trustworthy
۷٬۳۴۶
ویرایش
خط ۷: | خط ۷: | ||
علم رجال به حالات و اوصاف راویان حدیث از جهت مورد قبول بودن یا نبودن سخن آنان درباره نقل روایت از معصوم میپردازد. اولین منابع دینی مسلمانان قرآن و سخنان و پیامبر و اهل بیت ایشان بوده است. اما در زمان ایشان و پس از حیاتشان اشخاصی روایاتی را به دروغ به آنها نسبت دادند که در زمان زندگی ائمه روایات مورد بررسی قرار گرفته و در کتابهایی جمعآوری شدند. از آن کتابها چیزی به ما نرسیده است اما علمایی از آن کتابها روایاتی را نقل نمودهاند. در طول سالیان علمی جهت تشخیص صحت روایات و اتصال آنها به معصوم به وجود آمد و در طی زمان تکمیل گردید که به علم رجال معروف است. | علم رجال به حالات و اوصاف راویان حدیث از جهت مورد قبول بودن یا نبودن سخن آنان درباره نقل روایت از معصوم میپردازد. اولین منابع دینی مسلمانان قرآن و سخنان و پیامبر و اهل بیت ایشان بوده است. اما در زمان ایشان و پس از حیاتشان اشخاصی روایاتی را به دروغ به آنها نسبت دادند که در زمان زندگی ائمه روایات مورد بررسی قرار گرفته و در کتابهایی جمعآوری شدند. از آن کتابها چیزی به ما نرسیده است اما علمایی از آن کتابها روایاتی را نقل نمودهاند. در طول سالیان علمی جهت تشخیص صحت روایات و اتصال آنها به معصوم به وجود آمد و در طی زمان تکمیل گردید که به علم رجال معروف است. | ||
== تعریف و | == تعریف و اهمیت == | ||
محققان علم رجال را علمی دانستهاند که در آن درباره حالات و اوصاف راویان حدیث، از جهت قبول یا رد قول آنان در نقل روایات معصومان(ع) بحث میشود. در این علم به تحقیق درباره وجود یا عدم وجود صفاتی در راوی چون [[عدالت]]، فسق، [[وثاقت]] و… پرداخته میشود.<ref>قربانی، زینالعابدین، علم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، قم، انصاریان، ۱۳۷۸ش، ص۸۶؛ آقابزرگ | محققان علم رجال را علمی دانستهاند که در آن درباره حالات و اوصاف راویان حدیث، از جهت قبول یا رد قول آنان در نقل روایات معصومان(ع) بحث میشود. در این علم به تحقیق درباره وجود یا عدم وجود صفاتی در راوی چون [[عدالت]]، فسق، [[وثاقت]] و… پرداخته میشود.<ref>قربانی، زینالعابدین، علم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، قم، انصاریان، ۱۳۷۸ش، ص۸۶؛ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن بن علی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۸۰.</ref> | ||
در بین راویان احادیث افراد مختلف با عقاید گوناگون و خصوصیات اخلاقی متفاوت وجود دارد که با انگیزههای مختلف به نقل روایت پرداختهاند. این عقاید و انگیزهها میتوانست تحریف لفظی و معنوی روایات شود.<ref>سبحانی، جعفر، کلیات فی علم الرجال، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> به همین دلیل، عالمان شیعه و اهلسنت بر ضبط صفات راویان و تالیف کتابهای رجالی تاکید داشتند. این تأکید را نشاندهنده اهمیت علم رجال در فهم علوم دینی برشمردهاند.<ref>سبحانی، کلیات فی علم الرجال، ص۲۸.</ref> | در بین راویان احادیث افراد مختلف با عقاید گوناگون و خصوصیات اخلاقی متفاوت وجود دارد که با انگیزههای مختلف به نقل روایت پرداختهاند. این عقاید و انگیزهها میتوانست موجب تحریف لفظی و معنوی روایات شود.<ref>سبحانی، جعفر، کلیات فی علم الرجال، قم، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۶۹ش، ص۲۵.</ref> به همین دلیل، عالمان شیعه و اهلسنت بر ضبط صفات راویان و تالیف کتابهای رجالی تاکید داشتند. این تأکید را نشاندهنده اهمیت علم رجال در فهم علوم دینی برشمردهاند.<ref>سبحانی، کلیات فی علم الرجال، ص۲۸.</ref> | ||
== | == دوره پیدایش == | ||
علم رجال را یکی از قدیمیترین | علم رجال را یکی از قدیمیترین دانشهای اسلامی دانستهاند که قدمت آن به اوائل نیمه دوم قرن اول قمری باز میگردد. چنانکه ابورافع کاتب [[امام علی(ع)]]، برای اولین بار کتابی در این زمینه نوشت و در آن اسامی [[شیعیان شیعه|شیعیان]] امام(ع) و نیز اسامی شرکتکنندگان در جنگهای جمل، [[صفین]] و [[نهروان]] را وارد کرد.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۱۰، ص۸۰؛ نیز: سبحانی، کلیات فی علم الرجال، ج۲، ص۵۷.</ref> | ||
پس از ابورافع افراد دیگری از شیعیان در زمان [[ائمه(ع)]] درباره رجال حدیث کتاب نوشتند؛ از جمله: عبدالله بن جبله (درگذشته ۲۱۹ق) از اصحاب [[امام کاظم(ع)]]؛ حسن بن علی بن فضال (درگذشته ۲۲۴ق) از اصحاب امام کاظم(ع)، فضل بن شاذان نیشابوری (درگذشته ۲۶۰ق) از اصحاب [[امام رضا(ع)]]، محمد بن خالد برقی از اصحاب امام کاظم(ع) و [[احمد بن محمد بن خالد برقی]] (درگذشته ۲۷۴ق).<ref>قربانی، علم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، ص۸۹–۹۰؛ نیز: سبحانی، کلیات فی علم الرجال، ص۵۷.</ref> کتابهای رجالی هیچکدام از افراد ذکرشده اکنون در دست نیست.<ref>قربانی، علم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، ص۸۹–۹۰؛ نیز: کلیات فی علم الرجال، ص۵۷.</ref> | |||
== اصول علم رجال == | == اصول علم رجال == |