزید ریاحی''': مرقد او در حدود نه کیلومتری حرم امام حسین(ع) قرار دارد در نزدیکی محلی به نام کمالیه قرار دارد.<ref>انصاری، محمدعلی، معماری کربلا در گذر تاریخ، قم، انتشارات مسجد جمکران، ۱۳۸۹ش، ص۱۲۶.</ref> حر از سران سپاه کوفه بود که پس توبه به امام حسین(ع) پیوست و در رکاب او به شهادت رسید. برخی گفته‌اند که، پس از واقعه عاشورا، گروهی از قبیله حر، جسد او را در مکانی دورتر از سایر شهدا، به خاک سپردند.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۳۲.</ref> مرقد حر در ۳۷۰ق به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شد.<ref>قائدان، اصغر، عتبات عالیات عراق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۷ش، ص۱۴۶–۱۴۷.</ref> گفته شده که زمانی که شاه اسماعیل صفوی به کربلا آمد، پس از زیارت امام حسین(ع)، به زیارت حر رفت و پس از دیدن کرامتی از مرقد او دستور داد تا مرقد را بازسازی کنند. پس از سقوط حکومت صدام، در سال ۱۴۲۷ق، دیوان وقف شیعی، در یک برنامه حساب‌نشده، بنای قدیمی را به‌طور کامل خراب کرد تا ساختمان جدیدی برای آرامگاه بنا کند. این ساختمان، در حال حاضر، در دست بازسازی است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۳۹–۲۴۰.</ref>
*'''مرقد عون بن عبدالله''': مرقد او در حومه شهر كربلا و در شمال غربى اين شهر قرار دارد و فاصله آن تا مركز شهر حدود يازده كيلومتر است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۴۰.</ref> عون بن عبدالله از فرزندان امام حسن(ع) است.<ref>اعرجی، جعفر بن محمد، مناهل الضرب فی انساب العرب، تحقیق مهدی رجائی، قم، کتابخانه عمومی حضرت آيت‌الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۴۱۹ق، ص۲۲۷.</ref> در ساختمان کنونی مرقد عون گنبدى فيروزه‌فام قرار دارد. زائران و اهالى روستاهاى مجاور، در طول سال و به‌ويژه در مناسبت‌ها و اعياد اسلامى، براى زيارت به آنجا مى‌روند و براى او نذر مى‌كنند. مردم معتقدند كه خداوند نيازهاى آنان را به واسطه او برآورده خواهد كرد.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۴۰.</ref>
* '''مرقد عون بن عبدالله''': مرقد او در حومه شهر کربلا و در شمال غربی این شهر قرار دارد و فاصله آن تا مرکز شهر حدود یازده کیلومتر است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۴۰.</ref> عون بن عبدالله از فرزندان امام حسن(ع) است.<ref>اعرجی، جعفر بن محمد، مناهل الضرب فی انساب العرب، تحقیق مهدی رجائی، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۴۱۹ق، ص۲۲۷.</ref> در ساختمان کنونی مرقد عون گنبدی فیروزه‌فام قرار دارد. زائران و اهالی روستاهای مجاور، در طول سال و به‌ویژه در مناسبت‌ها و اعیاد اسلامی، برای زیارت به آنجا می‌روند و برای او نذر می‌کنند. مردم معتقدند که خداوند نیازهای آنان را به واسطه او برآورده خواهد کرد.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۴۰.</ref>
*'''مقام گفت‌و‌گوی امام حسین(ع) با عمر بن سعد''': اين مقام در قسمت پايانى بازار بزرگ کربلا، در محله باب السلالمه، در فاصله حدود ۲۴۰ مترى شمال حرم امام حسين(ع)، قرار دارد.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۴۶.</ref> گفته شده که ديدار امام حسين(ع) با عمر بن سعد پيش از شروع جنگ در این مکان رخ داده است. اين مقام در سال ۱۱۱۳ق ساخته شده و در سال‌هاى ۱۳۵۲ق، ۱۳۷۸ق و در سال۲۰۰۳م بازسازى شده است. روى ديوار این مقام پنجره‌ای مشبک براى زيارت زائران نصب شده است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۴۶.</ref>
* '''مقام گفت‌وگوی امام حسین(ع) با عمر بن سعد''': این مقام در قسمت پایانی بازار بزرگ کربلا، در محله باب السلالمه، در فاصله حدود ۲۴۰ متری شمال حرم امام حسین(ع)، قرار دارد.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۴۶.</ref> گفته شده که دیدار امام حسین(ع) با عمر بن سعد پیش از شروع جنگ در این مکان رخ داده است. این مقام در سال ۱۱۱۳ق ساخته شده و در سال‌های ۱۳۵۲ق، ۱۳۷۸ق و در سال۲۰۰۳م بازسازی شده است. روی دیوار این مقام پنجره‌ای مشبک برای زیارت زائران نصب شده است.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۴۶.</ref>
*'''مقام امام جعفر صادق(ع)''': اين مقام، نزدیک رود فرات در شمال كربلا و در فاصله حدوداً يک كيلومترى حرم امام حسين(ع) قرار دارد. این مقام را محل اقامت امام جعفر صادق(ع) در زمان زيارت قبر جدش امام حسین(ع) دانسته‌اند. اين مکان به دست يكى از صوفيان بكتاشى، به نام جهان دَدِه و متخلص به كلامى، در سده دهم هجرى ساخته شد. درگذشته، این مقام دارای گنبدى كاشى‌كارى بود. پس از قيام شيعيان عراق در شعبان ۱۴۱۱ق، رژيم بعثى عراق اين مقام را به‌طور كامل ويران كرد. در سال ۱۹۹۴ق، يكى از اهالى منطقه مقدمات بازسازی آن را ایجاد کرد که پس از سقوط صدام پی گرفته شد.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌‌های عراق، ج۱، ص۲۴۶.</ref>
* '''مقام امام جعفر صادق(ع)''': این مقام، نزدیک رود فرات در شمال کربلا و در فاصله حدوداً یک کیلومتری حرم امام حسین(ع) قرار دارد. این مقام را محل اقامت امام جعفر صادق(ع) در زمان زیارت قبر جدش امام حسین(ع) دانسته‌اند. این مکان به دست یکی از صوفیان بکتاشی، به نام جهان دَدِه و متخلص به کلامی، در سده دهم هجری ساخته شد. درگذشته، این مقام دارای گنبدی کاشی‌کاری بود. پس از قیام شیعیان عراق در شعبان ۱۴۱۱ق، رژیم بعثی عراق این مقام را به‌طور کامل ویران کرد. در سال ۱۹۹۴ق، یکی از اهالی منطقه مقدمات بازسازی آن را ایجاد کرد که پس از سقوط صدام پی گرفته شد.<ref>فقیه بحرالعلوم و خامه‌یار، زیارتگاه‌های عراق، ج۱، ص۲۴۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش