حضرت ابراهیم(ع) در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[حضرت ابراهیم(ع)]] از [[پیامبران اولوالعزم]] و پدر [[حضرت اسماعیل(ع)]] و [[حضرت اسحاق(ع)]] است. قرآن فضائل زیادی درباره او به کار برده و جایگاه عظیمی برای او قائل است. خداوند او را دوست(خلیل) خود برگزید و او را از صدیقان و صالحان و نیکان و بردباران و مؤمنان معرفی کرده است.

[[پرونده:رمی جمره اثر فرشچیان.jpg|بندانگشتی|تابلوی رمی جمره اثر استاد فرشچیان]]

حضرت ابراهیم در زمان [[نمرود]] متولد شد و در [[بابِل]] اقامت داشت. نام پدر او فقط یک بار، در آیۀ ۷۴ [[سوره انعام]]، آمده است که [[آزر]] نام دارد. در این که آیا آزر نام پدر ابراهیم است یا عمویش یا جد مادری‌اش یا آن که مراد رئیس و بزرگ فامیل است، اختلاف نظر وجود دارد. جمعی از مفسران اهل‌سنت، همچون مقاتل بن حیان و ابی اسحاق و ضحاک و کلبی، آزر را پدر واقعی او دانسته‌اند؛ اما تمام مفسران و دانشمندان شیعه عقیده دارند که آزر، پدر ابراهیم نبوده بلکه عموی او یا جد مادری وی بوده است.<ref>دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۱، ص۷۲۳۱</ref>

حضرت ابراهيم(ع) دو همسر به نام‌هاى [[ساره]] و [[هاجر]] داشت. ساره همسر اول، و هاجر كه كنيزى بود، همسر دوم او محسوب مى‌شد. ابتدا پسرى از هاجر متولد شد كه نام او را اسماعيل نهاد؛ سپس خداوند به ساره هم پسرى اعطا كرد و نام اسحاق براى او انتخاب شد.<ref>قهرمان توحيد، شرح و تفسير آيات مربوط به حضرت ابراهيم( ع)، مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۱۳۸</ref> او نیای بزرگ عرب‌ها از طریق پسرش [[اسماعیل(ع)]] و نیز نیای [[بنی‌اسرائیل]] از طریق پسر دیگرش [[اسحاق(ع)]] است. چهاردهمین سوره قرآن مجید به نام اوست.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، قرآن شناخت، تهران، ۱۳۷۹، طرح نو، ص۱۸۳.</ref>

محل دفن حضرت ابراهیم(ع) در سرزمین [[فلسطین]] است.<ref>تاریخ انبیاء، قصص قرآن از آدم تا خاتم النبیین، سید هاشم رسولی محلاتی، ص۱۶۵</ref>

در آیات قرآن از حضرت ابراهیم مدح و ستایش فراوان شده و صفات ارزنده او یادآوری گردیده است، مقام و معرفت او نسبت به خدا،<ref>سوره نحل آیه ۱۲۰.</ref> منطق گویای او در برابر بت‌پرستان،<ref>انبیاء/ ۵۷–۵۲.</ref> مبارزات سرسختانه و خستگی ناپذیرش در مقابل جباران،<ref>انعام/ ۸۱–۸۰.</ref> اطاعتش در برابر فرمان پروردگار،<ref>صافات/ ۱۱۰–۱۰۱.</ref> استقامت بی نظیرش در برابر توفان حوادث و آزمایش‌های سخت<ref>صافات/ ۱۰۹–۱۰۷.</ref> از ویژگی‌های بارز اوست.

به گفته قرآن او از نیکان،<ref>ص/ ۴۷.</ref> مؤمنان<ref>سوره صافات آیه ۱۱۱</ref>، صالحان<ref>نحل/ ۱۲۲.</ref> و وفا کنندگان به عهد بود و شجاعتی بی نظیر و سخاوتی فوق‌العاده داشت.<ref>مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ج۱، ص۴۴۶.</ref>

خداوند در قرآن حضرت ابراهیم را خلیل الله معرفی می‌کند: {{قرآن|وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا|ترجمه=و خدا ابراهيم را به دوستى خود برگزيد.|سوره=نساء|آیه=۱۲۵}} و به او رشد و کمال داده است.<ref>سوره انبیاء آیه ۵۱</ref> قانت (مطیع)، حنیف،<ref>سوره نحل آیه ۱۲۰</ref> اَوّاه، حلیم<ref>توبه/ ۱۱۴.</ref> صدیق<ref>سوره مریم آیه ۴۱</ref> و مُنیب<ref>سوره هود آیه ۷۵</ref> القابی است که خداوند ابراهیم را در قرآن با آنها یاد کرده است.  

* '''امتحانات الهی:''' حضرت ابراهیم مورد آزمایش زیادی از سوی خداوند قرار گرفت. آزمايش‌هايى كه عظمت مقام و شخصيت ابراهيم را كاملا مشخص ساخت، و ارزش وجود او را آشكار كرد.<ref>تفسير نمونه، مکارم شیرازی،‌ ج۱، ص: ۴۳۶</ref> در قرآن آمده است:{{قرآن|وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ|ترجمه=و چون ابراهیم را پروردگارش با کلماتی بیازمود.|سوره=بقره|آیه=۱۲۴}} مفسران گفته‌اند مقصود از «کلمات»، اوامر و نواحی خداوند است.<ref>ترجمه تفسير جوامع الجامع، طبرسی، ج۱، ص: ۱۶۳

* '''ساختن کعبه:''' يكى از امتيازات مهم حضرت ابراهيم(ع)، تجديد بناى خانه كعبه است. كعبه در زمان [[حضرت آدم(ع)]] ساخته شد، اما به هنگام طوفان [[حضرت نوح(ع)]] ويران گشت، و ابراهيم(ع) از سوى خداوند مأموريت يافت آن را تجديد بنا كند.<ref>قهرمان توحيد، شرح و تفسير آيات مربوط به حضرت ابراهيم( ع)،  مكارم شيرازى، ناصر، ج۱، ص۱۳۷</ref> در قرآن برخی آیات نشان می دهد که حضرت ابراهیم و حضرت اسماعیل بنای کعبه را ساختند.<ref>سوره بقره آیه ۱۲۷</ref>

* '''ذبح فرزند:''' فرمان الهی مبنی بر ذبح فرزند، از بزرگترین آزمایش‌هایی که ابراهیم(ع) از سربلند بیرون آمد. حضرت ابراهیم در خواب می‌بیند که فرزند خود را ذبح می‌کند و این خواب را الهامی از سوی خدا می‌پندارد و نظر پسر خود را می‌خواهد. پسرش از امر الهی اطاعت می‌کند و پدرش را به این کار فرامی‌خواند. اما آن زمان که ابراهیم فرزند خود را بر زمین می‌گذارد و قصد ذبحش را دارد، از جانب خداوند ندا می‌آید که تو خوابت را محقق کردی و فرمان الهی را اطاعت کردی. این اتفاق در قرآن به نام «الْبَلَاءُ الْمُبِينُ» آزمایش روشن نام برده شده است و امتحانی بزرگ بود که ابراهیم و فرزندش از آن پیروز درآمدند.<ref>سوره صافات آیات ۱۰۱ تا ۱۰۸</ref>

* '''سرد شدن آتش:''' حضرت ابراهیم(ع) پس از آنکه قومش با استدلال‌های او نسبت به توحید موافق نبودند، بت‌های آنان را شکست و این کار را به بت بزرگ نسبت داد. در برابر این کار، آنان برآمدند تا حضرت ابراهیم را سخت مجازات کنند و آنگاه او را به آتش انداختند. در قرآن آمده است که خداوند به آتش می‌گوید در برابر ابراهیم سرد و سلامت باش (كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا). این اتفاق یکی از معجزات بزرگ حضرت ابراهیم(ع) است.<ref>سوره انبیاء آیات ۵۲ تا ۷۰</ref>

* '''زنده شدن پرندگان:''' از دیگر معجزات حضرت ابراهیم(ع) زنده شدن پرندگان است. در قرآن آمده است که او به خداوند گفت چگونه مردگان را زنده می‌کنی. خداوند پرسید آیا ایمان نداری؟ ابراهیم پاسخ داد برای اینکه اطمینان یابم و قلبم آرام گیرد. خداوند فرمود چهار پرنده را ذبح کن و گوشت آنان را به هم مخلوط کن و هر قسمتی را بر سر کوهی بگذار و بعد آنان را فراخوان. می‌بینی که سوی تو می‌آیند.<ref>سوره بقره آیه ۲۶۰</ref>