تفاوت قسط و عدل: تفاوت میان نسخه‌ها

عدل حد وسط است میان افراط و تفریط به گونه ای که در آن، زیادی یا نقصانی قرار نداشته باشد. به جهت همین معنا، از میانه‌روی، مساوات و… به «عدل» تعبیر گردیده است. نتیجه و هدف عدل این است که هر چیز در جای خود قرار گیرد و هر کسی به آنچه شایسته است برسد. یعنی هر موجود به آنچه استحقاق و لیاقت آن را داشته، باید برسد و اگر لیاقت یک موقعیت و حالت برتر را نداشته، هرگز آن رتبه به او داده نمی‌شود.<ref>مصطفوی، حسن، تحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ص۵۵.</ref>

 

برخی در تفاوت قسط با عدل چنین گفته‌اند که قسط جنبه تطبیق مفهوم عدالت و اجراء آن در مصادیق و مواردش را دارا است و وقتی عدل بخواهد تحقق و بروز داشته باشد، از آن به قسط تعبیر می‌گردد. شاهد این تفاوت آیه ۹ سوره حجرات است که می‌فرماید: {{قرآن|... فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ|۹

در تفسیر نمونه در بیان تفاوت بین قسط و عدل ذیل آیه ۲۹ از سوره اعراف آمده است که: می‌دانیم عدالت مفهوم وسیعی دارد که همه اعمال نیک را در بر می‌گیرد، زیرا حقیقت عدالت آن است که هر چیز را در مورد خود به کار برند و به جای خود نهند، گرچه میان عدالت و قسط تفاوتی وجود دارد، عدالت به این گفته می‌شود که انسان حق هر کسی را بپردازد و نقطه مقابلش آن است که ظلم و ستم کند و حقوق افراد را از آنها دریغ دارد، ولی قسط مفهومش آن است که حق کسی را به کس دیگری ندهند و به تعبیر دیگر تبعیض روا ندارد و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری بدهند ولی مفهوم وسیع این دو کلمه مخصوصاً هنگامی که جدا از یکدیگر استعمال می‌شوند تقریباً مساوی است و به معنای رعایت اعتدال در همه چیز و همه کار و هر چیز را به جای خویش قرار دادن می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۳ش، ج۶، ص۱۴۳.</ref>